ALAUNDE

Mbuku Ala unde


Mbuku Ala Unde yi, eebe mbanak pekkaga’lek logonet, aa’nduk pekkoorak yi o.

 Ala Unde wone yi, aakumi Iterali inomaluk lek eerogo piyaawak nduk, eeko logorak wone yugu inom, inale’nggen paga kuwak eeppunuk laago lako logorak wone inom, it Ala unde nen ineyabu liirogon eeko logorak wone inom, abok mbinuk-mbenak eerogo liiru mbanak wonage o.

Mbuku yi paga alom lombok liinik nogo ti, Ala kikak nakeelik abu obeelom menggerak me, nit aakumi at Ala ninom kunik logonet, niniki abe paga alut eeko logorak nogo inom liiru mbanak wonage. At Yetut nen, “Kit kineebe kiniki kunik eekkologo monggotak kwak, it kinom wonogwe nogo togop aret kiniki kunik aganako logonip o,” yinuk, wone alom nggwok ore yoragagerak nit abok nineenu nogo ti, mbuku yi paga liiru mbanak wonage o.
Ala Unde Wone pasal 19 ayat 18 inom, Marakut 12:31 inom, imbirak pekkoorak o.
 ------------------------------------------------------------

Ala ake warogo kani kunggo logorak yoreegerak wone

1 1 At Aliku ALA nogo inom lambungge menggim awooliya wurik me nogome nen at Muta wiige nagagerik, yoge logonet,

2 “It aakumi Iterali yoroorak nogo yi o. It Iterali mendek ambi nen Naliku ALA nake warogo wo’niriyak mbakwi kenok ti, inaanggumi lembu-tapi ilik, kambin-ndomba a, an nake aret wo’niri wogo logowak o.

3 It ambi nen an nake tapi ambi warogo kani kuni woroorak mbakwi kenok ti, Naliku ALA niniki ale’nggen nen waakit nduk, tapi ngguunok awinde-obaande eerak lek amuni mbanak kenok mban wonok ninom lambungge menggim nawooliya wurik tu unggwogo menggam pi wogo logowak o.

4 Pi wogwe iinok, an nen inomaluk lek eerogo punuk, ninom lambunik logokit nduk, it aap ti ineenggi tapi nogo anobak pippunuk logonet, nggami aanggo wako mengga kwak,

5 Naliku ALA nenggaanom paga warogo pugwi iinok, an neebe unde Karun apuri nen tapi amiya nogo waganogo nawooliya wurik tu unggwogwe me, kani kunggo menggam irip aru-ogwe, ambe agi-ogu, eyo nabenak paga abok aret werenogo pit nogo logowak o.

6 Werenogo pit nogwe iinok, it aap nogo nen tapi nake warogo kani kuniyak nogo agabolo mbelanogo punuk, eebe liirogon aret mbanogo pogo logowak o.

7 Mbanogo pugwi iinok, it aap an neebe unde Karun apuri nogo nen kani kunggo menggam nogome kani ndoonogo pogo logomenggaarik, kani wuninogo punuk, 8 kani kuniyak tapi mbanak amok inom, anobak inom, abu koonogo punuk, kani awo wunuk ari me, taati pugwi iinok,

9 it inaanggo unde nen aanagale inom, aawi inom, niyo paga kookwi iinok, it an neebe unde nogo nen yeregerak-peregerak abok aret waganogo kani nengge me nogome nippogo logowak o. Ti eeko logorak nogo ti, Naliku ALA nake kani kunemenggaarak obari abe kage logonet, nale’nggen kaakit nduk, nake warogo kani kunggo logorak nogo ti aret.

10 Ndi, it ambi nen inaanggumi kambin a, ndomba a, an nake warogo kani kuniyak mbakwi kenok ti, ngguunok awinde-obaande eerak lek amuni mbanak kenok mban wonok,
11 kani kunggo menggam o omarip paga pa’nggwe Naliku ALA nenggaanom taati aret warogo pugwi iinok, it aap an neebe unde Karun apuri nogo nen amiya nogo waganogo kani kunggo menggam irip aru-ogwe, ambe agi-ogu, eyo nabenak paga abok aret werenogo pit nogo logowak o.

12 Werenogo pit nogwe iinok, it inaanggo unde nogo nen eebe mbanogo pugwi iinok, aap an neebe unde nogo nen mbanak nogo inom, anobak inom, amok inom, kani kunggo menggam kani mbelaarak awo wunuk ari me taa’nogo mot-mot mbiginogo pogo logowak o.

13 Ndi, it inaanggo unde nen aanagale inom, aawi inom, niyo paga koorogo pugwi iinok, aap an neebe unde nen mbanak nogo abok aret waganogo kani nengge me nogome nippogo logowak o. Ti eeko logorak nogo ti, Naliku ALA nake kani kunemenggaarak obari abe kage logonet, nale’nggen kaakit nduk, nake warogo kani kunggo logorak nogo ti aret.

14 Ndi, it ambi nen towe Naliku ALA nake warogo kani kuniyak mbakwi kenok ti, towe puume ilik, towe kurona a, an nake pogo logowak o.

 15 Pugwi iinok, aap an neebe unde nen wonok kani kunggo menggam pi wage logomenggerik, enggaanok nombonogo wappunuk, eebe kani kunuwak nduk, amiya nogo kanikunggo menggam eyo nabenak nogo paga kilirogo nappit nage,

16 kumunuk inom, eeruwak inom, waganogo kani kunggo menggam eeben abeenok oonegen lagi wage menggim pa’nggwe eraaninu wun pogo menggam time mbo pi nage,

17 ndi, towe a’naabit kundugu kagak amik mban meyanogo enaani aret kani kunggo menggam kani wunuk ari me time aret kumbege, eeko logowak o. Ti eeko logorak nogo ti, Naliku ALA nake kani kunemenggaarak obari abe kage logonet, nale’nggen kaakit nduk, nake warogo kani kunggo logorak nogo ti aret, yegerak, yoret o,”yinuk, yoreegerak.

2 Gandum anggen yigirogo pogo logorak wone

1 Yoge nagagerik, it aakumi Iterali yoraawak nduk, at Aliku ALA nen wone ambinom Muta yoge logonet, “It ambi nen gandum anggen Naliku ALA nake puurak mbakwi kenok ti, gandum anggen nogo abu abe lombok yigirogo pogo logomenggaarik, amburu obaga kilirogo pugwi, kani kunemenggaarak obari abe kaga nogo obaga yumbunogo pugwi, ee’nuk, wonok

2 it aap an neebe unde Karun apuri ira wogo logowak o. Ira wogwe iinok, nake pugu abe yigirik amburu inom, kani kunggwi iinok obari abe kaga nogo inom, aap an neebe unde nogo nen eenggi paga ne ambit woppunuk, Anggen yigirik yi, abok aret kat kake aret o, yinuk, nggomoorogo kani kunggo menggam nogome an nake kani kunggo logowak o. Ti eeko logorak nogo ti, Naliku ALA nake kani kunemenggaarak obari abe kage logonet, nale’nggen kaakit nduk, nake pogo logorak nogo ti aret o.

3 Yi mendek ndi mendek an wo’niriyak nduk, kani kunggo logorak nogo ti, Naliku ALA nake leenogo pugu abu mage lombok me, ando ndiinik nogo it Karun apuri inom inake aret teppogo logowak o.

4 Ndi, gandum anggen yigirik nogo wun awi ndoonak paga worarogo nake puurak mbakwi kenok ti, anggen yigirik abe lombok piiruwak nduk, ragi pega’lek kagak, amburu mban amok mbanogo oroti negen longgo warogo punuk, nake puurak mbakwi kenok a, ragi pega’lek kagak we tabak worarogo amburu obaga labunogo punuk, nake puurak mbakwi kenok a, ti op mban aret o.

5 Anggen yigirik nake pogo logorak nogo ti, togolowak paga ndoonogo worappunuk wo’niriyak mbakwi kenok, anggen yigirik abu abe kero woppunuk, ragi pega’lek kagak amburu paga mban amok mbanogo togolowak paga worarogo punuk,

6 mbuulogwe-mbaalogwe mbanogo amburu obaga kilirogo punuk, wo’nogo logowak o. Ti eeko logorak nogo ti, anggen yigirik paga worarogo an nake wo’nogo logorak nogo ti aret o.

7 Ndi, anggen yigirik nake pogo logorak nogo ti, kuwali paga worarogo wo’niriyak mbakwi kenok, anggen yigirik abe kenok mban waganogo amburu paga amok mbanogo kuwali paga worarogo punuk, an wo’nogo logowak o.

8 Anggen yigirik ndogop worarogo Naliku ALA nake puurak, yagarak ti, ndak-ndak aret worarogo wonok aap an neebe unde ira wogo logowak o. Ira wogwe iinok, it an neebe unde nogo nen nake pugu nogo wonok kani kunggo menggam nogome pi woraanuk,

9 Yi abok Ala kake aret o, yinuk, Naliku ALA nake nggomoorogo ando nogo kani kunemenggerak obari abe kage logonet, nale’nggen kaakit nduk, kani kunggo menggam taati nake kani kunggo logowak o.

10 Yi mendek ndi mendek an wo’niriyak nduk, kani kunggo logorak nogo ti, Naliku ALA nake leenogo pugu abu mage lombok me, ando ndiinik nogo it Karun apuri inom inake aret teppogo logowak o.

11 Naliku ALA nake kani kunggo logorak nogo ti, piiruwak nduk ragi inom, nggiin amburu inom, anggen yigirik ti inom punuk, Naliku ALA nake kani kuniyak ti mage me, yi mendek ndi mendek anggen yigirikpaga worarogo Naliku ALA nake pogo logorak ti, ragi inom punuk, worarogo wo’nogo logorak mage o.

12 Anggen iyaalok yugu mbanogo Naliku ALA nake pi wogo logonet, anggen yigirik ragi nogo inom, nggiin amburu inom, inom punuk, nake wo’niri wogwe kenok ti, waagin aret kwe, obari abe kage logonet, niniki ale’nggen kaakit nen kani kunggo menggam kani kunggo logorak nogo mendek me nduk wo’nogo logorak ti perak, mage o.

13 Gandum anggen yigirik worarogo nake puurak kenok ti, mayu eerogo punuk mban wo’nogo logowak o. It inogoba Ala an ninom wone abuk nggaruk togon mbaneegirak nogo aberak logowak nduk, mayu eerogo mban lako menggaarak me, nake pi wogwe iinok, mayu eerogo mban nake pi wogo logowak o.

14 Naliku ALA nake yi mendek ndi mendek anggen iyaalok mbanak pi wogo logonet kenok ti, kani paga worarogo yigirogo punuk,

15 amburu inom kilirogo pege, kani kunggwi iinok obari abe kaga nogo yumbunogo pege, eeppunuk, an wo’nogo logowak o. Ti eeko logorak nogo ti, anggen yigirik paga worarogo an nake wo’nogo logorak nogo ti aret o.

16 Ndi, aap an neebe unde nogo nen anggen yigirik amburu inom, obari abe kaga nogo inom, pugu nogo ando eenggime woppunuk, Yi abok kake aret o, yinuk, Naliku ALA nake nggomoorogo kani kunggo logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

3 Ala inom lambunik logowak nduk, ake warogo wogogo logorak wone

1 Yoge nagagerik, wone ambi yoraawak nduk, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet, “It ambi nen, Ala nimbirak lambunik logokit o, yinuk, warogo an nake wo’niriyak mbakwi kenok, tapi ngguunok a, kooli a, nake puurak op mban aret kwe, awinde-obaande eerak lek amuni mbanak kenok mban Naliku ALA nenggaanom paga eeriyak me, wonok

2 ninom lambungge minggim nawooliya wurik tu unggwogo menggam taati nen nake puurak tapi nogo anobak paga ineenggi tebenogo punuk, warogo puwak o. Warogo pugwi iinok, it aap neebe unde Karun apuri nen amiya nogo waganogo kani kunggo menggam irip aruogwe, ambe agi-ogu, eyo nabenak paga abok aret werenogo pit nawak o.
3 Pit nogwe iinok, an ninom lambuniyak nake warak kani kuniyak nduk, aap nogo nen aanogum paga nabenak agaraarin inom, aan paga mendek amok inom,

4 apenggen imbirak amok inom, ogogun paga nabenak ape inom, abok aret leenogo pege kenok,
5 Karun apuri nen eebe warak nogo kani kunggo menggam kani ndoonak nogo paga punuk, kani wuninogo pogo logomenggaarik, amok leenak nogo ti, kani wunuk ari me time nippuwak o. Ti eeko logorak ti, Naliku ALA nake kani kunemenggaarak obari abe kage logonet, nale’nggen kaakit nduk, nake pogo logorak nogo ti aret o.

 6 Ndi, Ala ninom lambunuwok o, yinuk, kambin-ndomba ambi Naliku ALA nake warogo wo’niriyak mbakwi kenok, ngguunok a, kooli a, puurak op mban aret kwe, awinde-obaande eerak lek amuni mbanak kenok mban nake puwak o.

7 Ndi, ndomba nake warogo puurak mbakwi kenok ti, Naliku ALA nenggaanom paga eeriyak me, wonok

8 an ninom lambungge minggim nawooliya wurik me tu unggwogo menggam taati pi woraanuk, nake puurak nogo anobak ineenggi tebenogo punuk, warogo puwak o. Warogo pugwi iinok, Karun apuri nen amiya nogo waganogo kani kunggo menggam irip aru-ogwe, ambe agi-ogu, eyo nabenak paga abok aret werenogo pit nawak o.

9 Pit nogwe iinok, ninom lambuniyak nake warak nogo kani kuniyak nduk, aap aanggo unde nen amok inom, ageewak irip owaganegen kunik kagak mbanemenggaarak amokinom, aanogum paga nabenak agaraarin inom, aan paga mendek amok inom,

10 apenggen imbirak amok inom, ogogun paga nabenak ape inom, abok aret leenogo pege kenok,

11 mbi nake pogo mengga kwak, it an neebe unde nogo nen kani kunggo menggam taati kani kunuwak o. Ti eeko logorak nogo ti, Naliku ALA nake warogo kani kunggo logorak ti aret.
12 Ndi, kambin nake warogo puurak mbakwi kenok, Naliku ALA nenggaanom paga eeriyak me, wonok

13 an ninom lambungge minggim nawooliya wurik me tu unggwogo menggam taati pi wogo logomenggaarik, nake puurak nogo anobak paga ineenggi tebenogo punuk, warogo puwak o. Warogo pugwi iinok, Karun apuri nogo nen amiya waganogo kani kunggo menggam irip aru-ogwe, ambe agi-ogu, eyo nabenak paga abok aret werenogo pit nawak o.

14 Pit nogwe iinok, nake warak nogo kani kuniyak nduk, aap aanggo unde nen aanogum paga nabenak agaraarin inom, aan paga mendek amok inom,

15 apenggen imbirak amok inom, ogogun paga nabenak ape inom, abok aret leenogo punuk,
16 amok abok aret ti, Naliku ALA namendek aret me, mbi nake pogo mengga kwak, nake kani kunemenggaarak obari abe kage logonet, nale’nggen kaakit nduk, kani kunggo logowak o.

17 It aakumi Iterali logowam time inapuri-inombowologwe wigannarit nogo logogun inom wone yugu yi, mondok-mondok eeko logonet, amok inom, amiya inom, nonggo logorak mondok mage, yegerak, yoret o,”yinuk, yoreegerak.

4 Inomaluk lek eerogo puwak nduk, Ala ake warogo wogogo logorak wone

1 At Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
2 “Naliku ALA nen, Yogop eeriyak mage, ndogop eeriyak mage, yoragagirak nogo it Iterali ambi nen ineenggo’lek logonet, maluk eekwi iinok, eeko logorak wone it aakumi Iterali yoroorak nogo yi aret o.

3 It an neebe unde inowe amburu oba kilippemenggerak nogo nen maluk eeremenggerak paga aakumi Iterali inoba aremenggerak me, at maluk eeremenggerak nogo omaluk lek eerogo pikit nduk, Naliku ALA nake tapi ngguunok awooluk awindeobaande eerak lek amuni mbanak kenok mban wonok,

4 an ninom lambungge minggim nawooliya wurik me tu unggwogo menggam nenggaanom paga taati pi wage logomenggerik, nake puurak nogo anobak paga eenggi tebenogo punuk, Naliku ALA nenggaanom paga waruwak o.
 5 Wake kenok, aap an neebe unde nogo nen amiya nogo wonok an ninom lambungge minggim nawooliya wurik inikime time unggwi nanuk,

6 amiya nogo eenggi paga labungge logomenggerik, o mage lombok minggim aken nggwe kagak, yum tugunik endekem nggwe Naliku ALA nenggaanom paga taati ne 7 kuli werenogo pit nawak o.

 7 Pit nage logomenggerik, amiya ando waganogo an ninom lambungge minggim nawooliya wurik me nenggaanom paga obari abe kani kunggo menggam eyo owak mippugu irip-irip to eerak agi paga labunogo punuk, amiya ando apit nogo waganogo an ninom lambungge minggim nawooliya wurik tu unggwogo menggam endekem nggwe nake warogo kani kunggo menggam abu’me time kilirogo puwak o.

 8 Kilirogo pege kenok, aap an neebe unde maluk eeremenggerak nogo nen tapi ngguunok nake kani kuniyak warak nogo, aanogum paga nabenak agaraarin inom, aan paga mendek amok inom,

9-10 apenggen inom, ape amok inom, ogogun inom, Ala nimbirak lambunikit o, yinuk, tapi warogo amok leenogo an nake kani kunggo mengga kwak, togop aret amok abok leenogo pege kenok,aap an neebe unde nen kani kunggo menggam kani kunuwak o.

 11 Kani kumbunuk, tapi ngguunok nogo agabolo inom, eebe mbanak inom, anobak inom, aawi-obaak inom, aanagale inom,

12 abok aret wonok owa’- nagat wurik endekem wundi nage logomenggerik, wun mbo pi nogo menggam magame nogome eebe apit aret kani nawak nduk, kumbuwak o.

13 Ndi, Naliku ALA nen, Yogop eeriyak mage, ndogop eeriyak mage, yoragagirak nogo it aakumi Iterali wonogwe abok aret nen ineenggo’lek logonet eekwi iinok ti, maluk aret eeremenggaarak me,

14 Nit maluk aret eekoorak kogo o, yinuk, ineenu ogo logomenggaarik, inomaluk lek eerogo piyaakit nduk, tapi ngguunok awooluk ambi wonok an ninom lambungge minggim nawooliya wurik me tu unggwogo menggam pi wogo logomenggaarik,

15 it aakumi Iterali inoweewi nogo nen Naliku ALA nenggaanom paga tapi ngguunok nogo anobak ineenggi tebenogo punuk, nenggaanom paga waruwak o.

16 Wakwi iinok, it an neebe unde inowe amburu kilippemenggerak nogo nen tapi amiya ando wonok ninom lambungge minggim nawooliya wurik inikime unggwi nanuk,

 17 amiya nogo eenggi paga labungge logomenggerik, yum tugunik eraaninu endekem nggwe Naliku ALA nenggaanom paga ne 7 kuli werenogo pit nawak o.

18 Pit nage logomenggerik, amiya ando waganogo an ninom lambungge minggim nawooliya wurik me nenggaanom paga obari abe kaga kani kunggo menggam eyo owak mippugu irip-irip to eerak agi paga labunogo punuk, amiya ando apit nogo wonok an ninom lambungge minggim nawooliya wurik tu unggwogo menggam abu’me time kilirogo puwak o.
19 Kilirogo pege kenok, aap aanggo unde nen tapi warak amok leenogo pemenggerak nogo aap an neebe unde nen kani kunggo menggam kani kunuwak o.

20 Kani kumbunuk, tapi ngguunok eebe nogo eeriyak ti, aap ambi nen maluk eeke kenok omaluk lek eerogo puwak nduk, tapi ngguunok eeriyak yagarak togop nogo aret eeruwak o. Ti eeko logorak nogo ti, an nen inomaluk lek eerogo piinok, ninom lambunik logokit nduk, aap an neebe unde nen nggami aanggo wakwi kwak eeko logorak nogo ti aret.
21 Ndi, tapi eebe nogo apit aret waganogo owa’nagat wurik endekem nggwe nogome pi nage logomenggerik, inomaluk lek eerogo piyaawak nduk, aa’nduk tapi eeremenggerak nogo ndak-ndak aret kani nawak nduk, kumbuwak o. Ti eeko logorak nogo ti, aakumi Iterali wonogwe abok aret inomaluk lek eerogo piyaakit nduk, an nake warogo pogo logorak nogo ti aret.

22 Ndi, aap inowe wone koongga ambi nen Naliku ogoba Ala an nogo nen, Yogop eeriyak mage, ndogop eeriyak mage, yoragagirak nogo eenggo’lek logonet, eeke kenok ti, maluk aret me,

23 iniki nen, Ti maluk aret eekirak kagi, mba’nuk, eenu age logomenggerik, omaluk lek eerogo puwak nduk, kambin ngguunok awinde- obaande eerak lek amuni mbanak ambi wonok
24 an nake warogo kani kunggo menggam pi woraanuk, Naliku ALA nenggaanom paga taati kambin nogo anobak eenggi tebenogo punuk, waruwak o. Ti eeko logorak nogo ti, omaluk lek eerogo pikit nduk, nake warogo pogo logorak nogo ti aret.

25 Ti eeke kenok, omaluk lek eerogo pikit nduk, aap an neebe unde nogo nen kambin warak amiya nogo eenggi paga ando wonok nake kani kunggo menggam eyo owak mippugu irip-irip to eerak agi paga labunogo punuk, amiya apit nogo waganogo nake warak kani kunggo menggam abu’me time kilirogo puwak o.

26 Pege logomenggerik, amok nogo abok aret an ninom lambunik logowak nduk,nake warogo wo’nogo logonet, amok kenok kani kuniyak yagarak nogo ndak-ndak aret eerogo punuk, kani kunggo menggam kani kunuwak o. Ti eeko logorak ti, aap nogo omaluk an nen lek eerogo punuk, nimbirak lambunik logokit nduk, aap an neebe unde nen nggami aanggo wakwi kwak eekwi iinok, omaluk lek eerogo puwak nduk eeko logorak nogo ti aret.

27 Ndi, Naliku ALA nen, Yogop eeriyak mage, ndogop eeriyak mage, yoragagirak nogo aap ambi we ugun mendek nen eenggo’lek logonet eeke kenok ti, maluk aret me,

 28 iniki nen, Ti maluk aret eekirak kagi, eenu age logomenggerik, omaluk eeremenggerak nogo lek eerogo puwak nduk, kambin kooli awinde-obaande eerak lek amuni mbanak kenok mban wonok

29 an nake warogo kani kunggo menggam pi woraanuk, omaluk lek eerogo puwak nduk, kambin wariyak nogo anobak eenggi tebenogo punuk, waruwak o.

30 Warogo pege kenok, aap an neebe unde nen kambin amiya nogo ando eenggi paga wagangge logomenggerik, nake kani kunggo menggam eyo owak mippugu irip-irip to eerak nogo paga labunogo punuk, amiya apit nogo waganogo kani kunggo menggam abu’me kilirogo puwak o.

31 Ndi, amok nogo abok aret an ninom lambunik logowak nduk nake warogo wo’nogo logonet, amok kenok aap aanggo unde nen leenogo puurak yagarak nogo ndak-ndak leenogo pege kenok, aap an neebe unde nen Naliku ALA nake kani kunggo menggam kani kunemenggerak obari abe kage logonet, niniki ale’nggen kaakit nduk, kani kunuwak o. Ti eeko logorak ti, aap nogo omaluk an nen lek eerogo punuk, nimbirak lambunik logokit nduk, aap an neebe unde nen nggami aanggo wakwi kwak eeke kenok, omaluk lek eerogo puwak nduk, eeko logorak nogo ti aret.

32 Ndi, aap ambi nen, Nomaluk lek eerogo panuwak o, yinuk, ndomba ambi an nake pi woroorak mbake kenok ti, ndomba kooli awinde-obaande eerak lek amuni mbanak kero wonok,

33 an nake warogo kani kunggo menggam pi wage logomenggerik, omaluk lek aruwak nduk, ndomba wariyak nogo anobak eenggi tebenogo punuk, waruwak o.

34 Wake kenok, at aap ti, omaluk lek aruwak nduk warak amiya nogo aap an neebe unde nen eenggi paga ando woppunuk, nake warogo kani kunggo menggam eyo owak mippugu irip-irip to eerak agi nogo paga labunogo punuk, amiya apit nogo waganogo kani kunggo menggam abu’me time kilirogo puwak o.

35 Kilirogo pege logomenggerik, amok nogo abok aret an ninom lambunik logowak nduk, ndomba nake warogo wo’nogo logonet, amok kenok aap aanggo unde nen leenogo puurak yagarak nogo ndak-ndak leenogo pege kenok, aap an neebe unde nen amok leenak nogo alik mendek nake kani kuniyak nduk, kani kunggo menggam pi woramenggaarak wonage nogo, inom lambunogo kani kunuwak o. Ti eeko logorak ti, aap nogo omaluk an nen lek eerogo punuk, nimbirak lambunik logokit nduk, aap an neebe unde nen nggami aanggo wakwi kwak eekwi iinok, omaluk lek eerogo puwak nduk, eeko logorak nogo ti aret, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

Pasal 5
1 Yoge nagagerik, wone ambinom yoraawak nduk, Muta yoge logonet, “Ne ambi paga aap ambi maluk eeke me, aap alik ambi nen enegen kage, aruk konengge, eeremenggerak eenu wonage kagak, aap maluk eeremenggerak nogo owak loonggo logonet, aap eenu nogo woraawak nduk, ayonggo pemenggaarak kwe, Ndogop kagarak, yinuk, paganogo yori woroorak eebi mbake kenok ti, maluk aret me, at kunduk maluk onggo puwak o.

2 Ndi, ne ambi paga aap ambi nen yi mendek ndi mendek inigen mbolok kwi penaame mendek ilik, inigen waanggo oome mendek a, inaanogum paga nugu menggaarak mendek a, abok aret ineebe mbaaniyoorak mage yugu kagak, kambemenggaarak enegen kaga’- lek logonet, mbaaniyamenggerak paga obari oba lenggenemenggerak nogo paga eebe maluk aret aremenggerak kenok, Yi maluk aret eekirak kagi, mbaruwak o.

3 Ndi, aap ambi nen liippega’lek logonet, aakumi inoona mendek mbaanggoorak mage yugu nogo mendek mbaanggage kenok, at oba obari aret lenggembunuk, eebe maluk aremenggerak me, eenu age logomenggerik, Yi maluk aret eekirak kagi, mbaruwak o.

4 Ndi, aap ambi nen obeelom eeppiyoorak a, maluk eeppiyoorak a, nano mendek eeriyak abok aret iniki liippega’lek kagak, Abet aret eerigin o, yinuk, kumbuk mbanogo punuk, ugun wonage me, Kat yagandak nogo nonggop o? yogwi iinok, aap nogo nen mbake logonet, An yagarak ndakndak eerulik me, maluk aret eekirak kagi, mbaruwak o.

5 Eeriyak abok aret yagarak ti, aap ambi nen eeke logomenggerik kenok, An maluk ndogop aret eekirak o, yinuk, pagangge kenok,

6 omaluk lek eerogo pikit nduk, ndomba kooli a, kambin kooli a, warogo at maluk eeremenggerak nogo onggo Naliku ALA nake pi woraawak o. Pi wage kenok, omaluk lek eerogo punuk, nimbirak lambunik logokit nduk, aap an neebe unde nen nggami aanggo wakwi negen aret eeruwak o.

7 Togop eeriyak kwe, at maluk eeremenggerak onggo kambin-ndomba Naliku ALA wo’niriyak eebe lek kenok ti, omaluk lek eerogo pikit nen towe puume mbere ilik, towe kurona mbere a, wonok pi wage logomenggerik, towe ambi omaluk lek eerogo puwak nduk pugwi nogo mendek pege, ndi, towe ore nogo nake warogo kani kunuwak nduk pugwi nogo mendek pege, eeruwak o.

8 Ti eerogo pege kenok, aap an neebe unde nen omaluk lek eerogo puwak nduk, towe ake punogo pemenggerak nogo aa’nduk enggaanok nggaruk togon mbangga’lek we uut nggubunogo pege logomenggerik,

9 omaluk lek eerogo puurak amiya ti, ando waganogo nake warogo kani kunggo menggam ndoonak eraaninu paga werenogo punuk, amiya apit nogo nake warogo kani kunggo menggam abu’me taati kilirogo puwak o. Ti eeko logorak nogo ti, omaluk lek eerogo puwak nduk, nake warogo pogo logorak ti aret.

10 Ti eerogo punuk, towe ore nogo nake warogo kani kunggo logonet, Togop eeriyak o, yinuk, wone yugu ndak-ndak aret warogo kani kungge kenok, aap maluk eeremenggerak nogo omaluk an nen lek eerogo punuk, nimbirak lambunik logokit nduk, aap an neebe unde nen nggami aanggo wakwi negen aret eeruwak o.

11 Ndi, amendek towe puume mbere ilik, towe kurona mbere a, wonage lek kenok, at maluk eeremenggerak nogo lek eerogo pikit nduk, an nake gandum anggen abu obeelom yigirik 2 liter negen aret pi woraawak o. At omaluk lek eerogo pikit nduk, nake puurak aret me, amburu obaga labungge, kani kunggwi iinok, obari abe kaga nogo obaga yumbunogo pege, eeriyak mage o.

12 Gandum anggen yigirik wonok woramenggerak nogo aap an neebe unde nogo nen ne ambit eenggime woppunuk, Aap maluk eekerak omaluk yi, lek eerogo puurak ake o,yinuk, kani kunggo menggam alik mendek nake kani kunuwak nduk, pi woramenggaarak wonage nogo inom yumbunogo punuk, Naliku ALA nake kani kunuwak o. Ti eeko logorak ti, omaluk lek eerogo puwak nduk, nake pogo logorak nogo ti aret.

13 Ndi, aap ti maluk eeremenggerak nogo an nen lek eerogo punuk, nimbirak lambunik logokit nduk, aap an neebe unde nen nggami aanggo wakwi negen eekwi iinok, omaluk lek eerogo puurak nogo ti aret. Yi mendek ndi mendek anggen yigirogo nake pogo logonet, eeko mengga kwak, aap gandum anggen yigirik pi woramenggerak ando ndiinik nogo ti, aap an neebe unde ake aret teppogo logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

Ala ake pugu lalembunuk, abe’nagak eeke kenok,
lek aruwak nduk, obaane’me pi woroorak wone

14 Yoge nagagerik, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
15 “Aap ambi nen, Yi Ala ake pugu, eenggo’- lek me, yale-pale eerogo pege kenok ti, maluk aret me, an nawooliya wurik me onggo, Mbuti perak ndogop puurak o, yinuk, koonak wonage nogo ndak-ndak aret ndomba ngguunok awinde-obaande eerak lek amuni mbanak kenok Naliku ALA nake pugu lalenemenggerak nogo obaane’me pi woraawak o. Ti eeko logorak nogo ti, nake pugu lalenemenggerak nogo maluk aret me, maluk ti, aberak logokwak, lek eerogo pikit nduk, obaane’me pogo logorak ti aret.

16 Aap ti nen an nake leenogo pugu lalenemenggerak nogo obaane’- me pi wage logonet, ambi seperlima inom oba lunogo wonok, aap an neebe unde wogora wage kenok, aap an neebe unde nen nake leenogo pugu lalenemenggerak obaane’me ndomba pi woramenggerak nogo aap ti nimbirak lambunikit nduk, nggami aanggo wakwi negen nake warogo pege kenok, omaluk ti lek eerogo pigin aret o.

17 Naliku ALA nen, Yogop eeriyak, ndogop eeriyak, wone yoragagirak nogo aap ambi nen eenggo’lek ugun logonet, lalengge kenok, at maluk aret eeremenggerak me, aaninggin at oba aret logowak o.

18 At oba aret wonage me, noone taganogo punuk, maluk eeremenggerak nogo lek eerogo pikit nduk, onggo aanggumi kambin-ndomba ngguunok ambi awinde- obaande eerak lek amuni mbanak, Onggo ndogop puurak, yugu nogo ndak-ndak aret wonok aap an neebe unde wogori wage kenok, at eenggo’lek ugun logonet maluk eeremenggerak nogo lek eerogo pikit nduk, noone taganemenggerak onggo pi woramenggerak nogo nimbirak lambunikit nduk, aap an neebe unde nen nggami aanggo wakwi negen nake warogo puwak o. Nake warogo pege kenok, an nen aap ti omaluk lek eerogo pigin o.

19 Ti eeko logorak nogo ti, Naliku ALA nake leenogo pugu yale-pale eeremenggerak nogo maluk aret me, lek eerogo pikit nduk, obaane’me nake pi wogo logorak nogo ti aret o,” yinuk, wone lengganogo Muta yoreegerak.

Pasal 6
1 Yoge nagagerik, at Aliku ALA nen wone ambi Muta yoge logonet,
2-3 “Aap ambi nen Naliku ALA noone yugu nogo liippunuk, ndakndak eekeelik maluk eeke logonet, oreeluk ambi amendek luulu porogo logowak nduk a, we luulu arum logowak nduk a, wogoremenggerak kwe, at kolaakit nduk, ore nogo we pilit aret, Kamendek nogo kobak agaarak ilik, aakumi nen kumaakaarak a? yinuk, yoge, wu nggwok kunggolegerak kwe, we, Wu mbuuluk kunggirak o, yinuk, ari, aap ambi amendek kobak aremenggerak kwaaremenggerak kwe, we pilit aret, An abet aret koolik o, yinuk, kumbuk mbangge, it aakumi maluk eekwi ti mendek abok aret at ambi eeke kenok ti,

4 malukaret me, kiraakerak kenok a, wi-wi eerikit nduk, wu kunggolegerak kenok a, arum logowak nduk wogoremenggerak kobak age kenok a, aap ambi amendek kobak aremenggerak kwaaremenggerak kwe,

5 Kwaarulik o, yinuk, kumbuk mbangge kenok a, ti maluk aret me, omaluk ti, an nen lek eerogo pikit nduk, onggo pi wage logonet, wamenggerak nogo amendek unde wogoge logonet, oba lunogo ambinom seperlima aret wogoruwak o.

6 Wogoge logomenggerik, maluk eeremenggerak nogo, lek eerogo pikit nen onggo Naliku ALA nake wo’niri woroorak ti, aanggumi kambin-ndomba ngguunok ambi awinde-obaande eerak lek amuni mbanak, Onggo ndogop puurak, yugu nogo ndakndak aret wonok, aap an neebe unde wogori woraawak o.

7 Wogori wage kenok, an nen omaluk lek eerogo punuk, nimbirak lambunikit nduk, aap an neebe unde nen nggami aanggo wakwi negen Naliku ALA nake warogo pege kenok, aap ti eerit namenggerak paga maluk eerigin nogo an nen lek eerogo pigin aret o,” yinuk, Muta yoreegerak. Ala ake warogo kani kunggo logorak wone 8 Yoge nagagerik, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet,

9 “Karun apuri inom nake warogo kani kunggo logonet, eeko logorak wone lengganogo yoroorak nogo yi aret. Nake warogo kani kunggo logorak nogo ti, kani kunggo menggam pi wogwe iinok, kani nengge kagak, o aret weeruwak nen it an neebe unde nen kani nogo wunuk ari logowak nduk, arum liirogon aret logowak o.

10 Abu aret nengge kenok, aap an neebe unde nogo nen inayum yawenak abu obeelom akem mendek inom, inayum yawenak abu obeelom nggorek endekem mendek inom, yirippunuk, nake pugu kani nengge logonet, wun eerogo pugu kani kunggo menggam wonage nogo wonok, kani kunggo menggam eraaninu time luulu teppunuk,

11 inayum yirik nogo nggoorogo pogo logomenggaarik, inayum we ugun mendek nogo yippunuk, wun pugu nogo nawooliya wurik me nen owa’nagat wurik endekem pogo menggam magame nogome aret pi nogo logowak o.

12 Ndi, kani kunggo menggam kani kunik wonage ti, noguk yuwak nduk mbo puurak mage o. Ata, mondok wunuk ari logowak nen arum liirogon aret logonet, netik-netak kuubondendok paga kani ambi waganogo mambugwi, an nake warak mbanak nogo kani kunggo menggam ogumbaga koonogo pugwi, ndi, an ninom lambunik logokit nduk, nake warogo wo’nugwi nogo amok inom kani kumbugwi, eeko logowak o.

13 Kani kunggo menggam kani kunik wonage ti, noguk yuwak nen mbo puurak mage o. Ata, mondok wunuk ari mban logowak nduk, liirogon unde logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

Gandum anggen yigirik Ala ake pogo logorak wone

14 Yoge nagagerik, Ala nen Muta ambinom yoge logonet, “Gandum anggen yigirik nake pugwi iinok, eeko logorak wone yugu yi aret. Gandum anggen yigirik nake pugu nogo ti, it Karun apuri nen wonok Naliku ALA nenggaanom paga kani kunggo menggam nogome pi wage iinok,

15 it ambit nen nake pugu gandum anggen abe yigirik amburu inom, obari abe kaga nogo inom, ne ambit eenggime woppunuk, Anggen yigirik yi abok kake aret o, yinuk, Naliku ALA nake kani kunemenggerak obari abe kage logonet, nale’- nggen kaakit nduk, nake kani kunuwak o.

16 Ndi, ando nogo Karun apuri inom nen nonggo logorak kwe, ragi inom pega’lek oroti mban worarogo punuk, ninom lambungge minggim nawooliya owa’nagat wurik me nenggak yuwam leenogo pugume taati nen nonggo logowak o.

17 Yi mendekndi mendek an nake kani kunuwak nduk, wo’niri wogwe nogo ti, it aap an neebe unde noorak inake ti aret me, ragi inom punuk, worariyak mage o. Aakumi inomaluk mbo puurak nduk, an nake warogo wo’nugwi, ndi, an nake leenogo pugu lalenggwi nogo obaane’me pi wogwe, eekwi ti, nake leenogo pateegirak ti kwak, gandum anggen yigirik worarogo kani kuniyak nduk, Naliku ALA nake wo’- niri wogwe nogo kunduk nake leenogo pateegirak o.

18 Kani kuniyak nduk, nake puurak nogo abok aret ti, Karun inom, apuri-ombowologwe wigannarit nogo logogun inom, inake aret me, aakumi ugun mendek nen nunggwi iinok, maluk eekkolookwak, noorak mage o. Ata, Karun inom, apuri-ombowologwe wigannarit nogo logogun inom, nogo nen aap kenok mban nonggo logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

19 Yoge nagagerik, at Aliku ALA nen Muta ambinom yoge logonet,
20 “Karun apuri inom nen it ambi an neebe unde logowak nduk mippiigwi iinok, ne ti eyom paga aret Naliku ALA nake pi wogo logorak nogo yi aret. Gandum anggen abu obeelom yigirik 2 liter negen waganogo, Yi Aliku ALA ake o, yinuk, pugwi nogo mendek ando kuubondendok pugwi, ando kiyoma pugwi, eeko logowak nduk, pi woraawak o.

 21 Pi wogo logomenggaarik, gandum anggen yigirik nogo amburu paga amok mbanogo togolowak paga ndoonogo worappunuk mbuulogwe-mbaalogwe longgo warogo, Naliku an ALA obari abe kage logonet, nale’nggen kaakit nduk, nake aret kani kunuwak o.

22 It aap an neebe unde inobaane’me inapuri ndarak nen an neebe Ala unde logowak nduk, mippiigo logonet kenok ti, Gandum anggen yigirik Naliku ALA nake pugwi nogo mondok aret pogo logowak o, yinuk, koonogo pereegirak nogo, nake pogo logomenggaarik, pugu nogo apit aret kani kunuwak o.

23 Togop me, it aap an neebe unde leenogo mippiigwi nogo inalitak lombok nen gandum anggen yigirik Naliku ALA nake pi wogwe iinok, ambi noorak mage. Apit aret kani kunuwak o,” yinuk, yoreegerak.

Inomaluk lek eerogo piyoorak nduk, Ala ake warogo pogo logorak wone

24 Yoge nagagerik, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
25 “Aakumi inomaluk lek eerogo piyaawak nduk, nake warogo pi wogwe iinok, Karun apuri inom eeko logorak yoroorak nogo yi aret. It aakumi inomaluk lek eerogo puwak nduk, nake pi wogwe nogo ti, an nake pugu abu alik leenak aret me, an nenggaanom paga nake pugu warogo kani kunggo menggam nogome aret warogo pege kenok,

26 omaluk lek eerogo puwak nduk, nake warogo pugu nogo ti, aap an neebe unde nen ninom lambungge minggim nawooliya owa’nagat wurik mage menggim taati nen aret nonggo logowak o.

27 An nake leenak warak nogo mbaanggoorak mage aret me, aap ambi nen mbaanggage kenok, agap aret mbugunggolaagin o. Ndi, aap ambi nake warak amiya nogo tenggek togon ayum paga nabek yemenggerak kenok, o mage menggim time nen koorogo puwak o.
28 Ndi, togolowak nggween mendek ogobakkigirik paga nake warak ti, lako logomenggaarik, togolowak nogo telenogo pugwi, ndi, togolowak mbuti tembaga paga ogobakkigirik nogo paga lako logomenggaarik kenok perak, niyo paga mbilik-mbelek koorogo pugwi, eeko logowak o.

29 Naanggo nake warak ti abu mage lombok me, it an neebe unde aap kenok mban nonggo logowak o.

30 Ti nonggo logorak op kwe, inomaluk lek eerogo punuk, an ninom lambunuwak nduk, nggami aanggo wakwi negen warak amiya nogo wonok lambungge minggim nawooliya wurik mage menggim nogome pi unggwage kenok perak, noorak mage me, kani nawaknen kani kumbege logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

7 Ala ake pugu lalembunuk, eeko logorak wone

1 Yoge nagagerik, wone ambi at Karun apuri inom yoraawak nduk, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet, “Ala ake pugu ti, abu alik leenak lombok me, lalembunuk, iniki abe’nagak mban eekwi iinok, lek aruwak nduk obaane’me punuk, eeko logorak wone nogo yi aret.

2 Ala ake pugu lalenemenggaarak nogo iniki abe’nagak mban eekwi kenok, lek aruwak nduk, obaane’me kambin-ndomba wonok wo’niri wogwe iinok, an nake warogo kani kunggo menggam nogome warogo punuk, aap an neebe unde nen amiya waganogo kani kunggo menggam irip aru-ogwe, ambe agi-ogu, eyo nabenak paga abok aret werenogo pit nawak o.

3 Werenogo pit nage kagak, at aanggo unde nen ake warak ageewak amok inom, aan paga mendek amok inom,

4 apenggen imbirak amok inom, ogogun paga nabenak ape inom, leenogo pege kenok,
5 aap an neebe unde nen amok leenak nogo kani kunggo menggam Naliku ALA nake kani kunuwak o. Ti eeko logorak nogo ti, an nake pugu lalembunuk aberak mban wonage nogo lek aruwak nduk, obaane’me punuk, nake warogo wo’nogo logorak ti aret.

6 Ndi, obaane’me pugu warak eebe nogo it an neebe unde aap kenok mban nonggo logorak kwe, abu mage lombok me, o mage leenak ambime nogome nen mban nonggo logowak o.

7 An nake pugu lalenemenggaarak aberak wonogwe nogo lek aruwak nduk, obaane’me punuk, wako logonet, eeko logorak inom, inomaluk lek eerogo puwak nduk, wako logonet, eeko logorak inom, ti imbirak ndakndak aret me, inomaluk lek eerogo punuk, Ala inom lambunuwak nduk, it aap an neebe unde nogo nen nggami aanggo wakwi negen eekwi me, eebe warak ti, it aap an neebe unde inamendek aret o.

8 Aap ambi nen an Ala nake warogo kani kungge agabolo nogo aap an neebe unde nogo kunduk koloorak op mban o.

9 Gandum anggen yigirik wun awi ndoonak paga worakwi inom, kuwali paga lakwi inom, togolowak ndoonak paga worakwi inom, abok aret it aap an neebe unde nen, Yi Ala ake o, yinuk, nggomoorogo pugwi me, ando ndiinnage nogo it aret kologo logowak o.

10 Ndi, gandum anggen yigirik nake pemenggaarak nogo ki inom, amburu paga worarak inom, ti Karun apuri inamendek aret me, ndak-ndak aret kologo logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

Ala inom lambunik logorak nduk, ake punuk eeko logorak wone

11 Yoge nagagerik, at Karun apuri inom yoraawak nduk, at Aliku ALA nen wone ambinom Muta yoge logonet, “It aakumi nen, Ala ninom lambunik logowok o, yinuk, Naliku ALA nake pi wogwe iinok, eeko logorak nogo yi aret.

12 An nake pi wogwe nogo ti, Nogoba Ala wa, yo’niruwak nduk, nake pi wogwe kenok, oroti ragi pega’lek kagak amburu paga mban amok mbanogo longgo warogo worarak inom, oroti ragi inom pega’lek kagak tabak worarogo punuk, amburu obaga labunogo pugu inom, gandum anggen abu abe yigirik amburu paga amok abu liirogon mbanogo kuwe worarak inom, an, Wa, yo’niruwak nduk, warak nogo inom lambunogo punuk, nake pi wogo logowak o.

13 Ala wa, yo’nogo logonet, an ninom lambunik logowok nduk, nake warogo wo’nogo logonet, oroti ragi inom punuk, worarak nogo mendek inom an nake pi wogo logowak o.

14 Oroti an nake worarak nogo ambitak mban waganogo, Yi Aliku ALA ake o, yinuk, pogo logomenggaarik, an ninom lambunik logowok nduk, nake warak amiya nogo aap an neebe unde nenwerenogo pogo menggaarak me, nonggo logowak nduk, wogorogo logowak o.

15 Ndi, Ala wa, yo’nogo logonet, an ninom lambunik logowok nduk nake warak nogo kunduk, ando pugu kagak o weeriyak lek o. Ata, an nake pugwi ti eyom paga aret nonggo logowak o.

16 Wone kumbuk mbanemenggaarak a’me aret aremenggerak me, Wa, yo’nogo logonet, waremenggaarak ilik, iniki nen onggo lek we wo’niriyak mbake kenok warogo nake pemenggaarak a, mbanak kenok perak, pugwi ti eyom paga nonggo logonet, ando ko’lu noorak nduk teppuurak op aret kwe,

17 nake warak mbanak ti wonage kagak, nogo mbere yege kenok, noorak lek apit aret kani kumbogo logowak o.

18 Mbanak nogo, nogo mbere yinuk, nunggwi iinok, maluk aret aremenggerak me, nake warak ti, an wagangge, ndi, Ndogop eeppinanuwak o, yinuk, nake pemenggaarak nogo an nen eeppiige, eerigin lek o. It inobaalombok aret eekkolamenggaarak me, aaninggin ti, it inoba aret logowak o.

19 Nake warak mbanak nogo mbaanggoorak mage yugu kagak mbaanggogwe iinok, noorak mage o. Ata, apit aret kani kumbogo logowak o. Nake warak mbanak nogo ti, yi aap ndi aap mage aago kenok mban nonggo logorak op aret kwe,

20 ninom lambunik logowok nduk, Naliku ALA nake warak mbanak nogo mage aago lek nggumun negen a’nuk nunggwi iinok perak, inoreewi inenggela’me nen enggaawak lek eerogo endekem wumbiigo logowok o.

21 Aap a, wam a, inaanogum paga nugu menggaarak mendek a, ogole warak me mbaanggoorak mage yugu nogo mendek oba wonage kagak aap ambi nen mbaanggage logomenggerik, ti’- nuk, Ala nimbirak lambunik logokit o, yinuk, Naliku ALA nake warak mbanak nogo nengge kenok, oreewi inenggela’me nen enggaawak lek eerogo endekem wumbogo logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

Amok inom, amiya inom, nonggo logorak mage wone

 22 Yoge nagagerik, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
23 “It aakumi Iterali wone yoroorak nogo yi aret. Lembu-tapi inom, kambin-ndomba inom, abok aret inamok nonggo logorak mage aret.

24 Inaanggumi alik nen kangge kenok ilik, nggeewo ta’ngge nen wake kenok a, amok ti paga alik ambi eeriyak mbakwi kenok ti, op aret kwe, nonggo logorak perak mage o.

 25 Aap ambi nen aanggo warogo punuk, amok leenogo Naliku ALA nake kani kungge logorak kagak, nengge kenok, oreewi inenggela’me nen enggaawak lek eerogo endekem wumbogo logowak o.

26 It yi awi ndi awi wonogo logonet, yirowe-ndirowe inom, yi mendek ndi mendek inamiya warak inom, abok aret inamiya kenok, nonggo logorak mage o.

27 Aap ambi nen amiya ti nengge kenok, aap ti oreewi inenggela’me nen endekem wumbogo logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

Ala ake warak ando aap Ala unde nonggo logorak wone

28 Yoge nagagerik, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
29 “It aakumi Iterali wone yoroorak nogo yi aret. Aap ambi nen, Ala nimbirak lambunik logokit o, yinuk, Naliku ALA nake warogo pege logonet, ando mogonogo Naliku ALA nalik nake panege logowak o.

30 Yi mendek ndi mendek kani kunuwak nduk, at lombok eenggi paga Naliku ALA nake pi wage logomenggerik, nake warak amok inom, ape uruwak inom, eenggime woppunuk, Yi Kaliku ALA kake aret o, yinuk, titik eerogo pugwi nogo mendek aret pege logowak o.

31 Pege kenok, aap an neebe unde nen amok nogo kani kunggo menggam kani kungge logonet, apeuruwak nogo perak, Karun apuri inom inake piigo logowak o.

32-33 Ala ninom lambunik logowok o, yinuk, nake warogo wo’nugwi amiya nogo werenogo pit nage, ndi, amok nogo kani kungge, eeke nogo ti, an neebe unde Karun aput ambi nen aret eeke me, aawi abeenok abe’nggan mbanak nogo ti, aap an neebe unde inalik inake aret me, aawi mbanak nogo Karun aput nogo aret wogogo logowak o.

34 Ninom lambunik logowok nduk, nake warogo wo’nogo logonet, ape uruwak an Ala kaakit nduk titik nugwi inom, aawi mbanak wo’nugwi inom, nogo ti, it aakumi Iterali nen aap an neebe unde Karun apuri inom wogorogo logowak nduk koonogo pigirak me, it aret wogorogo logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, Muta yoreegerak.

35 Yi mendek ndi mendek Aliku ALA ake pugu nogo kani kunggo logonet, ando mogonogo Karun apuri inom wogorogo logorak yereegerak ti, Aliku ALA unde logowak nduk, mippiigo logomenggaarik, wogorogo logowak nduk, yereegerak o.

36 At Aliku ALA nen, “It Iterali nen an nake puurak nogo, ando mogonogo aap an neebe unde wogorogo logowak o,” yinuk, wone lengganogo yoragagerak ti, aakumi Iterali nen aap Ala unde Karun inom, apuri-ombowologwe inom, mippiinet wundi wogo logonet, mondok-mondok wogorogo logowak nduk koonogo pereegerak ti aret.

37 Ala ake warogo kani kunggwi, gandum anggen yigirik Ala ake pugwi, inomaluk lek eerogo piyaawak nduk Ala ake warogo wogogwi, Ala ake pugu lalembunuk, aberak wonage nogo lek aruwak nduk obaane’me punuk wakwi, Ala unde logowak nduk mippiigo logonet Ala ake pugwi, Ala inom lambunik logowak nduk ake pugwi, eeko logonet, eekak yuwak nduk,

38 it aakumi Iterali puut Tinayi abu’me karume time wonogwe iigak, Ala ake pogo logowak nduk, at Aliku ALA puut Tinayi paga nen wone lengganogo Muta yoreegerak nogo ti aret.
8 Karun apuri inom Ala unde logowak nduk,
inanobak tebenogo mippiyareegerak wone

1 At Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
2 “Kat nen aap an neebe unde inayum yiriko menggaarak mendek wagangge, mippiigo logonet, amburu kilippiyoorak nduk wagangge, inomaluk lek eerogo piyaawak nduk, nake warogo wo’niriyak tapi ngguunok ambi wagangge, ndomba ngguunok mbere’ndak wagangge, oroti ragi pega’lek kagak worarak muun yarak me wonage nogo wagangge, ee’nuk, aap Karun apuri inom wogoren

3 it aakumi Iterali mendek abok aret ninom lambungge minggim nawooliya wurik tungga’nggi paga taati kuwak ari woraawak nduk, yoret o.”

4 Yoge mbareegi, at Muta nen Aliku ALA yoreegerak nogo ndak-ndak aret Ala apuri Iterali mendek abok aret Ala inom lambungge menggim awooliya wurik tungga’nggi paga taati aret kuwak eeppiyareegerak.
5 Kuwak eeppiige nagagerik, yorage logonet, “An yogondak eeke yi ti, at Aliku ALA nen, Eeru o, yo’negerak me, eeke agarik o,” yinuk,

6 yorage nagagerik, Karun apuri inom woraawak nduk, wiiragagerak owagam wogo mbareegwa, niyo paga inabin koorinake nagagerik,

7 yum akem mendek agi yirika nggorek nogo Karun yippege, agabee’le obate paga nggerembege, yum endekem mendek nggorek yirippege, yum agale warak akem yiriyak epod nogo yirippunuk, kayin yawenak amuni mbanak yugu abe penggaarak epod nogo obate paga agabee’le nggerembege, eereegerak.

8 Eeke nagagerik, yum ko’no mendaarak negen amiguwak paga yirippege logonet, Ala iniki mbake ineenu ariyak mendek endage Urim Tumim imbirak inom nabenogo pereegerak.
  9 Nabenogo punuk, yum Karun anobak paga perenogo pege nagagerik, Ala ake leenak ayuk warak kogologowak nduk, mbuti emas paga meeli negen ogobakkigirik nogo anobak paga kwippereegerak. Ti eereegerak nogo ti, Aliku ALA nen Muta yoreegerak nogo ndak-ndak aret eereegerak.

10 Ti eeke nagagerik, Muta nen aap mippiigo logonet, amburu kilippiigo menggaarak toolak nogo wagangge nagagerik, Ala ake nggomoorak logowak nen awooliya wurik paga inom, awooliya wurik inikime yi mendek ndi mendek wonage nogo paga inom, abok aret amburu kilirogo pit nagagerak.

11 Kilirogo pit nage nagagerik, Ala ake warogo kani kunggo menggam paga inom, kani kunggo logonet yi mendek ndi mendek eeko menggaarak paga inom, ineenggi kookak togolowak eebe paga inom, alom kwippugu paga inom, abok aret ake leenak logowak nduk, ne 7 paga amburu werenogo pereegerak.

12 Werenogo pege nagagerik, Karun nogo Ala ake leenak logowak nduk, amburu toolak nogo ando waganogo Karun anobak paga kilippereegerak.

13 Kilippege nagagerik, Karun apuri nogo owagam piya woraanuk, at Aliku ALA nen Muta yoreegerak nogo ndak-ndak aret inayum akem mendek agi yirika nggorek nogo yirippiige, inagabee’le inobate paga nggerenogo piige, inabetagi inanobak paga perenogo piige, eereegerak.

14 Ti eeppiige nagagerik, inomaluk lek eerogo piyaawak nduk, tapi ngguunok wariyak nogo wonok woraawak nduk yoragagerak wonok wogo mbareegwa, Karun apuri inom nen tapi nogo anobak ineenggi tebembunuk, wonogwe iigak,

15 at Muta nen tapi nogo warogo punuk, kani kunggo menggam nogome Ala ake mondok leenak logowak nduk, amiya ando eenggi paga waganogo Ala ake warogo kani kunggo menggam eyo owak mippugu irip-irip to eerak agi paga labunogo pit nage nagagerik, amiya nogo apit aret Ala ake warogo kani kunggo menggam abu’me kilirogo pereegerak. Ti eereegerak nogo ti, Ala ake warogo kani kunggo menggam nogome Ala nen aakumi inomaluk lek eerogo piige logowak nduk, ake aret agago pereegerak.

16 Ti eerogo pege nagagerik, tapi warak nogo aan paga mendek amok inom, ogogun paga nabenak ape inom, apenggen imbirak amok inom, abok aret wagangge nagagerik, kani kunggo menggam nogome kani kuneegerak kwe,

17 tapi ngguunok eebe inom, agabolo inom, aanagale inom, nogo ti, wonok at Aliku ALA nen Muta yoreegerak nogo ndak-ndak owa’nagat wurik me endekem time kani kuni wundeegerak.

18 Ti eeppunuk, ndomba ngguunok Ala ake warogo kani kuniyak nogo ambi wonok wage nagagerik, Karun apuri inom nen ndomba anobak ineenggi tebembunuk, wonogwe iigak,

19 Muta nen wake nagagerik, amiya waganogo Ala ake warogo kani kunggo menggam irip aru-ogwe, ambe agi-ogu, eyo nabenak paga abok aret werenogo pit nagagerak.

20 Werenogo pit nage nagagerik, ndomba nogo mbanogo punuk, anobak inom, eebe mbanak inom, amok inom, kani kunggo menggam pege nagagerik,

21 aanagale inom, aawi mbanak inom, niyo paga koorogo punuk, eebe mbanak nogo inom abok aret Ala ake warogo kani kunggwi nogo mendek me nduk, kani kuneegerak. Ti eereegerak ti, Ala nen Muta yoreegerak nogo ndak-ndak at Ala ake warogo kani kunemenggaarak obari obeelom kage logonet, ale’nggen mbariyak nduk, eekwi nogo ti aret eereegerak.

22 Ti eeppege nagagerik, at Muta nen aap Ala unde mippiigo logonet, ndomba ngguunok wako menggaarak me, wariyak nduk pi wagagerak ore nogo wonok Muta iri wogo mbareegwa, aap Karun apuri inom nen ndomba nogo anobak ineenggi tebembunuk, wonogwe iigak,

23 at Muta nen ndomba ngguunok nogo warogo punuk, amiya ando wagangge nagagerik, aap Karun nogo aruk irip abe’-nggan labunogo pege, eenggi iyagalo abe’nggan labunogo pege, iyok iyagalo abe’nggan labunogo pege, eereegerak.

24 Ti eeppunuk, aap Karun apuri nogo owagam piya wage nagagerik, ndomba amiya ando waganogo inaruk irip abe’nggan paga labunogo piige, ando ineenggi iyagalo abe’- nggan labunogo piige, iniyok iyagalo abe’nggan labunogo piige, eeke nagagerik, ndomba amiya nogo apit aret Ala ake warogo kani kunggo menggam irip aru-ogwe, ambe agiogu, eyo nabenak paga abok aret werenogo pit nagagerak.

25 Werenogo pit nage nagagerik, ndomba amok wagangge, ageewak amok inom wagangge, aan paga mendek amok wagangge, ogogun paga nabenak ape wagangge, apenggen imbirak amok inom wagangge, aawi abe’nggan kinik wagangge, eeppege nagagerik,

26 at Aliku ALA ake pugu oroti ragi inom pega’lek kuwe worarak inom, oroti longgo warogo amburu inom worarak nogo inom, oroti tabak worarak inom, muun yarak me yonggolak wonage nogo, ambitak mban waganogo ndomba amok inom, aawi kinik inom, nogo paga lumbereegerak.
27 Lumbege nagagerik, abok aret waganogo aap Karun apuri inom ineenggi paga piyareegerak. Piige mbareegi, Ala unde leenogo mippiigo logonet, mbanak ando, Yi kat kake o, yinuk, at Aliku ALA titik eerogo pugwi nogo ndak-ndak it nogo nen, Yi Kaliku ALA kake o, yinuk, titik eerogo Aliku ALA wogogo mbareegwa,

28 Muta nen ineenggime wonage nogo wagangge nagagerik, ndomba warak mbanak kani kunggo menggam wonage nogo obaga nippunuk, inom kani kuneegerak. Ti eereegerak nogo ti, aap Ala unde mippiigo logonet, Aliku ALA ake warogo wogoremenggaarak obari obeelom kage logonet, ale’nggen mbaruwak nduk, Aliku ALA ake kani kunggwi nogo aret eereegerak.

29 Ndi, at Aliku ALA nen, “Aap an neebe unde leenogo mippiigo logonet, mbanak ando Naliku ALA nake titik eerogo wo’nogo logowak o,” yinuk, Muta yoreegerak nogo ndak-ndak eeke logonet, ndomba ape uruwak mbanak nogo eenggime wagangge nagagerik, Yi Kaliku ALA kake o, yinuk, nggomoorogo pereegerak. Ti eereegerak nogo ti, aap Ala unde leenogo mippiigo logonet, ndomba mbanak nogo it mippiigwi unde kologo menggaarak me, at Muta ake mbanak aret wagangge nagagerik, eereegerak.

30 Nogo eeke nagagerik, aap mippiigo logonet, kilippiigo menggaarak amburu ambi wagangge, amiya kani kunggo menggam wonage nogo ambi wagangge, ee’nuk, wonok nage nagagerik, aap Karun apuri inom inoba werenogo piige, inayum yirik paga werenogo piige, eereegerak. Ti eereegerak nogo ti, aap Karun apuri ineebe inom, inayum inom, Ala ake leenak aret logowak nduk eereegerak.

31 Eeke nagagerik, at Muta nen aap Karun apuri inom yorage logonet, “Ala nen, Aap Karun apuri inom mban nonggo logowak o, yinuk, yo’negerak me, Ala ake mbanak yi, wonok Ala inom lambungge menggim awooliya wurik tungga’nggi paga taati aret lako logomonggotik, aap Ala unde leenogo mippiigo logonet, nenggak yuwak nduk, oroti muun yarak me yonggolak wonage nogo inom aret nonggo logonip o.

32 Nonggo logomonggotik, ndomba mbanak inom, oroti inom, ando ndiinnage kenok, kani aret kumbumunggup o. 33 Ndi, Ala unde logomunggup nduk, mippinagagwi niigak, ne 7 aret ariyak me, ti aga’lek kagak, Ala inom lambuni wage menggim awooliya wurik tungga’nggi paga time nen wundi naga’- lek kiigak, ne 7 aret aruwak o.

34 Nit yogondak eeppinagagwi yi, kinomaluk lek eerogo punuk, Ala kinom lambunik logonet, ake eeko logomunggup nduk, at Aliku ALA nen, Togop eeppiyet o, yegerak kenok eeppinagage agarik o.

35 At Aliku ALAnen ari logonet, Karun apuri inom kambukwak, an ninom lambungge minggim nawooliya wurik tungga’nggi paga liingge inom, oonikiya inom, time mban logonet, Yogop ee’nip o, ndogop ee’nip o, yorage nogo liirogon eekwi iigak, ne 7 aruwak o, yinuk, yo’negerak kenok, yokkiragi o.”

36 Yorage mbareegi, aap Karun apuri inom nen Aliku ALA nen Muta yoreegerak nogo ndak-ndak abok aret eereegwaarak.



9 It aap Ala unde nen ineyabu eeko logorak wareneegwaarak wone

1 Karun apuri inom mippiigwi iigak, nogo 7 yippunuk, ko’lu ti paga Muta nen Karun apuri inom, aakumi Iterali inoweewi inom, wiiragagerak wogo mbareegwa,

2 Muta nen Karun yoge logonet, “Kat kalik komaluk lek eerogo pagawak nduk, kaanggumi inawinde-inobaande eerak lek amuni mbanak kero tapi ngguunok awooluk ambi wagangge, ndomba ngguunok warogo kani kuniyak ake ambi wagangge, eeke logomenggendik, at Aliku ALA enggaanom paga ake pi mok o.

3-4 Pi wage logomenggendik, it aakumi Iterali mendek yoroorak nogo yi aret. O yogondak at Aliku ALA nigiya wambi woraagin me, inomaluk lek eerogo piyaawak nduk, Aliku ALA ake warogo puurak kambin ngguunok ambi waganggwi, Aliku ALA ake warogo kani kuniyak tapi aagaluk ambi inom, ndomba ambi inom, tahun ambit eerak inawinde-inobaande eerak lek amuni mbanak kero waganggwi, ndi, Ala inom lambunik logowak nduk, ake warogo puurak tapi ambi inom, ndomba ngguunok ambi inom, waganggwi, ee’nuk, Ala enggaanom paga ake warogo wogogo logonet, gandum anggen yigirik amburu paga amok mbanogo worarak nogo inom aret ake pi woraawak o,” yoreegerak.

5 Yoreegerak nogo yorage mbareegi, it aakumi Iterali nogo Muta nen, “Yogop eeruwak o,” yoragagerak nogo ndak-ndak aret wonok Ala inom lambungge menggim awooliya wurik me taa’nogo pi wogo nogogwaarik, Ala apuri wonogwe nogo abok aret Aliku ALA enggaanom paga taati mi’ndak wonogwe iigak,

6 Muta nen yorage logonet, “Yi eekwi yi, Aliku ALA nen, An mondok tiyanak lombok minggirak inigen neyaawak nduk, aakumi Iterali, Yogop eeruwak o, yegerak kenok, eeko ogoorik o.”

7 Yorage nagagerik, Karun yoge logonet, “Komaluk mbo puwak nduk, wariyak wonok wagandak inom, Aliku ALA ake warogo kani kuniyak nduk wonok wagandak inom, Ala nen yegerak nogo ndak-ndak kat inom, kapuri inom, kinomaluk lek eerogo punuk, Ala kinom lambunik logomunggup nduk, aa’nduk nggami aanggo wakwi kwak warogo Ala wogoge, ndi, ti’nuk, it aakumi inomaluk mbo puwak nduk, wariyak wonok wagaarak nogo inomaluk lek eerogo punuk, Ala inom lambunik logowak nduk, nggami aanggo wakwi kwak warogo Ala wogoge, eerenok nduk, Ala ake warogo kani kunggo menggam time nak o.”

 8 Yoge mbareegi, Karun nogo kani kunggo menggam time nage nagagerik, at alik omaluk lek eerogo puwak nduk, tapi aagaluk nogo warogo pege mbareegi,

9 at apuri nen tapi amiya nogo Karun wogogo mbareegwa, amiya nogo eenggi paga waganogo kani kunggo menggam owak mippugu iripirip to ari wonage nogo paga labunogo punuk, amiya apit nogo kani kunggo menggam abu’me kilirogo pereegerak.

10 Pege nagagerik, at Aliku ALA nen Muta yoreegerak nogo ndakndak aret omaluk lek eerogo puwak nduk, tapi warak amok inom, apenggen inom, ogogun paga nabenak ape inom, waganogo kani kunggo menggam kani kungge nagagerik,

11 eebe mbanak inom, agabolo inom, ooliya owa’nagat wurik endekem nggwe time kani kuni wundeegerak.

12 Ti eeke nagagerik, Ala ake warogo kani kuniyak wonok wogogwaarak nogo, Karun nen wake mbareegi, at apuri nen amiya nogo at Karun wogogo mbareegwa, Karun nen amiya nogo kani kunggo menggam irip aruogwe, ambe agi-ogu, eyo nabenak paga abok aret werenogo pit nagagerak.

13 Pit nage mbareegi, at apuri nen ake warak kani kuniyak eebe inom, anobak inom, ndegen-ndegen eerogo wogogo mbareegwa, kani kunggo menggam nogome kani kuneegerak.
14 Kuneegerak kani awo nengge me, aanagale inom, aawi-obaak kinik inom, niyo paga koorogo punuk, inom aret kani kumbereegerak.

15 Kani kumbege nagagerik, aakumi Iterali inake wariyak kambin wonok wogogwaarak nogo Karun iri wogo mbareegwa, wagangge nagagerik, kambin aa’nduk eereegerak togop ndak-ndak aret aakumi Iterali inomaluk lek eerogo puwak nduk warogo Ala ake pereegerak.

16 Pege nagagerik, warogo kani kuniyak ake wonok wogogwaarak nogo, warogo punuk eeriyak wone yugu nogo ndak-ndak aret eerogo punuk,

17 gandum anggen yigirik ake pugwi nogo eenggime kabulogo wagangge nagagerik, kuubondendok kani kunggo menggam kambin pereegwam taa’nogo inom aret pege mbareegi, kani nenggegerak.

18 Kani nengge mbareegi, it aakumi Ala inom lambunik logowak nduk ake warogo wogoriyak tapi inom, ndomba inom, at Karun nen warogo pege mbareegi, at apuri nen amiya nogo at Karun wogogo mbareegwa, Karun nen amiya nogo kani kunggo menggam irip aru-ogwe, ambe agi-ogu, eyo nabenak paga abok aret werenogo pereegerak kwe,

 19 tapi-ndomba ngguunok ageewak amok inom, aan paga mendek amok inom, apenggen imbirak inom, ogogun paga nabenak ape inom, amok abok aret nogo perak,

20 waganogo tapi-ndomba ape uruwak nogo paga lumbege nagagerik, amok mban waganogo kani kunggo menggam kani kumbereegerak kwe,

21 ape uruwak inom, aawi abe’nggan kinik inom, Muta yoreegerak nogo ndak-ndak aap Karun wagangge nagagerik, “Yi Kaliku ALA kake o,” yinuk, titik eerogo Aliku ALA wogoreegerak.

22 Wogoge nagagerik, aakumi inomaluk mbo puwak nduk, Ala ake warogo wogogwi, Ala ake warogo kani kunggwi, Ala inom lambunik logowak nduk, ake warogo wogogwi, eekwi nogo abok aret eeke nagagerik, eenggi imbirak aakumi Iterali inanobak paga tebenogo piinok, ale’- nggen inoba piige nagagerik, puk agagerak.

23 Puk age mbareegi, Ala inom lambungge menggim awooliya wurik me nogome Muta Karun imbirak unggwi nogo nogogwaarik, wundi woraanuk, aakumi Iterali nogo inale’nggen inoba piigo mbareegwa, at Aliku ALA nen abu tiyanak lombok eya kwindagala eerak wage

24 enggela’me nen kani omoonuk wunuk agan wundi wage logonet, ake warak kani nawak nduk kani kunggo menggam pugu nogo inom, amok leenak pugu nogo inom, abok aret ne ambit wunuk togon nengge it aakumi nogo inigen kogo nogogwaarik, inale’nggen nen keekok yogo nogogwaarik, inendobanggun yindumbunuk, alut eereegwaarak.

10 Narap Abiku imbirak inooreegerak wone

1 At Aliku ALA nen yoraga’lek kagak, ne ambi paga aap Karun apuri Narap Abiku imbirak nen Ala aga’ni nogo paga lek iniki mba’nuk nen inalitak lombok inaga’- ninggen ndoongga nogo waganogo kani kunik ndoonggwi, kani kunggwi iinok, obari abe kaga nogo mendek obaga pugwi, ee’nuk, wonok Aliku ALA enggaanom paga ake kani kuni unggwogo mbareegwa,

2 Aliku ALA nen kani kunik inoba wuppi wagagerak paga mondok yoguk togon eerogo piige mbareegi, Ala enggaanom awooliya wurik tungga paga taati aret kambeegwaarak.

3 Kanggo mbareegwa, at Muta nen Karun yoge, “At Aliku ALA nen ari logonet, It aakumi abok an ninom kunik logokit nduk, Nowagam wogo logonet kenok, An mondok kikak nakeelik nalik leenak lombok minggirak inigen neegwi, Ndi, it aakumi Iterali mendek abok aret An mondok tiyanak neego logonet, nayuk wukwi, Eeruwak nduk, Eeppiyaagin o, yinuk, yereegerak nogo ti, yogobi eerukwak nduk, yereegerak o.” Ari mbareegi, aap Karun nogo oone ambi yaga’lek puk aret agagerak.

4 Puk age mbareegi, at Muta nen Karun ogobaluk Utiyen apuri wologwe Mitayen Elatapan imbirak wiiragagerak wogo mbareegwa, yorage logonet, “Kit kinoreewi kanggaarak Ala awooliya wurik mage menggim tu unggwogo menggam wonogwe yi, wogoren yagat endekem nggwe time piya nanip o.”

5 Yorage mbareegi, at Muta nen yoragagerak nogo ndak-ndak aret aap mbere kanggaarak nogo inayum akem agi yirika nggorek nogo mban yirik iigak, wogoren yagat endekem time piya nogogwaarak.

6 Piya nogo mbareegwa, at Muta nen Karun inom, apuri Eleyatat Itamat imbirak inom, yorage logonet, “Kit togop aret kanggwi, ndi, Ala apuri kuwak aago Iterali nogo Aliku ALA nen anini inoba piige, eerukwak, aap kanggaarak ti paga kiniki wakkologo logonet, kinabetagi nibinogo pakwi, kineeruwak piinogo teppugwi, eeriyak mage o. Ata, kit kinoreewi aakumi Iterali ti perak, Aliku ALA nen kani paga inookerak ti paga inaleenggu maako logorak op aret o.

7 Kit perak, Aliku ALA ake leenak logowak nduk amburu kilirogo piigo mengga kwak amburu kinoba kilippinagagirak wonogwe me, kit kinoorukwak, Ala ninom lambungge menggim awooliya wurik tungga’nggi paga yime mban aret logonip o,” yorage mbareegi, it nogo Muta yoragagerak nogo ndak-ndak aret eereegwaarak.



Aap Ala unde nen amburu kumili aganaka mendek noorak mage wone

8 Ti’nuk, at Aliku ALA nen aap Karun nogo yoge logonet,
9 “Kat kapurilogwe kinom kinoorukwak, niyo anggur amburu ilik, amburu kumili aganake menggerak nogo mendek a, neenok, an ninom lambungge minggim nawooliya wurik me timeunggwi noorak mondok mage o. Wone lengganogo yokkirage yi nogo ti, kapuri- kombowologwe nda’narit nogo logogun kinom mondok eeko logorak wone ti aret.
10 Kit nen eraambe liippogo logonet, Ambi yi Ala ake eekak yuurak leenak kagi. Ambi yi we ugun eekak yuurak ake kagi. Ambi eeriyak mage aret kagi. Ndi, ambi eeriyak op aret kagi, mba’nuk, liippogo logonip o.

11 It aakumi Iterali ineenu aruwak nduk, Naliku ALA wone lengganogo Muta yoreegirak nogo abok aret kapuri kinom nen aakumi Iterali mendek mamunirogo logomunggup o,” yinuk, yoreegerak.

Ala ake pugu ando aap Ala unde wogorogo logorak wone

12 Yoge mbareegi, at Muta nen aap Karun inom, at apuri Ala nen ineenik teppiyareegerak Eleyatat Itamat imbirak inom, yorage logonet, “Yi mendek ndi mendek Aliku ALA ake pugu kani kunggo logonet, gandum anggen yigirik inom Ala ake pugwi nogo, ando ndiinnage kenok, abu leenak mage lombok me, piiruwak nduk ragi inom pega’lek kagak, worarogo punuk, ake kani kunggo menggam eraaninu taati nen nonggo logomunggup o.

13 Yi mendek ndi mendek at Aliku ALA ake pugu kani kunggo logonet, ando ndiinnage kenok ti, Aap an neebe unde wogorage logowak o, yinuk, Ala nen yo’nireegerak nogo ndak-ndak kat kapuri kinom kinamendek aret me, waganogo o alik leenak lombok menggim time nen mban nonggo logomunggup o.

14 Ti aret kwe, aakumi Iterali nen Ala inom lambunik logowak nduk ake warogo wogogwi ape uruwak inom, aawi kinik inom, Yi Kaliku ALA kake o, yinuk, titik eerogo punuk, pugwi nogo ti, kat kapuri wologwe-komologwe kinom nonggo logomunggup nduk, koonogo pugu aret me, o ti nenggak yuurak nduk, leenogo pugume nogome nen mban nonggo logomunggup o.

15 Amok leenak kani kuniyak wonok wogo logonet, aawi kinik Ala ake puurak nogo inom, ape uruwak Ala kaawak nduk, titik iriyak nogo inom, lambumbunuk wonok wogo logomenggaarik, amok kani kumbunuk, aawi kinik inom, ape uruwak inom, Yi Kaliku ALA kake o, yinuk, titik nugu logomenggaarik, Aap an neebe unde wogorogo logowak o, yinuk, Aliku ALA nen yereegerak nogo ndak-ndak aawi inom, ape uruwak inom, Ala titik ogo logomonggotik, nonggo logomunggup o.”

16 Yorage nagagerik, at Muta nen inomaluk lek eerogo piyoorak nduk, warogo Ala ake wogoriyak kambin ngguunok nogo kwaareegerak mendek, kambin nogo muk kani kuneegwaarak mbareegi, Karun apuri Eleyatat Itamat imbirak inoorulik teppiyareegerak nogo mberirage logonet,

17 “Ake pugu ti, it aakumi Iterali mendek inomaluk lek eerogo piinok, Aliku ALA inom lambunik logowak nduk, nggami aanggo wakwi kwak warogo at ake pugu abu mage lombok me, yinuk, wokkiragaarak kagak, nanonduk kit nen inomaluk lek eeppiyoorak kambin ti, Ala awooliya wurik oonggu’me yime nen noolik, kani kumbogotak? 18 Kambin amiya ti, Ala awooliya wurik mage menggim yime wonok ungguulik me, an yokkiragarak ndakndak kit nen Ala awooliya wurik mage menggim yime nen noorak me eekotak o.”

19 Yoge mbareegi, Karun nen Muta yoge, “Ne yi paga aakumi Iterali inomaluk lek eerogo puwak nduk Aliku ALA ake warogo wogogwi, ake warogo kani kunggwi, eekaarak nogo ti op eekaarak kagak kwe, eeriyak kagak, an alik eekirak yi, koongga’lek neegak, ake pugu yi nanetak nen, Aliku ALA inikilom nomba’netak mbaken?”

20 Yoge mbareegi, Muta nen wone ti konengge nagagerik, “Op aret yigi,” mba’nuk, puk agagerak.

11 Yi mendek ndi mendek ambi ugun nunggwi, ambi noorak mage, wone

1Ti’nuk, at Aliku ALA nen Muta Karun imbirak yorage logonet,
2 “It aakumi Iterali mendek wone yoroorak nogo yi aret. Yi mendek ndi mendek inigen mbolok kwi inigen mbolok lek nggween paga nugu menggaarak it nonggo logorak nogo ti,
3 iniyok abe nggaganak iri’ngga lunggunogo wurako nagaatik, kilirogo lagangga kenok op nonggo logorak kwe,

4 iniyok nggaganak kwe, iri’ngga lunggunogo wurako nagaatik, kilirogo laganggulik kenok a, iri’ngga lunggunogo wurako nagaatik kilirogo laganggwi kwe, iniyok nggaganak lek kenok a, ti nonggo logorak mage o. Unta ti, iri’ngga lunggunogo wurako nagaatik, kilirogo laganggwi kwe, iniyok abe nggaganak lek kenok, noorak mage yugu me, nonggo logorak mage o.

5 Ndi, pagi pelanduk ti, iri’ngga lunggunogo wurako nagaatik, kilirogo laganggwi kwe, iniyok abe nggaganak lek kenok, noorak mage yugu me, nonggo logorak mage o.

6 Ndi, pagi kelinci ti, iri’ngga lunggunogo wurako nagaatik, kilirogo laganggwi kwe, iniyok abe nggaganak lek kenok, noorak mage yugu me, noorak mage o.

7 Ndi, wam ti, iniyok abe nggaganak kwe, iri’ngga lunggunogo wurako nagaatik, kilirogo laganggwi lek kenok, noorak mage yugu me, nonggo logorak mage mban.

8 Yi mendek ndi mendek noorak mage aago ti enggaanggum nunggwi, warak kenok mbaanggogwe, eeriyak mage o.

9 Niyoome mendek it ugun nonggo logorak nogo ti, yi yikwe ndi yikwe agabolo omaawi obaga nabenak mondonogo nappugwi nogo mendek inom, amborowak anggege paga niyo kilaarit nege nogo mendek inom, nonggo logorak op aret kwe,

10 yi yikwe ndi yikwe inom, yi mendek ndi mendek niyo inikime nugut-tiyak agan nugu menggaarak mendek inom, agabolo omaawi obaga nabenak lek agabolo eraabin kwi kenok a, amborowak anggege paga niyo kilaarit nege lek kenok a, Ogole o, yinuk, nonggo logorak mage o.

11 Ogole o, yinuk, nonggo logorak mage me, enggaanggum nengga’lek mbo pugwi, ineebe kambak kenok, Ogole o, yinuk, mbo pugwi, eeko logowak o.

12 Yi mendek ndi mendek niyoome menggaarak inagabolo omaawi obaga nabenak mondonogo nappugwi lek eraabin kwi nogo mendek inom, inamborowak anggege paga niyo kilaarit nugwi lek nogo mendek inom, abok aret, Ogole o, yinuk, nengga’lek mbo pogo logowak o.

13 Yirowe-ndirowe ogole warak me it nen, Ogole o, yinuk, nonggo logorak mage nogo yi o. Towe wu inom, pen ware inom, muruwe inom,

14 pen ware mili tari anebunu ti mendek inom,
15 towe nggindooni anebunu inom,
16 towe ndindim inom, nggogugi inom, pibit ndagayo inom, towe pili nengga anebunu ti mendek abok aret inom,

17 tiyu inom, nggin inom, kani ka’luk mbangga inom,
18 ndindim eeruwak tari inom, muumayo inom, mbiliya inom,
19 lu mendek inom, ti wagangga anebunu ti mendek inom, ngguundi nogo mendek inom, ti mendek abok, Ogole warak o, yinuk, nonggo logogwaarik o.

20 Yi mendek ndi mendek ina’naabit warak kwe, iniyok paga nugu menggaarak abok aret it nen, Ogole, yogo logowak o.

 21 Ndi, yi mendek ndi mendek ina’naabit warak kwe, iniyok paga nega it op nonggo logorak nogo yi o. Iniyok yunggunggak warak me worak mbo wanggak nugu menggaarak

22 wurin inom, taabiya inom, yibila inom, nogo ti, it nonggo logorak op aret kwe, 23 yi mendek ndi mendek ina’naabit warak kwe, iniyok warak nogo ti, Ogole, yogo logowak o.

24 Ndi, yi mendek ndi mendek noorak mage ti mendek kambak itambi nen mbaanggogo logomenggaarik kenok, inoba obari lenggenemenggerak ineebe maluk wonage kagak, oonegen aret kilu yi nawak o.

25 It ambi nen yi mendek ndi mendek noorak mage ti mendek kambak wonok wogo logomenggaarik kenok, inayum niyo paga koorogo patinuk, obari inayum paga lenggenemenggerak nogo lek age tokkogwe iigak, oonegen aret kilu yi nawak o.

26 Yi mendek ndi mendek inigen mbolok kwi inigen mbolok lek nggween paga nugu menggaarak iniyok abe nggaganak lek kenok, iri’- ngga lunggunogo wurako nagaatik, kilirogo laganggulik kenok, abok aret ti, ogole warak noorak mage yugu me, ti mendek kambak mbaanggogwe iinok, obari inoba lenggenak aret logowak o.

27 Yi mendek ndi mendek iniyok 4 warak kwe, iniyok ndoonogo pit nugu menggaarak mendek abok aret ti, ogole warak noorak mage yugu me, ti mendek kambak ambi mbaanggogwe iinok, obari inoba lenggenemenggerak wonage kagak, oonegen aret kilu yi nawak o.

28 At ambi nen kambak ti mendek wonok wage kenok, ayum niyo paga koorogo pake logomenggerik, obari oba lenggenemenggerak wonage kagak, oonegen aret kilu yi nawak o. Ti mendek ti, ogole warak me, it nonggo logogwaarik o.

29 Yi mendek ndi mendek inaanogum paga nugu menggaarak, Ogole warak o, yinuk, nonggo logorak mage nogo yi aret. Natikereyi inom, ambeya nogo mendek inom, waalo nogo mendek inom,

30 yibulu mendek inom, yiimu inom, yilak maaka inom, weret mendek inom, waalo agabolo ambi agak eeke menggerak inom,

31 yi mendek ndi mendek inaanogum nggween paga mbaanggagak nugu menggaarak ti apit aret noorak mage yugu me, ti mendek kambak it ambi nen mbaanggogwe kenok, obari inoba lenggenemenggerak wonage kagak oonegen aret kilu yi nawak o.

32 Ti mendek ambi kangge logomenggerik, yum paga a, ndomba agabolo paga a, karun paga a, eyo paga a, oba a’nuk, obari lenggek ari kenok, lek age kagak oonegen kilu yi nawak nduk, yi mendek ndi mendek eeko menggaarak abe a, maluk a, kagak aret waganogo niyoome taambi nogo logowak o.

33-34 Togolowak nggween mendek ogobakkigirik me, yi mendek ndi mendek yonggolak kagak, noorak mage ti mendek kambak togolowa’na wangge kenok, yonggolak nogo abok aret obari lenggek ari, ndi, mbi op noorak paga togolowak ti paga niyo toologo oba kilirogo pugwi, amburu op noorak mendek togolowak ti paga tookwi, eekwi iinok ti, obari abok aret lenggek yigin me, togolowak ti, telenogo mbo pogo logowak o.

35 Yi mendek ndi mendek noorak mage kambak mendek mbi worako menggam a, lako menggaarak togolowak paga a, yi mendek ndi mendek eeko menggaarak ti paga abok aret wangge kenok, abok aret obari lenggek yigin me, Yi abok aret maluk agaarak o, yinuk, mbi worako menggam wun awi yanggunogo wumbugwi, togolowak telenogo pugwi, eeko logowak o.

36 Niyo eneeri wungge me ilik, niyo nenggak nggween kabunik me a, wangge kenok ti, obeelom aret logogin kwe, it ambi nen noorak mage yugu ti mendek kambak wambemenggerak nogo mbaanggogwe iinok perak, obari inoba lenggenak aret logowak o.
 37 Ndi, yi mendek ndi mendek awi paga wambemenggerak kagak, awi yakwi kenok, anggen nogo obeelom aret me, mbanggologo logorak kwe, 38 awi nogo niyoome yawenogo pemenggaarak me, kambak nogo oba wangge kenok perak, anggen nogo maluk aret arigin me, yako logorak mage o.

39 It inaanggo ambi warogo noorak ake punik nogo kambemenggerak at ambi nen mbaanggage kenok, obari at oba lenggenak wonage kagak oone-gen kilu yi nawak o.

40 Ndi, inaanggo kambemenggerak nogo at ambi nen nengge kenok ti, obari oba aremenggerak nogo lek aruwak nen ayum niyo paga koorogo patinuk, tokkage kagak, oonegen kilu yi nawak o. Ndi, inaanggo kambemenggerak nogo at ambi nen wonok nage kenok ti, obari oba aremenggerak nogo lek aruwak nduk, ayum niyo paga koorogo patinuk tokkage kagak, oonegen kilu yi nawak o.

41 Yi mendek ndi mendek inaanogum nggween mbaanggagak nugu menggaarak nogo ti, ogole warak me, it nonggo logorak mage o.

 42 Yi mendek ndi mendek inaanogum paga nega a, iniyok 4 warak a, iniyok ambik wonage a, inaanogum nggween mbaanggagak nugwi ti mendek abok aret ti, ogole warak mban me,

43 obari inoba arukwak, mbaanggoorak mage o. Inagap mbugunggologwe, obari inoba age, eerukwak, liippogo logowak o.

44 Naliku inogoba Ala an aret me, it nen yi mendek ndi mendek inaanogum nggween mbaanggagak nugu menggaarak nogo obari inoba lenggek yukwak, an niniki kikak nakeelik abu obeelom minggi kwak, it togop aret iniki kikak naka’lek abu obeelom an nake leenogo patinuk logowak o.

45 An inogoba Ala aret logokit nduk, it o Metit nen wogoren wundi wagagirak Naliku ALA an aret me, an niniki kikak nakeelik abu obeelom lombok minggi kwak, it togop aret logowak o.

46-47 Yi mendek ndi mendek inigen mbolok kwi inigen mbolok lek inom, yirowe-ndirowe inom, yi mendek ndi mendek niyo inikime nugut-tiyak agan nugu menggaarak inom, yi mendek ndi mendek inaanogum nggween mbaanggagak nugu menggaarak inom, inetenggen liippunuk, Yi obeelom me ugun noorak o. Yi maluk mendek me, noorak mage o, yinuk, eeko logorak wone lengganogo yorage nogo ti aret, yegerak, yoret o,” yinuk, yoragagerak.

12 Kumi inaagalogwe ndaganakwi iinok, eeko logorak wone

1 At Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
2 “It aakumi Iterali yoroorak nogo yi aret. Kwe ambi abila age logomenggerik, aagaluk aap nda’nage kenok, tut kage logonet, eebe maluk negen aago logomenggerak togop nogo aret aremenggerak me, obeelom age kagak, ne 7 aret aruwak o.

3 Nogo 7 yippege logomenggerik, ko’lu ari nage kenok, aagaluk wulaga nogo agabolo mbanuwak o.
4 Mbanogo punuk, elege ndake logonet amiya eeremenggerak nogo, nggaruk ari tokkage kagak, ne 33 logorak yugu nogo wonage logonet, nawooliya wurik me unggwi nage, yi mendek ndi mendek nake leenogo pugu nogo mbaanggage, eerugurik o.

5 Ndi, at aagaluk kolaga ndake kenok perak, aa’nduk tut kage logonet logomenggaarak togop nogo eebe maluk aago wonage kagak tamban mbere eeruwak o. Ndi, tamban mbere eeppunuk amiya eeremenggerak nogo, nggaruk ari tokkage kagak, ne 66 aret logowak o.
6 Wulaga a, kolaga a, nda’nage logonet amiya eeremenggerak nogo, nggaruk ari tokkage kagak, Ne ndogop logorak, yugu nogo abu aret wonage logomenggerik, kwe nogo nen ndomba ndarak kagak tahun ambit eerak ambi warogo nake kani kuniyak nduk wagangge, ndi, towe puume ilik, towe kurona a, omaluk lek eerogo punuk, nimbirak lambuniyak ake ambi wagangge, eeke logomenggerik, wonok an ninom lambungge minggim nawooliya wurik tu unggwogo menggam aap an neebe unde wonage me taa’nogo pi nawak o.

7 Pi nage kenok, aap an neebe unde nogo nen kwe aagaluk ndake logonet oba maluk aremenggerak nogo, obeelom aruwak nduk, Naliku ALA nenggaanom paga taati nimbirak lambunik logokit nduk warogo nake puwak o. Nake warogo pege kenok, kwe obamaluk aremenggerak nogo obeelom aret arigin o. Ti eeko logorak nogo ti, kwe ambi nen aagaluk wulaga a, kolaga a, ndake kenok, eekak yuurak wone koonak nogo ti aret.

8 Ndi, kwe nogo ndomba paga eeriyak wonage lek kenok ti, towe puume mbere ilik, towe kurona mbere a, pipuk eeppunuk, towe ambi warogo kani kuniyak ake wagangge, ambi omaluk lek eerogo punuk, nimbirak lambuniyak ake wagangge, eeke logomenggerik, wonok aap an neebe unde owagam pi nage kenok, at an neebe unde nen nggami aanggo wakwi kwak, nimbirak lambunik logowak nduk warogo wo’nege kenok, oba maluk aremenggerak nogo obeelom aret arigin, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

13  Inawin aaga’ne inoba age kenok, eeko logorak wone

1 At Aliku ALA nen Muta Karun imbirak yorage logonet,
2 “Aap ambi oba piike, agabolo paga piirik-kunik eeke, agabolo paga ndoongga negen eeke, eeke wonage kenok ti, Awin aaga’ne oba age logonet, eekerak kwa? yinuk, an neebe unde Karun ilik, at apuri wigannarit nogo logogun nogo mendek ambi a, inowagam pi wogo logowak o.

3 Pi wogwe iinok, aap an neebe unde nogo nen awin oba wonage nogo maloppege logomenggerik, awin wonage me taa’nogo omoori yanggwi negen eerogo pege, ndi, inikime kanu yi unggwage, eeremenggerak kage kenok ti, Awin aaga’ne agaarak kagi, mba’nuk, aap nogo yoge logonet, Kat keebe ogole warak abu maluk agandak o, yinuk, yoruwak o.

4 Ndi, agabolo paga we yanggwi negen kila ari logonet, inikime kanu yi unggwi noolik, awin wonage me taa’nogo omoori tari wonage lek abe wonage enegen kage logomenggerik kenok, aap an neebe unde nogo nen ne 7 paga alik logowak nduk, awi wurogo puwak o.

5 Ne 7 abu aret ari nage kenok, aap an neebe unde nen aap nogo ambinom pekkage logomenggerik, awin nogo agabolo paga wiganinuk naga’- lek itok mban wonage kage kenok, ne 7 ambinom alik logowak nduk, o wonagam nogome aret puwak o.

6 Ne 6 logonuk, ko’lu paga aap an neebe unde nogo nen ne ambi pekkage logomenggerik, aap awin nogo agabolo paga ambinom wiganinuk naga’lek we agabolo paga piirikkunik eerak mban wonage kage logomenggerik, aap nogo yoge, Keebe abu obeelom agandak o, yoge kenok, ayum niyo paga kookkolage logomenggerik, eebe obeelom aret nege logowak o.

7 Ndi, togop yoremenggerak kwe, agabolo paga piirik-kunik eerak nogo abunuk agabolo paga wiganinuk nage kenok, aap an neebe unde nogo nen ambinom pekkaawak nduk, owagam woraawak o.

8 Wage kenok, pekkage logonet, agabolo paga piirik-kunik aago nogo eebe paga wiganinuk namenggerak kage kenok, Awin nogo aaga’ne aret agaarak kagi, mbake logomenggerik, aap nogo yoge logonet, Keebe ogole warak abu maluk aret agandak o, yinuk, yoruwak o.

9 Aap ambi awin aaga’ne wonage kenok wonok, aap an neebe unde inowagam pi wogo logowak o.
10 Pi wogwe iinok, aap an neebe unde nen pekkage logomenggerik, agabolo paga piirik ti laambu lombok logonet omoori tari kunogo pege, ndi, awin piirik nogo amiya tiimbo eeke, eeke wonage kage logomenggerik kenok,

11 awin aaga’ne ti lek ariyak lek mondok itok kunik aret logogin me, aap an neebe unde nen aap nogo yoge, Kat keebe ogole warak abu maluk aret agandak o, yo’nuk, at eebe muk ogole warak maluk aret aremenggerak me, awi alik wurogo puurak lek, we teppuurak o.

12 Ndi, aap an neebe unde nen, Aap awin nogo anobak paga nen nugwa iyok kuli agabolo paga apitaret wiganinuk nagaarak kwa? mba’nuk,

13 liirogon pekkage logomenggerik, agabolo paga ndoongga mbogok kere eerogo pit namenggerak kage kenok, Kawin yi abu laambu yanggwi negen wonage me, keebe obeelom aret wonage o, yinuk, yoruwak o.

14 Ndi, awin nogo amiya tiimbo eeke wonage kenok perak, Eebe ogole warak oba maluk aret agaarak, mbaruwak o.

15 Aap an neebe unde nen awin amiya tiimbo eeke wonage kage logomenggerik kenok, Amiya tiimbo eeke wonage yi, awin aaga’ne aret kagi, mba’nuk, aap nogo yoge, Keebe ogole warak abu maluk agandak o, yinuk, yoruwak o.

16 Ndi, awin amiya tiimbo eeke nogo lek age logomenggerik, yanggwi negen kunogo pemenggerak wonage kenok, aap an neebe unde inowagam woraawak o.

17 Wage kenok, aap an neebe unde nen pekkage logomenggerik, awin amiya nogo lek a’nuk, obaane’me yanggwi negen kunik wonage kenok, aap awin aaga’ne nogo yoge, Keebe abu aret obeelom agandak o, yinuk, yoruwak o.

18 Aap ambi agabolo paga kumbi piirik logomenggerak lek aremenggerak
19 obaane’me kumbi laambu lombok piike ilik, ane’nep ambik lombok eeke logonet, yanggwi negen eerogo pege a, eeke kenok, aap an neebe unde nen pekkaawak nduk, inowagam woraawak o.
20 Wage kenok, an neebe unde nen pekkage logomenggerik, awin wonagam obaane’me ane’- nep eeke nogo agabolo paga nen inikime kanu yi unggwage, awin wonage me taa’nogo omoori yanggwi negen kunogo pege, eeremenggerak kage kenok, kumbi piirik nogo awin aaga’- ne aret agaarak me, aap nogo yoge, Kat keebe ogole warak abu maluk aret agandak o, yinuk, yoruwak o.

21 Ndi, aap an neebe unde nen awin piirik nogo pekkamenggerak kwe, awin wonage me taa’nogo omoori yanggwi negen eerogo pega’lek kage, ndi, inikime kanu yi unggwaga’lek agabolo obeelom negen agaarak kage, eeke logomenggerik, aap nogo ne 7 paga alik logowak nduk, awi alik wurogo puwak o.

22 Ndi, awin nogo agabolo paga wiganinuk nage kage kenok, awin aaga’ne aret me, aap nogo yoge, Kat keebe ogole warak abu maluk aret agandak o, yinuk, yoruwak o.

 23 Ndi, awin nogo wiganinuk naga’lek itok togo’nogo mban aret wonage kage kenok, Awin wonagam obaane’me we aret ndoongga mbogok kere eerogo pegerak, mba’- nuk, aap nogo yoge, Keebe obeelom aret wonage o, yinuk, yoruwak o.

24 Ndi, aap ambi kani namenggerak paga awin ti’mondok eeke logomenggerik, amiya tiimbo eeke logonet, amok kila eerogo pemenggerak kenok,

25 aap an neebe unde nen pekkage logomenggerik, awin kunik me taa’nogo omoori yanggwi negen kunogo pege, awin nogo agabolo paga nen inikime kanu yi unggwage, eerak wonage kenok, Kani nenggerak ti paga nen awin aaga’ne aret agaarak kagi, mba’nuk, aap nogo yoge, Kawin aaga’ne agaarak me, keebe ogole warak abu maluk aret agandak o, yinuk, yoruwak o.

26 Ndi, awin wonage me taa’nogo omoori yanggwi negen kunogo pega’- lek kage, ndi, inikime kanu yi unggwaga’lek agabolo obeelom negen agaarak kage, eeke kenok, aap nogo ne 7 paga alik logowak nen awi alik wurogo puwak o.

27 Ne 6 logomenggerik, ko’lu paga aap an neebe unde nen pekkenok, awin nogo agabolo paga wiganinuk namenggerak kage kenok, Awin aaga’ne aret agaarak, mba’nuk, aap nogo yoge, Kat keebe ogole warak abu maluk aret agandak o, yinuk, yoruwak o.

28 Ndi, awin nogo agabolo paga wiganinuk naga’lek kani namenggim nogome mbuk eerit unggwage negen eeke kenok ti, aap an neebe unde nen, Kani nenggerak obaane’me ndoongga mbogok kere eerogo pege logonet we piikerak kagi, mba’nuk, aap nogo yoge, Kat keebe obeelom aret wonage o, yinuk, yoruwak o.

29 Aap ambi ilik, kwe ambi a, awin anobak paga ilik, ondogowak paga a, kunemenggerak wonage kenok,

30 aap an neebe unde nen pekkage logomenggerik, awin wonage me taa’nogo omoori tari wuyo eerogo pege, inikime kanu yi unggwage, eeremenggerak kage kenok ti, anobak paga a, ondogowak paga a, Yigani pege nagaarik, awin aaga’ne aret agaarak kagi, mba’nuk, aap nogo yoge, Kat keebe ogole warak abu maluk aret agandak o, yinuk, yoruwak o.
31 Ndi, awin nogo inikime kanu yi unggwage, eeruwak mili wonage, eerak lek kage logomenggerik kenok perak, aap nogo ne 7 paga alik logowak nduk, awi wurogo puwak o.
32 Ne 6 logomenggerik, ko’lu paga aap an neebe unde nen pekkaanuk, yigani pemenggerak nogo agabolo paga wiganinuk nage, eeruwak tari negen kunogo pege, ndi, inikime kanu yi unggwage, eeka’lek op aret wonage kenok,

33 aap nogo yigani pugu wonage me taa’nogo eeruwak mbangga’lek teppege logomenggerik, eeruwak ando nogo apit aret mbanogo punuk, ne 7 paga ambinom alik logowak nduk, awi alik wonagam nogome puwak o.

34 Ne 6 logomenggerik, ko’lu paga aap an neebe unde nen aap yigani pugu nogo agabolo paga pekkaanuk, yigani nogo agabolo paga wigangga’lek itok mban wonage, ndi, inikime kanu yi unggwage, eeka’lek wonage kenok, aap nogo yoge, Kat keebe abu obeelom agandak o, yinuk, yoge kenok, ayum niyo paga kookkolage logomenggerik, eebe obeelom aret nege logowak o.

35 Kat keebe abu obeelom agandak o, yoremenggerak wonage me, yigani pemenggerak nogo agabolo paga wiganinuk namenggerak kenok perak,

36 aap an neebe unde nen pekkaawak nduk, owagam wage kenok, pekkage logomenggerik, aap yi abet aret yigani pegerak nogo wiganinuk namenggerak kenok, Keebe ogole warak abu maluk aret agandak o, yo’nuk, eeruwak tari kero maloppuurak lek o.

37 Togop eeriyak kwe, aap nogo yigani pugu wigangga’lek mbuk arit nage, ndi, awin wonage me eeruwak mili aret wonage, eerak nogo aap an neebe unde nen kage logomenggerik, Yigani pegerak abu aret lek age logonet, eebe obeelom aret agaarak kagi, mba’nuk, aap nogo yoge, Kat keebe abu obeelom aret agandak o, yinuk, yoruwak o.

38 Aap ambi ilik, kwe ambi a, agabolo paga ndoongga mbogok kere eerogo pege kenok, 39 aap an neebe unde nen pekkage logomenggerik, agabolo paga yanggwi negen wonage me nogome mili eerit unggwage kage kenok, We yigani aret eekerak me, obeelom aret arigin, mbaruwak o.

40 Aap ambi anobak peenok-peenok abu puluk ko eerogo mbanak wonage kenok ti, eebe maluk lek obeelom aret wonage o.

41 Ndi, aap ambi enggaawak paga nen anep mbelan koorit nage kenok ti, eebe maluk lek obeelom aret wonage o.

42 Togop aret kwe, ne ambi paga enggaawak paga ilik, anobak kookim anobak kirin paga a, awin amiya negen eeke logonet, yanggwi negen eerogo pege kenok ti, awin aaga’ne arikit nduk aret eeke, mbaruwak o.

43 Mba’nuk, aap an neebe unde nen pekkaawak nduk, owagam wage kenok, pekkage logomenggerik, anep mbelan koorak me ilik, enggaawak paga a, awin aaga’ne kunik negen amok kila ari logonet, piirik amiya tiimbo eeke kage kenok ti,
44 awin aaga’ne aret agaarak me, Eebe maluk aret agaarak, mba’nuk, aap nogo yoge, Kat keebe ogole warak abu maluk aret agandak o, yinuk, yoruwak o.

45 Yoge kenok, aap awin aaga’ne aremenggerak nogo nen ayum nibinik mendek yikkolage, eeruwak piinogo teppege, eeke logomenggerik, etenggen nabeppatinuk ari logonet, An neebe maluk aret agaarak o. Maluk aret agaarak o, yinuk,oone nggwok paga ari logowak o.

46 Ndi, aaga’ne aremenggerak nogo lek aga’lek kagak eebe maluk aret me, awooliyana logorak lek endekem time alik aret logowak o,” yinuk, yoragagerak.

Inayum paga ku’lu eerogo pege kenok, eeko logorak wone

47-49 Yorage nagagerik, Aliku Ala nen wone ambinom Muta Karun imbirak yorage logonet, “Aakumi inayum ndomba eeruwak penggaarak paga ilik, kayin yawenak amuni mbanak penggaarak paga a, we yum tabak ndomba eeruwak yugu paga ilik, ligi yawenak amuni mbanak yugu paga a, ndomba agabolo paga ilik, yi mendek ndi mendek inagabolo paga yugu paga a, ti paga abok aret ku’lu eerogo pit nage logonet, yi mendek ndi mendek nogo paga etenggen mili eerogo pege, maa’ngga kunogo pege, eeremenggerak kenok ti, Ku’lu eerogo pegaarak me, yinuk, aap an neebe unde nen pekkaawak nduk, owagam pi woraawak o.

50 Pi wogwe iinok, aap an neebe unde nen yi mendek ndi mendek ku’lu eerogo pemenggerak nogo pekkage logomenggerik, waganogo ne 7 paga o alik me logowak nduk, leenogo puwak o.

51 Nogo 6 yippunuk, ko’lu paga yi mendek ndi mendek nogo pekkage logomenggerik, ku’lu eerogo pemenggerak nogo aakumi inayum penggaarak inom, yum kayin tabak ligi ndomba eeruwak paga ilik, ligi yawenak amuni mbanak paga a, nogo paga penggaarak inom, yi mendek ndi mendek inagabolo paga yugu nogo inom, nogo paga apit aret endak wa’naremenggerak kenok ti, Ku’lu eerogo pegerak abu maluk mendek me, yum ti, ogole warak aret o, yinuk,

52 yi mendek ndi mendek ku’lu eerogo pit namenggerak abu maluk nogo ti, ogole warak lombok me, ambinom ku’lu eerogo pit nookwak, yi mendek ndi mendek eeko menggaarak kagak, tigitogon kani nen nawak nduk, kumbuwak o.

53 Ndi, aap an neebe unde nen yi mendek ndi mendek nogo paga ku’lu eerogo pit noolik kenok,
54 niyo paga koorogo puwak nduk, yorage logomenggerik, koorogo pugwi iinok, ne 7 paga ambinom alik pugu wonagam nogome logowak nduk, puwak o.

55 Ndi, nogome ne 7 logomenggerik, yum nogo koorogo pugwi iinok, aap an neebe unde nen pekkage logomenggerik, ku’lu eerak nogo paga ambinom arit noolik kwe, etenggen alik lek ndak-ndak wonage kenok ti, Yum nogo paga maluk eerogo ku’lu arit nagaarak kagi, mba’nuk, abeenok mban agaarak ti kagak aret kwe, tigitogon kani nawak nduk, kumbuwak o.

56 Ndi, yi mendek ndi mendek ku’lu eerogo pit namenggerak nogo niyo paga koorogo pugwi iinok, aap an neebe unde nen pekkage logomenggerik, ku’lu eerak lek arit namenggerak kage kenok, aakumi inayum penggaarak a, yi mendek ndi mendek inagabolo paga yugu a, kayin tabak penggaarak a, enaani wonage kagak, ku’lu eerogo pemenggim taa’- nogo mban nibinogo mbo puwak o.

57 Ndi, yi mendek ndi mendek nogo paga ku’lu eerak nogo ambinom arit nage kenok ti, ku’lu aago nogo mendek aret endak wa’nage me, yum nogo tigitogon kani nawak nduk, kumbuwak o.

58 Aakumi inayum penggaarak inom, ligi ndomba eeruwak laanak paga kayin tabak ilik, ligi yawenak amuni mbanak paga a, penggaarak inom, yi mendek ndi mendek inagabolo paga yugu nogo inom, nogo paga ku’lu eerogo pit namenggerak koorogo pemenggaarak ku’lu aago nogo, lek aremenggerak kenok, ne ambinom kookwi iinok, abu obeelom aret arigin o,” yinuk, yoragagerak.

59 Aakumi inayum ndomba eeruwak penggaarak paga ilik, kayin yawenak amuni mbanak penggaarak paga a, we ligi ndomba eeruwak laanak paga yum tabak yugu ilik, ligi yawenak amuni mbanak yugu pagaa, ndomba agabolo paga ilik, yi mendek ndi mendek inagabolo paga yugu paga a, ti paga abok aret ku’lu eerogo pit namenggerak kenok, pekkage logomenggerik, “Yi maluk aret agaarak o. Yi obeelom aret agaarak o,” yinuk, eeko logorak wone lengganogo yoragagerak nogo ti aret.

14 Inawin aaga’ne lek age kenok, inagap ki wonogwe
 me nugu logowak nduk, eeko logorak wone

1 At Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
2 “Aap ambi awin aaga’ne mendek oba age logomenggerik, lek age kenok, aap an neebe unde inowagam pi nogwe iinok, aap inagap ki wonogwe me nege logowak nduk, eeko logorak wone nogo yi aret o.

3 Pi nogwe iinok, aap an neebe unde nogo aakumi inawooliyana nen endekem wundi nage logomenggerik, aap awin aaga’ne aremenggerak nogo pekkanuk, awin abu lek aremenggerak kage logomenggerik kenok,

4 aap awin obeelom aremenggerak nogo, aap inagap ki wonogwe me nege logowak nduk, aap an neebe unde nogo nen towe noorak mage lek ineenik mbere inom, eyo nggabina inom, ndomba eeruwak laanak amu kunik inom, nggo’nggop engga inom, wonok woraawak nduk, yorage logomenggerik, wonok wogwe iinok,

5 togolowak nggween mendek ogobakkigirik nogo paga niyo eneeri mili wungge mendek tooppunuk, towe ore nogo niyo toolak irimbaga punuk, waruwak nduk, aap an neebe unde nen yorage kenok, eekwi iigak,

6 at an neebe unde nen towe eenik wonage nogo inom, eyo nggabina inom, ndomba eeruwak laanak amu kunik inom, nggo’nggop engga inom, waganogo towe niyo mili toolak irimbaga warak amiya nogo paga nggulunogo punuk,

7 aap awin obeelom aremenggerak aap inagap ki wonogwe me nege logowak nduk, ne 7 paga aap awin lek aremenggerak nogo amiya oba werenogo pege logomenggerik, Keebe abu obeelom agandak me, aakumi wonogwe me ugun nege logot o, yinuk, towe eenik wonage nogo waganogo penaame karume time nappuwak o.

8 Ti eeke kenok, aap awin lek aremenggerak nogo nen ayum kookkolage, eeruwak apit aret mbanogo pake, niyo paga eebe ngguu’mo wakkolage, eeke logomenggerik kenok, eebe nogo abu obeelom aremenggerak it inagap ki wonogwe me inawooliya oore’nggam unggwi woroorak op aret kwe, at awooliyana unggwaga’lek laalu endekem wonage kagak, ne 7 aruwak o.

9 Ne 6 logomenggerik, ko’lu paga eeruwak inom, amboro inom, enegen amberi inom, eebe paga wonage omoori abok aret mbanggolage, ayum niyo paga kookkolage, eebe ngguu’mo wakkolage, eeke kenok, eebe abu obeelom aret arigin o.

10 Abu obeelom aret age kenok, nogo 7 yippunuk, ko’lu paga ndomba ngguunok mbere inom, ndomba kooli ndarak kagak tahun ambi eerak inom, inawinde-inobaande eerak lek kero mban wogonake, gandum anggen abu obeelom lombok yigirik amburu inom nenggelak-kenggelak eerak 3 liter negen Ala ake puwak nduk wagangge, tayitun amburu setengah liter negen toolak wagangge, ee’nuk, wonok

11 at awin obeelom eerogo puurak aap an neebe unde nogo owagam pi wage kenok, aap an neebe unde nogo nen aap obeelom ariyak nduk, woramenggerak nogo eebe inom, yi mendek ndi mendek Ala wogoriyak nogo inom, wagangge logomenggerik, Naliku ALA nenggaanom paga ninom lambungge minggim nawooliya wurik tu unggwogo menggam taati pi woraawak o.

12 Pi wage logomenggerik, eebe maluk aremenggerak onggo Naliku ALA nake pi wogwe nogo mendek puwak nduk, ndomba ngguunokambi nogo inom, tayitun amburu toolak nogo inom, nogo waganogo, Aap eebe maluk aremenggerak nogo obeelom eerogo puurak ake yi aret o, yinuk, titik eerogo Naliku ALA nake panuwak o.

13 Panege logomenggerik, nake warogo kani kunggwi, aap inomaluk lek eerogo puwak nduk, nake warogo wo’nugwi, eeko menggam magame taati nen ndomba ngguunok nogo warogo puwak o. Aap eebe maluk aremenggerak obeelom eerogo puurak onggo an wo’niremenggerak nogo ti, aakumi inomaluk lek eerogo puwak nduk, nake warogo wo’nugwi kwak, nake leenak abu mage aret me, aap an neebe unde nogo aret kolaawak o.
14 Ndi, aap an neebe unde nogo nen, aap eebe maluk aremenggerak obeelom eerogo puurak onggo an nake pi woramenggerak amiya nogo we mbuuluk wagangge logomenggerik, aap nogo aruk alom abeme labunogo pege, eenggi iyagalo abeme inom, iyok iyagalo abeme inom, labunogo pege, eeruwak o.

15 Eeke logomenggerik, tayitun amburu nogo waganogo we mbuuluk at eenggi kwaare’- me kilirogo punuk,

16 eenggi abe titik paga labunogo Naliku ALA nenggaanom paga nawooliya wurik me time ne 7 paga werenogo pit nawak o.

17 Pege logomenggerik, amburu ando eenggi paga wonage nogo mbuuluk waganogo aap obeelom aruwak nduk eeke nogo aruk abeme alom paga inom, eenggi iyagalo abe paga inom, iyok iyagalo abe paga inom, aap eebe maluk aremenggerak onggo wonok woramenggerak warak amiya labunogo pit nagam nogome apit aret werenogo pit nawak o.

18 Pit nage logomenggerik, amburu ndiinik eenggi paga wonage nogo apit aret waganogo aap nogo anobak paga kilirogo puwak o. Togop eeko logorak ti, Naliku ALA nen aap ti nimbirak lambunik logokit nduk, nggami aanggo wakwi kwak aap an neebe unde nen nenggaanom paga eeko logorak nogo ti aret o.

19 Ti eerogo pege logomenggerik, aap eebe maluk aremenggerak obeelom eerogo puurak nogo aakumi inomaluk lek eerogo puwak nduk nake warogo wo’nugwi nogo mendek ake nggami aanggo wako mengga kwak nake warogo wo’nege logomenggerik, nake warogo kani kunggwi nogo mendek ambi warogo punuk,

20 kani kunggo menggam nogome nake kani kungge logonet, gandum anggen yigirik nake wo’niriyak nduk wonok woramenggerak nogo inom aret kani kunuwak o. Ti eeriyak nogo ti, nggami aanggo wakwi kwak eeke kenok, aap nogo obeelom aret arigin o.
21 Togop eeriyak kwe, aap ti eenggi lek me togop eeriyak amendek wonage lek kenok perak, aap ti omaluk lek eerogo punuk nimbirak lambunik logowak nduk, nggami aanggo wakwi kwak wo’nugwi nogo mendek maluk aremenggerak onggo titik eerogo nake wo’niriyak ndomba ngguunok ambit mban wagangge, ndi, gandum anggen yigirik nake puwak nduk gandum anggen yigirik abu obeelom amburu 2 liter negen inom nenggelak-kenggelak eerak nogo wagangge, tayitun amburu setengah liter negen toolak nogo wagangge,

22 ndi, op kwaariyak mendek towe puume mbere ilik, towe kurona mbere a, ambi omaluk lek eerogo puurak nduk nake wo’nege, ndi, ambi nake warogo kani kungge, eeruwak nduk wagangge, ee’nuk,

23 ne 7 logonuk, ko’lu paga aap awin kunik logomenggerak nogo obeelom eerogo aakumi inagap ki wonogwe me ugun nege logowak nduk, wonok Naliku ALA nenggaanom nawooliya wurik tu unggwogo menggam aap an neebe unde wonage me taati pi woraawak o.

24 Pi wage kenok, aap an neebe unde nen aap maluk aremenggerak obeelom eerogo puurak onggo ndomba nake puurak nogo inom, tayitun amburu toolak inom, wagangge logomenggerik, Kaliku ALA kake o, yinuk, titik eerogo pugwi nogo kwak,Naliku ALA nenggaanom paga titik eerogo nake puwak o.

25 Pege logomenggerik, maluk aremenggerak obeelom eeppuurak onggo ndomba nake wo’niriyak wonok woramenggerak nogo, warogo punuk, amiya ando wagangge logomenggerik, aap nogo aruk abe alom paga labunogo pege, eenggi abeme iyagalo paga labunogo pege, iyok abeme iyagalo paga labunogo pege, eeke logomenggerik,

26 amburu nogo we mbuuluk eenggi kwaare’me kilirogo punuk,
27 eenggi abe titik paga amburu eenggi kwaare’me wonage nogo we mbuuluk labunogo punuk, Naliku ALA nenggaanom ne 7 paga werenogo puwak o.

28 Ti eerogo pege logomenggerik, amburu ando eenggi paga wonage nogo waganogo aap obeelom eerogo puurak nogo aruk abe alom me labunogo pege, eenggi abe iyagalo paga labunogo pege, iyok abe iyagalo paga labunogo pege, aap eebe maluk aremenggerak onggo an nake pi woramenggerak warak amiya labunogo pit nagam nogome apit aret labunogo pit nawak o.

29 Eeke logomenggerik, amburu ndiinik eenggi paga wonage nogo waganogo aap obeelom eerogo puurak nogo omaluk lek eerogo punuk, nimbirak lambunik logowak nduk, Naliku ALA nenggaanom anobak paga kilirogo puwak o.

30 Ti’nuk, aap ti, amendek lek kenok, towe puume mbere ilik, towe kurona mbere a, nake pi woramenggerak nogo

31 ambi omaluk lek eerogo punuk, nimbirak lambunik logorak nake puurak nogo inom, ambi nake warogo kani kuniyak nogo inom, pege logonet, gandum anggen yigirik nake puurak wonok woramenggerak nogo inom lambunogo an nake puwak o. Aap an neebe unde nogo nen ti eeremenggerak paga obeelom eeriyak nogo Naliku ALA nenggaanom paga nimbirak lambunik logowak nduk, nggami aanggo wakwi kwak ake eeremenggerak me, eebe obeelom aret arigin o.

32 Aap ambi awin aaga’ne eeremenggerak kwe, eebe obeelom eerogo punuk inagap ki wonogwe me nege logowak nduk, an nake puurak amendek lek kenok eeko logorak wone lengganogo yokkigi ti aret o,” yinuk, yoreegerak.

Inawi paga anggira ndoonogo pit nage kenok eeko logorak wone

33 At Aliku ALA nen Muta Karun imbirak yorage logonet,
34 “Kit unde logobagip nduk, an nen kinanggween o Kanan wokkiraminggirak nogome unggwi nogo logomonggotik wonogwe kiigak, kinawi ambi paga time anggira ndoonogo pit nawak nduk, nappi wage neenok,

35 aap awi unde nogo nen, Name paga anggira negen ndoonogo pit nagaarak, kagarak o, yinuk, at an neebe unde yori woraawak o.

36 Yori wage kenok, aap an neebe unde nogo nen ari logonet, An pekka nage logominggirik, Yi mendek ndi mendek kame wonage nogo inom anggira kunogo pit nagaarak, yokkirookwak, an awo pekka naga’lek neegak, kat kame wonage ti abok aret ndegenogo endekem wumbi nak o, yo’nuk, wumbi nage kenok, liippi nawak o.

 37 Aap an neebe unde nogo pekka nage logomenggerik, anggira ndoonogo punuk, yugum o wurik nogo neninit unggwage logonet, aluk-puut eerak me nogome mili nogu eerogo pege ilik, maa’ngga negen kunogo pege a, eeremenggerak kage logomenggerik,

38 oome nogome nen endekem wundi woraanuk, o nogo ne 1 nen nugwa ne 7 kuli we logowak nduk, tu narogo puwak o.
39 Ne 6 nogo abu logonuk, ko’lu paga aap an neebe unde nogo nen pekka nanuk, anggira ndoonit yugum o wurik nogo paga wiganinuk nage kage logomenggerik,

40-41 yugum anggira ndoonemenggerak nogo abok aret minogo waganggwi, ndi, yugum ando anggira ndoonogo pit naga’lek nogo ti nenenogo waganggwi, ee’nuk, maluk kenokpi nogo menggam o kota endekem leenak nogome aret mbo pi nawak nduk, yoraawak o.

42 Pi nogo logomenggaarik, yugum alik waganogo yugum obaane’me wurogo pugwi, nggabok alik waganogo nenenogo nappugu nogo obaane’me mbenenogo pugwi, eeruwak o.

43 Ndi, yugum anggira ndoonogo pemenggerak nogo minogo obaane’- me wukwi, ndi, ando nenenogo nappugu nogo obaane’me mbenenogo pugwi, eeremenggerak kwe, ambinom ndoonogo pit nage kenok,

44 aap an neebe unde nage logomenggerik, o nogo pekkaanuk, anggira ndoonak nogo, o nogo paga wiganinuk namenggerak kage kenok ti, anggira ogole warak mendek aret me, O yi ogole warak abu maluk lombok eerogo pegerak kagi, mbake logomenggerik,

45 o wurik eyo-kale inom, yugum inom, nggabok nabenak inom, abok aret minogo wonok o kota endekem maluk togop age kenok, pi nogo menggam leenak me nogome aret mbo pi nawak o.

46 Ndi, o nogo tu narak kagak aap ambi unggwi nage kenok, at maluk aret eekkolaagin me, maluk aremenggerak wonage kagak, oonegen aret kilu yi nawak o.

 47 Ndi, o maluk aremenggerak kagak, aakumi time nogo yugwi, mbi nunggwi, eeko logomenggaarak kenok, anggira nogo inayum paga nabenemenggerak kero, lek aruwak nduk, inayum kookkologo logowak o.

48 Ndi, yugum nenenogo nappugu obaane’me mbenenogo pemenggaarak nogo aap an neebe unde nogo pekka nage logomenggerik, anggira o nogo paga ndoonogo pit naga’lek kage kenok perak, Anggira ndoonak lek aret me, o yi abu obeelom aret agaarak o, yinuk, yoruwak o.

49 Yoge logomenggerik, o nogo obeelom eerogo puwak nduk, towe mbere inom, eyo nggabina inom, ndomba eeruwak laanak amu kunik inom, nggo’- nggop engga inom, wagangge logomenggerik,

50 towe mbere nogo ambi waganogo togolowak nggween mendek ogobakkigirik me niyo abe eneeri wungge mendek toolak irimbaga taati warogo puwak o.

51 Warogo pege logomenggerik, eyo nggabina inom, ligi amu kunik laanak nogo inom, nggo’nggop engga inom, towe eenik wonage nogo inom, togolowa’na towe warak amiya niyo abe eneeri wungge mendek inom toolak wonage me nogome labumbunuk, o wurik nogo paga ne 7 paga werenogo pit nawak o.

52 Towe warak amiya inom, niyo eneeri mili-mili wungge mendek toolak nogo inom, towe eenik nogo inom, eyo nggabina nogo inom, nggo’nggop engga inom, ligi amu kunik laanak nogo inom, nogo paga o wurik obeelom aruwak nduk, togop mban eeke logomenggerik,

53 towe eenik nogo waganogo o kota endekem time mbo pi nawak o. Ti eeke kenok, o maluk aremenggerak nogo obeelom aret arigin o,” yinuk, yoragagerak.

54-57 Inawin aaga’ne aganake, yigani aganake, inayum ku’lu eerogo pege, inawi paga anggira ndu eerogo pege, inagabolo paga piike, inagabolo paga ndoongga mbogok kere eerogo piige, inawin inamok kila eerogo piige, eeke kenok, Yi maluk mendek, yi obeelom mendek, yinuk, eeko logorak wone koonak nogo ti aret. Wone yi ti, inawin aaga’ne mendek age, inayum ku’lu eerogo pege, inawi paga anggira ndoonogo pege, eeke kenok, eeko logorak wone lengganogo yoragagerak nogo ti aret.

15 Kumi-aap inoona mendek paga inanggore’na a,
 inamiya a, wungge kenok, eeko logorak wone

1 At Aliku ALA nen Muta Karun yorage logonet,
2 “Aakumi Iterali yoroorak nogo yi aret. Aap ambi oona mendek paga anggore’- na wundi wage kenok, anggore’na ti, ogole warak aret mbaruwak o.

3 Oona mendek paga anggore’na wundi wage kenok a, wundi waga’-lek wonage kenok a, nogo ti, at eebe maluk aret eerogo pigin me, eebe maluk aremenggerak wonage kagak, aap ambi nen mbaanggage kenok eeko logorak nogo yi o.

4 Aap ambi oona mendek paga anggore’na wungge kagak nogo yege kenok, nogo yemenggim maluk age, kwi’nage kenok, kwi’naremenggim taati maluk age, eeremenggerak me,

5 nogo yemenggim nogome aap ambi nen mbaanggage logomenggerik kenok, at ayum koorogo pake, niyo paga ngguu’mo wakkolage, eeke logomenggerik, aap oona mendek paga eebe maluk aremenggerak nogo wonage kagak, oonegen aret kilu yi nawak o.

6 Aap oona mendek paga anggore’na wungge kagak kwi’naremenggim aap ambi nen kwi’nage logomenggerik kenok, ayum koorogo pake, niyo paga ngguu’mo warogo pake, eeke logomenggerik, aap oona mendek paga eebe maluk aremenggerak nogo wonage kagak oonegen aret kilu yi nawak o.

7 Aap oona mendek paga anggore’- na wungge nogo aap ambi nen eebe mbaanggage logomenggerik kenok, ayum koorogo pake, niyo paga ngguu’mo wakkolage, eeke logomenggerik, aap oona mendek paga eebe maluk aremenggerak nogo wonage kagak oonegen aret kilu yi nawak o.

8 Aap oona mendek paga anggore’- na wungge nogo nen awoori aap agap ki ambi oba lenggenogo nappege kenok, aap agap ki nogo nen ayum koorogo pake, niyo paga ngguu’mo wakkolage, eeke logomenggerik, maluk oba aremenggerak nogo wonage kagak, oonegen aret kilu yi nawak o.

9 Aap oona mendek paga anggore’- na wungge nogo nen kuda amborowak paga yum ndoonogo kwi’nage kenok, yum ti kunduk maluk mban aret arigin o.

10 Ndi, aap yum ndoonogo punuk, kwi’naremenggerak nogo aap ambi nen mbaanggage kenok, eebe ogole warak maluk aret arigin me, wonage kagak oonegen aret kilu yi nawak o.
  11 Aap oona mendek paga anggore’na wungge nogo nen eenggi kooka’lek kagak aap ambi mbaanggage kenok, aap mbaanggamenggerak nogo eebe ogole warak maluk aret aremenggerak me, ayum kookkolage, eebe niyo paga ngguu’mo warogo pake, eeke logomenggerik, ogole warak maluk oba aremenggerak nogo wonage kagak oonegen aret kilu yi nawak o.

12 Aap ti nen togolowak nggween mendek ogobakkigirik nogo mbaanggage kenok, togolowak ti telenogo pugwi, eyo mendek paga yi mendek ndi mendek eeko menggaarak mbaanggage kenok, niyo paga koorogo pugwi, eeruwak o.

13 Ndi, aap oona mendek paga anggore’na wungge nogo abu aret lek age kenok, ne 1 nen 7 kuli linggimbunuk, Abu obeelom agaarak, kaawak nduk, ayum koorogo pake, eebe niyo eneeri abe wungge paga ngguu’mo wakkolage, eeke kenok, eebe obeelom aret arigin mbaruwak o.

14 Nogo 7 yippunuk, ko’lu paga towe puume mbere ilik, towe kurona mbere a, wagangge logomenggerik, Naliku ALA nenggaanom paga nawooliya wurik me an ninom lambungge minggim tungga’nggi paga aap an neebe unde wonage me taati owagam pi woraawak o.

15 Pi wage kenok, aap an neebe unde nen towe ore aap nogo omaluk lek eerogo pikit nduk, nake warogo wo’nege, ndi, towe ore nogo nake warogo kani kungge, eeruwak o. Togop eeko logorak ti, aap oona mendek paga anggore’na wungge logonet, eebe maluk aremenggerak nogo obeelom eerogo puwak nduk, aap an neebe unde nen Naliku ALA nenggaanom paga eeko logorak nogo ti aret o.

 16 Aap ambi nen oona mendek wungge kenok, eebe apit aret niyo paga ngguu’mo wakkolage logomenggerik, eebe maluk aremenggerak nogo wonage kagak, oonegen aret kilu yi nawak o.

17 Ndi, aap oona mendek nogo yum paga inom, yimendek ndi mendek agabolo paga ogobakkigirik nogo paga inom, wangge kenok ti, apit aret niyo paga koorogo punuk, maluk aremenggerak nogo wonage kagak, oonegen aret kilu yi nawak o.

18 Ndi, kwe ambi aap imbirak nogo yogo logonet, aap oona mendek wangge kenok, kwe aap imbirak ineebe niyo paga ngguu’mo wakkologo logomenggaarik, ineebe maluk aremenggerak nogo wonage kagak, oonegen aret kilu yi nawak o.

19 Ndi, kwe ambi tut kage logonet, eebe maluk negen aremenggerak nogo lek aruwak nduk, tokkage kagak, ne 7 aret logowak o. Ndi, at eebe maluk aremenggerak nogo lek eeruwak nduk, tokkage kagak, it ambi nen kwe nogo mbaanggogwe iinok, it kunduk ineebe maluk aremenggaarak me, wonage kagak, oonegen aret kilu yi nawak o.
 20 Kwe tut kage logonet, yi mendek ndi mendek paga windak logomenggim inom, kwi’naremenggim inom, maluk aremenggerak me,

21 at ambi nen kwe nogo yemenggim nogo mbaanggage logomenggerik, ayum nogo koorogo pake, eebe niyo paga ngguu’mo warogo pake, eeke logomenggerik, eebe maluk aremenggerak nogo wonage kagak, oonegen aret kilu yi nawak o.

22 At ambi nen kwe kwi’naremenggim nogo mbaanggage logomenggerik, ayum koorogo pake, eebe niyo paga ngguu’mo wakkolage, eeke logomenggerik, eebe maluk aremenggerak nogo lek age kagak, oonegen aret kilu yi nawak o.

23 Yi mendek ndi mendek paga nogo yemenggim ilik, kwi’naremenggim a, abok aret it ambi nen mbaanggogwe iinok, ineebe maluk aremenggaarak me, wonogwe iigak, oonegen aret kilu yi nawak o.

24 Ndi, aap ambi kwe ambi tut kage kagak imbirak nogo yege kenok, aap ti, eebe maluk eekkolamenggerak me, wonage kagak ne 7 aret aruwak o. Ndi, nogo yege logomenggim kunduk, maluk aret arigin o.

25 Kwe ambi nen tut kage menggim nogo eyom paga lek, we alik eyom paga amiya kulinik-kalinik eeke kenok a, tut kage logonet, ne ti paga lek age menggerak nogo kagak nabenak mban eeke kenok a, at tut kage logonet eebe maluk age menggi kwak, amiya kunik aret eeke kagak, eebe maluk aret logogin o.

26 Kwe ti, amiya nabenak mban eeke logonet windak logomenggim inom, kwi’naremenggim inom, nogo ti, tut kage logonet, maluk eerogo pege menggi kwak aret arigin o.

27 Togop aret me, it ambi nen kwe nogo, nogo yemenggim inom, kwi’naremenggim inom, mbaanggogwe iinok, inayum koorogo pakwi, niyo paga ngguu’mo wakkologwe, eeko logomenggaarik, ineebe maluk aremenggaarak nogo wonogwe iigak, oonegen aret kilu yi nawak o.

28 Ndi, kwe amiya kuluk eeke logomenggerak nogo lek age kenok, nogo 7 yippunuk, eebe obeelom aret aremenggerak me, ugun nege logorak op o.

 29 Ndi, nogo 7 yippunuk, ko’lu paga towe puume mbere ilik, towe kurona mbere a, wagangge logomenggerik, an ninom lambungge minggim nawooliya wurik tu unggwogo menggam aap an neebe unde wonage me pi wage kenok,

30 aap an neebe unde nogo nen towe ore nogo, kwe nogo omaluk lek eerogo puwak nduk nake wo’nege, ndi, towe ore nogo nake warogo kani kungge, eeruwak o. Ti eeriyak nogo ti, kwe amiya kuluk eeke logonet, eebe maluk aremenggerak nogo obeelom aruwak nduk, Naliku ALA nenggaanom paga ake eeriyak nogo ti aret.

31 Togop aret me, it aakumi Iterali ti, nawooliya wurik inenggela’me wonage me time maluk eerogo pugwi iinok, ineebe maluk eekkologo logomenggaarik, kambukwak me, wone yugu taganogo punuk eeremenggaarak paga ineebe maluk ogwe iyo, liippunuk, eeko logowak o,” yinuk, yoragagerak.

32 Aap ambi oona mendek paga anggore’na wungge a, oona mendek wambemenggerak paga eebe maluk eerogo pege a, 33 kumi tut kogwe a, kwe a, aap a, inoona mendek paga inamiya inom eekwi a, aap ambi kwe tut kage me imbirak nogo yege a, eekwi iinok, eeko logorak wone lengganogo yoragagerak nogo ti aret o.

16 Inomaluk mbo punuk, ALA inom lambunuwok nduk,
ake warogo ale’nggen eeko logorak wone

1 Aap Karun apuri wologwe mbere nogo Aliku ALA owagam wogwe iinok, Ala nen inooreegerak kanggo mbareegwa, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet,

2 “An ninom lambungge minggim naloobut mbanak abit narak irimbaga ndugwi enggela’me nen an neebe nigiige minggirak me, yum tugunik endekem nggwe kagak naloobut mbanak an ninom lambungge minggim o mage lombok menggim nogome kat kowe Karun ugun unggwi wage kenok, kambukwak me, ugun unggwi woroorak mage, yoru o.

3 At Karun nen o mage lombok menggim time unggwage logonet kenok, inomaluk lek eerogo piyaawak nduk, warogo Naliku ALA nake wo’niriyak tapi ngguunok awooluk wagangge, an Ala nake warogo kani kuniyak ndomba ngguunok ambi wagangge, ee’nuk mban unggwage logowak o.

4 It aap an neebe unde inayum nogo ti, abu leenak mage me, yirikkolaga’lek logonet, at eebe ngguu’mo wake logomenggerik, aap an neebe unde inayum yawenak amuni mbanak yiko menggaarak mendek ayum agi akem nggorek nogo mendek yirikkolage, ayum ogu akem mendek yirikkolage, agabee’le obate paga nggerenggolage, anobak paga yum perenogo pake, eeke logomenggerik,

 5 it aakumi Iterali inomaluk mbo puwak nduk an Ala nake wo’niriyak kambin ngguunok mbere inom, an Ala nake warogo kani kuniyak ndomba ngguunok ambi inom, wonok wogwe iinok wagangge,

6 ndi, at inom, at akwe-apuri inom, inomaluk lek eerogo piinok, an ninom lambunik logorak nggami aanggo wakwi negen ake tapi ngguunok warogo an Ala wo’niriyak nogo wagangge, eeruwak o.

7 Eeke logomenggerik, Naliku ALA nenggaanom paga ninom lambungge minggim nawooliya wurik tungga’- nggi paga taati pi woraanuk,

8 kambin mbere nogo ambi Naliku ALA nake kin kage, ambi inomaluk oba punuk karume nappuurak ake kin kage, eeke kaawak nduk, yugum anggen mbere waganogo kambin inowagam nappege logomenggerik,

9 yugum ambi Naliku ALA nendage kunik nogo kambin ambi owagam wambemenggerak nogo Karun nen wonok aakumi inomaluk lek eerogo piyaawak nduk warogo an Ala wo’nege,

10 ndi, yugum ore kambin karume nappuurak owagam wambemenggerak nogo inomaluk lek eerogo piinok, an ninom lambunikit nduk, nggami aanggo wako mengga kwak, wonok wage logomenggerik, eenik kagak, Yi Kaliku ALA kake o, yinuk, inomaluk nogo oba lenggenogo punuk, o karume time nege logowak nduk nappege, eeruwak o.

11 Ti eeppunuk, at Karun akweapuri inom inomaluk lek eerogo piinok, an ninom lambunikit nduk nggami aanggo wakwi kwak warogo wo’niriyak tapi ngguunok nogo, at Karun omaluk lombok lek eerogo puwak nduk warogo pege logomenggerik,

12 kaninggen ndoongga woppunuk, kaninggen Naliku ALA nenggaanom paga nake kani kunggo menggam wonage nogo yagabit eerogo ndoongge, kani kunggwi iinok, obari abe kaga nogo mendek abu obeelom wun negen yigirik ne mbere paga eenggime wagangge, ee’nuk, wonok yum tugunik kagak akennggwe mage lombok menggim time unggwage logomenggerik,

13 noone yugu liiru mbanak ninom lambungge minggim abit nobarak menggerak ti, enegen kenok kambukwak me, ka’luk nen nobaruwak nduk, obari obeelom mendek ti, Naliku ALA nenggaanom paga taati kani kunuwak o.

14 Kani kumbunuk, at Karun nen tapi ngguunok amiya ti, ando eenggi paga woppunuk, ninom lambungge minggim abit nobarak enaame irimbaga werenogo pege, ti’nuk, abit narak enaame time ne 7 paga werenogo pege, eeruwak o.

15 Ti eeppege logomenggerik, it aakumi Iterali mendek inomaluk lek eerogo piyaawak nduk, an Ala wo’niriyak kambin ngguunok nogo warogo punuk, amiya wonok yum tugunik kagak aken nggwe mage lombok menggim time pi unggunuk, tapi amiya werenogo pit namenggerak nogo ndak-ndak kambin amiya nogo an ninom lambungge minggim abit nobarak paga inom, enaame paga inom, werenogo pit nage logowak o.

16 Ti eeko logorak nogo ti, it aakumi Iterali mendek nen mage yugu kagak taganogo pugwi, an Ala yoragagirak kagak, Eeriyak nineebi, mbakwi, yi maluk ndi maluk eeremenggaarak abok aret mage lombok menggim paga maluk eerogo pogo logomenggaarak nogo lek eerogo piinok, an ninom lambunik logokit nduk, nggami aanggo wakwi negen eeko logorak nogo ti aret. Ndi, an ninom lambungge minggim nawooliya wurik nogo paga maluk eerogo pugwi iinok kunduk lek aruwak nduk, togop mban aret eeko logowak o.

17 At Karun nen o mage lombok menggim yime unggwi wage logomenggerik, at inom, akwe-apurilogwe inom, it aakumi Iterali kuwak aago nogo inom, abok aret inomaluk lek eerogo piinok, an ninom lambunik logokit nduk, nggami aanggo wako mengga kwak, warogo amiya werenogo punuk, wundi naga’lek kagak, an ninom lambuni wage minggim nawooliya wurik me time aakumi ambi logorak abu mage o.

18-19 At Karun nogo akem time abu eeppunuk, wundi nage logomenggerik, it aakumi Iterali maluk eeko logonet, an nake kani kunggo menggam Naliku ALA nenggaanom paga wonage maluk eerogo pemenggaarak nogo lek eerogo punuk, an nake pugwi nogo waakit nduk, leenogo pege logonet, tapi ngguunok nogo inom, kambin nogo inom, inamiya eenggi paga woppunuk, an nake kani kunggo menggam owak mippugu irip-irip to ari wonage nogo paga abok aret labunogo pit nage, ndi eebe paga ne 7 paga werenogo pege, eeke logowak, yegerak, yoru o,” yinuk, yoreegerak.

Aakumi inomaluk kambin oba punuk, nappuurak wone

20 Yoge nagagerik, wone ambinom Karun yoruwak nduk, Muta yoge logonet, “At Karun nen an Ala ninom lambungge minggim nawooliya wurik me inom, mage lombok menggim inom, nake kani kunggo menggam inom, abok aret maluk aremenggerak nogo an Ala nen abe kaakit nduk, nake leenogo pege logomenggerik, kambin eenik leenak nogo waganogo pi woraanuk,

21 eenggi imbirak waganogo kambin eenik wonage nogo anobak paga lumbunuk, it aakumi Iterali mendek maluk eeko logomenggaarak inom, mage yugu kagak taganogo punuk eeko logomenggaarak inom, inake inomaluk abok aret paganogo kambin nogo oba pege logomenggerik, aap ambi leenogo pugu nogo nen kambin nogo teerogo karume time pi nawak nduk, wogoruwak o.

22 Wogoge kenok, it aakumi Iterali mendek inomaluk nogo abok aret kambin nogo nen piyaninuk, aakumi lek me karume time wondet agago mbo puwak nduk, kambin ti wonok karume time pi nawak o.

23 Ti abu aret eeke logomenggerik, at Karun nogo an ninom lambungge minggim nawooliya wurik me time unggunuk, yum yawenak amuni mbanak it aap an neebe unde nen yiko menggaarak mendek yirippunuk, o mage lombok menggim unggwage logomenggerak nogo abok aret nggoorogo time mban puwak o.

24 Nggoorogo punuk, ngguu’mo wako logowam ake aago me time ngguu’mo wappunuk, at ayum yirik menggerak nogo yikko’nok endekem wundi woraanuk, at inom, it aakumi Iterali mendek inom, inomaluk lek eerogo piinok, an ninom lambunikit nduk, nggami aanggo wako mengga kwak nake warak nogo, at ake inom, aakumi Iterali mendek inake inom, waganogo an Ala nake kani kunuwak o.

 25 Ndi, inomaluk lek eerogo piyoorak ake warak amok nogo ti, wonok an Ala nake kani kunggo menggam time kani kunuwak o.

26 Ndi, aap kambin wonok karume time nappi namenggerak nogo wage logomenggerik, ayum yirik logomenggerak nogo yi paga kooke, eebe ngguu’mo wake, eeppunuk nen aakumi inawooliya oore’nggam unggwi wage logowak o.

27 Ndi, tapi ngguunok inom, kambin ngguunok inom, inomaluk lek eerogo punuk ninom lambunikit nduk, nggami aanggo wakwi kwak warogo punuk, amiya wonok mage lombok menggim unggwi woramenggerak nogo agabolo inom, enggaanggum inom, aanagale inom, abok aret wonok endekem kani kuni wunduwak o.

28 Kani kungge logomenggerik, ayum yirik logomenggerak yi paga kooke, eebe ngguu’mo wake, eeppunuk nen aakumi inawooliya oore’nggam unggwi wage logowak o.

29-30 Wone ambi mondok-mondok eeko logorak nogo yi o. Naliku an ALA nen kinomaluk abu lek eerogo punuk nake nggomoorak wonogwe kiyaakit nduk, tut 7 penenak tanggal 10 yi paga kit Iterali mendek kinomaluk apit aret lek eerogo pinaganuk, an ninom lambunikit nduk, nggami aanggo wakwi kwak kineebe an nake nggomoorogo pinagarak me, tut 7 penenak tanggal 10 ti paga ari wage kenok, kit aakumi Iterali mendek inom, aakumi nggiru kinenggela’me menggaarak inom, kit abok nen yi eekak ndi eekak eeka’lek kinambe mage negen mbi nengga’lek puk logomunggup o.
31 Tut 7 penenak tanggal 10 nogo ti, kit mondok-mondok aberak logomunggup nduk, an nake leenogo pateegirak me, yi eekak ndi eekak eeka’lek we puk tat yonggonggologo logomunggup o.

32-33 Aap ogoba obaane’me aap an neebe unde inowe logowak nduk, amburu kilippunuk, an nake leenogo mippemenggaarak nogo nen mban it aap neebe unde nen yum yawenak amuni mbanak yiko menggaarak alik ake leenak nogo mendek yippunuk, mage lombok menggim inom, an ninom lambungge minggim nawooliya wurik me inom, nake kani kunggo menggam inom, it aap an neebe unde menggaarak inom, it aakumi Iterali abok kuwak aago nogo inom, abok aret maluk inoba lenggenak wonogwe nogo lek eerogo punuk, obeelom wonogwe iyaakit nduk, nake nggomoorogo piige logorak nogo ti, aap ti nen aret eeke logowak o.

34 Ti eeko logorak nogo ti, it aakumi Iterali mendek inomaluk abok aret lek eerogo piinok, an ninom lambunikit nduk, tahun ambit paga ne ambit mban eeko logowak o. Wone yi nogo ti, mondok-mondok eeko logomunggup nduk, yokkiragi o,” yinuk, yoreegerak. Yoge mbareegi, at Muta nogo at Aliku ALA nen yoreegerak nogo abok aret Karun yoge mbareegi, Karun nen ndak-ndak aret eereegerak.

17 Amiya nonggo logorak mage yoreegerak wone

1 At Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
2 “Naliku an ALAnen wone, Yogop ee’nu ndogop ee’nu, yinuk, at Karun inom, at apurilogwe inom, it aakumi Iterali mendek abok aret inom, yoroorak nogo yi aret o.

 3-4 It aakumi Iterali mendek ambi nen tapi-ndomba ilik, kambin a, Ala ake warogo pikit, mba’nuk, wonok an ninom lambungge minggim nawooliya wurik me tungga’nggi paga taati Naliku ALA nenggaanom paga wari wage lek aakumi inawooliya oore’nggam ilik, we ugun endekem a, warogo pege kenok, at nen wone yugu nogo taganogo pege logonet, amiya we lek me kilirogo wuppemenggerak onggo puurak nogo at oba aret ariyak me, oreewi inenggela’me nen enggaawak lek logowak nduk, endekem wumbogo logowak o.

5 Wone yi nogo ti, it aakumi Iterali mendek nen an nake warogo puurak mbakwi kenok, endekem yabu yarak me nen ugun warogo pugwi nogo mbo punuk, nawooliya wurik me tungga’nggi paga nen mban Naliku ALA nake warogo pogo logowak nduk, yokkigi o. Nake warogo puurak nogo wonok an ninom lambungge minggim nawooliya wurik tungga’nggi paga taati Naliku ALA wo’niri wogo logomenggaarik, it ninom lambunik logokit nduk, aap an neebe unde nen an nake warogo puurak nogo mendek me nduk, wogogwi iinok, nenggaanom paga nake warogo wo’niruwak o.

6 Warogo punuk, amiya nogo ninom lambungge minggim nawooliya wurik me tungga’- nggi paga Naliku ALA nake kani kunggo menggam eraanu time werenogo pege, ndi, amok-ape kenok, kani kunemenggerak Naliku ALA obari obeelom kage logonet, niniki ale’nggen mbarikit nduk, kani kungge, eeke logowak o.

7 Kwe ambi ogonggelo mbo punuk, aap alik ambi imbirak lambungge menggi kwak, it aakumi Iterali mendek nen inogoba Ala an mbo paninuk, inagugi kambin pogom ake warogo pugwi nogo, ambinom ake pogo logorak mage o. Wone yi nogo ti, it aakumi Iterali mendek inom, inapuri-inombowologwe nda’narit nogo logogun nogo inom, mondokmondok eeko logowak o, yinuk, yoroorak.

8 Ti yorage logomenggendik, ambinom yoroorak nogo yi o. It aakumi Iterali mendek ambi nen ilik, aakumi nggiru Iterali mendek inenggela’me wonogwe ambi nen a, inaanggo warogo an nake kani kunggwi kenok ilik, an nake warogo pugwi kenok a,

9 an ninom lambungge minggim nawooliya wurik me tungga’nggi paga taati Naliku ALA nake warogo pege lek endekem ugun warogo pege kenok, aap ti oreewi inenggela’me nen enggaawak lek eerogo endekem wumbogo logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak. Amiya inom, kambak mendek inom, nonggo logorak mage yoreegerak wone

10-11 Yoge nagagerik, wone ambinom it nogo yoraawak nduk, Muta yoge logonet, “Yi mendek ndi mendek ineenik nugu menggaarak abok aret nogo ti, ineenik aganake menggerak alom inamiya aret o. Amiya ti paga nen maluk onggo inooka’lek teppiige minggirak me, it inooka’lek inomaluk mbo punuk, ninom lambunikit nduk, nggami aanggo wakwi kwak, nake warogo kani kunggo menggam inake amiya kilirogo pogo logowak o, yinuk, yoragagirak me, it aakumi Iterali mendek ambi nen ilik, aakumi nggiru inenggela’me inom wonogwe ambi nen a, amiya ambi nengge kenok ti, an pekkoorak neebi me, nambokan mbo punuk, oreewi inenggela’me nen nggiginogo enggaawak lek logowak nduk wumbigin aret o.

12 Togop me, it aakumi Iterali mendek inom, aakumi nggiru inenggela’me inom wonogwe nogo inom, Amiya nonggo logorak mage o, yinuk, it aakumi Iterali mendek yoraanok nduk, yokkigi o.

13-14 Yi mendek ndi mendek abok aret ti, ineenik aganake menggerak alom inamiya aret me, it aakumi Iterali mendek ambi nen ilik, aakumi nggiru inenggela’me wonogwe ambi nen a, nonggo menggaarak mendek towe ilik, pagi a, ambi eenik maappunuk, wake logonet, amiya kilirogo wuppunuk, nggween tebenogo pogo logomenggaarik, eebe nonggo logowak o. Ti eeko logorak nogo ti, Yi mendek ndi mendek abok aret ineenik aganake menggerak alom inamiya aret kagak nunggwi iinok, inoreewi inenggela’me nen nggiginogo enggaawak lek logowak nduk wumbukwak, amiya ambi nonggo logorak mage o, yinuk, aakumi Iterali mendek yoragagirak nogo alom ti nduk aret yoragagirak o.

15 Ndi, it aakumi Iterali mendek ambi nen ilik, aakumi nggiru it inenggela’me menggaarak ambi nen a, alik en kambemenggerak enggaanggum inom, nggeewo ta’ngge anini warak nen nibinemenggerak enggaanggum mendek inom, nengge logomenggerik kenok ti, ayum liirogon yi kooke, eebe liirogon ngguu’mo wake, eeke logomenggerik, eebe maluk eekkolamenggerak wonage kagak, oonegen kilu yi nage kenok, obeelom aret arigin o.

16 Ndi, ayum kookkolage, eebe ngguu’mo wakkolage, eeka’lek kenok perak, aaninggin at obaalombok aret kaagin, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

18 Ugun-ugun wurinaburak mage yoreegerak wone

1 At Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
2 “It aakumi Iterali mendek wone yoroorak nogo yi aret. Naliku inogoba Ala an aret me, 3 it aa’nduk wonogogwam aakumi o Metit mendek eeko mengga kwak eekwi, ndi, an nen wogoren o Kanan piya nawam it aakumi time mendek eeko mengga kwak eekwi, eeko logorak mage o.

4 Naliku inogoba Ala an aret me, an nen eeko logorak wone yorage nogo liippunuk eekwi, ndi, wone lengganogo yorage nogo mondok mugurok nogwe, eeko logowak o.

5 Naliku ALA an aret me, wone lengganogo yorage nogo inom, eeko logorak wone nogo inom, it mondok porogo logonet, liirogon eerit nugwi paga ineenik aret logogun o.

6 Aap ambi nen kwe at mendek korotok kenok wuriyak mage o, yinuk, Naliku ALA an nen aret yagi o.
7 Aap ambi nen ogoba enegen taanogo punuk, agalo kagak wuriyak mage o. At agalo ti, ogoba akwe aret me, wuriyak mage o.

8 Ndi, aap ambi nen ogoba akwe kwe oregelo ambi wuke kenok, ogoba enegen taanogo punuk, wuriyak me, eeriyak mage mban.

9 Aap ambi nen iriluk imbirak ndarak ilik, kwe ambi aap alik nen apuluk ndarogo pemenggerak me, kwe nogo wulaga ti ogoba wagangge kenok a, ti imbirak iriwi aret me, wurinaburak mage o.

10 Aap ambi nen ombooluk aap apuluk a, ombooluk kolaga aagaluk a, wurinake kenok, at paga wiganak inendage maluk age logokwak, wurinaburak mage o.

11 Aap ambi ogoba akwe kwe ore ambi aagaluk kolaga ndaremenggerak nogo ti, at iriluk aret me, wuriyak mage o.

12 Aap ambi nen at ogoba iriwi ti, ombakelomini aret me, wurinaburak mage o. 13 Ndi, at nen at agalo awurilogwe komologwe kenok ti, at agalominilogwe aret me, wurinaburak mage mban.

14 Aap ambi ogoba awuluk akwe ti, at agalo aret me, wuke kenok, ogobaluk maluk eerogo puurak me, wuriyak mage o.

15 Aap ambi apuluk akwe ti, apuluk akwe aret me, kolaga ti ogoba nen wuriyak mage o.
16 Aap ambi nen oweeluk a, awuluk a, akwe wuke kenok ti, maluk eerogo pukwak me, wuriyak mage o.

17 Kwe ambi aagaluk kolaga ndarak me, aap ambi nen wagangge logomenggerik, aagaluk-agalo imbirak wurinaburak mage o. Ndi, kwe ti aagalogwe wulaga apuluk ilik, kolaga aagaluk a, nogo ti, at ombowologwe aret me, wurinake kenok ti, mbabi aret eeriyak me, wurinaburak mage o.

18 Aap ambi akweegelo eenik wonage kagak, akwe nogo awuluk wagangge logomenggerik, wuriyak mage o.

19 Kwe ambi tut awo kage kenok, eebe maluk aremenggerak wonage me, wuriyak mage o.
20 Aap ambi nen at inom menggerak akwe wuke kenok, at eebe maluk eekkolookwak me, wuriyak mage o.

21 Naliku ALA an aret me, inogoba Ala an nendage miyuk-meya eerogo panukwak, kugi Molok ayuk wuko logonet, at ake warogo kani kunuwak nduk, inapurilogwe wogoriyak mage o.

22 Aap mban-mban wut-wut yogwe kenok ti, an Ala neebi lombok mbake minggirak me, kumi wurinako mengga kwak, aap mban-mban wut-wut yuurak mage o.

23 Aap eebe maluk eekkolookwak, nggeewo a, wam a, wurinaburak mage o. Ndi, kumi kunduk, nggeewo a, wam a, Wu’ninabuwak, mba’nuk inowagam nogwe kenok ti, eekulik maluk mendek kagak eeriyak me, inowagam noorak mage mban.

24 Eekwi ti mendek ti, it o wogoraawam yi aakumi ndi aakumi an mugogo wumbiyaminggirak nogome nen eeko logonet, maluk eekkologogwaarak me, it Iterali mendek togop eeko logogwaarik o.

25 Maluk lombok eerit nugwi paga ineebe inom, inanggween inom, ti maluk agagerak me, maluk eekwi onggo inoba kwippiinet nage neenok, peyak wuko mengga kwak, inanggween nen peyak wurogo mbo piyareegerak.

26-27 It maluk eekwi nogo an neebi lombok mbake minggirak ti, it logowam time unggwi naga’lek iigak, it aakumi ti mendek eerit nugwi paga inanggween maluk agagerak me, it Iterali mendek ndarak inom, it aap nggiru inom wonogwe inom, it eekwi ti mendek ambi eeko logorak mage o. Ata, an nen wone lengganogo yorage inom, eeko logorak wone yorage inom, mondok porogo logonet, eerit nogo logowak o.

28 An yorage liirogon eeka’lek iinok, inanggween maluk aret aremenggerak me, it logowam nogome unggwaga’lek iigak, yi aakumi ndi aakumi inanggween nen peyak wurogo mbo piyareegerak nogo kwak, nggween ti nen it Iterali togop aret peyak wurogo mbo piyaagin o.

29 Aap ambi nen yi mendek ndi mendek an neebi mbake minggirak eeke ti, oreewi inenggela’me nen enggaawak lek eerogo pogo logowak o.

30 Naliku inogoba Ala an aret me, it logowam unggwi naga’lek iigak, yi aakumi ndi aakumi time mendek nen yi mendek ndi mendek an neebi mbake minggirak eekulik mendek eerit nugwi nogo, it Iterali eerit namenggaarak paga maluk eeginabukwak, an nen wone it yorage nogo mondok porogo logonet, eerit nogo logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

19 Yi wone ndi wone eeko logorak wone

1 At Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
2 “It aakumi Iterali wonogwe abok aret wone yoroorak nogo yi aret. Naliku inogoba Ala kikak nakeelik abu obeelom leenak minggirak me, it togop aret kikak naka’lek obeelom leenak mban aret logowak o.

3 Naliku inogoba Ala an aret me, inalitak lombok nen inagalominiinogobamini inayuk wukwi, ndi, nogo 6 yippunuk, ko’lu paga yonggonggologo logorak nake leenogo pateegirak nogo liirogon aret abekwi, eeko logowak o.

4 Naliku inogoba Ala an nalik aret me, it nen inena nomorogon inagugi amugurok nogwe, mbuti paga inagugiwak ogobakkigirogo patinuk, alut eekwi, eeko logogwaarik o.

5 Ninom lambunik logokit nduk, Naliku ALA nake warogo wo’niriyak mbakwi kenok, niniki ale’nggen inombarikit nen an wone lengganogo yoragagirak nogo ndak-ndak aret eeko logonet, nake puurak nogo warogo punuk,

6 mbanak ne ti eyom aret noorak ilik, ko’lu nen noorak a, eeriyak ti op aret kwe, ando ndiinik wonage kagak nogo mbere yippunuk, ko’lukwak ari nage kenok, kani kunggo logowak o.

7 Nogo mbere yippunuk, ko’lukwak nunggwi iinok, nake pugu mbanak ti muk maluk aremenggerak me, an waagin lek o.

8 Ndi, aap ambi nen Naliku ALA nake pugu leenak ti nengge kenok, at noorak mage yugu kagak, meek mbake logonet namenggerak paga obaalombok aret maluk eekkolaagin me, oreewi inenggela’me nen enggaawak lek eerogo puurak o.

9 It Iterali nen yaremenggaarak anggen kole aremenggerak mbanggo logonet, ineyabu ambet paga wundit namenggerak abok aret mbanggwi, anggen mbanggo logonet, nggiginggigi wagangge kenok nabenggwi, eeriyak mage o.

10 Ndi, eyo anggur awi yaremenggaarak anggen yugu mbanggo logonet kunduk, ando teppemenggaarak nogo, peebi ambi mbani nogwe, anggen nggaru-nggaru nggween paga wambemenggerak nogo ambinom nabeni nogwe, eeriyak mage o. Ata, it aakumi ineenggi lek mendek inom, aakumi nggiru inom, kolaawak nduk, teppiigo logowak o, yinuk, Naliku inogoba Ala an nen aret yagi o.

11 It Iterali nen yogoot ambi waganggwi, aakumi inambokan laganggwi, inoone pilit yogwe, eekak yuurak mage o.

12 Naliku ALA an aret me, inogoba Ala an nendage yuurak mage yugu nogo meek eerogo pukwak, pilit yogo logonet, nendage kunogo kumbuk mbaniyak mage o.

13 It inom menggaarak nogo wi-wi aganakwi, inamendek yogoot waganggwi, eeriyak mage o. Ndi, onggo wogoroorak nduk, ineyabu eeppiyamenggaarak nogo, wogoraga’lek iigak nogo ambi yuurak mage o.
14 Naliku ALA an aret me, inogoba Ala an nayuk wuko logonet, aap inaruk logu iinok kugi pulunogo piigwi, aap inigen mbuk iinok inaganak waawak nduk, yugum inenaame pi wogwe, eeriyak mage o.

15 Aakumi inowak loonggo logonet, maluk-maluk inowak loonggwi, aap ineenggi lek iinok, inawone abe koonogo piiga’lek yiri-wuri eerogo piinok, aap ineenggi warak iinok, inawone abe koonogo piigwi, eeriyak mage o. Ata, Aap yi ninom ndakndak aret o, yinuk, eeremenggaarak ndak-ndak aret inowak loonggo logowak o.

16 Naliku ALA an aret me, inoreewi inabok mbanggo logonet, miyuk-meya eerogo piigwi, inooriyak nduk koonggwi iigak, Inobaalombok o, yinuk, teppiigwi, eeriyak mage o.
17 Inore ambi maluk eeremenggerak paga, Peebi maluk eeppikit o, yinuk, inikime mban kumaapporogo wonogwe iinok, inom ndak-ndak maluk aret me, Aap yi neebi o, yinuk, ambi eeppikit nduk inikime kumaapporogo logorak mage o. Ata, maluk eeremenggerak nogo kin paga aret aruk wako logowak o.

18 Naliku ALA an aret me, inore ambi nen maluk eeppiige kenok, inanini nen onggo at maluk eeppugwi, ndi, Yi ee’nakerak ao, yinuk, inikime mban porogo wonogwe, eeriyak mage o. Ata, it ineebe iniki kunik eekkologo menggaarak ti kwak, aakumi inom menggaarak ti, togop aret iniki kunik aganako logowak o.

19 Wone lengganogo yorage nogo ti, porogo logonet, liirogon eerit nogo logowak o. Wam nen nggeewo imbirak lambumbiigulik kagak, anebunu ambi nen anebunu alik ambi imbirak lambumbiigwi, yabu ambit wogo paga anggen awi alitak mendek kagak, imbirak lambunogo yakwi, ndi, ligi awut ero alitak mendek kagak, yum ambit yugwi, eeko logorak mage o.

20 Ndi, aap ambi ayeloman kwe wonage logonet, onggo kungge, wondet eerogo pege, eeka’lek kagak, aap alik ambi nen kwe nogo wuke kenok, maluk aret eeremenggerak me, onggo puurak aret kwe, ogoba nen kwe nogo wondet agago puurak kwe, awo porogo wonage kagak eeremenggerak me, imbirak kambuwak nduk, inoorogo piyoorak mage o. Ata, maluk eeremenggerak nogo mban onggo puwak o.

21 Ndi, aap nogo omaluk lek eerogo puwak nduk, onggo ndomba ngguunok kenok wonok an ninom lambungge minggim nawooliya wurik tungga’nggi paga taati Naliku ALA nake pi woraawak o.

22 Omaluk lek eerogo pikit nduk, onggo ndomba pi wage nogo aap an neebe unde nogo nen waganogo maluk eeremenggerak nogo lek eerogo punuk, nimbirak lambunikit nduk, nggami aanggo wakwi kwak, Naliku ALA nake warogo pege kenok, an nen omaluk lek eerogo pigin o.

23 It o Kanan time unggwi nogo logomenggaarik wonogo logonet, yi eyo ndi eyo anggen nonggo menggaarak mendek awi yappunuk, Anggen yege kenok, mbanogo noorak mage o, yinuk, mbanogo nengga’lek iigak, tahun 3 aret aruwak o.

 24 Ndi, tahun 3 eeppunuk, tahun ambi eeko logonet perak, eyo yaremenggaarak anggen yemenggerak nogo abok aret an nake leenak me, At Aliku ALA nen wo’niragaarak me wa, yinuk, nake mban aa’nduk pogo logowak o.

25 Ndi, tahun 4 abu eeppunuk, tahun ambi eeke logonet kenok perak, eyo anggen yit namenggerak nogo mbanogo it nonggo logorak op aret o. Togop eekwi iinok, yaremenggaarak anggen ti oba lu’luk yi’nage aret logogin o, yinuk, Naliku inogoba Ala nen aret yagi o.

26 Yi mendek ndi mendek amiya wungga’lek kagak warak mbanak noorak mage o. Tili paganggwi, ninggirak iyak wukwi, eeriyak mage mban o.
27 Ineeruwak inanobak yendokwandok mbanggwi, inamboro irip to eerogo mbanggwi, eeko logorak mage o.

28 Naliku ALA an aret me, it inagabolo paga liiru mbanak negen a’lip kaawak nduk, liiru ndanuk eerogo pugwi, aakumi kanggwi iinok, inagabolo paga nggawi penek eerogo pugwi, eeriyak mage o.

29 It o unggwi nanuk logowam time nen inapurilogwe ugun-ugun wurinabit nogo logonet, o time maluk lombok wigak yukwak me, it inapurilogwe komologwe maluk eeka’lek abu obeelom aret wonogwe iigak, maluk eeppiigo logowak nduk, Komologwe yi terak wurinaka logowak o, yinuk, leenogo piyoorak mage o.

30 Naliku ALA an aret me, nogo 6 yinuk, ko’lu paga yonggonggologwe puk logowak nduk, leenogo pateegirak nogo abekwi, nawooliya wurik magame nogome ayuk wukwi, eeko logowak o.

31 Naliku inogoba Ala an aret me, aakumi kambak inogoma inom, tili pagangga inom, Wone ambi yo’niraawak o, yinuk, inowagam nogwe iinok, inawone kiliriramenggaarak paga maluk eeginabukwak me, inowagam nogo logorak mage o.

 32 Naliku ALA an aret me, aap inanggok iinok, inabu’me tebe yinuk inayuk wukwi, ndi, an inogoba Ala inagabiti nombakwi, eeko logowak o.

33 Naliku inogoba Ala an aret me, aakumi nggiru inenggela’me inom wonogwe kenok ti, meek inombako logonet, tebenogo piyoorak mage o.

34 It Iterali o maan Metit time aakumi nggiru negen aret wonogogwaarak nogo iniki abeko logonet, aap nggiru inenggela’me inom wonogwe nogo ti, Nit Iterali mendek negen aret wonogwe o, yinuk, ineebe iniki kunik eekkologo mengga kwak, it aap nggiru kunduk togop aret iniki kunik aganako logowak o.

35-36 Naliku o Metit nen wogoren wagagirak inogoba Ala an aret me, irip nggorek metet paga wakkogwe, yi mendek ndi mendek aaninggin wakkogwe, eebe yonggolak wakkogwe, eeko logonet, wi-wi aganabuwak nduk, pilit-pilit, Ndogop kuli agaarak o, yinuk, yoroorak mage o. Ata, aaninggin abe paga aret wakkogwe, aaninggin wakkogo logonet ari nage menggerak paga aret wakkogwe, eebe yonggolak ndak-ndak aret wakkogwe, eebe toolak ndak-ndak aret wakkogwe, eeko logowak o.
37 Naliku ALA an aret me, wone lengganogo yorage nogo inom, eeko logorak wone yorage nogo inom, abok aret porogo logonet, liirogon eerit nogo logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

20 Maluk eekwi iinok, onggo eeppiigo logorak wone

1 At Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
2-3 “It aakumi Iterali mendek wone yoroorak nogo yi aret. It aakumi Iterali mendek ambi ilik, aap nggiru aakumi Iterali inenggela’- me wonage a, apuluk ambi kugi Molok ake warogo wogoge kenok, apuluk kugi Molok ake warogo wogoremenggerak paga an leenogo pateegim magame nogome maluk eerogo pege, ndi, nendage abu tiyanak alik leenak kwe, meek eerogo pege, eeremenggerak me, aap ti pekkoorak neebi me, nambokan pege neenok, oreewi aakumi Iterali kuwak aago nogo inenggela’me nen enggaawak lek aruwak nduk, yugum paga aret waruwak o.

 4 Ndi, aap apuluk ambi kugi Molok ake warogo wogoremenggerak nogo oreewi nen waka’lek tebenogo teppugwi iinok,

5 an nen aap nogo oweawot inom pegiyoorak neebi nen nambokan piige logominggirik, kwe ambi ogonggelo mbo punuk, aap alik wuruwak nduk, ngginoorage menggi kwak, an mbo paninuk, kugi Molok ake eeko logonet, ili yemenggerak nogo abok aret aap ti inom aakumi Iterali inenggela’me nen inenggaawak lek eerogo piyaagin o.

 6 Kwe ambi ogonggelo mbo punuk, aap alik wuruwak nduk, ngginoorage menggi kwak, it an mbo paninuk aakumi kambak inogoma inom, tili pagangga inom, yoraawak nduk ngginoora nogwe iinok, it aap ti pegiyoorak neebi nen nambokan piinok, inoreewi inenggela’me nen inenggaawak lek eerogo pigin o.

7 Naliku inogoba Ala an aret me, it nen yogo logonet, An kikak nakeelik abu obeelom Aliku ALA ake leenak aret logokit o, yinuk, yogwe iinok, an Ala nake leenak aret logowak o.
8 It kikak naka’lek abu obeelom logowak nduk leenogo piige nogo ti, Naliku ALA an aret me, wone lengganogo yorage nogo nggirik-nggerok porogo logonet, eerit nogo logowak o.
9 Aap ambi nen agalo a, ogoba a, kugi pulunogo pege kenok, kambuwak nduk, at mondok warogo puurakaret o. Ndi, at agalo a, ogoba a, kugi pulunogo piyamenggerak paga aaninggin oba kwi’nage logonet, at amiya wungge kenok ti, wone ambi yuurak lek at obaalombok aret oba logowak o.

10 Aap ambi nen at inom menggaarak ambi akwe wuke kenok, aap kwe nogo imbirak kambuwak nduk, inoorogo piigo logowak o.

11 Aap ambi nen ogoba akwe nogo imbirak nogo yege kenok, at ogoba enegen taanogo punuk, eeremenggerak me, wulaga nogo inom, kwe at agalo nogo inom, imbirak kambuwak nduk, inoorogo piigo logowak o. Inoorogo piyamenggaarak kambugun kenok, wone ambi yuurak lek inamiya it inobaalombok aret inoba logowak o.

12 Aap ambi nen apuluk akwe kagak imbirak nogo yege kenok, eekulik mendek aret eeremenggerak me, imbirak kambuwak nduk, inoorogo piigo logowak o. Inoorogo piyamenggaarak kambugun kenok, wone ambi yuurak lek inamiya it inobaalombok aret inoba logowak o.

13 Aap ambit nen kumi wurinako mengga kwak, aap kagak wuke kenok, eekulik maluk lombok eeremenggerak me, imbirak kambuwak nduk, inoorogo piigo logowak o. Inoorogo piyamenggaarak kambugun kenok, wone ambi yuurak lek inamiya it inobaalombok aret inoba logowak o.

14 Aap ambit nen kwe ambi agalo aagaluk imbirak wogonake kenok ti, maluk nggwok aret me, maluk ti mendek inenggela’me wigak yukwak, aap inom, kwe nogo aagaluk imbirak inom, ineenik ngge-ngge aret kani kumbiigo logowak o.

15 Aap ambi nen wam a, nggeewo a, wurinake kenok, at eebe kambuwak nduk, warogo pugwi, ndi, wam a, nggeewo a, ti kunduk, warogo pugwi, eeko logowak o.

16 Kwe ambi nen wam a, nggeewo a, Wu’nabuwak, mba’nuk inowagam namenggerak wuke kenok, kwe nogo kambuwak nduk, warogo pugwi, nggeewo a, wam a, ti kunduk, kambuwak nduk, warogo pugwi, eeko logowak o. Inoorogo piyamenggaarak kambugun kenok, wone ambi yuurak lek inamiya it inobaalombok aret inoba logowak o.

17 Aap ambi nen at ogoba apuluk kolaga a, agalo kwe ambi wogo aagaluk kolaga a, wagangge logomenggerik, wuke kenok, at awuluk kagak eeremenggerak nogo ti, eekulik mendek kagak, enggali lek eeremenggerak me, owe-awot inigen iigak, imbirak inenggaawak lek eerogo piigo logowak o. Aap ti, awuluk kagak wuremenggerak me, aaninggin at obaalombok aret kage logogin o.

18 Aap ambi nen kwe ambi tut kage kagak wuke kenok, aap nogo nen tut kage menggim kin eerogo pege, ndi, kwe nogo nen eeruwak nduk, amendek kin eeppege, eeremenggaarak me, inoreewi inenggela’me nen inenggaawak lek eerogo piigo logowak o.
19 Aap ambi nen agaloluk a, ombakelo a, wurinake kenok, it mendek maluk eerogo piyookwak me, wurinaburak mage o. Wurinake kenok, kwe-aap imbirak aaninggin inoba aremenggaarak nogo it inobaalombok aret inoba logowak o.

20 Aap ambi nen ogobaluk akwe imbirak nogo yege kenok, at ogobaluk meek eerogo punuk, eeremenggerak me, kwe-aap imbirak maluk eeremenggaarak onggo inaagalukinapuluk ndaka’lek wubiliwak aret iigak, kambugun o.

21 Aap ambi nen oreeluk akwe mbaka’lek meek eerogo punuk, ndingge logomenggerik, kolamenggerak kenok, it imbirak maluk eeremenggaarak onggo inaagaluk-inapuluk ndaka’- lek wubiliwak aret iigak kambugun o.

22 An Ala nen o piya naminggim nggween ti nen peyak wurogo piyookwak, an nen wone lengganogo yorage inom, eeko logorak wone yorage inom, it mondok nggirik-nggerok porogo logonet, eerit nogo logowak o.

23 It o unde logowak nduk an nen yi aakumi ndi aakumi o time menggaarak mugogo wumbiya nawam nogome mendek nen wone eeriyak mage yagarak nogo eerit nogwe iinok, an abu neebi inombake minggirak me, it eerit nogo menggaarak nogo it Iterali nen mugurok noorak mage o.

 24 Yi aakumi ndi aakumi iigak, Naliku inogoba Ala an nen it inalik mban napuri logowak nduk, leenogo piyareegirak me, it aakumi ti, inanggween abu obeelom yilak amburu inom, nggiin amburu inom, niyo eneeri negen kila-kila wungge menggi kwak wonage nogo, Kit unde logomunggup nduk, wokkiraagin, yoragagirak nogo aret wogoraagin o.

25 Togop me, it an napuri Iterali nen yi mendek ndi mendek amiya warak inom, yirowe-ndirowe inom, etenggen liippunuk, Yi mage aago me noorak lek kagi. Yi mage lek ugun noorak kagi, yinuk, eeko logowak o. Yi mendek ndi mendek amiya warak inom, yirowe-ndirowe inom, inaanogum paga nugu menggaarak inom, Ti mendek noorak mage o, yinuk, nggomoorogo pereegirak nogo nunggwi iinok, ineebe maluk eekkolookwak me, noorak mage o.

26 It an napuri lombok logowak nduk, an kikak nakeelik abu obeelom Naliku an ALA nogo nen yi aakumi ndi aakumi iigak, it Iterali mban leenogo piyareegirak me, it an nake leenak aret logowak o.

27 Ndi, aap ambi ilik, kwe ambi a, aakumi kanggaatak inogoma nen abinggaanggo paga yogwi iigak aakumi yorage, tili pagangge, eeke kenok, kambuwak nduk, yugum paga togu eerogo wako logowak o. At waremenggaarak kambigin kenok, amiya wundigin nogo ti, wone ambi yuurak lek obaalombok aret oba logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

21 Ala unde nen maluk eeka’lek obeelom mban logorak wone

1 At Aliku ALA nen Muta yoge logonet, “It an neebe unde Karun apuri nogo wone yoroorak nogo yi aret. Aap an neebe unde nogo aap oba maluk eekkolookwak owe-awot tayorogon mendek kanggwi iinok, mbaaniyoorak mage o.

2 Togop aret kwe, at mendek liirogon agalo a, ogoba a, apurilogwe komologwe-wologwe a, oreeluk aap a,

3 iriluk ogonggelo awo kolaga’lek imbirak wonage a, kanggwi iinok perak, piginaburak op aret o.
4 Ndi, at akwe agalo-ogoba iriwologwe inom kanggwi iinok perak, at oba maluk eekkolookwak mbaaniyoorak mage mban.

5-6 It aap an neebe unde nogo ti, maluk eeka’lek abu obeelom inogoba Ala an nake leenak menggaarak me, nendage maluk eerogo panukwak, ineeruwak inanobak puluk ko eerogo mbanggwi, inamboro to eerogo mbanggwi, inagabolo nggawi penek eerogo pugwi, eeriyak mage o. It nen Naliku inogoba Ala an nake warogo kani kunggwi, yi mendek ndi mendek, Yi Ala kake o, yinuk, nggomoorogo wo’nugwi, eeko menggaarak me, maluk eeka’lek abu obeelom nake leenak aret logowak o.

7 It aap an neebe unde ti, maluk eeka’lek abu obeelom inogoba Ala an nake leenak aret me, kumi ya wurinakak kenok, kwe agap ale aago kenok, kwe mbo pugu kenok, it aap an neebe unde nen wogonako logorak mondok mage o.

8 Aap an neebe unde nogo ti, yi mendek ndi mendek, Yi ninogoba Ala kake o, yinuk, wo’nugwi, ndi, Naliku ALA nen it kikak naka’lek abu obeelom logowak nduk leenogo piige minggirak an nogo, niniki kikak nakeelik obeelom mban wonage, eeko monggoorak me, it aap an neebe unde ti, Abuobeelom Ala ake leenak menggaarak, inombako logowak o.

9 Aap an neebe unde apuluk kolaga ambi nen, Nendage abe wonage ti, ia lek o, yinuk, kolaga ya wukak eerogo patit nage kenok, at ogoba endage maluk eerogo pege me, eenik nggengge kani kumbogo logowak o.

10 Aap an neebe unde inowe nogo ti, oreewi iigak, aap an neebe unde inowe logowak nduk, amburu kilirogo pugwi nogo mendek at anobak paga kilirogo pege, ndi, it aap an neebe unde inayum yiko menggaarak nogo at yirikkolaawak nduk, leenogo mippege, eeke kenok, abetagi nibik-nobak eerogo yikkolage, ndi, eeruwak mbininggolaga’lek yinip-pinik aago wonage, eeriyak mage o.

11-12 Aap an neebe unde inowe ti, ogoba Ala an nake leenak logowak nduk, amburu anobak paga kilirogo pugume, aap kambemenggerak paga nen nake eeko menggam magame time logorak yugu nogo taganogo pege, ndi, eebe oba maluk eekkolage, eerukwak, agalo-ogoba kambemenggaarak iigak kwe, pegiya wundi noorak mage o. Naliku ALA an nen aret yagi o.

13 Aap an neebe unde inowe akwe koloorak ti, kwe aap kigin waka’lek awo tawe wonage kenok mban akwe kolage logowak o.

14-15 Kwe nanu pugu kenok, kwe mbo pugu kenok, kwe agap ale aago kenok, kwe ya wukak kenok, at koloorak mage o, yugu nogo kagak kumi ti mendek kolage kenok, owe-awot nogo nen at apurilogwe paga inombako logonet, Mage yugu kagak waganggerak apurilogwe nogo yi o, yinuk, ineebi inombako logukwak, kumi ti mendek koloorak mage o. Ata, at anebunu mendek inapuluk kolaga aap kigin waka’lek kenok mban kolage logowak o. Maluk eeka’lek obeelom mban logowak nduk, leenogo pege minggirak Naliku ALA nen aret yagi o, yinuk, yegerak, yoret o,” yoreegerak.

16 Yoge nagagerik, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
 17 “Kat nen Karun yoriyak nogo yi aret. At apuriombowologwe wiganak inalitak lombok abok aret inagabolo paga inawinde- inobaande eerak wonogwe iinok, yi mendek ndi mendek inogoba Ala an nake pugwi me time wogo logorak mage o.

18 At apuri inalitak lombok inigen mbuk kenok, inarowat langgonak kenok, inetenggen paga inoobolok eerak kenok, inamborowak kalenak kenok,

19 ineenggi ilik, iniyok a, nomonak kenok,
20 inamborowak kalenak kenok, wono iranet unggwage menggerak kenok, inigen lot kenok, yigani pugu kenok, inawin anggore’na tilu aago kenok, inooli nibinik kenok,

21 aap an neebe unde Karun apuri inom, ombowologwe inom, wigannarit nogo logogun mendek nogo nen inawinde-inobaande togoti eerak kenok, an Naliku ALA nake warogo kani kunuwak nduk, nowagam wogo logorak mage o. Awinde-obaande eerak kagak yi mendek ndi mendek ogoba Ala an nake nogo wo’niri woroorak mage o.

22 Awinde-obaande eerak kagak, yi mendek ndi mendek ogoba Ala an nake pugu mage lombok nggomoorak inom, nake pugu abu leenak inom, nogo perak, at noorak op aret kwe,
23 awinde-obaande eerak aret me, yum tugunik wonage me wage, nake kani kunggo menggam wage, eeke kenok, nake eeko menggam magame time eeko logorak yugu nogo taganogo puurak me, woroorak mage o. Nake eekak yuurak leenak logowak nduk, nggomoorogo pereegirak Naliku ALA an nen aret yagi o, yinuk, yegerak, yoru o,” yoreegerak.

 24 At Aliku ALA nen Muta togop aret yoge mbareegi, Muta nen wone Ala nen yoreegerak nogo Karun inom, apuri inom, aakumi Iterali inom, abok aret yoragagerak.

22 Ala ake pugu ti, abu leenak me, liippunuk, nonggo logorak wone

1 At Aliku ALA nen Muta yoge logonet, 2 “Naliku ALA an aret me, an nendage abu obeelomalik leenak nogo maluk eerogo pukwak, it aakumi Iterali nen yi mendek ndi mendek an nake leenogo pani wogwe nogo ayuk warak eerogo liippunuk nake pogo logowak nduk, Karun apuri inom yoraanu o.

3 Yorage logonet, it aakumi Iterali nen Naliku ALA nake leenogo pi wogwe me time aap Karun apuri inom, ombowologwe inom, wigannarit nogo logogun nogo mendek ambi, wone ambi oba aremenggerak kagak nage kenok, aap ti, an nenggaanom paga enggaawak lek eerogo pogo logowak o. Wone yi ti, it peebi nda’- narit nogo logogun nogo mondokmondok eeko logowak nduk, Naliku ALA nen aret yagi o.

4-5 Ndi, Karun apuri wiganak ambi awin aaga’ne kunik wonage ilik, kumi-aap inoona mendek paga inanggore’na inom wungge a, eekwi kenok, inoba wonage nogo lek aruwak nduk, wam wako mengga kwak, it togop ambi eeka’lek kagak an nake leenak pugu ti, it noorak mage o. Ndi, aap ambi nen aap kanggerak ambi mbaanggage, aap oona paga mendek wungge nogo mbaanggage, inaanogum paga nugu menggaarak mendek ambi mbaanggage, aap ambi mbaanggoorak mage yugu nogo mendek oba wonage kagak mbaanggage, yi mendek ndi mendek mbaanggoorak mage yugu ti mendek abok aret aap ambi nen mbaanggamenggerak paga maluk oba wonage kagak, aap Karun apuri wiganak ambi nen aap nogo mbaanggage kenok,

 6 at kunduk maluk aremenggerak me, niyo paga agabolo kooka’lek kagak nake pugu leenak nogo nengga’lek aret oonegen kilu yi nawak o.

7 Nengga’lek kagak oonegen abu aret kilu yi nage kenok perak, Abu obeelom agaarak, mba’- nuk, nake pugu leenak nogo ti, at ambi aret me, noorak op aret o.

8 Yi mendek ndi mendek kambemenggerak ilik, nggeewo ta’ngge nen nengge logonet ando pemenggerak a, nengge kenok, oba maluk eekkolookwak me, at noorak mage o. An Naliku ALA nen aret yagi o.
9 It aap ti, an nake eeko logowak o, yinuk, leenogo piige minggirak Naliku ALA an aret me, it aap an neebe unde nogo, Eeko logonip o, yinuk, yorage yi, Meek, mbako logonet, taganogo punuk, maluk eekwi iinok, inagap mbugunggolamenggaarak kambukwak, eeko logorak yagarak ti porogo logonet, liirogon aret eerit nogo logowak o.

10 An nake pugu leenak ti, aap an neebe unde inom yabu eeko menggaarak noorak op aret kwe, aakumi ugun terak noorak mage o. Ndi, aap nggiru aap an neebe unde inom wonogwe ilik, aap at eyabu eeppiigwi iinok onggo wogorage menggerak kenok a, ti kunduk noorak mage mban.

11 Togop eeriyak kwe, aap an neebe unde nen aap ambi ayeloman logowak nduk awu paga kunggolamenggerak ilik, ayeloman imbirak logonet ndaremenggerak a, ti perak, magarogo logowak o.

12 Aap an neebe unde apuluk kolaga ambi nen ogonggelo aap an neebe unde lek aap ugun kolamenggerak kenok, an nake leenak pi wogwe nogo kolaga ti magariyak mage o.

13 Aap an neebe unde apuluk kolaga ambi aagaluk awo ndaka’lek kagak, nanu pugu ilik, ogonggelo nen mbo pemenggerak a, at ogoba an neebe unde nogo ka wage kenok perak, kolaga awo tawe wonagaarak togop nogo aret ogoba imbirak wonage me, at ogoba an neebe unde nen mbi nake pugu ti, magariyak op aret kwe, aakumi we ugun mendek ti perak, magaroorak mage o.

14 Aap ambi nen, Yi Ala ake pugu leenak mendek, eenggo’lek logonet nengge kenok, obaane’me aap an neebe unde awi yakka wage logonet, obaga lunogo alik ambi inom wogori woraawak o.

15-16 Aakumi Iterali nen Naliku ALA nake leenogo pi wogwe ti, aap an neebe unde nen, Aakumi ugun noorak op, mba’nuk wogora-menggaarak nunggwi iinok, nake pugu nogo yale-pale ee’naremenggerak paga obaane’me pi woroorak age kenok ti, nake leenogo pugu nogo maluk arukwak me, it aakumi ugun nawak nduk, wondet eerogo puurak mage o. An nake pi wogwe iinok, leenogo pake minggirak nogo ti, Naliku ALA an nogo nen aret eeke minggirak o, yinuk, yegerak, yoret o,” yoreegerak.

Ake pugu at Ala waganggeelik wone

17 Yoge nagagerik, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
18 “Aap Karun apuri inom, aakumi Iterali inom, wone yoroorak nogo yi aret. Aap Iterali mendek ambi a, aap nggiru Iterali inom wonage ambi a, it nen nimbirak wone ambi nggaruk togon mbanumonggoorak abeke logonet, wo’niriyak ilik, onggo lek we aret wo’niri woroorak a, mbake logomenggerik, Naliku ALA nake warogo kani kuniyak nduk, pi woroorak nogo ti,

19 an wagangge logominggirik, nale’nggen inombarikit nduk, tapi a, kambin-ndomba a, inawinde-inobaande eerak lek ngguunok kenok mban nake pani wogo logowak o.

20 Awinde- obaande eerak oba wonage kagak wo’niri wogwe iinok ti, an wagangge logominggirik nale’nggen inombarigin lek me, togop mendek kenok nake pani woragwaarik o.
21 Ndi, aap ambi nen nimbirak wone nggaruk togon mbanumonggoorak abeke logonet wo’niriyak ilik, onggo lek we aret wo’niri woroorak a, mba’- nuk, Ala nimbirak lambunik logokit o, yinuk, lembu-tapi a, kambinndomba a, Naliku ALA an wo’niri wogwe iinok, niniki ale’nggen nen waakit nduk, awinde-obaande eerak lek amuni mbanak kero mban wo’niri wogo logowak o.

22 Togop aret me, inaanggumi inigen mbuk kenok, arowat langgonak kenok, amborowak ko aago kenok, oba piirik kenok, awin kunik kenok, agabolo paga aga’lu kenok, Naliku ALA nake pani wogwe, ndi, Naliku ALA nake warogo kani kunggo menggam nippugwi, eerugwaarik o.

 23 Ndi, tapi ilik, ndomba a, mbi inikime wakeelik keele negen kenok, anobakweluk ndarak kenok ti, nimbirak wone nggaruk togon mbanumonggoorak abeke logonet wo’nege kenok, an waagin lek kwe, onggo lek we aret wo’niri woroorak kenok ti op aret o.
24 Inaanggo ambi ooli piirik kenok, ooli tubunik kenok, ooli nibinik kenok, ooli wogo kenok, nogo ti, Naliku ALA nake pi woragwaarik o. Ndi, it iname time togop eerugwaarik mban.

25 It aap nggiru nen inaanggumi togop eerak kagak wogorogwe iinok, Yi ninogoba Ala ake o, yinuk, nggomoorogo punuk, nawak nduk, wogoroorak mage, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

26 Yoge nagagerik, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
27 “Tapi aagaluk ilik, kambin-ndomba aagaluk a, ndaremenggerak ne 7 paga agalo imbirak logowak o. Ndi, ko’lu paga Naliku ALA nake warogo kani kuniyak op aret kwe,

28 inagalo-inaagalogwe inom ne ambit paga inooriyak perak, mage o.
29 Ndi, Naliku ALA, Wa, yo’niriyak nduk, nake warogo pogo logonet kenok ti, an niniki ale’nggen kinombake logonet, waakit nduk, wone yugu yi ndak-ndak aret eeko logomunggup o.

30 Warogo nonggo logonet kenok, ando ko’lu noorak nduk puurak mage o. Ata, ne ti eyom paga aret tigitogon nonggo logomunggup o. An Naliku ALA nen aret yagi o.

31 Naliku ALA an aret me, wone, Yogop ee’nu ndogop ee’nu, yokkirage nogo kit nen nggirik-nggerok porogo logonet, eerit nogo logomunggup o.

32 Naliku ALA an aret me, it aakumi Iterali nen an kikak nakeelik abu obeelom leenak neyaawak nduk, nendage abu obeelom alik leenak wonage nogo, kit nen miyuk-meya eerogo puurak mage o. Kit kikaknaka’lek obeelom logobagip nduk, leenogo pinagage,

 33 ndi, kinogoba Ala an aret arikit nduk, o Metit nen wokkiren wundi wage, eereegirak nogo ti, Naliku ALA nen aret eereegirak o,” yinuk, yoreegerak.






23 Ne ambi nggwok age kenok, eeko logorak wone

1 At Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
2 “It aakumi Iterali wone yoroorak nogo yi aret. Naliku ALA noba abeppunuk nalut eeko logonet, inale’nggen nen laago lako logorak koonogo pereegirak nogo ti, it nen kuwak eeppunuk, Ala endage tiyappogo logowok o, yinuk, yogo logowak nduk, koonogo pereegirak nogo yi aret.

Nogo 6 yippunuk, ko’lu paga eeko logorak wone

3 Ne 6 paga ti, yabu eerit nogo logorak op aret kwe, ko’lu paga perak, an nake leenogo pateegirak me, it iname lombok abok aret yabu eeka’lek tat yonggonggologo logonet, kuwak eeppunuk, Naliku ALA nalut ee’nako logowak o.

Obagambo Nagagerak laago lakwi, Oroti Piika’lek Mendek nunggwi,
eeko logorak wone

4 It Iterali nen Naliku ALA nalut eeko logowak nduk, kuwak eeppunuk, iniki ale’nggen nen laago nggwok lariyak koonogo pereegirak nogo eyom ari wage kenok, eeko logowak nduk yoroorak nogo yi aret.

5 Tut aa’nduk penenak tanggal 14 paga o ndonggo agan nage kagak, Naliku ALA noba abeppunuk nalut eeko logonet, Obagambo Nagagirak nogo aberogo laago lako logowak o.
 6 Ndi, lako logomenggaarik, ko’lu tanggal 15 paga ti, Naliku ALA noba abeppunuk nalut eeko logonet, laago Oroti Piika’lek Mendek nawak nduk, ragi oroti inom pega’lek kagak worarogo nenet nogwe iigak, ne 7 aret ari nawak o.

7-8 Ne iyaalok nen nugwa ne 7 kuli ari nage kagak, Naliku ALA nake kani kuniyak nduk, yi mendek ndi mendek ko’lu-kii’me pi wogo logowak o. Ne iyaalok paga inom, irip paga ne 7 ari nage paga inom, yabu eeka’lek kuwak eeppunuk, nalut eeko logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, Muta yoreegerak.

Anggen iyaalok mbanggo logonet eeko logorak wone

9 Yoge nagagerik, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
10 “It aakumi Iterali mendek wone yoroorak nogo yi aret. An o wogoraagin nogome it unggwi nanuk, yi mendek ndi mendek yako logomenggaarik, anggen iyaalok yugu mbanggo logonet, iyaalok mbanemenggaarak nogo, Ala nen wo’niragaarak me, yinuk, aap an neebe unde wogorogo logowak o.

11 Wogorogwe iinok, an Ala nen nale’nggen inombarikit nduk, tat yonggonggologo logorak nogo 6 yippunuk, ambi 7 nogo, nogo yinuk, ko’lu aap an neebe unde nogo nen anggen mbanak nogo, Yi Kaliku ALA kake o, yinuk, titik ni’nuk, teppuwak o.

12 Ndi, it nen yi mendek ndi mendek anggen iyaalok mbanak pugwi ti eyom paga ndomba ndarak kagak tahun ambit aago awindeobaande eerak lek amuni mbanak ambi waganogo Naliku ALA nake warogo kani kuniyak nduk, pi wogo logonet,

13 gandum anggen abu abe yigirik amburu inom nenggelak-kenggelak aago aaninggin mbere wakkagak wonok obari abe lombok kage logonet, nale’nggen kaakit nduk, Naliku ALA nake kani kunggwi nogo mendek inom, nonggo menggaarak anggur amburu toolak 1 liter negen nenggaanom paga kilirogo paniyak nogo mendek inom, lambunogo pi wogo logowak o.

14 Inogoba Ala an nake pi woroorak nogo pi waga’lek logonet, orotiinom, gandum anggen ki inom, worarak inom, nonggo logorak mage o. Eeko logorak yoragarak yi ti, it logowam time abok aret wonogo logonet, it inom, inapuri-inombowologwe nda’- narit nogo logogun inom, mondokmondok aret eeko logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, Muta yoreegerak.

Tamban 7 eeppunuk, anggen iyaalok mbanogo laago lakwi wone

15 Yoge nagagerik, wone ambi yoraawak nduk, Muta yoge logonet, “Tat yonggonggologo logorak nogo 7 yippunuk, ko’lu anggen iyaalok mbanak wonok, Kat Ala kake o, yinuk, titik nirumenggaarak kuli nen ineenggi lingginit tamban 7 kuli aret ari nawak o.

16 Tat yonggonggologo logorak tamban 7 paga lingginit namenggaarak nogo ti, ne 49 aret me, ko’lu 50 ari namenggerak ti paga anggen iyaalok ambi mbanogo Naliku ALA nake pi wogo logonet,

17 it iname lombok abok aret nen gandum anggen abu abe yigirik aaninggin mbere wakkagak waganogo ragi inom punuk, oroti mbere’ndak mban worarogo punuk, Anggen iyaalok mbanak paga oroti worarak yi, Kaliku ALA kake o, yinuk, titik eerogo niri wogwe,

18 ndi, ndomba ngguunok ndarak kagak tahun ambit eerak awinde-obaande eerak lek ineebe 7 inom, tapi ngguunok awooluk ambiret inom, ndomba ngguunok mbere inom, wonok pi wogwe, eeko logomenggaarik, oroti mbere nogo, Yi Ala kake o, yinuk, titik nugwi, ndi, tapi-ndomba nogo obari abe kage logonet, nale’nggen kaakit nduk, Naliku ALA nake warogo kani kunggwi, eeko logonet, gandum anggen yigirik an nake pugwi inom, anggur amburu nake kilirogo panugwi nogo inom, inom aret kani kunuwak o.

19 Ti eeppunuk, it nen inomaluk lek eerogo piyaakit nduk, kambin ngguunok ambi nake warogo pugwi, ndi, an ninom lambunik logowok nduk, nggami aanggo wakwi kwak ndomba ndarak kagak tahun ambit eerak mbere nake warogo pugwi, eekwi iinok,

20 anggen iyaalok yugu yigirogo punuk, oroti worarak nogo inom, ndomba aagalogwe mbere nogo inom, aap an neebe unde nawak nen, Naliku ALA nake leenak aret me, Yi Kaliku ALA kake o, yinuk, titik nugu logomenggaarik, it an neebe unde nawak nduk wogorogo logowak o.

21 Ne ti eyom paga aret yabu eeka’- lek, Ala alut eeruwok nduk, kuwak eeruwok o, yinuk, kuwak eeppunuk nalut eeko logowak o. Ti eeko logorak ti, it logowam time abok aret wonogo logonet, it inom, inapuri-inombowologwe nda’narit nogo logogun inom, mondok-mondok eeko logowak o.

 22 It nen yaremenggaarak anggen kole aremenggerak mbanggo logonet, ineyabu ambet paga wundit namenggerak abok aret mbanggwi, anggen mbanggo logonet, nggiginggigi wagangge kenok anabenggwi, eeriyak mage o. It aakumi ineenggi lek mendek inom, aakumi nggiru inom, kolaawak nduk, teppiigo logowak o. Naliku inogoba Ala an nen aret yagi o, yinuk, yegerak, yoret o,” yoreegerak.

Tahun ambi unggwi wage paga eeko logorak wone

23 Yoge nagagerik, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
24 “It aakumi Iterali wone yoroorak nogo yi aret. Tut 7 penenak tanggal 1 paga ari wage kenok, tat yonggonggologo logonet, kuwak eeppunuk, nalut eeriyak ake leenak nogo aberuwak nduk, oone nggwok eeka trompet nogo oone pu kunik-kunik eeke kenok,

25 it yabu eeka’lek yi mendek ndi mendek Naliku ALA nake kani kuniyak nduk, wo’niri wogo logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

Ala ninom lambumbunuk eeko logorak wone

26 Yoge nagagerik, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
27 “Tut 7 penenak tanggal 10 paga ti, it aakumi inomaluk lek eerogo piinok, an ninom lambunggo logorak nogo abeko logorak aret me, tanggal ti ari wage kenok, an nalut eerumunggup nduk, kuwak eeppunuk, kinambe mage negen logonet, kinamendek ambi Naliku ALA nake kani kuniyak nduk, wo’niri wogo logomunggup o.

28 Ti eyom paga aakumi an Ala ninom lambunggo logorak koonak me, kit kinomaluk mbo punuk, Naliku kinogoba Ala an ninom lambunuwok nduk, eekwi me, kit nen ne ti paga yabu eeriyak mage o.

29 Aap ambi nen ne ti eyom paga ambe mage logorak yugu nogo taganogo punuk mbi ugun nengge kenok, at owe-awot inenggela’me nen enggaawak lek eerogo puwak o.

30 Ne ti eyom paga aap ambi nen yi eekak ndi eekak eeke kenok, aap ti oweawot inenggela’me nen lek eerogo pigin aret o.

31 Ne ti eyom paga ti, kit yi eekak ndi eekak eeriyak mondok mage o. Wone yi ti, kit logowam time abok aret wonogo logonet, kit inom, kinapuri-kinombowologwe nda’narit nogo logogun inom, mondok-mondok aret eeko logomunggup o.

 32 Ne ti eyom ti, nogo 6 yippunuk, ko’lu paga yonggonggologo logorak nogo aret me, kit kinambe mage negen logonet, yabu eeka’lek tat yonggonggologo logomunggup o. Tut ti nogo penenak tanggal 9 oonegen kilu yi nage kuli nen nok, ko’lu oonegen kilu yi nage kuli ti, kit kinake aret me, yonggonggologo logonet, nalut eeko logomunggup o,” yinuk, yoreegerak.

Inawooliya wurit wogogwaarak aberogo laago lako logorak wone

33-34 At Aliku ALA nen Muta yoge logonet, “It aakumi Iterali wone yoroorak nogo yi aret. Eyo engga kalenogo inawooliya wukko’net wogogwaarak nogo aberogo Naliku ALA nalut eeko logonet, laago lako logorak nogo ti, tut 7 penenak tanggal 15 paga laago larit ne 7 kuli aret ari noorak me,

35-36 laago ne iyaalok lakwi nen nugwa 7 kuli yi mendek ndi mendek Naliku ALA nake kani kuniyak nduk, pi wogo logowak o. Ne iyaalok paga inom, ti’nuk, nogo 7 yinuk, ko’lu irip paga inom, nogo ti, yabu eeka’lek yi mendek ndi mendek kani kuniyak nduk, Naliku ALA nake pi wogo logomenggaarik, kuwak eeppunuk, nalut eeko logowak o.

37 An Ala nake warogo kani kunggwi, gandum anggen yigirogo an Ala nake pugwi, ko’lu-kii’me pi woroorak yugu nogo yi mendek ndi mendek warogo nake wo’nugwi, anggur amburu nake kilirogo pugwi, Naliku ALA nen laago lariyak punogo pereegirak ti abok aret, Yi Ala alut eeruwok nduk, pi wogo, yinuk, Naliku ALA nake kani kuniyak nduk, pi wogo logomenggaarik, kuwak eeppunuk, nalut eeko logowak o.

 38 Inale’nggen paga laago lako logonet, yi mendek ndi mendek an nake puurak yagarak nogo ti, nogo 6 yippunuk, ko’lu paga yonggonggologo logonet, Naliku ALA nalut eeko logonet pi woroorak yugu inom, ndi, Wa, yo’nogo logonet, nake pugwi inom, ambi onggo lek we aret an wo’nugwi inom, An ndogop Ala ake pikit o, yinuk, kumbuk mbambunuk, wo’niri wogwe inom, nogo mendek ti lek o. Ata, Yi puurak, yagarak ti, ti inom nabenogo pi wogo logorak nduk, yagi o.

39 Togop me, tut 7 penenak tanggal 15 paga yi mendek ndi mendek anggen kole aremenggerak mbanogo iname mambunuk, laago eyo engga kalenogo inawooliya wukko’net wogogwaarak aberogo Naliku ALA nalut eeko logonet, inale’nggen paga lakwi iigak, ne 7 aret ari nawak o. Ti eeko logonet, ne iyaalok inom, ti’nuk,nogo 7 yinuk, ko’lu inom, yabu eeka’- lek tat yonggonggologo logorak eyom aret me, yabu eeka’lek tat yonggonggologo logowak o.

40 Yonggonggologo logonet, ne iyaalok lombok ti, eyoonggen-kalenggen yaremenggaarak anggen obeelom yugu kero mbanogo waganggwi, eyo wonoongga negen mbanogo waganggwi, eyo engga mili kenok kalenogo waganggwi, yi aa’nggi paga eyo engga mili kenok mbanogo waganggwi, ee’nuk, iniki ale’nggen paga Naliku inogoba Ala nalut eekwi iigak, ne 7 aret aruwak o.

41-43 Naliku inogoba Ala an nen aret aakumi Iterali o Metit nen wogoren wage logonet, ooliya-ooliya wuppunuk, nogo yit woraawak nduk yoragagirak nogo, inombowologwe nda’- narit nogo logogun nogo nen ineenu aruwak nduk, it Iterali mendek nen ndarak kenok ooliya-ooliya wuppunuk time logonet, nalut eeko logonet inale’nggen paga lakwi iigak, ne 7 aret ari nawak o. Laago lariyak nogo ti, tahun ambi eekak paga tut 7 penengge kenok, Naliku ALA nalut eeko logonet, inale’nggen paga lakwi iigak, ne 7 aret ari nawak o. Ti eeko logorak ti, inapuri-inombowologwe nda’narit nogo logogun nogo mondokmondok eeko logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

44 Yoge mbareegi, aakumi Iterali netik-netak laago lako logowak nduk, at Aliku ALA nen yoreegerak nogo Muta nen aakumi Iterali yoragagerak.





24 Ala awooliyana ndi wuninogo puurak wone

1 At Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
2-4 “Aakumi Iterali wone lengganogo yoroorak nogo yi aret. Nawooliya wurik me ndi anobak 7 nogo alom mbuti emas at mendek paga mban ogobakkigirik ninggirik kwi’ndak Naliku ALA nenggaanom paga wonage nogo, wunuk ari mban logowak nduk, ko’lu-kii’me koonogo pogo logorak me, it aakumi Iterali nen eyo tayitun anggen aambiranogo amburu abe kenok wonok pi wogwe iinok, at Karun nen wonok an ninom lambungge minggim nawooliya wurik me wone yugu yonggolak wonage nogo yum tugunik aken nggwe wonage kagak, endekem nggwe ndi alom kwi’ndak Naliku ALA nenggaanom paga taati wonage nogo, kiyoma nen kuubondendok ari nage kagak, wunuk ari logowak nduk koonogo pege logowak o. Ti eeko logorak ti, it inom, inapuri-inombowologwe nda’narit nogo logogun inom, nen mondok aret eeko logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

Oroti worarogo Ala awooliyana pogo logorak wone

5 Yoge nagagerik, “It aap an neebe unde nen gandum anggen abu obeelom yigirik aaninggin 12 wakkagak waganogo oroti 12 longgo warogo worappunuk,

6 Naliku ALA nawooliya wurik me mbuti emas at mendek paga mban ndoonak nenggaanom paga wonage ti paga oroti 6 worarak nogo ambit me pit laganggwi, 6 nogo ambit me pit laganggwi, eerogo pogo logowak o.

7-9 Pogo logomenggaarik, obari abu abe kaga nogo mendek oroti paga yumbunogo pogo logonet, Oroti apit yi ti, kat Ala kake o, yinuk, punogo punuk, obari abe kaga nogo mendek Naliku ALA nake kani kunggwi, ndi, oroti nogo ti, yi mendek ndi mendek an nake pugu kani kunggo logonet, aap an neebe unde wogoroorak ake leenak abu mage lombok aret me, Karun apuri inom nen nenggak yuwam leenak nogome nen nonggo logowak nduk, waganggwi, eeruwak o. Oroti ti, nogo 6 yippunuk ko’lu tat yonggonggologwe puk logorak ti eyom paga Naliku ALA nenggaanom paga pani wagak eeko logowak nduk, koonogo pigirak me, it aakumi Iterali mendek nen mondok aret eeko logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

Ala meek eerogo pugwi iinok, yugum paga inooko logorak wone

10 Aap ambi agalo Iterali mendek, ndi, ogoba Metit mendek me, aakumi Iterali wonogwe me time inom wonagagerak. Ne ambi paga aap Iterali mendek ambi ooliya oore’- nggam wonage me, imbirak ndugwi pereegerak.

11-12 Ndugwi pege logonet, kwe Iterali mendek aagaluk ti’nen at Aliku ALA meek mbake logonet, endage paga kugi pulunogo pege mbareegi, aap nogo Muta owagam pi wogo nogogwaarik, “At Aliku ALA nen nonggop eeppuurak ari kaamun?” yinuk, tokkogo logonet, keele maarogo mambiigo menggam mambereegwaarak. Aap nogo agalo endage Telomit. Ndi, at agalo nogo ogoba anebunu Ndan mendek me, endage Ndiberi aret.

13 Aap nogo pi wogo mbareegwa, nogome wonage me, at Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
14 “Aap an meek eerogo panegerak ti, ooliya oore’nggam nen wonok wundi nogo logomenggaarik, an meek eerogo panege inaruk konenggaarak nogo ineebe abok nen aret ineenggi aap ti anobak paga punuk, yugum paga togu eerogo puwak o.

15-16 Ndi, togu eerogo puwak nduk, it Iterali mendek yoroorak nogo yi aret. Yi aap ndi aap nen inogoba Ala an kugi pulunogo panugwi, Naliku ALA nendage miyuk-meya eerogo panugwi, eekwi iinok, it inobaalombok aret eekkolamenggaarak me, wone ambi yuurak lek kambuwak nduk, it aakumi Iterali kuwak eerak nogo nen yugum paga inoorogo piigo logowak o. Ti eeko logorak nogo ti, aakumi Iterali inaworak ilik, aakumi nggiru nen a, Naliku ALA nendage miyuk-meya eerogo panugwi iinok, onggo togop aret eeppiigo logowak o.

17 Aap ambi nen aap ambi wake kenok, at kunduk onggo togop aret warogo pogo logowak o.
18 Onggo ndak-ndak aret wat-wat yogo logorak kwe, aap ambi nen aap ambi aanggo warogo pemenggerak kangge kenok perak, aap waremenggerak nogo nen aanggo kero awi yakkaawak o.

19 Aap ambi nen oreeluk ambi awindeobaande eerogo pege kenok, at eeppemenggerak ndak-ndak at waremenggerak nogo togop aret awindeobaande eerogo puwak o.

 20 Aap ambi nen aap ambi owak kalenogo pege kenok, at kunduk owak kalenogo pege, enegen ndaganogo pege kenok, at enegen togop aret ndaganogo pege, eyak langgunogo pege kenok, at kunduk eyak langgunogo pege, awinde-obaande eerogo pege kenok, at kunduk togop mban eerogo pege, eeko logowak o.

21 Ndi, aap ambi nen aap ambi aanggo waremenggerak kangge kenok, obaane’me awi yakkoorak aret kwe, aap ambi nen aap ambi waremenggerak kangge kenok perak, ane’me at aret kambuwak nduk, warogo puwak o.

22 Aakumi Iterali inaworak inom, aakumi nggiru inom,ndak-ndak aret maluk onggo eeppiigo logowak o, yinuk, Naliku inogoba Ala an nen aret yagi o,” yinuk, yoreegerak.

 23 Yoreegerak nogo, Muta nen aakumi Iterali mendek yorage mbareegi, aap Ala meek eerogo pereegerak nogo ooliya oore’nggam nen wonok wundi nogo nogogwaarik, yugum paga togu eerogo warogo pereegwaarak. Ti eereegwaarak ti, at Aliku ALA nen Muta yoreegerak nogo ndak-ndak aret eereegwaarak.

25 Tahun 6 eeppunuk, ambi ari wage paga eeko logorak wone

1 At Aliku ALA nogo puut Tinayi paga nen Muta yoge logonet,
2 “Aakumi Iterali wone yoroorak nogo yi aret. It nen o wogoraagin nogome unggwi nogo logomenggaarik logonet, yabu eerogo nunggugak tahun 6 abu eeke kenok, tahun ambi ari nage paga Naliku ALA nayuk wuko logonet, nggween ti lubungge logowak nduk teppuurak me,

 3 tahun 1 nen 6 kuli paga yi mendek ndi mendek yarit nugwi, anggen abe yuwak nduk eno’- mbak mbanogo nappugwi, anggen mbanogo pati unggwogwe, eerit noorak op aret kwe,
4 tahun 6 eeppunuk, ambi ari nage kenok, tahun ti paga yabu waganogo yi mendek ndi mendek yakwi, eyo anggur eno’mbak mbanogo nappugwi, eeriyak mage o. Ata, Naliku ALA nayuk wuko logonet, nggween ti, lubungge logowak nduk, teppogo logowak o.

5 Nggween nogo lubunuwak nduk, teppugu kagak tahun ambit ariyak me, yi mendek ndi mendek yako nogogwam nggulaame alik nen wungge, eyo anggur eno’mbak mbanogo nappega’lek kagak anggen yege, eeke kenok, mbanogo iname pati ungguurak mage o.

 6 Tahun 7 ti paga yi mendek ndi mendek alik nen lagangge logomenggerik, anggen yemenggerak nogo it inom, inayeloman mini kumi-aap inom, yabu eeppiigwi iinok, onggo wogorogo menggaarak inom, aap nggiru inom menggaarak inom, abok aret terak nonggo logowak nduk teppiyoorak o.

7 Ndi, inaanggumi oome mendek inom, endekem mendek nggwiya inom, it kunduk alik nen lagangge ti, nonggo logowak nduk, teppiyoorak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

Tahun 50 paga nggween kunemenggaarak nogo
 inanggween unde wogorogo logorak wone

8 Yoge nagagerik, “Tahun 6 eeppunuk, ambi ari wage kenok, nggween lubunuwak nduk teppugwi nogo ti, tahun 7 mban 7 kuli eeke kenok, lambuk togon 49 tahun aret me, ineenggi linggimbunuk, Tahun 49 abu eekerak kagi, mba’nuk,

9 Tut 7 penenak tanggal 10 yi paga, Ala ninom lambunuwok o, yinuk, inale’nggen eekwi ti eyom paga it logowam yi awi ndi awi abok aret konenuwak nduk, oone nggwok eeka trompet oone pu kunik-kunik eekwi iinok,

10 yogo logonet, Tahun 50 abu aret agaarak me, Ala nen tahun yi paga ninanggween koonogo pinanege, ninayeloman wondet agago piige, eeriyak ake koonogo pereegerak nogo, nit abok aret eeko logowok o, yinuk, tahun 49 eerit nage kagak yi mendek ndi mendek kunit namenggaarak nogo tahun 50 paga inamendek unde wogorogo logorak oone nggwok eeka trompet nogo oone pu eeka eyom aret me, inanggween kunggolamenggaarak nogo inanggween unde kola nogwe, inayeloman kenok, iname lombok nawak nduk, nappiigwi, eeko logowak o.

11 Tahun 50 paga ti, inanggween unde wogorogwe, inayeloman nen iname nogwe, eeko logorak me, yi mendek ndi mendek awi yarit nugwi, alik en wungge kenok mbanggwi, eyo anggur eno’mbak mbana’lek kagak anggen yege kenok, mbanogoit iname pati unggwogwe, eeko logobok o.

12 Tahun yi ti, inanggween unde wogorogwe, inayeloman nen iname nogwe, eeriyak ake leenak me, yabu nggulaame alik nen wundemenggerak nogo mban mbanogo nonggo logowak o.

13 Tahun yi paga inanggween kunggolamenggaarak nogo inanggween unde lombok kola nogo logowak o.

14 Aap ambi nen ore ambi anggween kunggola nage ilik, at ore nen at anggween kunggola wage a, eeko logonet, at ambi nen at ambi wi-wi eekak eeko logorak mage o.

15 At ambi oreeluk anggween kunggola nage kenok, tahun 50 age paga inanggween unde wogorogo logorak me, Tahun mande eeppunuk, anggween unde kolaagin, yinuk, eenggi linggimbunuk, tahun eeriyak ndak-ndak onggo wogoge, ndi, ore nen at aap nogo oona anggween kunggola wage kenok, tahun 50 age paga inanggween unde wogorogo logorak me, anggween unde kolaga’- lek kagak, Ne mande paga anggen ka’let age kenok, mbanogo ame pati ungguurak o, yinuk, eenggi linggimbunuk, onggo ndak-ndak wogoge, eeko logowak o.

16 Ti eeko logorak nogo ti, nggween ti aret onggo kunggoloorak nduk, eekwi lek o. Ata, ne mande paga anggen ka’let aremenggerak mbaniyak paga linggimbunuk, onggo koonogo eekwi me, tahun ambik eeriyak kenok, onggo nggwok wogorogwe, ndi, tahun mbereeluk eeriyak kenok, onggo mbuuluk aret wogorogwe, eeko logowak o.

17 An inogoba Ala nayuk wuko logonet, at ambi nen at ambi wi-wi eekak eeko logorak mage o. Naliku inogoba Ala an nen aret yagi o, yinuk, yegerak, yoret o,” yoreegerak.

Tahun 7 paga iniki piirik kenok eeko logorak wone

18 Yoge nagagerik, “Nggween an wogoraminggirak nogome logonet, iniki piirik lek tayenak obeelom lombok logowak nduk, an nen wone lengganogo yorage nogo mugurok nogwe, eeko logorak wone yugu nogo liirogon woppunuk, eerit nugwi, eeko logowak o.

19 Liirogon eerit nugwi iinok, inanggween ti paga yi mendek ndi mendek yappunuk, anggen ndonggorogon nunggwi, iniki ugun obeelom tayenak wonogwe, eeko logowak o.

20 Ndi, wone yi yorage kenok, it nen mbako logonet, Tahun 7 ti paga yi mendek ndi mendek yakwi, anggen mbanogo pakwi, eeriyak lek, yo’nirage yi, nit nano nonggo logorak me yo’nirage, mbarugun me, it yoraanok nduk, an ambi yokkiri o.

 21 Tahun 5 eeppunuk, ambi eerak ti paga mban nale’nggen mondok alik negen inoba piige logonet, yi mendek ndi mendek yaremenggaarak anggen tahun 3 eeppunuk noorak ndak aret anggen ka’let eerogo wogoraagin me,

22 tahun 7 paga nunggwi, ti’nuk, tahun 7 eeppunuk, ambi paga it yi mendek ndi mendek yaremenggaarak anggen kole age kagak tokkogo logonet nunggwi, eeriyak ti, anggen aa’nduk mbanak ti paga aret nenet tahun 9 paga ari nawak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

Nggween onggo kunik nogo anggween unde wogoriyak wone

23 Yoge nagagerik, “Nggween ti, an Ala nanggween aret o. Ndi, it ti, aap nggiru negen luulu unde logowak nduk, wogoragagirak me, it nen nggween onggo nggerenggolagwaarik o.


24 Nggween unde logowak nduk, wogoragagirak nogo aap ambi nen ambi oba kungge kenok, Nanggween kunggolaakit, mbake nogo nen, Peebi anggween unde nen kolage logonet, an nawu obaane’me awi ya’niriyak, mba’nuk, wu wogoruwak o.

25 Ndi, inore ambi yinip-panip aaninggin oba kwi’naremenggerak paga anggween onggo kunggolage kenok, ore imbirak ndarak wage logomenggerik, nggween onggo pugunogo awi yakkage logowak o.

26 Ndi, aap nogo awi yakka woroorak ore wonage lek kenok perak, aap nogo wonage logonet wu kin aremenggerak paga nggween kunemenggerak nogo awu obaane’me awi yakkoorak op aret me,

27 awi yakkage logonet, kumbunuk tahun mande wonagaarak nogo eenggi linggimbunuk, wonagaarak ndak-ndak aret awi yakkenok, anggween unde aret kolaawak o.

28 Togop eeko logorak kwe, awi yakkoorak awu kin age lek kenok perak, aap kunggolamenggerak nogo unde wonage kagak tahun 50 age paga inanggween unde kologwe nogo eyom paga aap anggween unde nogo aret wogoruwak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

O onggo kunik kenok awi unde koloorak wone

29 Yoge nagagerik, “Aap ambi nen yaga’lelo pak abu wurik me o wurik ambi kunggolage kenok, kunggolamenggerak kuli nen tahun ambit ari naga’lek awo kagak awi yakkoorak op aret kwe,

30 tahun abu ari nage kenok perak, awi yakkoorak meek me, at kunemenggerak apuri inom mondok unde aremenggerak me, tahun 50 age paga inamendek unde kologwe nogo eyom paga aap awi unde nogo wogoriyak lek o. Ata, at kunemenggerak inom, apuri-ombowologwe ndarit nogo logogun inom, mondok-mondok unde eekkolaawak o.

31 Ndi, yaga’lelo ambi pak wurik paga lek, o mban wurik me kunggolage kenok, Ti nggween yabu eeko menggam ando aret, mba’nuk, nggween awi yako mengga kwak yakka wogwe, ndi, yakka woroorak meek kenok, tahun 50 age paga inanggween unde kologwe nogo eyom paga aap unde nogo kolage, eeko logowak o.

 32 Ti togop eeko logorak kwe, it aap Lewi mendek inawi yaga’lelo o wurik ambi aap ambi nen kunggolage kenok, o wurik kunemenggerak nogo it aap Lewi nen obaane’me yi tahun ndi tahun paga ugun awi yakkogo logorak op aret me,

33 aakumi Iterali mendek inenggela’me it aap Lewi mendek inawi yaga’lelo wonage nogo ti, it aap Lewi mendek inawi inobaalombok aret me, aap ambi nen inawi wurik ambi kunemenggerak nogo awi yakkoorak nduk, waga’lek kagak tahun 50 age paga inamendek unde kologwe nogo eyom paga ari wage kenok, obaane’- me awi yakkoorak lek, at awi unde Lewi nogo aret kolaawak o.

34 Ndi, nggween it aap Lewi mendek inawi yaga’lelo enaagan-ambokan iri’ngga ndomba nonggo menggam nogo ti, Lewi mendek inanggween aret me, kuniyak mondok mage, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

Aap ineenggi lek kenok yeenggwaarogo logorak wone

35 Yoge nagagerik, “Aap Iterali mendek ambi aaninggin oba kwi’naremenggerak paga amendek lek eerogo patemenggerak me, ambi eekkolage logorak meek age kenok, it Iterali inenggela’me logonet, op logowak nduk, aap nggiru ilik, aap we luulu inom logowak nduk wage kenok a, eeppiigo menggaarak togop nogo aret eeppogo logowak o.

36 Aap nogo inenggela’me logonet op logowak nduk, yeenggwaago logonet, wu wogoremenggaarak nogo obaane’me wogora wage kenok, it nen inogoba Ala an inagabiti nombako logonet, Oba lunogo ambi inom wo’niroorak, yoriyak mage o.

37 Wu yeenggwaaremenggaarak obaane’me wogora wage kenok, oba lunogo ambi inom, Wo’niru, yogwi, ndi, mbi kuni wage kenok, Ambinom nabenogo wo’niriyak o, yinuk, nggino yogwi, eeriyak mage o.

38 O Kanan wogorage logominggirik, inogoba Ala an aret logokit nduk o Metit nen wogoren wagagirak nogo ti, Naliku inogoba Ala an aret o, yinuk, yegerak, yoret o,” yoreegerak.

Inayeloman onggo kunik nogo wondet eerogo piyoorak wone

39 Yoge nagagerik, wone ambi yoraawak nduk, yoge logonet, “Aap Iterali ambi aaninggin oba aremenggerak paga amendek lek eerogo patemenggerak me, An kinayeloman logokit nen kunnabu o, ari kenok, oreewi inayeloman eeppunuk logorak mage o.

40 Ata, aap yabu eeppiigwi a, aap we luulu inom logowak nduk, iniya wogwe kenok a, eekwi iinok, eeppiigo menggaarak kokwak at kunduk togop eeppugwi iigak, aap nogo inake eeke kagak tahun 50 age paga aakumi inayeloman wondet agago piigwi eyom nogo ari nawak o.

41 Tahun ti ari wage paga at apuri inom wondet agago piyoorak me, wondet agago piigwi iinok, at ombomini nggween taganeegwaarak oweawot wonogwe me ame time aret nawak o.

42 It aakumi Iterali nogo ti, An nayeloman aret o, yinuk, o Metit nen wogoren wundi wagagirak me, aakumi inayeloman logowak nduk kuninako mengga kwak, it Iterali inayeloman logowak nduk kuninako logorak mage o.

43 An inogoba Ala inagabiti nombako logonet, inake yabu eeppiigwi iigak, inoone omaawi paga yorogo logorak mage o.

44 Ndi, Iterali inayeloman logowak nduk kuninaburak nogo ti, yi aakumi ndi aakumi inanebunu alik mendek enaagan-ambokan wonogwe kumi a, aap a, kuninaburak op aret.
45 It aakumi luulu inom logowak nduk wonogwe a, it mendek inom logonet ndarak a, ti kunduk kuninako logorak op aret me, kuninakwi iinok, it Iterali inamendek negen aret logowak o.

46 Inapuri ineyate wogorogo logonet, inayeloman ti inom aret wogorogwe, inayeloman mondokmondok logowak nduk, eeppiigwi, eeko logorak op kwe, it inoreewi Iterali mendek kenok perak, yabu eeppiigwi iigak, inoone omaawi paga yorogo logorak mage o.

47 Aap Iterali mendek ambi aaninggin oba aremenggerak paga amendek lek eerogo pake logomenggerik, aap nggiru a, aap ambi we luulu inom wonage a, eenggi warak aremenggerak wonage me, An neebe kunnabu o, yori woramenggerak aap nggiru inenggela’me wonage nogo nen a, at anebunu mendek nen a, kungge kenok,

48-49 aap Iterali eebe kunggolamenggerak nogo owe-awot ambi nen a, ogobaluk nen a, oreeluk nen a, owe-awot at inom ndarak ambi nen a, aap nggiru nen kunemenggerak nogo awu obaane’me awi yakka woroorak op aret o. Ndi, aap nggiru nogo ake yabu eeke logonet, wu wagangge logomenggerik, awi yakkoorak op aret age kenok, at nen aret onggo pugu nogo awi yakkoloorak op aret me,

50 aap kunemenggerak nogo imbirak nen, Neebe kunnabu o, yoremenggerak kuli nen tahun 50 age paga aakumi inayeloman wondet aago pugwi nogo eyom ari noorak kenok, tahun mande ariyak linggimbunuk, aap yabu eekwi iinok onggo wogorogo mengga kwak wu wogoriyak nogo, tahun ti ndakndak aret age kenok at kunemenggerak awi yakkage kenok, wundi noorak op aret o.

51-52 Wondet aago nege logowak nduk, tahun liirogon linggimbunuk, onggo wogoriyak me, tahun 50 age paga aakumi inayeloman wondet agago piigwi nogo eyom ari noorak lingginggo logonet, tahun ambik eeriyak ari nage kenok, wu ambik aret awi yakkage, ndi, mbereeluk eeriyak ari nage kenok ti, mbuuluk awi yakkage, eeko logowak o. 53 Aap ambi yi tahun ndi tahun paga yabu eeppege kenok, onggo wogogo mengga kwak, aap nggiru nogo nen aap Iterali nogo togop aret eeppege logonet, oone omaawi paga, Yogop ee’nu ndogop ee’nu, yoriyak mage o.

54-55 It aakumi Iterali mendek nogo ti, an nayeloman mini aret me, aap Iterali nogo awi togop yakkoorakmeek age kenok, imbirak kagak tahun 50 age paga aakumi inayeloman wondet eerogo piigwi nogo eyom ari nage kenok, at apuri inom wondet aago nege logowak nduk, teppuurak o. Aakumi Iterali ti, an nayeloman mini o Metit nen wogoren wagagirak me, Togop eeppiigo logowak o, yinuk, Naliku inogoba Ala an nen aret yagi o, yinuk, yegerak, yoret o,” yoreegerak.

26 Wone yugu eekwi iinok, ale’nggen inoba piige logorak wone

1 Yoge nagagerik, “Naliku inogoba Ala an aret me, nobaane’me kugi ogut ogobakkigirogo pugwi, yi mendek ndi mendek ogut agago pugwi, inagugiwak ogobakkigirogo pugwi, yugum ayo waganogo iname pugwi, eeppunuk, inendobanggun yindumbunuk, alut eeko logorak mage o.

2 Naliku ALA an aret me, nogo 6 yinuk, ko’lu paga yonggonggologwe puk logowak nduk, leenogo pateegirak nogo abekwi, ndi, nawooliya wurik magame nogome ayuk wukwi, eeko logowak o.

3 It nen an wone lengganogo yorage nogo mugurok nogwe, ndi, wone, Yogop ee’nu ndogop ee’nu, yorage nogo liirogon eerit nogwe, eekwi iinok,

4 mayu wage menggerak eyom paga mayu nappi wage neenok, inanggween paga yi mendek ndi mendek yaremenggaarak put age, ineyabume yi eyo ndi eyo anggen ambik yi’nage, eeremenggerak me,

5 yaremenggaarak eebe nenet nogwe iigak, anggur anggen kole age, ndi, anggen kole aremenggerak me mbanogo nenet nugwi iigak, peebi yi mendek ndi mendek alik yariyak eyom aret ari nage, eeke logogin me, inambi ndonggok togon nunggwi, iname logonet iniki ugun tayenak aret wonogwe, eeko logowak o.

6 Inale’nggen paga iname ugun obeelom logowak nduk, eeppiyaagin me, inagabiti mbaka’lek iniki ugun nogo yugun o. Ndi, ta’ngge anini warak mendek iname nen mugogo nappege, inom wim mbanak nogo wogwe iyo non mbanogo piige, eeke neegak,

7 inom wim mbanak muguren inoorogo piinet nugu logonet,
8 it Iterali ineebe 5 nen it aap inom wim mbanak ineebe 100 aret tebenogo piigwi, ndi, it Iterali ineebe 10 nen it aap inawim ineebe sepuluh ribu aret inoorogo piigwi, eerit nogo logogun o.

9 An nen nale’nggen inoba piige logonet, wone ninom nggaruk togon mbaneegirak nogo a’me aret aruwak nduk, inombowologwe ndaganako logonet ambik lombok aruwak nen wogoraagin o.

10 Yaremenggaarak nogo ambik arigin me, aa’nduk mbanak pi unggwemenggaarak awo nengga’lek wonage nogo mbo wumbi woraanuk, awo mbanogo obaane’me aret pi unggwogwe, eeko logogun o.

11 Aap yi, abu neebi o, yinuk, nawoori piiga’lek inenggela’- me aret wonage logonet,
12 an inogoba aret age, ndi, it an napuri aret ogwe, eeruwak nduk, an it ninom mondok aret logogin o.

13 Inayeloman wonogo logonet, aaninggin inoba wonage paga inena yuwo eerak wonogwe nogo it Iterali inengga pirak togon nugu logowak nduk, It aakumi o Metit mendek nen inayeloman eeppiirogo logorak lek o, yinuk, Iterali mendek wondet eerogo piinok, o Metit nen wogoren wagagirak Naliku inogoba Ala nogo ti, an aret o, yinuk, yegerak, yoret o,” yoreegerak.

Wone yugu eeka’lek iinok, maluk eeppiige logorak wone

14 Yoge nagagerik, “Togop eerogo piyareegirak kwe, it nen an noone liirogon konengga’lek mbo pugwi, wone, Yogop ee’nu ndogop ee’nu, yorage nogo liirogon eeka’lek wonogwe,
15 wone lengganogo yorage nogo meek eerogo pugwi, eeko logorak wone yorage nogo, Nineebi o, yinuk,peyak wurogo negen mbo pugwi, wone, Yogop ee’nu ndogop ee’nu, yorage yi abok aret liirogon eeka’lek logonet, wone ninom nggaruk togon mbaneegurak nogo taganogo pugwi, eekwi iinok,

16 an nen eeppiyoorak nogo yi aret. Abera’lek me aaninggin it inoba nappi woraminggirak paga andi inagabolo paga kani pege logonet, inigen mbuk eerogo piige, wono eerogo pit unggwage logonet, ineebe aret lek eerogo piige, eerigin o. Yabu ambik lombok waganogo yaremenggaarak nogo inawim nen mbanggola wogo logogun me, we aanom warogo aret yako logogun o.

17 An nambokan piyaminggirak me, inom wim mbanak nen tebenogo piya wogwe, it aakumi Iterali ineebi inombakwi nogo nen inabu’me tebenogo piigwi, ndi, it nen muguren wogwe lek iigak kwe, it Iterali nen mban mbaganit nogwe, eeko logogun o.

18 Togop eeppiyamenggaarak kwe, it Iterali an noone liirogon konengga’- lek mban wonogwe iinok ti, inomaluk onggo aaninggin ne 7 kuli aret inoba kwippiige logogin o.

19 It Iterali nen inogogumbuk wogoppakwi me, mayu wambi worookwak mbogut yugum negen kunogo pege, inanggween paga yugum tembaga negen kunogo pege, eerigin o.

 20 Eerogo piminggirak me, yabu nggwok aret waganogo yi mendek ndi mendek yaremenggaarak kwe, eebe kole age, inanggween paga yi eyo ndi eyo anggen abe yege, eerigin lek me, we aanom warogo aret yako logogun o.

 21 It inogogumbuk a’nuk yorage nogo koneniyak ineebi nombakwi mban wonogwe iinok, inomaluk eekwi nogo onggo ndak-ndak aret andi-pandi ne 7 kuli aret inoba wuppi wage logogin o.

 22 Ndi, an nen yi mendek ndi mendek inanini wulo penaame mendek nappiya woraminggirak paga it Iterali inapurilogwe ndiniren penaame nibinogo nunggwi, inaanggumi lek eerogo tigippiigwi, ineebe ambitak mban me, iname time aakumi nobek lek logowak nduk, inoorit unggwogwe, eeko logogun o.

23 Inomaluk onggo togop eeppiige neegak kwe, Yi Ala nen aret eeppinanege o, yinuk, iniki liippega’lek inogogumbuk mban wonogwe iinok,

24 an kunduk nogogumbuk a’nuk inomaluk onggo ne 7 kuli aret aaninggin inoba kwippiige logogin o.

25 Inomaluk onggo inoba kwippiige logonet, wone ninom abuk nggaruk togon mbaneegurak nogo taganogo pemenggaarak paga inom wim mbanak nogo nen inoorit woraawak nduk yonggo piige, Ninoorukwak o kota pak wurik me unggwi nawok o, yinuk, unggwi namenggaarak kwe, kugi lengga ineebe paga iyak wurogo punuk inom wim mbanak nen inoori woraawak nduk, wogorage, eeke logogin o.

26 Ndi, inambi an nen wogorage nogo lek eerogo pege neenok, kumi 10 nen inambi togolowak ambit paga lappunuk, aaninggin wakkagak wogorogwe iinok, namenggaarak kwe, abu nen wo’no lu yogwe mban aret logogun o.

 27 Aaninggin togop aret eeppiyaminggirak kwe, an noone konengga’lek inogogumbuk mban wonogwe iinok,

28 an kunduk, nogogumbuk a’nuk nanini nen inomaluk onggo ne 7 kuli aret aaninggin inoba kwippiige logogin o.

29 Kwippiyaminggirak paga inambi abu nen inapurilogwe wologwe inom, komologwe inom, inoorogo nonggo logogun o.

30 Ndi, puut paga inagugi aanggo warogo kani kunggo menggam lek eerogo pege, obari abe kaga nogo kani kunggo menggam eerak kalenak-pugunik eerogo pege, it ineebe kanggwi iinok, inagugiwak ogobakkigirik nogo imbirak lambunogo piige, ineebe peyak wurogo negen nambo’me piige, eeke logogin o.

31 Inawi kota abe ti, yinik-minik eerogo pege, inagugi alut eeko logowam yigirik-noonom eerogo pege, obari abe kenok niniki ale’nggen kaakit nduk nake warogo pugwinogo kunduk wagangga’lek mbo pege, eeke neenok,

32 inom wim mbanak nogo nen inanggween ti paga ye mbanggola unggwogo logonet, inanggween ale-pale eerogo piminggirak nogo inigen kogo logomenggaarik, Wi, yinuk, pi wako logogun o.

33 Inom wim mbanak nen aakumi Iterali iname nen mugogo wumbiinok, muguren inoorit nogwe iinok, yi aakumi ndi aakumi inanebunu alitak lombok inenggela’me ma’narit nawak nduk, inom wim mbanak yonggo piyaminggirak eeppiya wogwe iinok, Iterali inawi kota abe wurik ti lek age, ndi, inanggween nogo ti, we o wogo wonage, eeke logogin o.

34-35 Togop eeppiya wogwe iinok, it Iterali mendek nen inanggween lombok paga wonage logonet, tahun 6 eeppunuk, tahun ambi paga inanggween lubungge logowak nduk mbo puurak nogo eeka’lek me, ti eyom paga it ineebe inanggween paga lek it inom wim mbanak inanggween paga wonogwe iigak, inanggween we o wogo logonet, tahun 7 ti paga inanggween lubungge logowak nduk yabu wagangga’lek mbo punuk, wonogo logorak kokwak aret arigin o.

36 Ndi, it Iterali ando inooka’lek inom wim mbanak inenggela’me wonogwe nogo ti, inaganak nugiranet nugu logowak nduk, eeppiyaminggirak me, o wiya nen eyoongga ambit menenak nen oone nobo ari kenok, Yi aakumi nen ninoorit wogwe o, yinuk, muguren nogwe lek iigak, aakumi inoorit nogwe iinok, mbaganit nogo mengga kwak mbaganit nogo logonet, yigeebu wanggwi,

37 ndi, inoorit wogwe lek kwe, Ninoorit wogwe yi o, yinuk, at ambi nen at ambi aganak waganogo pegak eekwi, eerit kole mbaganit nogo logogun me, inagap ndakkoloorak meek aret kogo logogun o.
38 Inagap ndakkoloorak meek me, yi aakumi ndi aakumi inanebunu alik mendek inenggela’me inenggaawak lek age, it inom wim mbanak inanggween nen ineebe laganogo nengge negen lek eerogo piige, eeke logogin o.

39 Ndi, it ando inooka’lek teppiigwi iinok, it inom, inombomini inom, maluk eeko nogogwaarak onggo it inom wim mbanak inanggween paga time nen ineebenowak ko eerogo piinet unggwage logonet, ineebe lek ogo logogun o.

40-41 Togop eeppiige logogin kwe, it inombomini inom nen an noone yugu taganogo nambokan laganggo logonet, At oone eeriyak nineebi o, yinuk, inogogumbuk wonogwe iinok, an togon nogogumbuk a’nuk, inom wim mbanak inenggela’me logowak nduk nappiyaminggirak nogo inomaluk ti, aap inagabolo mbanogo mbo nappogo mengga kwak, iniki wogoppakwi nogo mbo punuk, iniki tebeppakwi, ndi, Nit maluk eekoorak paga aret eeppinanege o, yinuk, inomaluk paganggwi, eekwi iinok,

42 an nen Yakup nimbirak wone abuk nggaruk togon mbangge, Itak nimbirak wone abuk nggaruk togon mbangge, Abarakam nimbirak wone abuk nggaruk togon mbangge, eeke logonet, Kit kinanggween wokkiraagin o, yereegirak nogo abeke logominggirik, inanggween paga piya woroorak koonigin o.

43 Togop eerigin aret kwe, an nen eeko logorak wone yorage nogo meek mbakwi, ndi, wone lengganogo yoragagirak nogo eeriyak, Nineebi o, yinuk, noone taganggwi, eeremenggaarak nogo ti, maluk aret me, piya woroorak torinake logonet, inanggween nogo lubungge kagak, yi tahun ndi tahun yi mendek ndi mendek yaka’- lek ineebe lek o wogo aret teppuwak nduk, eeppiyaagin o.

44 Togop aret eeppiyaminggirak kwe, it aap inom wim mbanak inanggween paga wonogwe iigak, an ninom wone abuk nggaruk togon mbaneegirak nogo lek eerogo pukwak me, an nen mbo piige, Aakumi yi, abu neebi o, yinuk, ineebe apit aret lek eerogo piige, eerigin lek o. AnNaliku inogoba Ala nen aret yagi o.

 45 Naliku ALA an aret me, yi aakumi ndi aakumi inanebunu alik mendek inigen iigak, it inombomini inogoba Ala logokit nduk, o Metit nen wogoren wagagirak nogo ninom wone abuk nggaruk togon mbaneegirak abeke logonet, inagap ndarigin, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

 46 Wone yi ti, wone lengganak inom, eeko logorak wone yugu inom, “Yogop ee’nu ndogop ee’nu,” wone yugu inom, aakumi Iterali eeko logowak nduk, at Aliku ALA nen puut Tinayi paga logonet, Muta yoreegerak nogo ti aret.

27 Ala, “Wa,” yogo logonet, wogogo logorak wone

1 At Aliku ALA nen Muta yoge logonet,
2 “It aakumi Iterali wone yoroorak nogo yi aret. Aap ambi nen aap alik ambi wonok wage logomenggerik, Aap yi Aliku ALA wogorikit o, yinuk, kumbuk mbanogo nake leenogo panemenggerak kwe, lek age kenok, kumbuk mbanemenggerak nogo, Onggo ndogop pogo logowak o, yinuk,

3 onggo koonak an nawooliya wurik me wonage nogo mugurok mban pogo logowak o. Aap ndarak kagak tahun 20 nen nok tahun 60 eerak kenok, onggo mbuti wu perak 50 pugwi,

4 Ndi, kumi kenok, mbuti wu perak 30 pugwi,
5 Kumi-aap ndarak iigak tahun 5 kuli nen tahun 20 eerak aap kenok, mbuti wu perak 20 pugwi, ndi, kumi kenok, 10 pugwi,

6 Wologwe-komologwe ndarak iigak tut ambit penenak nen nok tahun 5 eerak, wologwe kenok, mbuti wu perak 5 pugwi, ndi, komologwe kenok, 3 pugwi,

7 Kumi-aap inanggok ndarak iigak tahun 60 ilik, tahun ambik eerak a, aap kenok, mbuti wu perak 15 pugwi, kumi kenok 10 pugwi, eeko logowak o.

8 Ndi, aap kumbuk mbanemenggerak nogo, Ndogop puurak, koonak nogo, awu wonage lek kenok, aap an Ala wo’niriyak nduk, kumbuk mbanemenggerak nogo wonok aap an neebe unde inowagam nogwe iinok, aap an neebe unde nen aap nogo maloppunuk, at kumbuk mbanemenggerak amendek wonage nogo mugurok mban onggo puwak nduk, yogo logowak o.

9 Aakumi nen inaanggo ambi Naliku ALA nake op wo’niriyak mendek, Yi Kaliku ALA kake o, yinuk, kumbuk mbanogo wo’niri wage kenok ti, Naliku ALA nake nggomoorogo panemenggerak me, ti paga ambi eeriyak lek mondok nake leenak aret logowak o.

10 Nake pugu nogo alik ambi onggo mbanggwi, abe kenok obaane’me maluk mendek pugwi, maluk negen kenok obaane’me abe mendek pugwi, eeriyak mage o. Nobaane’me-kobaane’me togop eeriyak kenok, inaanggo nogo imbirak nake pugu leenak aret logowak o.

11-12 Ndi, inaanggo Naliku ALA nake wo’niriyak mage nogo mendek kagak wo’niri woroorak mbake kenok, nugwa wo’niri woroorak mage o. Ata, aap an neebe unde nen maloppuwak nduk, pi nogwe iinok, aap an neebe unde nogo nen inaanggo ti obeelom a, maluk a, maloppunuk, Obaane’me wu ndogop puurak o, yinuk, koonogo pogo logowak o.

13 Onggo ndogop puurak, koonogo punuk, yoremenggerak aap aanggo unde nen, Kumbuk mbanggirak nogo lek agaarak me, obaane’me wu aret pikit o, ari kenok, awu pege logonet, oba lunogo inom aret pege logowak o.

14 Aap ambi nen awi wurik paga Naliku ALA nake leenogo puurak mbake kenok, aap an neebe unde nen o wurik nogo maluk a, abe a,maloppege logomenggerik, o wurik ndak-ndak aret onggo koonogo punuk, aap ambi kuniyak mbake kenok, onggo koonak ti aret pege logowak o.

15 Ndi, aap awi unde nogo nen, Nawi Ala ake pigirak yi, obaane’me nawu aret pikit o, ari kenok, onggo koonak nogo ndak-ndak pege logonet, oba lunogo inom aret pege logomenggerik, o nogo at aret kolaawak o.

16 Ndi, aap ambi nen anggween ogoba eyate wogoreegerak ando, Aliku ALA wogorikit o, mbake kenok, anggen awi kunggo logonet, dua ratus dua puluh liter ti, mbuti wu perak 50 pogo menggaarak me, Anggween ti paga anggen awi mande liter paga yariyak o, yinuk, lingginogo punuk, lingginik nogo ndak-ndak aret onggo koonogo pogo logowak o.

17 Aap nogo nen tahun 50 age paga inanggween kunik inanggween unde kologwe nogo eyom paga, Nanggween yi Ala wogorikit o, ari kenok, onggo koonak nogo ndak-ndak kunggologo logowak o.

18 Ndi, tahun 50 nogo abu eeppunuk, Ala wogorikit o, ari kenok perak, aap an neebe unde nen tahun mande eeppunuk inanggween kunik inanggween unde nogo kolaagun o, yinuk, lingginogo punuk, tahun eerak ndak-ndak aret onggo teberogon aret koonogo pogo logowak o.

19 Ndi, aap anggween unde nen, Nanggween Ala wogogirak nogo obaane’me nawu aret pikit o, mbake kenok, onggo koonak nogo ndak-ndak pege logonet, oba lunogo inom aret pege logomenggerik, anggween nogo at aret kolaawak o.

20 Anggween paga wu kunik nogo an Ala wo’nega’lek kagak aap alik ambi nen kunggola wage kenok, at anggween unde nogo nen peebi wu obaane’me punuk, koloorak mondok lek aret o.

21 Ndi, tahun 50 age paga inanggween kunik inanggween unde kologwe nogo eyom paga at wogoriyak lek Naliku ALA nanggween nake leenak aremenggerak me, it aap an neebe unde inanggween aret aruwak o.

22 Aap ambi ogoba nen anggween wogorulik at alik nen kunggolamenggerak nogo, Ando Aliku ALA wogorikit o, mba’nuk wogoge logomenggerik,

23 ti’nuk, Nanggween at Aliku ALA wogogirak nogo obaane’- me nawu aret pikit o, ari kenok, aap an neebe unde nen tahun mande eeppunuk inanggween kunik inanggween unde kologwe nogo linggimbunuk, onggo ndak-ndak koonogo yoge kenok, aap anggween unde nen anggween nogo obaane’me awu waganogo Naliku ALA an aret wo’niruwak o.

24 Tahun 50 ari nage kenok perak, at anggween unde lek awu paga kunogo an Ala wo’niremenggerak me, nggween nogo aa’nduk unde wonagagerak nogo aret kolaagin o.

25 Yi mendek ndi mendek an Ala wo’niriyak nogo ti, nawooliya wurik me onggo koonogo pugu ti, wu syikal ambiret ti, gera 20 aret me, nogo ndak-ndak aret onggo koonogo pogo logowak o.

26 Inaanggumi tapi-ndomba ndaka’lek me iyaalok nda’nage nogo ti, Naliku ALA namendek aret o. Ti mendek ti, Naliku ALA namendek aret me, an, Wa, yo’nogo logonet, ti mendek nggomoorogo puurak mage o.

27 Ndi, iyaalok ndarak an wo’niri woroorak mage nogo mendek wo’niri wogo logomenggaarik, ti’nuk, Nawu obaane’me Ala wogorikit, mbakwi iinok, onggo koonogo pugu nogo pogo logonet, oba lunogo inom aret pogo logowak o. Ndi, awu obaane’me an Ala wo’niriyak mbaka’lek kenok, aap alik nen kunggoloorak mbakwi iinok, onggo koonak nogo ndak-ndak aret pogo logowak o.

28 Aakumi inom, inaanggumi inom, inanggween inom, inamindik-inamendek abok aret iniki abuk nggaruk togon Naliku ALA nake nggomoorogo panugwi iinok ti, Naliku ALA nake mondok-mondok leenak mage aret me, onggo kunggologwe, nake pugu nogo kologo logonet, obaane’me wu pi wogwe, eeko logorak mage o.

29 Aap ambi wariyak leenak kagak, it nen, Wariyak lek o, yinuk, agap ndarogo wu obaane’me pi woroorak lek o. Eebe aret warogo puwak o.

30 Yi mendek ndi mendek nggween paga yarak inom, eyo anggen nonggo menggaarak logwe inom, anggen 10 yemenggerak kenok ambi yendenogo puurak yugu ti, Naliku ALA namendek aret me, Naliku ALA nake mondok leenak aret logowak o.

 31 Togop aret me, pogo logomenggaarik, inamendek yendenogo pemenggaarak nogo ando it koloorak mbakwi kenok, onggo koonak nogo pogo logonet, oba lunogo inom aret pogo logowak o.

32 Inaanggumi tapi-lembu inom, kambin-ndomba inom, 10 wonage kenok, ambi ti, an namendek aret me, aap ndegeninaka nogo aanggumi inanggenogona nen wumbiige logonet, 9 linggimbunuk, 10 linggini noorak ambi ti, Naliku ALA namendek me, nake mondok leenogo panogo logowak o.

33 Lingginit nage logonet, maluk-abe leenggwi, nobaane’me-kobaane’me eekwi, eeko logorak mage o. Ndi, nobaane’me-kobaane’me eekwi kenok, inaanggo ti, imbirak nake leenak mage aret me, obaane’me wu wo’- nugo logorak mage, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak.

34 Yogop eeriyak ndogop eeriyak, wone yi apit aret aakumi Iterali eeko logowak nduk, at Aliku ALA puut Tinayi paga logonet, Muta yoreegerak nogo ti aret.

Dawut nen Aput Talomo Aruk wareegeerak wone yi o.

DAWUT NEN APUT TALOMO KINI WUPPEREEGERAK WONE YI-O.     1 Mbininegwaarak 28:9  9 Yorage nagagerik, aput Talomo yoge logonet, “Ndi, kat na...