Selasa, 29 Juni 2010

Wonelomkibingga

Mbuku Wone Alom Kibingga mbanak yi, eebe pekkaga’lek logonet,
aa’nduk pekkoorak nogo yi aret.

Mbuku Wone Alom Kibingga mbanak yi, aap wone alom kibingga nen iniki koonit unggwage logonet, wone kin kagagerak nogo, liiru mbanak wonage. Aakumi anggween paga wonogwe iniki nobarak me, koonit unggwogo menggaarak nogo, at aap wone alom kibingga yi nen iniki koonit nage logonet, “Aakumi liippunuk eekulik ugun-ugun eerit nugwi nogo nen wone yi, liippugwi, Nineenik wonogwe yi, we aanom warogo aret wonogwe kagi, yinuk, liiipugwi, eeriyak meek aret kagi,” mbareegerak.
At aap wone alom kibingga yi nen mbake logonet, “Nit aakumi nineenik logonet eeko logorak Ala nen koonogo pereegerak nogo liippuurak meek aret kagi,” mbareegerak kwe, aakumi nen yi eekak ndi eekak eeko logonet, inomaawi eeruwak nduk, kini wuppiige, ndi, “Ala nen onggo lek we aret wo’nirage nogo ti, abu iya lombok wo’nirage o,” yinuk, liirogon unde eeppatinuk logorak mamunirage, eeke logokit nduk, “Wone mbanak yi paga nen kini wuppiige logorak kagi,” mbareegerak.
At aap wone alom kibingga yi nen iniki kooneegerak nogo ti, “Maluk koonggi ilik?” yinuk, iniki piirik logonet, koongge nagagerak kwe, Ala Wone liiru mbanak eegu yi aret me, Ala Wone mbanak yi paga aakumi iniki panggombunuk wonogwe iinok, iniki waanggo mban-mban eerugun lek mondok nu’lek at paga panggonak aret logogun o. Wone Alom Kibingga mbanak yi, aakumi ambik nen pekkogo logonet, it inobaabut inalitak lombok eeko menggaarak nogo kin paga kogwe, obeelom mban eeko logowak nduk, yorage nogo kogwe, Ala Wone Mbanak yi paga nen aakumi iniki maluk koonggo menggaarak nogo eya eerogo piige kogwe, eekwi iinok, “Ala iniki koongge menggerak ti, pilit lek abu abet aret o,” yinuk, “Nineenik logowok nduk, eerogo pinanegerak nogo ti, abu iya o,” yinuk, Ala paga iniki lunik logogun o.

WOEN ALOM KIBINGGA

YI MENDEK NDI MENDEK ABOK ARET AANOM WAROGO MENGGERAK WONE

1 Aap Ndawut aput wone alom kibinogo yoraga nogo, endagembogut o Yerutalem logonet, yereegerak nogo yi o.

2 Aap wone alom kibinogo yoraga nen ari logonet, “Aanom warogo! Abu aanom warogo! Yi mendek ndi mendek abok aret mondok aanom warogo mban wonage menggerak o!” yinuk, ari menggerak.

3 Aakumi nen mo andi kagak yabu ligak wuundamo nggwiirit eerit nugwi ti, nano eekkolaawok nduk, eerit nugwi mbakop?

4 Aa’nduk ndarak nogwe, peebi nda’narit wundi wogwe, eekwi iigak kwe, Nggween yi perak, lek aga’lek itok aret wonage menggerak.

5 Oonegen komeninuk lagi wage, kilu yi nage, eeke nagaatik, iyokan mbet-mbet obaane’me ari nanuk, komeninuk lagi wage menggerak.

6 O wiya o omarip paga nen warit wage nagaatik, wangge’nuk, o ame paga nen nombok-kombok warit negetak-negetak iyokan ame aret ari nage menggerak.

7 Yi niyo ndi niyo abok aret niyo laut mban iri nagaatak kwe, niyo laut nogo nggwok yenggenit lagangga’lek itok aret wonage kagak, Niyo nogo yungguninuk iyokan eneerime ari nanuk wage menggerak.

8 Ti eerit nage nogo abok aret niniki koonit noorak anggon ee’ninake me, yuurak abu meek aret age menggerak o. Ninigen nen, “Abu aret kagi o,” ari, Ninaruk nen, “Abu aret konenggi o,” ari, Eekeelik o.

9 Yi mendek ndi mendek aa’nduk wonagagerak nogo, peebi ti aret age, yi eekak ndi eekak aa’nduk eeko nogogwaarak nogo, peebi ti aret eekwi, Eeko menggaarak me, Oonegen abu’me wonage nogo ti, ngget mendek ambi arigin lek aret o.

10 “Wologwe! Ngget mendek yi kaanip o,” yogo menggaarak aakumi ambi wonogwe ilik, lek a? Lek aret o! Yi mendek ndi mendek aa’nduk lombok wonage, nit nda’naga’- lek niigak, wonage, Eeke menggerak nogo lek a?

11 Aa’nduk yi mendek ndi mendek arit wagagerak nogo abekwi, ndi, peebi arit nagin nogo, it peebi nda’narugun nogo nen abekwi, Eekulik aret o.

INIKI WARAK MUGUROK NOORAK TI, AANOM WAROGO EERIYAK WONE

12 Wone alom kibinogo yoraga an nogo, o Yerutalem logonet aakumi Iterali inowe nendagembogut wonagagirak.

13 Wonage logonet, yi wone ndi wone alom maloppege, niniki warak paga mbogut abu’me yime eeko menggaarak abok aret liippege, eerikit nduk, niniki mbere lek ambit eeppunuk, eereegirak. Ala nen it aakumi inoba ariyak kooneegerak nogo mondok aaninggin lombok inoba wonage kagagirak.

14 It aakumi oonegen abu’me menggaarak nen yi mendek ndi mendek eekwi abok aret nenegen liippereegirak me, ti abok aret ti, o wiya mugurok nogwe kwe, pigoorak meek kwak we aanom warogo mban eekwi iyareegirak.

15 Koonak lek nggolawe kenok koonggwi, Yi mendek ndi mendek lek kenok ineenggi lingginggwi, Eeriyak meek aret o.

16 Ti kage nagagirik, niniki mbake logonet, “Aap an mi’naga’lek neegak, o Yerutalem wone lengganogo yorogo nogogwaarak nogo abok aret ndak-ndak lek an mban nendage nggwok age, niniki warak lombok age, eeke logonet, an niniki warak lombok age, yi wone ndi wone ambik neenu age, eekirak kagi,” mbareegirak.

17-18 Mbake nagagirik, aap iniki warak koonggwi alom inom, aap iniki lek kumili iniki koonggwi alom inom, liippikit nduk, niniki mbere lek ambit eeppunuk, eereegirak kwe, Iniki warak eekko’net nogo logonet, aaninggin inoba patit wogwe, Yi wone ndi wone ineenu arit nogo logonet, iniki andi eerogo pakwi, Eeko menggaarak neenu agagirak me, An eerikit mbareegirak nogo ti, o wiya mugurok nogwe kwe, pigoorak meek kwak aret eeriyak kagagirak o.



2 INALE’NGGEN MBARIYAK TI, AANOM WAROGO MBARIYAK WONE

1 An ninikime nen ari logonet, “Niniki yi wae. Nale’nggen mbariminggirak ti paga ambi abe ariyak kaamun ilik?” yinuk, wakkagatak kwe, ti kunduk, ndak-ndak we aanom warogo aret ariyak kage,

2 ndi, i’ndok kambuurak nogo kunduk ti, aap wi yogo mengga kwak aret yuurak me, ambi eekkoloorak lek kagak yogwe kage, eereegirak o.

3 Nogo kage nagagirik, niniki mbake logonet, “Aakumi inapuri mbogut abu’me ineenik luulu wonogwe yi nen nonggop eekkologwe paga irip paga op eekkoloorak mbakwi iyaamun,” yinuk, neenu arikit nduk, niniki warak nen liirogon koonogo yo’- nege kagak, nale’nggen kaakit nduk, wi negen nen eeko mengga kwak anggur amburu noorak wakkagagirak o.

4 An yi yabu ndi yabu nggwok lombok eeke logonet, yi o ndi o wurogo patit nage, neyabume anggur awi yarogo patit nage,

5 yabu yagat wurogo pit nanuk, iri’ngga-kale’- ngga anggen laambu awi yarogo pit nage, yi eyo ndi eyo alitak lombok anggen yege menggerak awi yarogo pit nage, eereegirak.

6 Eeke nagagirik, yarak nogome mili kwit agan lagangge logowak nduk, niyo kilirogo pit nagak ake nggween kabunogo pit nage,

7 an nayeloman mini aap inom, kumi inom, inonggo mbanogo piya wage, nayeloman mini name logonet, ndarak ambik lombok wonogwe, an mi’naga’lek neegak, o Yerutalem wonogogwa kwak lek an naanggumi lembu-tapi inom, kambin- ndomba inom, ambik lombok unde wonage,

8 aap inendagembogut inom, it inabu’me logonet yi o ndi o unde menggaarak inom, inamendek iniki kundugu mbuti perak inom, emas inom, kuwak eerogo pako menggaarak mendek, an kuwak eerogo pake, ndawi tiyanggak kumi-aap koonogo piige, aap iniki ale’nggen eeppiigak kumi nogo kuwak eerogo piige, eeke nagagirak o.

9 Togop aret eeke logonet, an mi’naga’lek neegak aap yo’nggok o Yerutalem wonogogwa kwak lek an abu tiyanak nggwok lombok logonet, niniki mondok warak aret wonagagirak.

10 Yi mendek ndi mendek nenegen kenok, uugwe mbake nogo mbo pege, Nale’nggen kaakit nduk, niniki nengge nogo, “Neebi,” mba’nuk, tebenogo wuppege, Eeka’lekLigak wuundamo eerit nage paga nale’nggen mbake, Ligak wuundamo eeke onggo nale’nggen ti aret kage, Eeke nagagirak kwe,

11 An neenggi paga nen eerit nagagirak nogo abok aret maloppege, Ligak wuundamo eeke nagagirak nogo abok aret liippege, Eeke nagagirik, “Ti abok aret o wiya mugurok nogwe kwe, pigoorak meek kwak aanom warogo aret eerit nage kage, Oonegen abu’me logonet, eerit nogwe paga ambi kologo mengga kwak lek we aret eeke, Eekirak kagi,” mbareegirak.

INIKI WARAK INIKI LEK IMBIRAK AANOM WAROGO WONE

12 Ti’nuk, melak togon niniki koongge logonet, Iniki warak inom, iniki lek kumili inom, koonggwi nogo liippuurak mbareegirak. Aap endagembogut obaane’me ambi mi’nage kenok, nano eeke logogin mbakop? Lek o. It aakumi inoweewi inendagembogut aa’nduk eeko nogogwaarak nogo ndak-ndak aret eeke logogin o.

13 O apit ti, meek, ndi, o eya ti, iya, menggi kwak, Iniki lek nogo ti, meek, ndi, iniki warak nogo ti, iya lombok kagagirak.

14 Aap iniki lek wi ti, tu o apit paga nogwe, ndi, aap iniki warak ti, inigen wonage me, tu eya paga nogwe, Eeko menggaarak kwe, Irip paga eeppiyoorak koonak nogo ndak-ndak inoba arigin neenu agagirak o.

15-16 Neenu age nagagirik, niniki mbake logonet, “Aap iniki lek wi oba abeka’lek mbet-mbet mari eerogo pogo mengga kwak, aap iniki warak ndak-ndak oba abeka’lek mbetmbet kobak age, Ndi, aap iniki lek wi kangge menggi kwak, aap iniki warak togop aret kangge,” Eekwi kage nagagirik, Niniki koongge logonet, “Aap iniki lek wi inoba ariyak koonak nogo an kunduk noba arigin me, Niniki warak ariyak ti paga nano eekkoloorak? Lek aret kagi,” Mba’nuk, iniki warak ariyak ti kunduk, we aanom warogo mban ariyak aret mbareegirak.

YABU NGGWIIRIT EERIT NUGWI TI, AANOM WAROGO EERIYAK WONE

17 Oonegen abu’me logonet, eerit nugwi nogo liippit ungguurak anggon lombok ee’nabeegerak me, neenik wonage logorak neebi lombok mbareegirak. Mbake logonet, yi eekak ndi eekak eerit nugwi abok aret ti, o wiya mugurok nogwe kwe, pigoorak meek kwak we aanom warogo aret kagagirak.

18 Oonegen abu’me logonet, ligak wuundamo kuwak eerogo pit nage nagagirak abok aret kangge neegak, at nobaane’me ariyak nogo unde arigin me, kuwak eerogo pit nagagirak nogo an neebi lombok mbareegirak.

19 Aap nobaane’me arigin ti, iniki warak ilik, iniki lek wi a, neenggo’- lek kwe kagak, oonegen abu’me logonet ligak wuundamo eereegirak inom, niniki warak logonet eerit nage nagagirak inom, abok aret at nen aret unde arigin me, ti kunduk, we aanom warogo mban aret eeriyak kagagirak.

20 Togop aret me, “An oonegen abu’me logonet, ligak wuundamo nggwiirit eerit nage nagagirak nogo abok aret aanom warogo kagi,” yinuk, niniki wakkolagagirak.

21 “Niniki wakkolage logonet, aap iniki warak paga, yi wone ndi wone eenu paga, eenggi amburu paga, yabu nggwiirit-nggwaarit eeremenggerakkwe, amendek abok aret mbo punuk nage kagak, aap alik ligak wuundamo eeka’lek logomenggerak nen unde arigin me, ti kunduk, we aanom warogo aret eeke, eeriyak lek mendek kagak eeke, eeriyak kagi,” mbareegirak.

22 Aap oonegen abu’me logonet, nggwiirit-nggwaarit eerit nage, iniki piirik logonet, eerikit nduk wakkanet nage, eeremenggerak nogo paga nano eekkoloorak nduk, eerit nage agaarik mbakop?

23 At awo eenik wonage logonet, eerit nage paga andi-pandi kage, iniki aaninggin ndugu agan nage, ndi, oonikiya paga kunduk, iniki ugun tayenak wonage lek ando pemenggerak nogo mban iniki koonit nage, eeke menggerak me, ti kunduk, we aanom warogo aret eeke menggerak mbareegirak.

24-25 Togop aret me, aap ambi nen, “Eekirak abu op aret kagi,” mbariyak nogo ti, mbi nengge, niyo nengge, ligak wuundamo eerit nage paga ale’nggen mbake, eeke logorak ti aret o. Ala nen eeppega’lek kagak aap ambi mbi nengge, ale’nggen kage, eeriyak meek me, mbi nengge, niyo nengge, ligak wuundamo eerit nage paga ale’nggen mbake, eeruwak nduk, at Ala nen aret eeppiige menggerak kagagirak o.

26 Togop aret me, aap ambi nen Ala inikilom ombaruwak nduk eeke kenok, Ala nen iniki warak eeppege, yi wone ndi wone eenu eeppege, iniki ale’nggen mbaruwak nduk eeppege, eeke menggerak kwe, it aap maluk mendek perak, wu kwaarit nugwi, yi mendek ndi mendek kunogo kuwak eerogo pakwi, eeppunuk, it aap Ala nen inikilom mbake nogo wogorogo logorak ineyabu ti aret unde eeppiige menggerak. Ti eeriyak kunduk, o wiya mugurok nogwe kwe, pigoorak meek kwak, we aanom warogo eeriyak aret kagagirak o.

3 YI EERIYAK NDI EERIYAK EYOM ABOK WONAGE MENGGERAK WONE

1 Yi mendek ndi mendek o nggween paga wonage abok aret ariyak eyom wonage, Mbogut abu’me yime yi eeriyak ndi eeriyak eyom abok aret punik wonage, Eerak menggerak.

2 Nda’nariyak eyom wonage, kambuurak eyom wonage, Awi yariyak eyom wonage, eebe ndariyak eyom wonage,

3 Inooriyak eyom wonage, obeelom eeppiyoorak eyom wonage, Minogo puurak eyom wonage, wuriyak eyom wonage,

4 Leenggu maariyak eyom wonage, i’ndok kambuurak eyom wonage, Iniki puru yuurak eyom wonage, kwirabik-kwirabok yuurak eyom wonage,

5 Yugum mbo nappuurak eyom wonage, yugum kuwak eerogo puurak eyom wonage, Lamooriyak eyom wonage, lamoorinaka’lek tayo yuurak eyom wonage,

6 Kwaariyak eyom wonage, kwaaka’lek mbo puurak eyom wonage, Patogo logorak eyom wonage, mbo puurak eyom wonage,

7 Nibik yuurak eyom wonage, penggaariyak eyom wonage, Inoone yuurak lek eyom wonage, inoone yuurak eyom wonage, 8 Inabuwa mbariyak eyom wonage, ineebi lombok mbariyak eyom wonage, Wim namburiyak eyom wonage, lambuniyak eyom wonage, Eerak menggerak.

9 Togop aret me, aap yabu eeka ti, nano eekkolaakit nduk ligak wuundamo eerit nage menggerak?

10 Aakumi yabu nggwiirit-nggwaariteeruwak nduk, Ala nen unde eeppiyareegerak nogo, an abu liippereegirak o.

11 At Ala nen, “Ndi eyom paga abu kigirikwe lombok arigin o,” yinuk, koonogo pereegerak nogo eyom ari nage kenok, yi mendek ndi mendek abok aret obeelom kigirikwe age menggerak o. Ndi, it aakumi nen, “Nabelan-kabelan kolaawok lak ao,” mbaruwak nduk, at Ala nen ti kunduk inikime manabeegerak kwe, o aa’nduk nen eerit irip paga eeri nage nogo aakumi nen liippega’lek aret wonogo menggaarak o.

12 It aakumi nen alik ambi eeriyak lek ineenik wonogo logonet, iniki ale’nggen paga obeelom mban eerit nogwe ti mban abu obeelom aret kage,

13 aakumi inalitik-inalitak mbi nunggwi, niyo nunggwi, ndi, yabu ligak wuundamo eeppunuk, inale’nggen paga wonogwe, eekwi ti, at Ala nen mban eeppiige kage, eeke minggirak o.

14 At Ala nen yi mendek ndi mendek eeke menggerak nogo ti, at ayuk wuko logowak nduk, mondok-mondok eeke menggerak me, aakumi nen ambinom nabenogo pugwi, ambi lek eerogo pugwi, eeriyak meek aret kage minggirak o.

15 Yi mendek ndi mendek yogondak wonage yi, eebe lek kagak, aa’nduk lombok wonagagerak. Ndi, peebi ariyak kunduk, aa’nduk wonagagerak mban. Aa’nduk lombok wonagagerak nogo peebi aruwak nduk, Ala nen aret koonogo pege menggerak.

O NGGWEEN PAGA A’ME NGGELOK EEKULIK WONE

16 It oonegen abu’me menggaarak nen eerit nugwi ambi kagagirak nogo yi o. Aakumi inowak loonggo menggam time maluk-maluk inowak loonggwi, Ndi, a’me nggelok eeppiigo menggam time eekaatak a’me nggelok eeppiiga’lek alik eeppiigwi, Eekwi iyareegirak.

17 Iige nagagirik, niniki mbake logonet, “Yi mendek ndi mendek ariyak eyom wonage, Ndi, yi eeriyak ndi eeriyak eyom wonage, Eerak menggerak me, It aakumi iniki abe koonak inom, aap iniki maluk inom, imbirak at Ala nen inowak looninabigin o,” yinuk, mbareegirak.

18 Mbake nagagirik, ambi mbake logonet, “It aakumi ti, nggeewowam ndak-ndak wonogwe kogo o, mbaruwak nduk, Ala nen inabut mbangge menggerak.

19 Aakumi ari noorak ti, nggeewo-wam ndak-ndak ari nagun me, imbirak aganaburak ti, at ambi kangge kwak, at ambi aret kangge, eeko menggaarak. Aakumi ti iya, ndi, nggeewo-wam ti, meek lek inambe aagi imbirak ndak-ndak aret me, abok aret ti, we aanom warogo aret menggaarak.

20 It imbirak nggween mendek wogome, imbirak ndak-ndak iniyokan ngggween aret ari nagun o.

21 Ari nanuk, aap ogoma agi nage, nggeewo-wam inogoma nggween abu’na wanggwi, eeriyak ti, aap ta nen eenu wonage mbakop? Lek aret,” mbareegirak.

22 Aakumi ari noorak ti aret me, ndi, it ti nogwe iinok, aap ambi nen peebi eeriyak nogo it aap ti inigen kaawak nduk, titik iraagin mbakop? Lek aret me, ambi eeko logorak lek yabu eerit nogwe paga mban inale’- nggen mbako logorak ti aret kagagirak o.

4 TEBENAK LOGONET EEKWI, NGGWIIRIT EERIT NUGWI, EERIYAK WONE

1 Kage nagagirik, oonegen abu’me aakumi abok tebembiinok wonogwe nogo iyareegirak.It tebenak wonogwe nogo nen le yogwe iigak, iniki eyak wappiiga’lek wonogwe, It aap tebenogo piiga nogo inomaawi ambik wonogwe iigak, it tebenak mendek nogo iniki eyak wappiiga’lek wonogwe, Eekwi iyareegirak o.

2 Iige nagagirik, Yi aap ndi aap kambunuk nogogwaarak nogo nen inale’nggen nggwok mbakwi, Ndi, it aap kangga’lek awo ineenik wonogwe nogo ti, inale’- nggen mbuuluk mbakwi, Eekwi iige nagagerik, “Ao,” mbareegirak kwe,

3 “It imbirak nogo ti, inale’nggen mbuuluk negen mbakwi iigak, It aap awo nda’naga’lek wonogwe, Oonegen abu’me yime maluk eekwi inigen kaga’lek wonogwe, Eekwi ti perak, Abunuk inale’nggen mondok iya lombok wonogwe kagi,” mbareegirak.

4 Mbake nagagirik, aap yabu nggwiirit- nggwaarit eekwi, ndi, ineenggi amburu paga eerit nugwi, eekwi iinok, aap ambi nen, “It eekwi ti, an togon eerikit lak, it mban eekwi yi, ao,” yinuk, anini inombake ti paga at ndak-ndak eerit nage kagagirak. Ti eekwi ti kunduk, o wiya mugurok nogwe kwe, pigoorak meek kwak aanom warogo aret eekwi iyareegirak.

5 Aap iniki lek wi nen eenggi awiirak wonage logonet, mbi abu nen kangge menggerak o.

6 Iniki ugun tayenak logonet, eenggi ambiret paga woppunuk nengge logorak ti op lombok kwe, Yabu ligak wuundamo eeppunuk eenggi mbere paga woppunuk, nengge logorak ti perak, meek aret o. Ti eeke ti, o wiya mugurok nogwe kwe, pigoorak meek kwak aret eeke kagagirak.

7 Ti eeke kage nagagirik, oonegen abu’me alik ambi aanom warogo age maloppereegirak nogo an mbinini o.

8 Aap ambi aput wulaga inom, awot wulaga inom, wonogwe lek iigak, alik mban wonage logonet, Amendek wonage nogo, “Abu aret wonage,” yinuk, kuli pega’lek yabu nggwiiritnggwaarit eerit nage nagaatik, iniki mbake logonet, “An aap ta ake nggwiirit-nggwaarit eerit nage, Ndi, nonggop nduk nale’nggen lek kagak eerit nage, Eeke agarik o?” yereegerak. Ti eereegerak ti kunduk, aaninggin eerogo patiyak kagak aanom warogo eerit nage kagagirak.

9 Aap mbere nen yeenggwa-yeenggwa eekwi paga op aret age menggerak me, Aap ambit nen eerukwak, mbere nen eeko logorak op aret o.

10 Aap mbere nen eerit nogo logonet, ambi yigeebu wangge kenok, ore nen pilanogo mippuurak op aret kwe, Aap ambi yigeebu wambemenggerak pilanogo mippuurak ore lek kenok perak, at abuwa o!

11 Ineebe mbere imbirak tabonak nogo yugwi kenok, inoba aganggen aret menggaarak kwe, Ambit mban nogo yege kenok perak, nonggop togon oba aganggen ariyak mbakop?

12 Aap ambi nen aap alik ambi tebenogo puurak ti op negen kwe, Aap mbere iigak, tebenogo piyoorak eeke kenok perak, pilakyogo logonet, at aap ti tebenogo pugun o. Keele kenagan perenak kenok, mbet-mbet nggaruk yaga’lek wonage menggerak.

NINENDAGE TIYAK YUWAK MBAKWI TI, WE AANOM WAROGO WONE

13 Aap anggok ambi endagembogut kagak iniki lek wi eeko mengga kwak wone yoremenggaarak mbo pege kenok ti, maluk aret kwe, aap tawe ambi eenggilek tebenak aret kwe, iniki warak lombok wonage kenok perak, abu obeelom aret o.

14-15 Aap tawe endagembogut obaane’me aremenggerak nogo ti, aakumi tebenak mendek inenggela’me nen it aakumi o time wonogwe inowe endagembogut age ilik? Aap keele maarogo piigo menggam wonagaatik, ti’nuk, wone lengganogo yorage menggim ari unggwage a? eeremenggerak kwe, it aakumi oonegen abu’me ineenik logonet eerit nugwi nogo, wulaga ti mban oone konenggwi, 16 aakumi at unde wogonake logomenggerak nogo ineebe ambik ineenggi lingginiyak meek aret kwe, eebe lek age kagak obaane’me mi’naremenggerak nogo togop mban oone konenggo logonet, aa’nduk wonagagerak nogo meek eerogo pugwi, eekwi iyareegirak. Ti iyareegirak nogo ti kunduk, o wiya mugurok nogwe kwe, pigoorak meek kwak aanom warogo aret eekwi mbareegirak.

5 ALA AYUK WUPPUNUK PUK LOGORAK WONE

1 Kat nen Ala awi wurik me unggwi nage keenok, liippunuk eerit nage logot o. It aap, “Yi maluk, yi obeelom,” liippega’lek wi negen logonet Ala ake warogo wogori unggwogo mengga kwak eeriyak lek o. Ata, “Wone konengge logokit o,” yinuk, unggwi nage logorak perak op o.

2-3 Iniki koonit mban nogo nagaatik, inabi aret kogo mengga kwak, wone ambik agan nage paga, “Aap yi, wi nen aret ari,” mbake, Ala mbogut paga wonage, ndi, kat nggween paga wonage, eekwi me, kat koone perak togon ari, Ala enggaanom paga kiniki liippega’lek mbet-mbet yoge, Eeriyak mage o. Ata, koone, “Yene,” mbakak yungguppegak yoge logot o.

4 Aap wi negen eekwi nogo ti, Ala inikilom mbakeelik me, “Ndogop wokkirigin o,” yinuk, kumbuk mbanogo Ala yoge logomenggendik kenok, elaambirik logorak ti mage o. Ata, yemenggendak ndak-ndak mbet-mbet aret wogorumunggun o.

5 “Yogop wokkirigin o,” yinuk, kumbuk mbaniyak lek puk logorak ti op aret kwe, “Ndogop wokkirigin o,” yinuk, kumbuk mbanemenggendak ndak-ndak eeka’lek kenok ti perak, maluk aret o.

6 Yemenggendak paga Ala anini nen keenggi paga eerit namenggendak nogo maluk eerogo puurak ti op mbaken? Lek me, kat koone yemenggendak paga nen maluk eeriyak eekkake kero, koone liirogon arum wake, ndi, kumbuk mbanogo punuk, ti’nuk, aap Ala unde nogo yoge logonet, “Niniki koongga’lek kagak yagarak o,” yinuk, yorukwak, kambe tum wake, eeke logot o.

7 Inabi kanet mban nugwi, inoone ambik mban agan nugwi, eekwi ti, aanom warogo aret eeriyak me, Ala mban ayuk wuppunuk puk logot o.

INEENGGI WARAK ARIYAK TI, AANOM WAROGO ARET WONE

8 Aap ambi yabu unde wonage nogo owe nen enegen wagangge, ndi, it imbirak inoweewi tiyarogon nen inigen wogonakwi, eeko menggaarak me, kat nen o ambime it aakumi meek mendek tebenogopiinok wonogwe, wone yugu ndakndak eeppiiga’lek inawone yiluk-yiluk mbanggwi, eekwi kenegen iige kenok, “Aap yi eekwi iya!” mbariyak mage o.

9 Aakumi nen yi mendek ndi mendek yaremenggaarak anggen mbanak ti, it aap o unde wonogwe nogo kologwe, ndi, aap endagembogut kunduk kolage, eeko menggaarak.


10 Aap ambi wu iniki kundugu nogo nen, “Nawu abu aret wonage,” mbaka’lek ambinom kwaarit mban nege, Aap ambi yi mendek ndi mendek iniki kunik nogo nen, “Yabu eeke onggo abu aret wo’nege,” mbaka’lek ambinom koloorak mban mbake, Eeko menggaarak me, Ti eekwi ti kunduk, we aanom warogo aret eekwi kage minggirak.

11 Yi mendek ndi mendek ambik age kenok, aap ambik yagabit ari wogo menggaarak me, Aap unde nogo ambi kolage menggerak mbakop? Lek o! We enegen mban wonage kagak ko’nok ndi yogo menggaarak!

12 Aap yabu eeka nen ambi mbuuluk nenok a, nggwok nenok a, iniki teberogon nogo yege menggerak kwe, Aap eenggi warak nogo perak, amendek ambik wonage ti paga iniki koonit nage menggerak me, nogo teberogon yegeelik iniki woonik mban menggerak.

13 Oonegen abu’me yime aaninggin lombok mendek ambi aakumi inoba age menggerak kagagirak nogo yi aret. Aakumi inamendek ambik kuwak eerogo pakaatak nogo paga nen aaninggin inoba kwippakwi,

14 Ambi eeriyak nduk, inamendek alom warogo patemenggaarak nogo lek age, Eeremenggaarak me, Inapuri ndaganabemenggaarak nogo yate ambiriluk ambi wogoroorak lek age menggerak.

15 Inagalomini inikime nen we inagap mbelanak aret nda’nogo menggaarak me, nogo logonet kunduk, we togop aret nogo menggaarak. Ndi, nogo logonet, ligak wuundamo eeremenggaarak nogo ambiriluk ambi ineenggime wonok nagun abu lek aret o.

16 Aaninggin lombok ambi inoba age kagagirak nogo yi o. It aap we aret unggwi wogo menggaarak ndak-ndak we aret wundi nogo menggaarak me, Ligak wuundamo eeremenggaarak nogo paga nano eekkologo menggaarak mbakop? We o wiya pigaganggulik kwak aret eerit nugu menggaarak.

17 Inale’nggen lek yumaak aago logonet, iniki piirik wonogwe, andi-pandi kogwe, inanini mban mbakwi, Eerit wogwe iigak, It nda’nogogwaarak ne nogo lek aret ari nage menggerak.

18 Ti kage nagagirik, aap inake koonak nogo ti, inambi nunggwi, niyo nunggwi, oonegen abu’me yime logonet, nda’nogogwaarak ne kuwagaluk logorak eeppiyareegerak nogo paga iniki ale’nggen nen ligak wuundamo kuwak eerogo pakwi, eekwi ti, abu obeelom aret me, aakumi nen eeriyak ndak-ndak aret kagagirak o.

19 At Ala nen aap ambi eenggi warak eeppege, amendek ambik eerogo pege, iniki ale’nggen paga logorak eeppege, “An nakekoonak nogo op aret eeppanege,” yinuk, ale’nggen logonet ligak wuundamo eeke, eeke ti kunduk, Ala nen mban aret eeppege menggerak.

20 Ala nen at aap ti, ale’nggen paga eerit nage logowak nduk, eeppege menggerak me, “An ndarak neegak, Yogop age, ao,” mbakeelik at ugun aret wonage menggerak.

PASAL 6
1 Oonegen abu’me yime aaninggin lombok ambi aakumi eeppiinet unggwage menggerak kagagirak nogo yi o.

2 Ala nen it aakumi uugwe mbakwi nogo ambi teppiigeelik abok aret wogorage, ineenggi warak eerogo piige, inendage tiyappiige, eeke logonet kwe, inale’nggen paga eerit nugu logowak nduk, inom eeppiyoolik me, aap inambik nen it aap ti inamendek nogo unde eeppatinuk, inale’nggen paga wonogwe iyareegirak o. Ti eekwi ti, aaninggin abu iya lombok kagak eekwi me, aanom warogo aret eekwi iyareegirak o.

3 Aap ambi nda’nagagerak nggorek lombok logonet, apuri 100 ndappiinok, eebe obeelom logomenggerak kwe, iniki ale’nggen mbaka’lek logonet kangge kenok, “Aap nogo aret kanggi o,” yaga’lek logonet, nggween abe taambega’lek ugunugun taanogo pugun me, an nen mbake logonet, “Aap ndarak nggorek logorak ti meek kwe, elege warak nda’nariyak perak op aret o,” mbake minggirak.

4 Elege ti, we aanom warogo aret warak nda’nage logomenggerik, o apit me namenggerak me, endage lek aret logogin o.

5 Oonegen eya enegen kage, yi mendek ndi mendek eenu age, eeka’lek kagak iniki ugun obeelom aret yonggonggola namenggerak kwe,

6 at aap ti perak, eenik wonage kagak, tahun dua ribu eeremenggerak kwe, iniki ale’nggen logogin lek me, elege warak nda’nage ti perak op aret o. Kambunuk ambit me aret ari nogo menggaarak nogo lek a?

7 Aakumi ligak wuundamo eekwi ti, inaanogum ake aret eekwi kwe, nonggo nagaatik, ina’me wakeelik namen-namen mban aganake menggerak.

8 Aap iniki lek wi negen ti meek, ndi, aap iniki warak ti iya, yuurak ti, alom ngge eekwi paga yuurak mbakop? Ndi, aap eenggilek mendek nen aakumi inenggaanom paga eeriyak eenu me, liippunuk eerit nage paga nano eekkolage menggerak mbakop?

9 Koloorak uugwe mba’nuk, mugurok mban nogwe ti, o wiya mugurok nogwe kwe, pigoorak meek kwak we aanom warogo aret me, Mbo punuk, “Ninamendek mbuuluk wonage yi aret, kogo o,” mba’nuk, kinale’nggen mbako logorak ti op aret o.

10 Yi mendek ndi mendek wonage menggerak nogo ti, inendage abok toonak wonage kogwe, Ndi, aakumi inobaabut nogo ti, muk liippiigwi, Eeko monggoorak me, Aap oone omaawi ambi nen aap alik oone omaawi lombok kenok, tebenogo puurak wakkagak eekeelik o.

11 Wone ambik agan nugwi iigak, alom liippuurak kobak arit unggwage menggerak me, Wone ambik agan nugwi ti paga aakumi nano eeppiyoorak mbakop? Lek aret o!

12 Inagalu’mak mbuuluk wonagaatik, lek age menggi kwak aap eenik kuwagaluk we aanom warogo wonage yi, obeelom eeppuurak aap ta nen eenu wonage, ndi, eebe lek age kenok, oonegen abu’me yime ariyak nogo ta nen eenu me at yoge, eeriyak mbakop? Lek aret o!

7 INIKI WARAK ABE TI IYA WONE

1 Amburu obari abe eeka ti, iya negen kwe, ninendage abe logorak ti perak, mondok iya o! Nda’nogogurak eyom ti, iya negen kwe, kambuurak eyom perak, iya lombok aret o.

2 Nit abok aret nineenik logonuk kambuurak koonak me, Laago lako menggam oome noorak ti iya negen kwe, tabun ndoombunuk wonogwe me noorak ti perak, abu iya me, Nit nineenik wonogwe nogo wone yi, liippogo logowok o.

3 Iniki wakkologo nagaatik, iniki obeelom ogo menggaarak me, i’ndok kanggwi ti op negen kwe, Iniki puru ari ti perak, iya o.

4 It aap iniki warak nen tabun ndoombunuk wonogwe me, inom logorak inikilom mbako menggaarak kwe, Aap iniki lek wi kenok perak, it inale’nggen mbako menggam inom logorak inikilom mbako menggaarak.

5 Aap iniki lek wi negen nen ndawi ninanep pugu wakwi nit koneniyak ti op negen kwe, Aap iniki warak nen ninaruk wakwi nit liippuurak kenok perak, op lombok o.

6 It aap iniki lek wi nen i’ndok kanggwi ti, kuwali paga laruwok nduk, Alok kani kunggaatak tubu-tubu ari menggi kwak yogwe me, Ti kunduk we aanom warogo yogwe kage minggirak.

7 Aap iniki warak nen oone yimbu-lambu eerogo aakumi inawu nenet nugwi paga wi negen aret kunggologwe, Ndi, mage yugu kagak wu kologwe paga inobaabut yuundurak aret eekkologwe, Eeko menggaarak.

8 Wone alom pilangge ti, aaninggin lombok kwe, irip paga ari kenok ti perak, teeluk aret o. Iniki yungguppegak yuurak ti, op aret kwe, neenu mbakak ari kenok perak, meek aret o.

9 Anini wundiyak nogo ti, aap iniki lek wi negen inikime menggerak me, kinanini mbetmbet wunggak yuurak ti mage o.

10 “Aa’nduk wonogogukwak logowok lak, nonggop nduk ogoorik o,” yinuk, yogwe ti, aap iniki lek nen yogo menggaarak me, kit togop yuurak mage o.

11 Iniki warak ti, yate kwak it aap awo oonegen inigen kogwe nogo nen mban kologo logogun o.

12 Wu nen aakumi obeelom aganake menggi kwak, iniki warak ti nen obeelom ee’ninake menggerak me, Yi wone ndi wone ineenu ariyak paga obeelom eekkoloorak nogo ti, niniki warak unde wonogwe kenok, niniki warak ti nen nineebe liirogon ndegenninake menggerak.

13 At Ala nen eeke menggerak yi liippinip o. At nen nggolawe eerogo pegetak nogo aap ta nen koonogo puurak mbakop?

14 Ne obeelom logorak ari wage kenok, kinale’nggen mbakwi, Ndi, ne maluk logorak ari wage kenok perak, “Peebi ee’ninaburak nit aakumi nineenu arukwak, Ala nen ne obeelom logorak inom, ne maluk logorak inom, imbirak eerogo pinanegerak kogo o,” yinuk, liippugwi, Eeko logonip o.

15 An aanom warogo neenik wonage logonet, eekwi alom mbere kagagirak nogo yi o. Ambi, aap iniki abu koonak nogo nen obeelom eerit nage logonet kwe, aret kangge, Ndi, ambi, aap maluk mendek nogo nen maluk eerit nage logonet kwe, eenik nggorek wonage, Eekwi iyareegirak ti aret.


16 Togop me, kat kenggaawak lek eekkoloorak mbaken? Lek me, “An abu obeelom lombok logokit,” mbake, Ndi, “Niniki warak ambik lombok eekkolaakit,” mbake, Eeriyak mage o.

17 Kat kambuurak eyom awo kagak, kambuurak mbakendak ya? Lek me, “Maluk lombok eerit nage logokit,” mbake, Ndi, iniki lek wi nen eerit nugwi kwak eerit nage, Eeriyak mage o.

18 Ambit mban porogo logorak mage o. Ata, Keenggi abeenok paga, “Op eeriyak,” porogo logonet, Keenggi abeenok paga, “Op eeriyak lek,” inom porogo logot o. Aap ambi Ala agabiti mbake kenok, wone ambi paga ari nage, wone ambi paga ari nage, eeka’lek oolo kuuri’me aret nage logogin o.

19 O kota ambi it aap ineebe 10 unde wonogwe paga o omaawi negen menggerak kwe, Aap iniki warak ambit nen iniki warak logonet, eerit nage paga ti, at omaawi mondok alik iya negen menggerak o.

20 O nggween paga yime aakumi maluk eeka’lek iniki koonak abu obeelom mban eeka wonogolik o.

21-22 Kat lombok nen aap alik kugi pulunogo piige nagagindak nogo kat abu keenu me, “Lek o! Kayeloman nen kugi pulunogo pagagerak o,” yogwe nogo karuk konenukwak, Yi wone ndi wone agan nugwi nogo liippuurak mage o.

23 Niniki warak paga nen wone yagarak ti abok aret, “Abet ilik, lek a?” yinuk, liippikit nduk, “Niniki warak lombok eekkola,” mbareegirak mendek meek aret kagagirak o.

24 Iniki warak nogo ti nda negen wonage, ndi, abu kiraarak lombok wonage, eerak me, Ta nen kwaakkoorak mbakop? Meek aret me,

25 An nen melak togon iniki warak alom inom, “Wone alom yi aret kagi,” mbariyak alom inom, liippege, Alom kwaarit unggwage, mugurok nage, eeke logonet, Maluk eerit nugwi ti, wi eeko mengga kwak eekwi nogo alom inom, iniki lek nen eerit nugwi ti, kumili kwak eekwi nogo alom inom, liippikit nduk, eereegirak.

26 Kumi ti, towe nggelok yaga yum tugunik kwak, Iniki nengge ti, keele pugu kwak, Ineenggi ti, mbutigeele paga maarogo piiga kwak, Wonogo menggaarak me, Kanggwi ti aaninggin me, neebi mbake kwe, It kumi ti mendek ti, aaninggin iya lombok me, abu neebi lombok mbake minggirak o. It aap Ala iniki kunik eeko menggaarak kenok, pugume time nggerok yaga’lek mbaganggo menggaarak kwe, It aap maluk mendek perak, kumi inageele pugu ti paga nggelok yi nogo menggaarak.

27 Aap wone alom kibingga an nen ari logonet, “An kwaakkagagirak nogo yokkirage yi, liippinip o. Wone alom yi aret kagi, mbarikit nduk, wone ambi liippegak eeke,

28 Kwaarit nage kwe, kwaakkaga’lek wonage, Eerit nage logonet, Aap seribu wonogwe inenggela’- me aap ambiret ambi abu obeelom wonage kagagirak kwe, inenggela’me kwe ambi iniki abu obeelom wonage an koolik o.”

29 Wone ambiriluk ambi an kagagirak nogo yi o. At Ala nen nit yi aap ndi aap niniki abe koonak logowok nduk, ogobakkigi’ninabeegerak kwe, nit ninalik nen aret yelawenggolawe eekko’net nogo monggoorak o.

PASAL 8
1 Aap iniki warak menggi kwak ta o? Yi wone ndi wone agaatak alom eenu menggerak ta o? Iniki warak nen aakumi inete paga eya eerogo piige, Ndi, inetenggen aagi nogo teretak eerogo piige, Eeke menggerak o.

AAP ENDAGEMBOGUT OONE KONENGGO LOGORAK WONE

2 Ala enggaanom paga kumbuk mbaneegindak me, aap endagembogut nen wone lengganogo yokkege kenok, oone konembunuk eeke logot o.

3 Aap endagembogut owagam nen mbet-mbet wundi nage, at nen iniki mba’nuk mban eeke menggerak me, wone maluk yogwe iigak, inaana’le mbangge, eeriyak mage o.

4 Aap endagembogut wone lengganogo yorage kenok, “E o,” yinuk, eeko menggaarak me, “Kat nonggop nduk, yagandak o?” yinuk, aap ta nen at yoriyak mbakop?

5-6 At wone lengganogo yorage nogo, “E o,” yinuk, eekwi iinok, maluk eeppiyaagin lek o. Aap ambi aaninggin mondok iya oba kwi’ndak wonage kagak, “Wone ti eyom paga yori unggwage,” ndi, “Nonggop eerogo yori unggwage,” eeriyak eyom abok koonak me, ugun-ugun yori unggwageelik o. Aap iniki warak nen perak, ndi eyom paga yori unggwage, ndi, nonggop eerogo punuk, yori unggwage, eeriyak nogo eenu me, at yori unggwage menggerak.

7 Ko’lu arigin nogo nit yi aap ndi aap nineenggo’lek me, “Ko’lu ndogop arigin o,” yinuk, aap ta nen yori ungguurak mbakop?

8 Aap ambi iniki nggigik togon wundukwak pippatogo wonage, Ndi, kambukwak, kambuurak eyom ya langgok eerogo pake, Eeriyak meek aret o. Wim nambukwi iigak, “Yonggonggola nanip o,” yorogolik ti kwak, Maluk eerit nogwe iigak, maluk nogo nen, “Kit maluk eekwi nogo abu aret eekotak o,” yinuk, teppiigeelik o.

ALA EEKE MENGGERAK AAKUMI NEN LIIPPUURAK MEEK WONE

9 An nen oonegen abu’me yime, yi wone ndi wone abok aret ti, liippit nage logonet, eekwi iyareegirak ti aret. It aap ando inayuk warak paga panggombunuk, inoreewi maluk eerogo piigwi,

10 it aap maluk mendek kanggwi iinok, nggween taambiigwi, taambiinok wogo logonet, it taambiyareegwaarak nogo nen o alik leenak menggim unggwi nogwe, wundi wogwe, eeko logonet maluk eeko nogogwaarak kagak nogome nen inendage tiyappiinet wogwe, eekwiiyareegirak o. Eekwi iyareegirak ti kunduk, we aanom warogo aret eekwi mbareegirak.

11 Maluk eekwi onggo mbet-mbet inoba kwippiiga’lek kenok, aakumi nen maluk eerit noorak mban inikime koonit nugu menggaarak.

12 Aap maluk mendek ambi nen maluk 100 kuli eerit nage kagak, nda’nagagerak nggorek ari namenggerak kwe, it Ala inagabiti ombako logonet ayuk wuko menggaarak nogo Ala nen obeelom eeppiyaagin lek ti lek, obeelom lombok eeppiyaagin neenu kwe,

13 it aap maluk mendek nogo ti, Ala eebe paga inagabiti mbakulik me, it obeelom eerogo piige, ndi, inagalu’mak kwak it ndarak abu nggorek eerogo piige, eerigin lek aret o.

14 Ambi o nggween paga yime we aanom warogo age kagagirak nogo yi o. It aap maluk mendek nen eekwi paga eeppiyoorak nogo, aap iniki abe koonak nogo inoba age, ndi, it iniki abe koonak nen eekwi paga eeppiyoorak nogo, it aap maluk mendek inoba age, eeke kagagirak o. Ti kunduk, we aanom warogo liippit ungguurak kagagirak.

15 Togop aret me, aakumi oonegen abu’me wonogo logonet, alik ambi eekwi paga inale’nggen logorak lek o. Ata, inambi nunggwi, inagi nunggwi, inale’nggen wonogwe, ti mban eeko logowak nduk, tiyappege agarik o. Ti eeremenggaarak paga oonegen abu’me ineenik logorak ne Ala nen koonogo piyareegerak nogo paga ligak wuundamo eerit nogo logonet, inale’nggen mban wonage kogo logogun o.

16 Iniki warak alom neenu age, ndi, aakumi o nggween paga yime o liingge oonikiya wu nogo yega’- lek eerit mban nogo menggaarak nogo maloppiige, eerikit nduk, liippit unggwage nagagirik,

17 oonegen abu’me yime Ala eeke menggerak nogo abok aret aakumi nen liippuurak meek kagagirak. Aakumi nen inomaawi lek eeginake kagak nonggoti eerogo kwaarit namenggaarak kwe, liippega’lek aret wonogwe, ndi, aap iniki warak nen kunduk, “Liippogoorak o,” yogwe kwe, it kunduk, kaga’lek aret logonet yogwe, eekwi iyareegirak o.

9 AAKUMI ABOK EEPPIYOORAK KOONAK NDAK-NDAK WONAGE WONE

1 Iyareegirak nogo abok aret ninikime koonit nage logonet, “It aap iniki abe koonak iniki warak ineebe inom, eeko menggaarak inom, abok aret Ala eenggime wonage me, ninabuwa nen wo’ninabigin ilik, eebi nen mbo pinanigin a? nit aakumi nen nineenggo’lek aret wonogo monggoorak.

2 Aap iniki abe koonak aap iniki maluk inom, aap obeelom aap maluk inom, aap oba mbeenak aap oba mbeena’lek inom, aap ake warogo wogoga aap ake warogo wogogeelik inom, it abok eeppiyoorak koonak nogo ambit ndak-ndak aret wonage,” kagagirak. Aap obeelom mendek nogo ti, aap maluk mendek ndak-ndak wonogwe, It aap kumbuk mbangga nogo ti, it inagabiti nen kumbuk mbanggulik ndak-ndak wonogwe, Eeko menggaarak o.

3 Oonegen abu’me yime yi mendek ndi mendek arit nage logonet, irip paga maluk arit nage kagagirak nogo ti, yi aap ndi aap abok aret inoba ariyak ti, ambit aret. Togop tit kwe, it aap ti, inikime maluk yagabit eerak wonage, ndi, ineenik logonet iniki mbanak eeko mengga kwak eeriyak inikilom mbarit nugwi, eeko nagaatik, kambunuk nogogwam inom ari nogo menggaarak.

4 Togop aret kwe, singa kanggetak ti, op negen kwe, nggeewo eenik wonage ti perak, op lombok me, aap ambi nen awo eenik wonage logonet, peebi eeppuurak nogo iniki koongge logorak op aret o.


5 It aap ineenik wonogwe nogo nen kambuurak aret ineenu kwe, It aap kambeegwaarak nogo nen perak, Yi mendek ndi mendek ineenggo’lek wonogwe, It eekwi onggo ambinom koloorak lek aret wonogwe, It inoba kunduk aakumi nen abeka’lek wonogwe, Eeko menggaarak o.

6 It nen aakumi inabuwa mbakwi, ineebi lombok inombakwi, “It eekwi ti, nit togon eeruwok lak it mban eekwi ao,” yinuk, iniki laakot inombakwi, Eekwi nogo Muk lek eeremenggerak me, Oonegen abu’me yime arit nage nogo abok aret it ambiriluk eeko logogun mondok lek aret o.

7 Togop aret me, kit eekwi nogo Ala nen, “Op aret o,” yinuk, o yogondak aret kinombake me, kinale’nggen nen kinambi nunggwi, Kinale’nggen paga kinanggur amburu nunggwi, Eeko logonip o.

8 Kinayum laambu yanggwi negen yikkologwe, Ndi, amburu kinetenggen paga mbenanogo pakwi, Eeko logonip o.

9 Oonegen abu’me yime we aanom warogo keenik logorak ne Ala nen eeppagareegerak nogo, lek ari nage kagak, at kiniki kunik eeke kakwe nogo kimbirak kinale’nggen mbako logonet, eerit nogo logonip o. Ne aanom warogo kineenik logorak wokkiragagerak nogo lek ari nage kagak eeko logorak punik wonage, ndi, oonegen abu’me yime ligak wuundamo eerit nogwe, eeko logorak nogo ti aret.

10 Kambunuk namenggenom time nen yabu eekwi, eeriyak koonogo pugwi, yi wone ndi wone ineenu arit nogwe, iniki warak eekkologwe, eekulik me, yi mendek ndi mendek abok aret eeriyak kage kenok, keenggi mondok omaawi paga eerit nage logot o.

11 Oonegen abu’me yime ambi eeke kagagirak nogo yi o. Inogowa ambik kenok inaa’nduk unggwi nogwe, Aap wakaa’ngget kenok, ineegin tiyak ari, Iniki warak kenok, inambi nunggwi, Iniki ngget kenok, ineenggi warak eekkologwe, Ndi, ineenu kenok, obeelom eeppiigwi, Eekulik o. Ata, ti eeriyak abok aret, “Ti eyom paga ariyak,” agaatak me, age menggerak.

12 Ndi, aakumi kunduk, ne ti eyom paga, “Ndogop aret ee’ninabigin o,” yinuk, ineenggo’lek aret menggaarak. Yikwe nen, “Nooriyak,” mbaka’lek yum yugume yonggo’nari unggwogwe, Towe keele pugu paga ineebe nggerok yi nogwe, Eeko mengga kwak, Aakumi yini-panip maluk inoba ariyak eyom paga inoba kwi’nage kenok, togop aret ogo menggaarak. Iniki warak iniki lek imbirak wakkoorak wone

13 Ndi, oonegen abu’me yime iniki warak nen eekerak ambi maloppege nagagirik, iya mbareegirak nogo mbinini o.

14 O kota mbuuluk paga aap ineebe mbuuluk wonogwe me, aap endagembogut omaawi ambik nen o tebenikit nduk, wanggeppunuk, obaga mbo unggwikit nduk, nggween kinugu eerogo pit laganeegerak.

15 Pitlaganeegerak kagak o time aap ambi eenggi lek kwe, iniki warak wonage me, iniki warak nogo paga o kota ti, ili eerogo pereegerak kwe, aap eenggi lek eereegerak ti, aakumi nen, “Aap yi nen aret ninagap ndaki,” yinuk, abeka’lek aret wonogwe iyareegirak o.

16 Iige nagagirik, an nen, “Aap inomaawi ambik ti, iya negen kwe, iniki warak ti perak, mondok iya lombok kagi,” mbareegirak kwe, aap eenggi lek iniki warak nen eereegerak ti, meek eerogo pugwi, ndi, at oone ari nogo aakumi nen konengga’lek mbo pugwi, eekwi iyareegirak o.

17 Aap iniki lek wi negen inarum wonage nen oone omaawi paga ari nogo ti, koneniyak op negen kwe, Aap iniki warak nen oone yanggorogon ari nogo koneniyak perak, op lombok aret o.

18 Wim nambuka yi mendek ndi mendek ti, iya negen kwe, iniki warak nen wone koongga ti perak iya lombok me, O obeelom wonage nogo aap maluk mendek ambit nen a’nggan waganogo pegemenggerak.

10 AAP INIKI LEK NEN EEKAATAK PAGA AGE MENGGERAK WONE

1 Obari abe toolak me, ti’neebon yonggo’na’nuk kanggetak obari ndi wuke menggi kwak, Iniki lek wi negen eeko mengga kwak mbuuluk eerit nage paga at iniki warak logonet ayuk warak wonage nogo lek aret age menggerak.

2 Aap ambi iniki warak nen eenggi abe’nggan paga noorak koongge kagak kwe, Aap iniki lek wi negen nen perak, eenggi kwaare’nggan noorak koongge menggerak.

3 Aap iniki lek wi negen nogo eerit nage logonet, Iniki lek me, agan nage paga aakumi abok aret, “Aap ti, iniki lek wi nen agan nege, kogo o,” mbako menggaarak. 4 Iniki yanggoppunuk wonogwe paga maluk nggwok lombok eeriyak age nogo lek aret age menggerak me, Aap karum menggerak nogo nen mbekkege kenok, kat yabu unde logorak yokkereegim nen mbo punuk mbaganiyak mage o.

5 Oonegen abu’me yime maluk lombok it aap aakumi inarum menggaarak nen eeko menggaarak mendek ambi eekwi iigirak nogo ti,

6 Aap iniki lek wi negen nen it aap inendage warak eeko menggam eekwi iigak, it aap ineenggi warak nogo it aap inendage tebenak eeko menggam eekwi,

7 Ndi, aap inayeloman kuda paga kwi’na’nuk nogwe iigak, Aap nagawan-nagawan nogo nen aakumi inayeloman mini tu iniyok paga nogo mengga kwak nogwe, Eekwi iigirak o.

8 Aap ambi nen nggween kabunogo pakim nogome at aret yobok togon wangge, Ambi nen yugum yagat eno pelengge me, waalo nen eyak mbangge,

9 Ambi nen yugum yanggungge me, telok togon wakkolage, Ndi, ambi nen kani pooke me, mbeyok togon wakkolage, Eeko menggaarak.

10 Yembuti ngget lek agaatak maarak lek kenok, eyo muuriyak inomaawi lek age menggerak kwe, Aap iniki warak nen perak, ye nogo ngget maappunuk, ale’nggen paga eyo muurit nage menggerak.

11 Waalo muuru, “Keyak mbaninaburak mage o,” yoga’lek kagak inooke kenok, Aap, “Keyak mbaninaburak mage o,” yoga nogo, yori noorak ti, we aanom warogo aret o.

12 Aap iniki warak nen inoone yogwe ti, aakumi koneniyak inikilom mbako menggaarak kwe, Aap iniki lek wi nen agan nogwe paga perak, it ineebe aret lek eerogo pako menggaarak.

13 Inoone aa’nduk wundi wage nogo ti, aap iniki lek wi inoone yogwe kwak yogo nagaatik, Irip paga perak, it aap iniki mbanak kwak aret yogo menggaarak.

14 It aap iniki lek wi negen nogo inoone ambik agan nogo menggaarak o. Aakumi nen nonggop arigin nogo, ineenggo’lek aret wonogo menggaarak. Ndi, it kanggwi iigak, “Ndogop agaarak o,” yinuk, ta nen it aap ti yoroorak mbakop? Lek aret o.

15 Aap iniki lek wi nen yabu ta’liila eerit nage nagaatik, ame o kota noorak kobak aret age menggerak.

16 Kat o yi wae. Kat kowe endagembogut ti, it aakumi ugun inaput wonage, It karum menggaarak nagawannagawan nen kubondendok kagak laago lappunuk, nunggo logonet, ugun-ugun eekwi, Eekwi iinok, kat kabuwa o!

17 Kat o yi wae. Kowe endagembogut ogoba obaane’me mi’ndak wonage, Ndi, it karum menggaarak nogo nen kumili aganaburak nduk lek inomaawi eekkolaawok nduk, ndi eyom paga noorak koonak nogo mban nunggwi, Eekwi iinok, Kale’nggen kage logomunggun o.

18 Aap yabu eeriyak eebi mbaka awi oo’ngget maarak miyamiya wangge, Aap eenggi tanep kenok, awi terap wambi wage, Eeke menggerak.

19 Laago lakwi ti, inale’nggen mbariyak ake, Anggur amburu ti, inale’nggen nen inoone ugun agan nugu logorak ake, Aret menggerak kwe, Wu ti perak, yi mendek ndi mendek eeriyak ake aret menggerak o.

20 Kat koone yemenggendak nogo towe o oolo ya’i wonage nen wonok nage, Kat yemenggendak nogo a’naabit warak nen yorenet nage, Eeke kero, Kat kinikime nen aap endagembogut meek eerogo pege, Ndi, kat nogo yege menggenom logonet, aap eenggi warak pulunogo pege, Eeriyak mage o.

11 MBI UGUN-UGUN YUMBUNOGO NAPPUURAK WONE

1 Kat kambi ugun niyo ogumbaga yumbunogo nappege keenok, ne mande negen logonuk, kowagam ari wage kaamunggun o.

2 O nggween paga yime maluk ariyak nogo kat keenggo’lek me, kambi aap ineebe 7 wogorage logonet, aap ambi inom wogoge logot o.

3 Ndugwi paga nen mayu narogo punuk, nggween paga lubu-lubu wambit wage menggerak. Eyo ambi aan woguk togon o omarip paga pa’nggwe ngginnari nage, ambi o ame paga pa’nggwe ngginnari nage,Eeke nagaatik, wambemenggim time aret wonage menggerak.

4 Aap ambi nen o wiya wage nogo lek aruwak nduk, tokkage logonet, yi awi ndi awi yumbunit nage, Ndi, ndugwi lek aruwak nduk enegen mban wagangge logonet, yi anggen ndi anggen mbanggolage, Eekeelik o.

5 O wiya nggeeme nen warit wage, Ndi, kwe ambi aagaluk inikime logombunuk nonggoti eenggiiyok warak age, Eeke menggerak Kat keenggo’lek menggen kwak At yi mendek ndi mendek ogobakkigika Ala nen eeke menggerak nogo, kat keenggo’- lek aret wonage menggendak o.

6 Iri’ngga yumbunemenggendak nogo, “Ambi ti, op arigin,” ilik, “Ambi ti op arigin a?” Ilik, “Imbirak aret obeelom aremenggi a?” nogo ti, kat keenggo’- lek me, O kubondendok paga yi mendek ndi mendek awi yumbunit nage, ndi, o kiyoma kunduk, keenggi awiirak puk wonaga’- lek eerit nage, Eeke logot o.

7 O eya ti, aakumi iniki ale’nggen eeginake me, Oonegen inigen pekkogwe iinok, inale’nggen mbako menggaarak.

8 Togop aret me, aap ndarak kagak tahun ambik age kenok, inikime nen ale’nggen mban mbake logowak o. Ale’nggen mban mbake logorak ti op aret kwe, o nggween paga yime logonet, o eya kaga’- lek apit paga logorak ne ambik aret ariyak abeke logowak o. Yi eeriyak ndi eeriyak abok aret ti, we aanom warogo mban aret wonage menggerak.

WOLOGWE-KOMOLOGWE TAWE INARUK WAREEGERAK WONE

9 Wulaga tawe yi wae. Kat awo tawe wonage logonet, kiniki ale’nggen mbake, Kat awo tawe paga kiniki ale’- nggen nen eerit nage, Eeriyak eekkake nogo mugurok nage, Kenegen kenok eerit nage, Eeke logorak ti op aret kwe, Yi eekak ndi eekak eeremenggendak abok aret nogo paga Ala nen kowak loonigin mbake logot o.

10 Togop me, kat keebe tawe aret wonage, Ndi, tawe logonet komaawi paga eerit nage, Eeke ti, We aanom warogo aret me, “Eerikit lak, ao,” yinuk, kiniki piirik wonage, Kagabolo andi-pandi eekkake kenok, kagabiti mbake, Eeriyak mage o.

Pasal 12
1 Kat awo tawe logonet, at ogobakkigirogo pagareegerak nogo abeke logot o. Maluk koba ariyak ne nogo awo ari waga’lek kagak, “An nda’nagagirak yi tahun ndi tahun ari nage kagak, niniki ale’nggen ee’nabigin lek kagi o,” yuurak eyom awo panggoni waga’lek kagak,

2 Oonegen inom, o eya inom, tut inom, laaluguragan inom, awo yumaak aga’lek kagak, Mayu wage nagaatik, ndugwi nogo obaane’me ogom eerogo pi lagangga’lek kagak,

3 It o arum menggaarak nogo inaganak lele yaga’lek kagak, Aap inomaawi ambik kwe, inamborowak yomongga’lek kagak, Kumi anggen yigika nogo ineebe mbereeret me, yigika’lek puk ariyak eyom aga’lek kagak,Pugagi ambe mbanak me, inigen pekkoorak yumaak aga’lek kagak,

4 Tu nggwok paga wundi nogo menggam tu nogo naka’lek kagak, Yigikwi oone ari nogo oone lek arit wangga’lek kagak, Towe inoone yogwe iinok, mi’nariyak eyom aga’lek kagak, Kumi ndawi wakwi abok aret inoone nggobo agan wangga’- lek kagak,

5 Tu tiyarogon nugu logorak inagabiti mbariyak eyom aga’lek kagak, Tu nggwok paga noorak inagabiti mbariyak eyom aga’lek kagak, Eyo mbogombi ambit-mbit wariyak eyom aga’lek kagak, Wurin nabuk-kabuk noorak eyom aga’lek kagak, Iniki aganggen aganake lek ariyak eyom aga’lek kagak, Kame mondok-mondok logowam noorak eyom aga’lek kagak, Kerabun ndooniyak eyom awo ari naga’lek kagak, At ogobakkigirogo pagareegerak nogo abeke logot o.

6 Mbutigeele perak nggaruk ari, Mbuti emas paga ndi ogobakkigirik telok ari, Niyowak nggween paga eerak niyo eneerime nen telok ari, Niyo tookak agale niyo tookak nggween kabunik me taati nen nggaruk ari,

7 Ndi, kat keebe liirubu paga eerak me, kiyokan nggween ari nage, Kiniki at nen wokkereegerak iyokan Ala wonageme ari nage, Eeka’lek kagak, At ogobakkigirogo pagareegerak Ala nogo abeke logot o.

8 Wone alom kibinogo yoraga an nen, “Aanom warogo aret! Aanom warogo aret! Yi mendek ndi mendek abok aret ti, we aanom warogo mban aret wonage kage minggirak o,” yinuk, yereegirak o.

IRIP PAGA YEREEGERAK WONE

9 At wone alom kibingga nogo ti, iniki warak aret wonagagerak. Ndi, iniki warak logonet, it aakumi at apuri nogo wone ineenu aruwak nduk mamunirage, aakumi yogo nogogwaarak wone abok aret liippege, kuwak eerogo liiru mbangge, peebiaa’nduk yogo logorak nogo koonogo pege, eereegerak.

10 At nen yi wone ndi wone iniki ale’nggen mbariyak wone kwaarit nage, kwaake nagaatik, yogo nogogwaarak nogo ndakndak liiru mbanikit nduk, wakkagak mban eeke, eereegerak.

11 Aap iniki warak nen wone yogwe nogo ti, yawi wam teegak kwak wonage, ndi, wone yogo nogogwaarak kuwak eerak nogo ti, pulu eyo paga warak kwak wonage, eerak menggerak me, wone ti abok aret at ndegenninaka ambit nen aret wo’niragagerak o.

12 Togop me, naput o. Wone alik ambi inom nabenogo pukwak, wone yi liirogon unde logot o. Yi mbuku ndi mbuku liiru mbanit no-no irip paga, “Abu mbanggo,” yinuk, puk aga’lek mbanit mban nogwe, ndi, mbuku malenit nogwe tit niigak nineebe ndeyak ee’ninabit unggwage kwe kagak, malenit mban nogwe, eeko monggoorak.

13-14 Yi mendek ndi mendek eereegwaarak abe inom, maluk inom, kumaarak wonage nogo abok aret, Ala nen wonok inowak loonigin me, wone agan wagarak nogo abok aret liippunuk, irip paga ambit eeko logorak nogo ti, Ala ninagabiti mbakwi, Ndi, “Yogop ee’nu, ndogop ee’nu,” wone yugu nogo porogo logonet, eerit nogwe, Eeko logorak ti aret! Wone yi ti, it aakumi abok nen eeko logorak ti aret o.

Wone alom kibingga 12

1 komentar:

Dawut nen Aput Talomo Aruk wareegeerak wone yi o.

DAWUT NEN APUT TALOMO KINI WUPPEREEGERAK WONE YI-O.     1 Mbininegwaarak 28:9  9 Yorage nagagerik, aput Talomo yoge logonet, “Ndi, kat na...