Sabtu, 03 Juli 2010

IBERANI


Mbuku Iberani yi, eebe mbanak pekkaga’lek logonet, aa’nduk pekkoorak nogo yi o.

It aakumi Iberani mendek Ala apuri ogwe iinok, piyak-payak eeginakwi paga iniki abet mba’nuk Ala apuri ogogwaarak nogo mbo puurak eeko mbareegwa, iniki abet mbareegwaarak nogo mondok nu’lek porogo logowak nduk liiru yi mbanogo nappiyareegerak. Togop me, Ala nen Yetut Keritut kin eeppi wagagerak nogo ti, alom kenagan wonage yi aret:

1) Aa’nduk lombok yoragagerak nogo ti, “Yetut ti, Ala aput aret o. Ndi, Ala aput aret me, mondok tiyanak menggerak. At Ala aput aret me, at ogoba oone konembunuk, aaninggin-paaninggin eeppugwi iigak kwe, iniki kwi’ndak logonet wagangge nagagerak. It aap Ala yorage kagak yoraga nen yorogo nogogwaarak nogo ti, inendage mbuuluk tiyanak negen kwe, at Yetut perak, Ala aput abu tiyanak lombok menggerak o,” yinuk, yorage, “It malayikat inom, Muta inom, ti kunduk mbuuluk tiyanak aret kwe, Yetut perak, abu tiyanak lombok menggerak o,” yinuk, yorage, eereegerak.

2) Ti’nuk, wone ambo’me ambi yorage logonet, “It aap Ala unde wonogogwaarak nogo kunduk, tiyanak aret wonogogwaarak kwe, tebenak negen iigak, at Yetut perak, mondok tiyanak aret menggerak o,” yinuk, yorage, eereegerak nogo liiru mbanak wonage.

3) Ti’nuk, wone ambo’me ambi yoragagerak nogo ti, at Ala aput Yetut nappi wagagerak ninake yagan warogo kambeegerak niniki abet mbareegurak nogo paga ninomaluk mondok mbo punuk, wondet eerogo pinanege nagagerik, at endage mondok tiyak yereegerak me, nit aakumi ninomaluk lek eerogo pinanuwak nduk ndomba warogo kani kunggwi, it Yakuri mendek iniki koombunuk alitik-alitak alut eeko logonet, laago lakwi, eekwi ti paga, “Ninagap ndarigin,” mbako nogogwaarak. Ti mbako nogogwaarak nogo ti, peebi Yetut amiya paga ninomaluk lek eerogo pinaniyak wakkagak eeko nogogwaarak me, a’me aret nggelok yereegerak.

It aa’nduk Iterali inogobamini iniki abet mba’nuk eeko nogogwaarak abu iya lombok wonage nogo it abet mba’nuk, eeko nogogwaarak nogo nit ndakndak abet mba’nuk, eeko logowok nduk, mbuku Iberani pasal 11 paga mbanak wonage o. “Wone yi, mondok liirogon pekkogo logonet, at Yetut abet aret mbako logogun o,” yinuk, at liiru mbaneegerak yi nen yereegerak liiru mbanak wonage. At Yetut yagan wake, aaninggin lombok oba kwi’nage, eeke kagak, waganeegerak nogo, nit liippuwok nduk, liiru yi mbaneegerak. Ndi, wone irip paga nit ninaruk wake, niniki aberak logonet eerit nogo logorak wone lengganogo yo’nirage, eeke nogo mbuku yi paga liiru mbanak wonage o.

------------------

AAKUMI IBERANI MENDEK INAKE LIIRU MBANAK WONE

1 Ala nen yoge kagak, apuluk nen yo’nirage menggerak wone

1 Maan aa’nduk Ala mbake menggerak nogo ninombomini ineenu aruwak nduk, Ala nen yorage kagak yoraga nogo, kulinik-kalinik inabi paga yorage, eerubok mendek inenggela’me eeriyak yorage, anebunu alitak lombok abok aret eeriyak yorage, eeke kenok, it nogo nen ninombomini yorogo nogogwaarak kwe,

2 o yogondak irip paga perak, ninenggela’me logonet, ogoba oone yo’nirage logowak nduk, aput lombok nappi wagagerak o. “Naput mban yi mendek ndi mendek unde logowak o,” yinuk, mippege nagagerik, ogoba nen, “Yogop ee’nu, ndogop ee’nu,” yoge kagak, aput nogo nen mbogut-nggween yi mendek ndi mendek abok aret wakkagagerak.

3 Ogoba mondok tiyanak eebe eya ndelenak-welenak aago kenok, “Wi!” ugwi nogo kokwak, aput ndak-ndak aret menggerak. Aput nogo ti, ogoba iniki ndak-ndak aret. Yi mendek ndi mendek wakkagagerak nogo abok aret, at oone omaawi paga pipporogo menggerak. Ninomaluk abok aret lek eerogo mbo nappege nagagerik, at agi mbogut paga mondok tiyanak menggerak nogo, eenggi abe’- nggan paga tiyarogon kwi’nari laganeegerak wonage o. Malayikat tebenak iigak, aput tiyanak menggerak wone

4 Togop aret me, at Ala nen, “Naput o,” yoge nagagerak nogo ti, malayikat ambi yoroolik me, it malayikat mendek tebenak negen iigak, at aput mondok tiyanak aret o.

5 At Ala nen malayikat mendek ambi yoge logonet, “Yogondak kat an naput age, ndi an kat kogoba age, eekoorak o,” yinuk, ti yorulik. Ndi, ambi ari logonet, “An ti, at ogoba age, ndi, at ti, an naput age, eerugun o,” yinuk, ti yorulik mban.

6 Ata, Ala nen at aput ambolom ndarak nogo, o nggween paga yime wuppi woraakit nduk, eeke logonet, “Kit an nayonggo nugu monggotak malayikat abok aret at mban alut eeko logonip o,” yinuk, yorage,

7 ndi, ti’nuk, it malayikat eeko menggaarak nogo mbiningge logonet, “It an nayonggo nugu menggaarak malayikat nogo, o wiya pogom agago piige, Ndi, it an nayeloman mini nogo, kani omoonuk kwak eerogo piige, Eeke minggirak o,” yinuk, mbiningge, eereegerak kwe,

8 at aput eeke logorak awone ari logonet perak, “Nogoba Ala wae. Koone lengganogo yorage menggenom ti, mondokmondok aret logogin o.It kabu’me menggaarak inawone mondok koonak mban mbangge menggendak ti, Mbim obate mbanak ti kwak aret me, kat in wakkagak agan nogo logogun o.

9 It obeelom eekwi iinok ti, kinikilom mbake, Ndi, maluk eekwi iinok ti, keebi lombok mbake, Eeke menggendak me, At Ala ti, kat kogoba Ala aret me, iniki ale’nggen kombake logonet, Amburu kilirogo pagareegerak paga koreewi tebenak iigak, inirimbaga tiyappagareegerak o,” yinuk, yoge nagagerik,

10 wone alik ambi ari logonet, “Nogoba o. O maan aa’nduk nggween yi, alom kwippege, Kat keenggi paga nen mbogut ogobakkigirogo pege, Eereegindak o.

11 Mbogut inom, nggween inom, ti lek arigin kwe, kat perak, kitok mondok aret menggendak o. Yum maan yugu me, nibik ari kenok, mbo pogo mengga kwak, mbogut-nggween yi togop aret lek eerigin o.

12 Yum etenggen maluk agaatak kenok, yuwi-mbuwi eerogo mbo punuk, Obaane’me alik ngget mendek yikkologo mengga kwak, mbogutnggween yi, togop eerigin kwe, Kat perak, alik ageelik, kitok aret wonage, Nda’nagagindak eyom lek ageelik mondok aret wonage, Eeke menggendak o,” yinuk, aput yoreegerak kwe,

13“ It kinom wim mbanak mendek nogo, aan lebenogo kabu’me piiga’lek neegak, An neenggi abe’nggan kwi’nari mok o,” yinuk, yoreegerak nogo ti, it malayikat nen eeruwak nduk yoroolik o. Ata, aput nen eeruwak nduk, yoreegerak ti paga, nonggop mbakop? Lek o. At Ala nen, “Naput o,” yoge nagagerak nogo ti, it malayikat mendek ambi togop yoroolik me, it malayikat mendek tebenak negen iigak, at aput mondok tiyanak aret kogo o.

14 Ndi, it malayikat ti nonggop negen menggaarak mbakop? Lek o. It nogo aakumi inogoma ninigen iiga’lek nogo pogom logonet, Ala ake eeko menggaarak me, Ala nen aakumi inagap ndaruwak nduk, leenogo piyareegerak nogo, yeenggwaaraawak nduk, yonggo nappiige menggerak it aret o.

2 Ninagap ndariyak wone ti mondok iya lombok aret o.

1 Togop me, nit Ala wone ninaruk konembunuk waganeegurak nogo, mbo punuk nomo agan nogwe niyo, ambinom nggirik-nggerok agago porogo logowok o.

2 Ala nen, “Yogop ee’nu, ndogop ee’nu,” yereegerak wone nogo, it malayikat nen ninombomini we inaruk konembunuk, mbo puwak nduk, yoroolik. Ata, mondok eeko logowak nduk, lengganogo yorogwe iigak, taganogo punuk, maluk eeko mbareegwa, Ala nen onggo mondok ndak-ndak eeppiyareegerak me,

3 nit ninagap ndariyak wone mondok iya kooneegerak nogo, kobak eerogo punuk wonogwe niinok, nit teppinanigin mbakop? Mondok lek o. Wone ti, aa’nduk ninowe nen aret paganogo yorage mbareegi, it koneneegwaarak nogo nen iniki yungguppegak yo’niroolik inoone mondok abet aret yo’nirogwe iigak,

4 “Wone yi abet aret o,” yinuk, waawok nduk, Ala nen ninagabiti warak mendek eeke, tam warak negen eeke, eerubok mendek eeke, eerit nage logonet,ninalitak lombok eeko logowok nduk, at Ala iniki mbareegerak nogo ndakndak Aberiniki nen tumbu’niragagerak kwe, mbo pugwi niinok, teppinanigin mbakop? Mondok lek aret o.

Ninagap ndarogo wo’niren noorak tu yareegerak wone

5 “Mbogut-nggween yi lek age logonet, obaane’me ngget mendek ambi ari woraagin o,” yogo monggoorak nogo ti, at Ala nen, “Malayikat unde logowak,” mba’nuk, yuulik.

6 Ata, aap ambi Ala wone liiru mbanak paga nen ari logonet, “Nit aakumi yi, taani me nduk, abe’ninake, Ndi, aap inapuri nit yi, taani me nduk, liippinanege, Eeke menggendak o?

7-8 We yogondak luululuk, it malayikat tiyanak wonogwe iigak, nit aakumi tebenak logowok nduk, ogobakkigirogo pinanege, Ninendagembogut abu tiyanak ninayuk warak logowok nduk, koonogo pinanege, Eeke nagagindik, Yi mendek ndi mendek abok aret nit mban ninabu’me logowak nduk pereegindak o,” yinuk, yereegerak nogo ti, yi mendek ndi mendek nit aakumi ninabu’me pege logonet, ambiriluk ambi ninabu’me logorak lek ti mbarulik. Ata, abok aret ninabu’me logowak nduk kooneegerak nogo, liiru mbaneegerak kwe, yogondak yi paga ninabu’me wonage kaga’lek ogoorik o.

9 At Yetut perak, tiyanak mondok ayuk warak wonage kogo ogoorik o. At Ala iniki kunik en eeppinanege menggerak me, malayikat tiyanak iigak, aput ninalitak lombok ninake kambuwak nduk, ne ambit luulu at tebeppege mbareegi, nggween paga wambi wage nagagerik, ninake kangge logonet, andi-pandi kagak waganeegerak ti paga, aap ambi amindikamendek li’luk eeppogo mengga kwak, Ala nen at aput togop aret ayuk wurogo tiyappereegerak wonage agaarik o.

10 At yi mendek ndi mendek abok aret wakkage nagagerik, unde menggerak Ala nogo nen, “Napuri apit ninom ndak-ndak tiyanak logowok o,” yinuk, ninagap ndaruwak nduk, ninowe nen wo’niren noorak nogo, abut mbangga’lek kagak wo’- niren noorak meek me, at kunduk iniki kole aruwak nduk, “Aa’nduk abut mbanikit o,” yinuk, andi-pandi eerogo at oba puurak kooneegerak nogo ti, op aret kooneegerak o.

11 At Yetut nen ninomaluk lek eerogo punuk Ala ake leenogo pinanege menggerak nit inom, at leenogo pinanega inom, ninogoba Ala ambit aret me, ninowe Yetut nen, “Nawuri o,” yinuk, yo’niroorak agabiti mbaka’lek logonet,

12“ Kendage wiganogo noreewi wonogwe me yoranet nage, Kapuri kuwak aago inenggela’me kendage tiyappege, Eerigin o,” yinuk, yoge,

13 ndi, ambi ari logonet, “An niniki at paga panggonak wonage agarik o,” yinuk, yoge, ndi, ambi ari logonet, “Ala nen wo’nereegerak napuri ninom yime aret ogoorik o,” yinuk, yoge, eeke menggerak o.

14-15 At Yetut ti, aap a’nuk kambemenggerak paga, at kanggwi alom unde menggerak Tile nogo omaawi lek eerogo punuk, it kambuurak inagabiti nen, “Nabelan-kabelan aruwok lak piriguru agan wagagerak yi, ao,” yinuk, iniki mondok aaninggin ndugu agan koonit nugu logonet, iniki wakko’net nugwi nogo, teeluk eerogopiyaakit nduk, nit at apuri nineebe nggween paga kanggo monggoorak mendek ndak-ndak aret eekkolagagerak.

16 At eereegerak nogo ti, it malayikat mendek yeenggwaaraakit nduk eerulik o. Ata, at Abarakam ombowologwe yeenggwaaraakit nduk, eereegerak me,

17 nit aakumi maluk eekwi niinok, Ala anini ninombake nogo, iniki yanggo yuwak nduk, Ala unde inowe nggwok logonet, ninabuwa nen puk aga’lek ko’lu-kii’me ninake eeke logowak nen, nit ee’ninake menggerak nogo, abok aret at ndak-ndak eeriyak age mbareegi, aa’nduk at awuri nit pogom aret eekkolagagerak.

18 At iniki nggagangge kagak, iniki lek agagerak kwe kagak, ogogumbuk nu’lek logorak mamunggolagagerak me, yogondak nit niniki nggagani wage kenok, ninake eeke logonet, yeenggwa nirage wonage agaarik o.

3 Muta tebenak kagak, Yetut tiyanak menggerak wone

1 Togop me noreewi o. At mbogut paga menggerak nogo nen kinayonggo pege nagagerik, at apuri leenogo pinagareegerak me, nit wone abet mba’nuk, mugurok nogwe niigak, Ala unde ninowe nggwok logonet ninake eeke logowak nduk, nappi wagagerak Yetut nogo, liippogo logowok o.

2 At Muta nogo, Ala awi wurik me logonet, eeriyak nogo puk aga’lek ko’lu-kii’me eeke nagagerak kwak, ninake eeke logowak nduk, Ala nen at Yetut mippereegerak nogo ndak-ndak eerit nage menggerak.

3 O wurik tebenak kagak, aap o wuketak nogo tiyappogo mengga kwak, Muta tebenak kagak, Ala nen Yetut mondok tiyanak logorak mbareegerak o.

4 Yi o ndi o ti, aakumi nen aret wuko menggaarak kwe, yi mendek ndi mendek abok aret ti, Ala nen aret ogobakkigireegerak.

5 At Muta nen, “An Ala ayeloman aret me,” yinuk, ake eerit nage logonet, peebi eeriyak wone aakumi ineenu aruwak nduk, Ala awi wurik me puk aga’lek ko’lu-kii’me at ake eeke nagagerak kwe,

6 Keritut perak, ogoba Ala awi wurik unde aput at aret me, togop aret ko’lu-kii’me eeke menggerak. Ndi, nit perak, nit niniki lunik ale’nggen mbakwi nogo, “Abet aret ee’ninabi woraagin o,” yinuk, at woroorak tokkogo logonet, mbo pega’lek mondok nu’lek porogo wonogwe niinok, Ala awi wurik ti, nit nineebe aret mbaruwok o.

Ala ninom yonggonggologo logorak wone

7-8 Togop me, Aberiniki nen ari logonet, “Kinombomini karume wogo logonet, inogogumbuk a’nuk, Ala wone, Nineebi o, yinuk, Ala anini wunduwak nduk liiritlaarit yorit wogo nogogwaarak nogo kokwak, yogondak Ala nen wone kit yokkirage kenok, Nineebi o, yinuk, kinogogumbuk arugup o.

9 Karume time tahun 40 paga kinombomini inenggela’me eerit wage nogo, inigen kogo logonet kwe, Anini wungge kaamun ilik, lek a? yinuk, liirit-laarit yogak mban eeko nogogwaarak me,

10 anini nen mondok mberiragagirak. Mberirage logonet, An yokkirage eeka’lek logonet, kiniki mondok worokot-liinik monggotak yi, neebi a, yinuk,

11 An yonggonggolage minggim, kit ninom yonggonggola ungguurak abu lek o, yinuk, Nanini nen nowak mbanogo wone ti abu aret yoragagirak o,” yinuk, yereegerak.

12 Togop aret yereegerak me, noreewi o. Kit togon Ala mondok eenik menggerak kagak, nomonogo mbopunuk, abet mbaka’lek kiniki maluk koonit nugwi kiyo, tum wakkologo logonip o.

13 “Ala nen ninooka’lek kagak,” mba’nuk, maluk eerit nogo logonet, kiniki omaawi eekkinake kero, wone, “Yogondak o,” yereegerak nogo ti, lek aga’lek awo aret wonage me, Ala nen yokkirage nogo, konenggo logonet, kiniki eyak wat-wat yogo logonip o.

14 Nit aa’nduk wone konembunuk, “Yi abet aret o,” yinuk, waganeegurak nogo, nggirik-nggerok agago porogo wonogwe niigak, o age yobok ari nage kenok, Keritut ninom kunik me, eeppinaniyak mbareegerak nogo, eeppinanege logogin aret o.

15 “Inogogumbuk a’nuk, Ala wone, Nineebi o, yinuk, Ala anini wunduwak nduk liiritlaarit yogo nogogwaarak nogo kokwak, Yogondak Ala nen wone yokkirage kenok, Nineebi o, yinuk, kinogogumbuk arugup o,” yinuk, yereegerak liiru mbanak nogo ti,

16 taani nen Ala wone konembunuk, “Woorak nineebi o,” yinuk, at anini wunduwak nduk yogo nogogwaarak mbakop? Lek o. At Muta nen it aakumi Iterali abok aret o Metit nen wogoren wundi wagagerak nogo nen aret liirit-laarit yogo nogogwaarak nogo lek a?

17 Ndi, Ala nen anini inoba piige kagak, tahun 40 eereegerak nogo, taani o? Lek o. It maluk eerit nogo mbareegwa, inooreegerak karume kambit nogogwaarak, inowak nggininit nagagerak nogo lek a?

18 Ndi, “An yonggonggolage minggim kit ninom yonggonggola ungguurak mondok lek o,” yinuk, at owak mbanogo wone yoragagerak nogo ti, taani yoragagerak mbakop? Lek o. It at oone taganogo punuk alik eerit nogo nogogwaarak nogo lek a?

19 It kinombomini nen aret iniki at oba panggombunuk, oone abet mba’- nuk, mugurok nogo logolik me, it unggwi noorak meek aret agagerak iigo o.

Pasal 4 1 Togop me, at ninom yonggonggola ungguurak nduk, “Woraanip o,” yinuk, abok yo’niragagerak nogo, lek aga’lek awo aret wonage me, nit ambi eerumonggoorak paga ninom yonggonggola ungguurak meek age kero, liippunuk, eeko logowok o.

2 Ninombomini wone obeelom wone yorogogwaarak koneneegwaarak kwe, iniki abet mba’nuk woolik me, wone ti paga ambi obeelom eekkoloolik we aanom warogo koneneegwaarak nogo kokwak, nit togon ndak-ndak, obeelom wone yo’nirogogwaarak nogo, abet mba’nuk wagangga’lek kenok, unggwi noorak meek age kero, liippogo logowok o.

3 At Ala nen, “An yonggonggolage minggim, kit ninom yonggonggola ungguurak abu lek o, yinuk, Nanini nen nowak mbanogo abu aret yoragagirak o,” yinuk, yereegerak liiru mbanak nogo ti, mbogut-nggween wakkage logonet, at eeriyak mbareegerak nogo, worok togon eeppunuk, muk tat yonggonggolage logonet yereegerak me, ti ngge nduk yereegerak mbakop? Lek o. Ti, nit abet mbakwi ninom peebi yonggonggola ungguurak nogo aret nduk, yereegerak o.

4 Ti’nuk, nogo 6 yippunuk, ko’lu 7 paga eeriyak Ala yereegerak liiru mbanak nogo, aap ambi nen mbiningge logonet, “At Ala nen, An yi mendek ndi mendek abu aret wakkagarak me, yinuk, nogo 6 yippunuk, ko’lu 7 paga tat yonggonggolage puk wonagagerak o,” yinuk, yereegerak nogo mbiningge,

5 ti’nuk, ambi ari logonet, “An yonggonggolage minggim, it ninom yonggonggola ungguurak abu lek o,” yinuk, yereegerak mbiningge, eereegerak liiru mbanak wonage ti paga

6 it aa’nduk obeelom wone yorogogwaarak nogo, taganogo mbo pereegwaarak paga Ala yonggonggolage menggim unggwi noolik me, inobaane’me aakumi alik mendek inom yonggonggola ungguwak nduk yereegerak kogo o.

7 Togop me, wone, “Yogondak kit Ala nen yokkirage kenok, Nineebi o, yinuk, kinogogumbuk arugup o,” yereegerak wone aginggwe aa’nduk mbininogo yokkiragarak nogo aret yi tahun ndi tahun eeppunuk, o peebi aap Ndawut nogo togop aret yoreegerak liiru mbaneegerak me, wone, “Yogondak o,” yinuk, Ndawut yoreegerak nogo ti, Ala nen ne alik ambi eyom paga aakumi alik mendek inom yonggonggola ungguwak nduk, iniki koombunuk, yoreegerak kogo o.

8 Aap Yotuwa nen yonggonggologo menggam ninombomini piya woraanetak en, Ala nen ne alik ambi eyom paga yonggonggoloorak yereegerak wone nogo ti, yenetak lek kwe,

9 yereegerak aret me, Ala nen nogo 6 yippunuk, ko’lu 7 paga tat yonggonggolage wonagagerak nogo kokwak, yogondak nit Ala apuri kunduk yonggonggologo logowok nduk, o ne ambi punogo pereegerak wonage o.

10 Ala yonggonggolage menggim ninom yonggonggola ungguurak mbakwi kenok, Ala nen yi mendek ndi mendek abu wakkage nagagerik, tat yonggonggolagagerak nogo kokwak, nit ndak-ndak tat yonggonggologo logogun o.

11 Togop me, it Iterali mendek aa’nduk Ala wone taganogo mbo pogo mbareegwa, “Kit yonggonggola ungguurak lek o,” yinuk, yoragagerak nogo kokwak, nit ndakndak yo’nirage kero, unggwi nawok nduk, wakkenet unggwogo logowok o.

12 At Ala mondok eenik logonet, alik en eerit nage menggi kwak, at oone ti ndak-ndak mondok omaawi alik en ninikime nggaganogo yo’nirage menggerak. Mbuti nggawi ngget peenok-peenok maarak ti, ngget mbuuluk negen me, ninendobanggun yunggu’me mondok pene’na unggwage logonet, ninowak kagak ninowak ako kin eeppi unggwage menggerak kwe, Ala wone yi perak, ngget mondok alik negen aret me, ninikime mondok nggoguk yi unggwage logonet, eeriyak niniki koonggo monggoorak nogo, abok aret leenogo kin eeppege menggerak.

13 Nit aakumi inom, yi mendek ndi mendek ogobakkigirik inom, abok aret at Ala enegen kage menggerak me, ambit-ambi at enegen neega’lek me nduk, kumaa’nariyak abu meek o. At enggaanom paga yi mendek ndi mendek abok aret kin paga wonage me, at abok aret enegen kage menggerak o. Togop aret me, nit eeko monggoorak nogo ambi kumaappugun lek abok aret mbininogo at yorugun o.

Ala unde ninowe nggwok Yetut aret wone

14 Nit Ala unde ninowe nggwok Ala aput Yetut nogo, mbogut ta’- mban-mban aago kagak irimbaga agi lombok tiyarogon kwi’nari lagangge nagagerik, yogondak ninake eeke wonage me, nit wone abet mba’nuk waganeegurak yogo monggoorak nogo, mondok nggirik-nggerok agago porogo logowok o.

15 Ala unde ninowe nggwok nogo nen nit aap nggween paga mendek me, ninobaabut ningginnanggin eekwi niinok, “Eebi,” ninomba’nuk ninake ugun-ugun eekeelik o. Ata, “An kagagirak nogo areteeginake o,” yinuk, ninake liirogon eeke menggerak o. Nit ninabut mbaniyak nduk, aaninggin-paaninggin ninoba age menggerak nogo, at togop aret oba age kagak maluk eeka’lek ogogumbuk logonet, waganeegerak eenu me,

16 yogondak aaninggin ambi ninoba age kenok, ninabuwa mbake logonet, iniki kunik en eeppinanege kaawok nduk, ninagabiti mbaka’lek at Ala iniki kunik en eeppinanege menggim nogome panggo yi ungguwok o.

Pasal 5 1 At aap Ala unde inowe nggwok nogo ti, aakumi nen Ala alut eeko logonet, yi mendek ndi mendek ake pi wagaatak nogo, Ala wogoge, ndi, maluk eekaatak nogo, it inake warogo kani kumbege, eeke logowak nduk, Ala nen aakumi inenggela’me nen ambi leenogo mippegak eeke menggerak.

2 At aap ti, aap nggween paga mendek maluk eeke menggerak aret me, aakumi Ala wone liippega’lek nomo agan nogo logonet, maluk eekwi iinok, inabuwa mba’nuk, inake yanggorogon eeke menggerak.

3 Aakumi maluk eekwi nogo, inake warogo Ala wogoge logonet, at togon aap nggween paga mendek maluk eeke menggerak aret me, omaluk lek eerogo puwak nduk, ake warogo Ala wogoge menggerak.

4 Ndi, it iniki mba’nuk, “An Ala unde inowe nggwok logokit o,” yinuk, miikkologo logolik. Ata, Ala nen aap Karun leenogo mippereegerak nogo kokwak, leenogo mippiige menggerak.

5 Togop ndak-ndak at Keritut nogo nen, “An Ala unde inowe nggwok logokit o,” yinuk, tiyappatulik o. Ata, Ala nen at yoge logonet, “Yogondak kat an naput age, ndi, an kat kogoba age, eekoorak o,” yinuk, yoge,

6 ndi, aap ambi nen Ala yereegerak wone liiru mbanak mbiningge logonet, “Aap Meliketerek eeke nagagerak nogo kokwak, kat an neebe unde logonet, mondokmondok nake eeke logomunggun o,” yinuk, yereegerak mbiningge, eereegwaarak ti paga Ala nen aret leenogo mippereegerak kogo o.

7 Maan at Yetut aakumi kwak nggween paga yime nege logonet, kambuurak agabiti nen leenggu maake logonet, oone nggwok paga tamban eeke, “Nagap ndaru o,” yinuk, Ala nggino yoge, eereegerak nogo, ogoba nen yoge kenok aruk konok mban eeke nagagerak me, aput nen tamban eereegerak nogo Ala aruk koneneegerak kwe,

8 “Naput aret kwe, andi-pandi oba pemenggaarak paga an yoge nogo, E o, yinuk, yanggonak eeke logorak mamunggolaawak o,” yinuk, teppereegerak.

9 Teppege mbareegi, nit ee’ninake menggerak nogo, at abu li’luk eerogo mamunggolage nagagerik, nit at oone woppunuk, eerit nogwe nogo, abok aret nineenik mondok-mondok logowok nduk, ninagap ndake logorak alom at aret agagerak me,

10 Ala nen, “Aap Meliketerek eeke nagagerak nogo kokwak Ala unde inowe nggwok kat aret o,” yinuk, mippereegerak.

Ala wone mbo pugwi iyo, liippuurak wone

11 Wone yi mendek yokkiroorak ambik wonage kwe, ambinom koneniyak anggon eekkinake kagarak me, liirogon mbininogo yokkiroorak meek ee’naki o, noreewi.

12 Kit o maan togon Ala wone konenggo nogogutak me, muk mamuniragak mendek logorak kwe, omaawi mendek noorak meek kenok, yilak amburu negen mban nonggo logorak kinobaabut kiigirak me, alom wone aa’nduk konenggo nogogutak nogo mendek mban ambinommamunggiroorak ogotak kiigo o.

13 It yilak amburu nunggwi nogo ti, elege-aabologwe pogom me, maluk eeriyak obeelom eeriyak eraambe yelok kaga’lek aret menggaarak kwe,

14 omaawi mendek nunggwi iinok perak, aap kole iniki warak pogom, Ala wone mondok liippunuk eekwi me, maluk eeriyak obeelom eeriyak eraambe yelok aret kogo menggaarak.

Pasal 6 1-2 Togop me, nit abet mbaruwok nduk, Keritut eeke nagagerak wone aa’nduk mamunik nogo mendek mban mugurok nogo logorak lek o. Ata, nit niniki kole ee’ninaburak wone nogo mendek inom woppunuk, mugurok nogo logowok o. “Nit obeelom eekkolaawok,” mba’nuk, eeko logonet kwe, kagak kanggo nogogurak wone nogo, mbo punuk, Ala abet mbakwi wone inom, niyome wanggwi wone inom, inanobak nineenggi tebembiinok, tamban eekwi wone inom, aakumi kanggaatak ineenik agago mippiyoorak wone inom, o age yobok paga inowak loonogo aaninggin inoba kwippiyamenggerak mondok-mondok yagan wako logorak wone inom, wone ti mendek abok aret ti, ogowa pugu pogom wonage op aret kwe, uum pega’lek ogowa mban pit nogwe ti mage o.

3 Ata, nit niniki kole ee’ninaburak wone nogo woppunuk, mugurok nogo logowok o. Ndi, Ala nen, “Eeriyak o,” ari kenok, ninom aret eerit nogo logowok o.

4 It aakumi inomaluk mbo punuk, Ala wone konenggwi iigak, inikime eya aganake, mbogut paga nen onggo lek we wo’nirage nogo ombat kogwe, Aberiniki inikime waganggwi,

5 Ala wone ninikime obeelom eeppinanege nogo muk liippugwi, ndi, o age yobok paga Ala nen nineebe mondok alik negen eeppinaniyak wone nogo ineenu ogwe, eeko nagaatik,

6 mbo punuk, nomoninuk alik eerit nogwe iinok ti, Keritut eyo karo-karo paga ambinom nabenogo punuk, nggwok paga enggali wappugwi me, peebi inomaluk mbo punuk, Ala oba nabennari noorak abu meek aret kaagun o.

7 O mayu wangge logonet, nggween yawenogo pegetak me, aakumi awi yakkolagaatak nogo nen anggen obeelom mbanggologwe Ala nen iige nagaatik, “Nggween yi, obeelom aret o,” yinuk, ale’nggen mbake menggerak kwe,

8 wola inom, alok inom, mban lagangge kenok perak, Ala nen, “Nggween yi, abu maluk me, pulunogo punuk, kani kumbikit o,” yinuk, mbake menggerak.

9 Noreewi o. Kit nit niniki kunik me, wone ti eeriyak yokkirogoorak kwe, Ala nen togop eekkinaburak nit mbaka’lek ogoorik o. Kit muk kinagap ndareegerak me, Ala nen aakumi inagap ndake logonet, obeelom eeppiige logorak mbareegerak nogo aret obeelom mban eekkinake logogin mbako ogoorik o.

10 Kit kinogoba Ala a’me nggelok eeke menggerak me, at eyabu eerit nogo logonet, at endage tiyappuwak nduk, “Ao,” mba’nuk, kinoreewi Ala apuri yeenggwaarogo nogogutak inom, yogondak awo yeenggwaarogwe wonogwe inom, at mari eerogo pigin lek o.

11 O age yobok paga eeriyak niniki lunik wonogwe nogo, “Abet aret wo’- niraagin o,” yinuk, wone ti paga kiniki panggonak logonet, kiniki mondok aganggen kerek togon kinalitak lombok mugurok nogo logorak, “Ao,” lombok kinombako logonet, yokkirogo ogoorik o.

12 Ala wone mugurok noorak kineebi eekkinake ti mage o. Ata, Ala nen it aakumi, “Togop eeppinagagin o,” yinuk, wone yoragagerak nogo, abet mba’nuk, iniki inaanaganggenggwi lek mondok kwi’ndak wonogo mbareegwa, ndakndak eeppiyareegerak nogo pogom, kit togop ndak-ndak logorak kinombako ogoorik o.

Ala nen yegetak a’me nggelok eeke menggerak wone

13-14 At Ala nen Abarakam abok yoge logonet, “An nen abet aret nale’nggen nggwok togon koba pagage logonet, kombowologwe apit wokkirigin o,” yinuk, yoreegerak nogo ti, at endage tiyanak kokwak, ambi wonage lek me, at endage aret kunogo yoreegerak.

15 Yoge mbareegi, Abarakam nen, “Abet aret eeppanigin o,” yinuk, iniki mondok kwippunuk, tokkage nagagerak me, abok yoreegerak nogo aret waganeegerak.

16 Aap ambi at oone mondok abet mbaruwak nduk, aap ayuk warak ambi endage kunogo yorage ti paga it wone onggo-onggo yogwe nogo, inoone lek aret age menggerak.

17 Nogo ndak-ndak at Ala nen, “Togop eekkabigin o,” yinuk, iniki koombunuk, abok yoreegerak nogo, “Peebi Abarakam ombowologwe nen Ala alik eeriyak iniki koombunuk, yo’niraagin lek, yo’nirage nogo abu ndakndak eerigin,” nombaruwak nduk, wone eeppiyoorak Abarakam abok yoreegerak nogo yoge logonet, at endage inom kumbatinuk yoreegerak o.

18 At Ala nen wone ambi iniki koombunuk Abarakam abok yoge, ndi, ti’nuk ambi, pilit mbarukwak at endage inom kunogo yoge, eereegerak nogo ti, at pilit puguniyak abu meek me, wone yugu alom mbere, lek eerogo puurak lek mendek aret yoreegerak. Ti yoreegerak paga at Ala nen, “An alik eeriyak niniki koombunuk, yokkiraagin lek o,” yinuk, nit ninagap ndarak mendek, “Wo’niraagin,” yo’niragagerak niniki lunik mugurok nogo monggoorak nogo nen abet mba’- nuk, mugurok nogo logowok nduk, abok yoreegerak me, nit mondok mugurok nogo logowok o.

19 Yiiro niyo wonok nage kero, eyo nggwok paga mbarembogo mengga kwak, nit niniki ti, niniki lunik nogo paga aret mbarenak wonage o. Yiiro eyo nu’lek paga mbarembogo mengga kwak, niniki lunik nogo ti, Ala awi wurik me yum oolo ogoorak kagak akem time mbarenak wonage me, lek arigin lek mondok nu’lek mbarenak aret logogin o.

20 Ndi, at Yetut nogo ti, aap Meliketerek eeke nagagerak nogo pogom, Ala unde ninowe nggwok mondok-mondok logowak nduk, mippereegerak me, nit peebi unggwi nawok nduk, at aa’nduk ninake tu yarit unggwi nagagerak wonage o.

7 Keritut Meliketerek imbirak eereegwaarak wone

1 Aap Meliketerek nogo ti, aakumi o Talem mendek inowe endagembogut inarum logonet, at tiyanak lombok menggerak Ala nogo, inom unde wonagagerak. Ne ambi paga aap inendagembogut ineebe ambik nen o Torom-Nggomora inawi oonda mbambunuk, inamendek kugun wonok nogwe me, Abarakam awuri inom muguren nage nagagerik, tebenogo piinok, kugun waganeegwaarak nogo ndininuk, iyokan ame wage me, aap Meliketerek nogo ka wungge nagagerik, ale’nggen Abarakam oba pereegerak.

2 Ale’nggen oba pege mbareegi, Abarakam nen ndininuk wagagerak nogo, “Kinamendek 10 wonage kenok ambi yendenogo an nake panu o,” yinuk, Ala nen yereegerak nogo ndak-ndak yendenogo Ala ake aap Meliketerek nogo wogoreegerak. Aap Meliketerek endage toonak nogo ti, alom mbere wonage. Ambi ti, “Iniki Abe Koonak Logonet Eeka Endagembogut o,” yinuk, yogwe, ndi, ambi, at o Talem endagembogut wonagagerak me, endage ambi, “Aakumi Iniki Ugun Inale’nggen Mbakwi Inogoba Endagembogut o,” yinuk, yogwe, eeko nogogwaarak.

3 At aap Meliketerek nogo ti, agalo-ogoba inom, ndarak alom inom, ne nda’nagagerak inom, ne kambeegerak inom, mbininogo liirumbanak lek ti paga at Ala aput kwak Ala unde mondok-mondok itok menggerak kogo o.

4 At Abarakam ti, nit apit ninombo aap nggwok aret wonagagerak kwe, at awim tebenogo piinok, wage nagagerik, kugun wogo ndininuk wagagerak nogo obeelom kenok, yendenogo Ala ake aap Meliketerek wogoreegerak ti paga, at Meliketerek nogo ti, aap mondok nggwok aret kogo o.

5 Ala nen wone, “Yogop ee’nu, ndogop ee’nu,” yinuk, aakumi Iterali mendek yorage logonet, “Kinamindik- kinamendek 10 wonage kenok, ambi yendenogo an nake panugwi kiinok, it an neebe unde Lewi mendek nen mban waganggo logowak o,” yinuk, yoragagerak liiru mbanak nogo ti, it Abarakam ombowologwe nen Ala ake pugwi nogo, inoreewi it mendek nen pugwi kwe kagak aret it Lewi ombowologwe nogo nen waganggo logowak nduk, yoragagerak kwe,

6 aap Meliketerek perak, Lewi mendek ndarak lek kwe, Abarakam nen Ala ake pugu yendenogo wogoge mbareegi, “Ala nen abok yoreegerak nogo porogo menggerak nogoba aap nggwok yi aret me, nagabiti o,” yinuk, yuurak kwe kagak, wagangge nagagerik, ale’nggen oba pereegerak.

7 It aap inoweewi inendage warak nogo nen, inawuri inendage lek tebenak mendek inale’nggen inoba piigo menggaarak nogo lek a? Togop eeko menggaarak me,

8 it aap Lewi ombowologwe Ala ake pugu waganggo menggaarak nogo ti, it aap ambi kangge kagak, obaane’me ambi mippegak eeko menggaarak mendek nen, Ala ake pugu waganggo menggaarak kwe, at ambi eereegerak nogo ti perak, “Ndi eyom paga kambeegerak,” liiru mbanak lek me, at mondok- mondok eenik logonet, wagangge menggerak nogo mendek negen aret kogo ogoorik o.

9-10 Ndi, aap Meliketerek nogo nen Abarakam ka wungge mbareegi, Abarakam nogo nen at ombooluk Lewi nogo nda’naga’lek awo inikime kagak Ala ake pugu wogoreegerak me, it Lewi mendek Ala ake pugu waganggo menggaarak nogo nen Ala ake pugu aap Meliketerek wogoreegwaarak yuurak ti, op aret o.

11 It aap Lewi ombowologwe nogo, Ala unde logonet eeko logowak nduk, Ala nen mippiige mbareegi, it nen aakumi inake eeko logonet obeelom eeppiyaawak nduk, “Yogop ee’nu, ndogop ee’nu,” wone yugu inom yoragagerak nogo, eeko logonet kwe, it eekwi paga aakumi obeelom aganaburak op logonetak en, peebi it aap Ala unde Karun ombowologwe mendek nogo mbo piinok, aap alik Meliketerek mendek ambi mippiyoorak koonenetak lek o.

12 Ndi, it Ala unde logonet eeko menggaarak nogo, lek eerogo punuk obaane’me alik ngget mendek ambi eeko logowak nduk, mippiige kenok, it eekologorak wone ngget mendek inom yorage menggerak.

13 At Meliketerek mendek mippuurak an yokkiragarak nogo ti, at ninowe Yetut nen eeke logorak me nduk, yokkiragi o. At anebunu Lewi mendek lek anebunu alik mendek me, at anebunu mendek ambi nen aakumi inake warogo kani kunggo menggam nogome Ala unde logonet, eeko menggaarak nogo, eeka’- lek aret agaarik o.

14 At ninowe ti, anebunu Yekura mendek nit abok nineenu o. Ndi, Muta nen, “Peebi aap Yekura mendek ambi Ala unde logogin o,” yinuk, ti yuulik kwe,

15 aap anebunu alik ambi Meliketerek kokwak, Ala unde logowak nduk kin agagerak ti paga, Ala nen inanebunu Lewi mendek nogo mbo piinok, aap anebunu alik mendek mippuurak kooneegerak kogo ogoorik o.

Aap ambi Meliketerek kwak Ala unde logorak wone

16 Aap alik Meliketerek kokwak Ala unde logowak nduk, mippereegerak alom nogo ti, aakumi nen, “Aap ti mendek ndarak kenok ambi Ala unde logorak o,” yinuk, wone lengganak nogo paga mippulik o. Ata, at lek eerogo puurak lek mondok itok eenik menggerak ti paga Ala nen aret mippereegerak.

17 Ala nen at mippege kenok eeke logorak wone yoge logonet, “Aap Meliketerek eeke nagagerak nogo kokwak, kat an neebe unde logonet, mondokmondok nake eeke logomunggun o,” yinuk, yoreegerak liiru mbanak nogo ndak-ndak aret mippereegerak.

18-19 Ti eereegerak paga Muta wone lengganogo yoreegerak nogo, mugurok nogo logonet, obeelom eekkolaawok nduk, eekwi iigak kwe, obeelom eerogo piiga’lek we aanom warogo eeko nogogwaarak me, “Yogop ee’nu, ndogop ee’nu,” wone aa’nduk lengganak nogo, lek eerogo punuk, wone alik ngget mendek kin eeppereegerak me, “Wone yi, mugurok nogwe paga obeelom eeppinaniyak abet aret kogo,” yinuk, niniki lunik logonet, Ala owagam nagak eeko ogoorik o.

20 It aa’nduk Ala unde logonet, eeko logowak nduk, mippiigo logonet, pilit mbakwi iyo, Ala endage kunogo mippiigo logolik kwe,

21 Ala nen at Yetut mippege logonet perak, “Kat an neebe unde logonet, mondok-mondok nake eeke logomunggun o, yinuk, At endage kunogo kumbuk mbaneegerak me, Oone alik arigin abu lek o,” yinuk, yoreegerak nogo ti, at endage inom kunogo mippereegerak ti paga at Yetut ninake eeke logowak nduk koonogo mippereegerak nogo,

22 eeke logonet, aa’nduk eekwi yobok ari nagagi kwak, yobok yigin lek o. Ata, yogondak mondok lik togon aret eerigin mbako logowok o.

23 Ndi, ambi, it aa’nduk Ala unde logonet eeko nogogwaarak nogo, mondok-mondok eeko logolik. Ata, ambi kangge kagak obaane’me ambi mippegak eeko nogogwaarak me, ineebe ambik nen aret eeko nogogwaarak kwe,

24 Yetut perak, mondok itok menggerak me, ambi obaane’me mi’na’nuk eeke logogin abu lek o. At alik nen mondok-mondok eeke logogin o.

25 Togop me, nit aakumi niniki at oba panggombunuk, Ala owagam nogwe niinok, at ninake Ala yoriyak nduk mondok eenik mi’ndak menggerak me, ninagap ndarogo mondok obeelom agago pinaniyak op aret o.

26 Ala unde ninowe nggwok ninake eeke logonet, obeelom eerogo pinanuwak nduk mippuurak agagerak nogo ti, Keritut aret o. It aakumi maluk eekwi inenggela’me nege nagagerakkwe, at maluk ambi eeke, ndi, aakumi inoone at oba pugwi, eeka’lek mbareegi, mbogut ta’mban-mban aago kagak, irimbaga tiyarogon kwippi laganeegerak. Kwippi lagangge mbareegi, at maluk eeka’lek mondok obeelom ake leenak aret me, nit aakumi ninabuwa nen ninake eeke wonage o.

27 Ninake eeke logonet, it aap Lewi mendek Ala unde inoweewi nggwok nogo nen ko’lu-kii’me aakumi inake warogo Ala wogogo logonet, aa’nduk it maluk eekaatak nogo lek aruwak nduk, Ala wogogwi, ti’nuk, peebi aakumi ugun maluk eekaatak nogo lek aruwak nduk inake wogogwi, eeko mengga kwak, at togop eekeelik o. At Keritut perak, “It maluk eekwi nogo, lek eerogo piyaakit nduk inake kambikit o,” yinuk, Ala ake warogo wogogo nogogwa kwak, nit ninomaluk lek eerogo pinanikit nduk, at ne ambit mondok nggaruk togon ninake kambeegerak.

28 Wone Muta yoreegerak ndakndak eeko logonet, it aap nggween paga mendek kagak Ala unde inowe nggwok logowak nduk, mippiigo menggaarak kwe, Ala nen at aput mippege logonet, endage kunogo yoreegerak nogo ti, wone Muta yoreegerak nogo aa’nduk kagak peebi yoreegerak me, at aput iniki mondok koleewak Ala unde ninowe nggwok ninake eeke logowak nduk, mippereegerak.

8 Yetut ti, Ala unde ninowe nggwok aret o

1 Nit wone yogwe yi nogo, alom liirogon yi aret yokkira o. Ala unde ninowe nggwok ti, togop aret wonage o. At ninogoba mondok tiyanak menggerak mbogut paga wone lengganogo yorage menggim eenggi abe’- nggan paga kwi’nari laganeegerak logonet,

2 it aakumi nen ooliya negen wureegwam nogome eeke lek o. At ooliya abe Ala nen wureegim Mage Lombok Menggim time aret ninake eeke agaarik o.

3 At Ala unde inowe nggwok nogo ti, yi mendek ndi mendek Ala ake pege, at ake warogo wogoge, eeke logowak nduk, leenogo mippogo menggaarak nogo ndak-ndak, Ala unde nit ninowe nggwok yi nogo kunduk, ninake eeke logonet, at we eeke logorak meek o. At togon amendek ambi Ala ake puurak aret o.

4 Ala unde ninowe nggwok yi nogo ti, nggween paga yime ninom logonetak en, at Muta nen, “Ala ndogop wogogo logonip o,” yinuk, lengganogo yoragagerak nogo ndak-ndak, wogogo logowak nduk, Ala unde ineebe muk mippiyareegerak wonogwe me, Ala unde ninowe nggwok logonetak lek o.

5 At Muta nen it aap Ala unde logonet, eeko logowam ooliya negen wuriyak nduk eeke me, Ala nen, “Puut irimbaga nen wakkagak, Yogop aret ogobakkigirumunggup o, yinuk, yokkigi yi, ndak-ndak aret eeko logowak, yegerak, yoret o,” yinuk, yoreegerak me, o eebe mbogut paga wurik wonage kagak, it Ala unde inoweewi nogo ti, we ogut wakkagak ooliya wurik paga eeko menggaarak kogo ogoorik o.

6 Ndi, yogondak eerogo pinaniyak kooneegerak wone nogo ti, mondok iya lombok me, wone maan yugu eeko logonet, eerogo pinaniyak meek kenok, Yetut nen Ala ninom lambunninabuwak nduk, wone maan yugu ti, eerulik. Ata, wone alik ngget mendek koonogo pinanege nagagerik, yogondak ninowe nggwok logonet, mondok alik negen ninake eeke agaarik o.

7 Wone aa’nduk Ala nen koonogo yo’niragagerak nogo, obeelom eeppiigo logonetak en, peebi eerogo piyoorak wone ti, koonogo yoraanetak lek kwe, 8 Ala nen wone yugu kagak at apuri alik eekwi iige nagagerik, inaruk wake logonet, “It Iterali paga wiganak inom, it Yekura paga wiganak inom,It ninom wone ngget mendek koonogo puurak eyom panggoni woraagin o.

9 It inombomini o Metit nen wogoren wundi woraakit nduk, neenggi pigiren wundi wage logonet, Wone ninom koonogo yoragagirak nogo, it liippunuk, eerit naga’lek mbareegwa, An inogoba Ala nen aret mbo piyareegirak me, Wone ti mendek an ambinom ninom koonogo pigin lek o. Ata, wone alik ngget mendek ninom koonogo pigin o, yinuk, an Ala nen aret yagi o.

10 Ti eyom abu aret age kenok, it Iterali paga wiganak wone ngget mendek ninom koonogo puurak nogo yi aret. Eeko logorak wone yoragagirak nogo, inikime nabenogo piige, It inikime liiru negen mbanogo piige, Eerigin me, An it inogoba age, ndi, it an napuri ogwe, eerugun o.

11 It inendage abu tiyanak inom, inendage abu tebenak inom, abok aret neebe ineenu arugun me, Aap ambi at imbirak menggerak nen, Ala ndogop o, yinuk, mamunege, Aap ambi oreeluk yoge logonet, Ala eebe keenu aru o, yinuk, yoge, Eerugun lek aret o.

12 It inobaabut maluk lombok logonet eekwi nogo, an lek eerogo pege, Ndi, it maluk eekwi nogo, an nen aberak logogin lek, nami eerogo pege, Eerigin o, Yinuk, an Ala nen aret yagi o,” yereegerak nogo ti,

13 “Wone alik ngget mendek koonogo pigin o,” yereegerak ti paga wone aa’nduk yugu nogo meek negen agagerak me, yi mendek ndi mendek maan mendek etenggen maluk agaatak kenok, mbo pogo menggaarak nogo kokwak aret mbo pereegerak o.

Mbogut paga, nggween paga, Ala alut eeko logorak wone

1 Wone aa’nduk koonogo yoragagerak nogo eeko logonet, Ala alut eeko logorak kenok, “Togop aret eeko logonip o,” yinuk, yoragagerak wone yugu inom, eeko menggam aakumi nen wureegwam nogo inom, wonagagerak.

2 Ala unde nen eeko logowam ooliya negen wuko logonet, ko mbere ogooreegwaarak. Ko endekenggwe ogoorak ti, “Mage Menggim,” yogo nogogwaarak me, ndi wuninogo pegak ogobakkigirik inom, roti Ala ake pogo nogogwaarak eyo ndoonak inom, time aret wonagagerak.

3 Ndi, yum endekem tugunik kagak ko oolo akenggwe ogoorak me tugunik nogo ti, “Mage Lombok Menggim o,” yogo nogogwaarak me,

4 obari abe kaga kunggo menggam mbuti emas paga ogobakkigirik nogo, time aret wona-gagerak. Ndi, togolowak mbuti emas paga ogobakkigirik me, mbi mana ando yonggolak inom, aap Karun owaanggun paga agarip wundeegerak nogo inom, ndi, Ala nen wone yugum paga liiru mbanogo Muta wogoreegerak nogo inom, abok aret Ala aloobut mbanak enaagan-ambokan mbuti emas mban nabenak wonagagerak nogome yonggolak o akenggwe Mage Lombok Menggim time aret wonagagerak.

5 Ndi, malayikat negen aakumi, “Wi,” irogwe kerub mbere inogut nogo, aakumi inomaluk lek eerogo punuk, Ala inom lambungge menggim aloobut mbanak irimbaga ina’naabit wiganogo punuk, nobapporogo wonogogwaarak. Wone ti mendek ando apit mbininogo yokkiroorak kwe, meek me, ando kagak nggaruk togon ti aret yokkiragi o.

6 Ooliya wurik ko ogoorak nogome togop aret ndigik-ndegek aago wonagagerak me, it Ala unde nogo, Ala ayuk wuko logonet eeko menggaarak nogo nen, eeko logowok nduk, ko endekenggwe nogome ko’lu-kii’- me unggwi nogo nogogwaarak kwe,

7 ko ore akenggwe ogoorak nogome perak, at Ala unde inowe nggwok nogo mban tahun ambi eeke kenok, ne ambit paga mban unggwagak eeke nagagerak. Ndi, unggwagak eeke logonet, we unggwage logolik o. Ata, at omaluk lek eerogo pege, ndi, oreewi nen, “Nit maluk eerulik,” mbakwi iigak, Ala nen maluk eekaarak inombake kero, lek eeppiige, eeruwak nduk, inake amiya kilirik wonok mban unggwagak eeke nagagerak.

8 Ti eeke nagagerak paga Aberiniki nen paganogo yo’nirage logonet, ko endekenggwe eeko nogogwaarak nogo lek aga’lek awo eekwi wonogwe me, ko akenggwe Mage Lombok Menggim nogome tu paarogo pinanega’lek awo narak wonage nineenu aruwak nduk, yo’nirage nagagerak o.

9 Ooliya wurik me eeko nogogwaarak nogo ti, eebe yogondak kin agaarak eekwi yi, ogut wakkagak aret eeko nogogwaarak me, yi mendek ndi mendek Ala ake pugwi, Ala ake warogo wogogwi, eeko nogogwaarak kwe, it wogori wogwe ti paga, “Nomaluk abu lek eerogo punuk, obeelom agago panegi o,” yinuk, iniki ale’nggen logolik. Ata, inomaluk aberak aret wonogogwaarak me, we ogut wakkagak aret eeko nogogwaarak kogo o.

10 It yi mendek ndi mendek Ala wogori wogo nogogwaarak nogo ti, ineebe op logowok nduk, “Mbi inom, niyo inom, ndogop eerogo punuk nunggwi, kinabin ndogop eerogo kookwi, eeko logonip o,” yinuk, wone yugu kagak alik eeko nagaatik, onggo pi wagak eeko nogogwaarak me, peebi wone ngget mendek kin ari wage kenok, lek eerogo puwak nduk, eeko nogogwaarak kwe,

11 Keritut perak, Ala unde ninowe nggwok logonet, Ala nen mondok alik negen obeelom eerogo pinaniyak kooneegerak nogo, eeppinanikit nduk wage nagagerik, Ala nen yi mendek ndi mendek ogobakkigirogo pereegerak nggween paga wonage nogo mendek aakumi nen kuwak eeppunuk wureegwam nogome eekeelik o. Ata, at o alik nggwok mondok abe lombok wurik nogome unggwi nage nagagerik, ninake eeke agaarik o.

12 Ndi, at yum oolo ogoorak kagak Mage Lombok Menggim unggwi nage logonet, tapi inom, ndomba inom, amiya wonok unggulik o. Ata, at amiya lombok wonok ne ambit aret pi unggwage nagagerik, nit mondokmondok ninagap ndarak logowok nduk, ninonggo mbanogo pereegerak o.

13 It aakumi eeriyak mage yugu kagak, ugun eeppunuk tapi inom, ndomba inom, amiya wonok wogwe, ndi, it aap lu pigaganggaatak inoba kooka’lek iinok, Ala nen inooke kero, inoba koo’naruwak nduk, tapi warogo kani kumbunuk, wun waganogo inagabolo paga yu-mbunogo piigwi, eekwi iinok, ineebe obeelom ogo nogogwaarak nogo kokwak,

14 Keritut amiya ti perak, iya lombok me, ninomaluk koo’ninaburak meek mbakop? Lek o. At mondok itok menggerak Aberiniki nen eeppege kagak, ndomba awindeobande aago lek obeelom nogo pogom iniki nen at eebe aret nit ninake Ala wogoreegerak me, yogondak nit Ala mondok eenik itok menggerak nogo, ake eeko logowok nduk, wone aa’- nduk aanom warogo mugurok nogwe niigak, ninomaluk lek aga’lek abe’- nagak mban eeke kagak kambit nogo nogogurak nogo, at amiya paga lek eerogo punuk, mondok obeelom eerogo pinaniyak op aret mbako logowok o.

15 At togop eereegerak me, Ala nen wone aa’nduk koonogo yoragagerak nogo, eerit nogo logonet, ndak-ndak eeka’lek taganogo punuk, maluk eeko mbareegwa, keele maarak negen wonogwe nogo, inonggo mbanogo punuk, wondet aago nugu logowak nduk, inake aap ambi muk kambeegerak me, Ala nen, “Mondok logorak mendek wokkiraagin o,” yinuk, yonggo piyareegerak nogo nen wone alik woppunuk, eerit nogwe paga wone alik ngget mendek koonogo yo’niragagerak nogo waawok nduk, Keritut ninake eeke menggerak.

16 Aap ambi nen, “An kangge neenok neyate it ndogop-ndogop mban kolaawak o,” yinuk, liiru mbanogo pegetak kwe, “Abet aret kanggerak o,” yinuk, liiru mbanak lek kenok, eyate tumburirogolik o.

17 At liiru mbanogo pegetak nogo awo eenik wonage kagak, “Togop koloorak o,” yinuk, liiru mbanak nogo ti, tumburirogolik o. Eebe kangge kenok perak, tumburirogo menggaarak me,

18 wone aa’nduk Ala nen koonogo yoragagerak nogo, eeko logowak nduk, amiya werenogo puulik ta lek o.

19 Ata, at Ala nen, “Yogop ee’nu, ndogop ee’nu,” yinuk, wone nogo abu yoge mbareegi, it Yakuri nen eebe aret eeko logowak nduk, Muta nen wone nogo abok aret mbininogo yorage nagagerik, tapi-ndomba amiya niyo inom tooppunuk, ndomba eeruwak maa’ngga warak yigirok paga kunogo tamombunuk, mbuku pirik-perek aago liiru mbanak paga inom, aakumi ineebe paga inom, abok aret werenogo nagabit nagagerak.

20 Nagabit nage logonet, “Kit, E o, yinuk, eeko logobagip nduk, Ala nen wone koonogo yokkiragaarak yi, Abet aret eerigin, mbako logobagip nduk, amiya yi, kinoba werenogo pinagagi o,” yinuk, yoragagerak nogo o.

21 Ti eeppege nagagerik, ooliya wurik inom, Ala alut eeko logonet, eeko menggaarak yi mendek ndi mendek inom, abok togop aret amiya werenogo pereegerak.

22 Wone Muta yoreegerak nogo ndak-ndak eeko logonet, yi mendek ndi mendek abok aret amiya paga mban obeelom aruwak nduk, amiya werenogo puurak wone yugu me, amiya kilika’lek kenok ti, ninomaluk lek eerogo puurak lek aret kogo ogoorik o.

Keritut nen ninomaluk lek eerogo pereegerak wone

23 Togop me, mbogut paga eeko logorak ogut wakkagak eeko nogogwaarak yi nogo ti, obeelom aruwak nduk amiya paga togop aret kooppunuk eeko nogogwaarak kwe, mbogut paga nen eeko logorak yi mendek ndi mendek ti perak, iya me, obeelom aruwak nduk, tapi-ndomba amiya paga kooriyak meek o. Ata, amiya omaawi alik mendek paga kooriyak perak op o.

24 Togop me, Keritut nogo ti, o abe wurik kagak ogut wakkagak Mage Menggim aakumi nen wureegwam nogome unggulik o. Ata, at mbogut paga lombok unggwi nage nagagerik, Ala enggaanom paga ko’lu-kii’me ninake eeke agaarik o.

25 Ndi, Ala unde inowe nggwok nogo nen Mage Lombok Menggim nogome unggwi nage logonet, at amiya wonok unggwi nage logolik o. Ata, at nen tapi-ndomba amiya nogo mban wonok tahun ambi eeke kenok, ne ambit paga unggwagak eeke nagagerak kwe, Keritut perak, “Inake kambikit o,” yinuk, mbogut paga time kulinik unggwi nagak eeke logolik o.

26 At Ala unde inowe nggwok nogo nen tapi-ndomba amiya wonok tahun ambi eeke kenok, unggwagak eeke nagagi kwak, Keritut nen at amiya paga togop eeke logonetak en, at o wakkagagerak kuli nen nok, yogondak kuli yagan wakak mban eeke logonetak kwe, at amiya lombok paga yi maluk ndi maluk abok aret lek eerogo pikit nduk, o age yobok yogondak panggoni wage yi paga, “Inake kambikit o,” yinuk, wambi wage nagagerik, ne ambit paga ninake yagan warogo kambeegerak.

27 Nit ne mbere paga kambugun lek o. Ne ambit mban kambuurak koonak me, ne ambit kanggwi niinok, Ala nen ninowak loonigin nogo ndak-ndak

28 Keritut kunduk, nit yi aakumi ndi aakumi abok ninomaluk lek eerogo pikit nduk, wage nagagerik, ne ambit paga ninake kambeegerak me, peebi wage logomenggerik perak, ninomaluk lek eerogo pinanikit nduk, woraagin lek o. Ata, nit abok at woraawak nduk, tokkogwe nogo ninagap ndarogo wo’niren naakit nduk woraagin o.

10 Keritut ninake ne ambit kambeegerak wone

1 Wone Muta yoreegerak eerit nogo nogogwaarak nogo ti, eebe lek aret kwe, eebe peebi obeelom ee’ninaburak wone yugu nogo, we ogut wakkagak aret eeko nogogwaarak me, yi tahun ndi tahun tapi-ndomba nogo mendek mban warogo Ala wogogak eekaatak kwe, ti paga it wogori wogo nogogwaarak nogo obeelom ogo logolik.

2 It wogori wogo nogogwaarak nogo ti paga obeelom ogo logonetak en, inomaluk inikime aberak wonage nogo, lek a’netak me, peebi ambinom warogo wogori wagak eeko logonetak lek o.

3-4 Tapi-ndomba amiya ti paga ninomaluk lek eerogo puurak meek o. Aberak mban wonage kenok, yi tahun ndi tahun tapi-ndomba wonok Ala wogori wagak mban eeko nogogwaarak.

5 Togop me, Keritut nggween paga wambi woraakit nduk, at ogoba Ala yoge logonet, “Kat kake warogo wokkugwi inom, yi mendek ndi mendek kat kake pugwi inom, Kat keebi mbake logonet, an neebe aakumi ineebe kwak agago panenok nduk, punogo paneegindak o.

6 Kake warogo kani kunggwi inom, Inomaluk lek aruwak nduk, kake warogo wokkugwi inom, Kat kiniki ale’nggen mbaka’lek keege nagagirik,

7 Ai, nogoba Ala o. An eeriyak nombareegindak mbuku pirik-perek paga liiru mbanak wonage nogo, an neebe nen aret eerikit nduk, agarik o,” yinuk, yoreegerak.

8 Keritut nen Ala yoge logonet, “Yi mendek ndi mendek kat kake pugwi, kake warogo wokkugwi, tapi-ndomba warogo enaani kani kumbugwi, aakumi inomaluk lek eerogo piyaanok nduk, warogo wokkiri wogwe, eekwi ti mendek abok aret ti, kat kiniki ale’nggen lek keebi mbake keegak eekwi o,” yinuk, yoreegerak nogo ti, wone Muta yoreegerak aret eekwi kwe kagak, yoge nagagerik, ti’nuk,

9 “An eeriyak nombareegindak nogo, an neebe aret eerikit nduk, agarik o,” yinuk, yoreegerak ti paga, itaa’nduk eeko nogogwaarak nogo, lek eerogo punuk, obaane’me peebi alik ambi eeko logowak nduk, tiyappereegerak kogo o.

10 Yetut Keritut nogo nen at Ala eeriyak iniki mbareegerak nogo ndak-ndak aret eeke logonet, ninake kambikit nduk, at eebe ne ambit aret Ala wogoreegerak ti paga, ninomaluk mondok lek eerogo punuk, obeelom agago pinanege nagagerik, nineebe Ala ake leenogo pinaneegerak.

11 It aap Ala unde abok aret ko’lukii’me kulinik-kalinik aakumi inake eeko logonet, tapi-ndomba nogo mendek mban warogo Ala wogogo nogogwaarak kwe, inomaluk lek aga’lek itok aret wonagagerak.

12 At Ala unde Keritut perak, nit abok ninomaluk mondok lek eerogo pikit nduk, “Inake kambikit o,” yinuk, at eebe ne ambit nggaruk togon Ala wogoge nagagerik, Ala eenggi abe’- nggan paga kwi’nari laganeegerak logonet,

13 Ala nen at inom wim mbanak mendek aan lebenogo abu’- me tebenogo piyaawak nduk, tokkage agaarik o.

14 Ala nen at apuri at ake leenogo patiyak mbareegerak nogo, inomaluk abu lek eerogo punuk, mondok obeelom aago logowak nduk, ninake kangge logonet, at eebe ne ambit nggaruk togon Ala wogoreegerak.

15-17 At Aberiniki nen nit yo’nirage logonet, “Ti eyom abu aret age kenok, it Iterali paga wiganak wone ngget mendek ninom koonogo puurak nogo yi aret o. Eeko logorak yoragagirak nogo inikime nabenogo piige, It inikime liiru negen mbanogo piige, Eerigin o,” yinuk, ari nagagerik, ti’nuk, ambi ari logonet, “It Ala wone taganogo pugwi, Maluk eerit nugwi, Eekwi iinok, An aberak logogin lek o,” yereegerak Aberiniki nen yo’niragagerak ti paga, Aberiniki kunduk nit mbakwi ndak-ndak aret mbake menggerak kogo ogoorik o.

18 Togop me, Ala wone taganogo punuk, maluk eeko nogogurak nogo, muk lek eerogo pereegerak me, ambinom lek eerogo puwak nduk, nit nen ambi wogoriyak lek aret kogo o. Nit Ala owagam noorak wone

19-20 Togop me noreewi o. Yum oolo tugunik nogo ti, at eebe pogom aret me, ninake kambeegerak ti paga tu ngget mendek yarogo pinanit Mage Lombok Menggim unggwi nage nagagerik, time mondok-mondok eenik logonet, ninake eeke wonage me, at amiya wundeegerak ti paga, nit togon Mage Lombok Menggim nogome ninagabiti lek ungguurak op aret kogo ogoorik o.

21 Nit Ala apuri ninake eekak yuwak nduk, Ala unde ninowe nggwok Ala awi wurik negen mbogut paga wonage me,

22 niyo abe mili-mili paga ninabin koorogo pinanege, ndi, maluk eeko nogogurak ninikime aberak logokwak, lek eerogo pinanikit nduk, at amiya paga werenogo pinanege, eereegerak me, “Abet aret panggo yi ungguurak, yegerak,” mba’- nuk, niniki mondok abe paga at owagam panggo yi ungguwok o.

23 At nen, “Ndogop eeppinagagin o,” yinuk, abok yo’niragagerak nogo, alik ambi koonggak eekeelik, yegetak nogo a’me aret eeke menggerak me, nit eerogo pinaniyak wone abet mba’- nuk, waganeegurak niniki lunik wonogwe nogo, mondok nggirik-nggerok agago porogo logowok o.

24 Ndi, niniki-kiniki kunik eekwi, at ambi nen at ambi obeelom eeppegak eekwi, eeko logonet, at ambinen at ambi kini wuppegak eeko logowok nduk, liippogo logowok o.

25 It aakumi nit Ala wone yogome ninom kuwak eekulik nogo kokwak kit togop eerugup o. Ata, niniki eyak wat-wat yogwe ti, “Yetut woroorak abu panggo yi wage kagi,” mba’nuk, niniki aganggen kerek togon ambinom eeko logowok o.

26 “Ala ndogop menggerak o,” yinuk, wone waganeegurak nineenu logonet kwe, kagak, maluk eeriyak niniki koombunuk eerit mban nogwe niinok, ninomaluk lek eerogo pinanuwak nduk, alik ambi warogo Ala wogoriyak lek me,

27 “Ala nen ninowak loonogo punuk, anini ninoba pinanege logonet, kani eyak mondok alik paga at inom ogoorak wonogwe nogo, ineebe pup eerogo piyoorak nogo ti, nit ninom lek eerogo pinanigin kagi,” yinuk, ninagabiti mbako logowok o.

28 Aap ambi wone Muta yoreegerak nogo tagangge kenok, aap mbere ilik, kenagan a, nen, “Abet aret ndogop eekerak o,” yogwe iinok, kambuwak nduk, abuwa mbaka’lek mondok warogo pogo menggaarak nogo lek a?

29 Togop aret eeko menggaarak me, nit Ala wone koonogo yo’niragagerak nogo, abet mbako logonet, at apuri inomaluk lek eerogo punuk, ake leenak logowak nduk, amiya wundeegerak nogo, aap ambi nen, “Wone ti, abe lek o,” yinuk, Ala aput iyok kenden aambele eerogo negen pege, ndi, at iniki kunik en obeelom eeppinanege menggerak Aberiniki nogo inom miyuk-meya eerogo pege, eeke kenok, at teppigin mbakop? Mondok lek o. Ala nen maluk onggo mondok alik negen at oba kwippege kaamunggup o.

30 “Aap inane’me wakwi inom, maluk onggo eeppiigwi inom, an nen mban aret eeppiige logogin o,” yinuk, ari, ndi, ambi, “Ala nen at apuri inowak loonogo maluk onggo inoba piyaagin o,” yinuk, ari, yereegerak eebe nogo nineenu aret o.

31 At eenik menggerak Ala nogo nen nit maluk eekwi onggo abera’lek me ninoba kwippinanege nogo ti, mondok iya ninamineeri ne agan nage kagak eeppinanege kaagun o.

32 Kit aa’nduk obeelom wone waganggo mbareegup, kinikime eya eekkinabeegerak me, aaninggin-paaninggin alik negen kinoba pinagagwi iigak, kinogogumbuk logonet, waganggo nogogutak nogo, abeko logonip o.

33 Mondok alik negen eeppinagago logonet, kit ando nggwok paga kinendage miyuk-meya eerogo maluk eeppinagagwi, ndi, it ando inookwi iinok, kinagabiti mbaka’lek, inili yogwe me, kinom aret kinookwi, eeko nogogwaarak nogo o.

34 Kinoreewi ando keele maarak wonogwe nogo, inabuwa mbako logonet, yeenggwaarogwe, ndi, kinamendek ndinggola unggwogwe iigak, “Namendek abe mondok logorak mendek alik ambime wonage aret me, op aret kolaga o,” yinuk, kiniki ale’- nggen mbakwi, eeko nogogutak me,

35 yogondak kit kinookwi iigak, kinogogumbuk logonet wone abet mba’- nuk waganeegutak nogo, mugurok nogwe kiinok, onggo nggwok wokkiraagin me, mbo puurak mage o.

36-38 At Ala nen ari logonet, “At woroorak nogo ti, elaambirik logonuk woraagin lek o. At mbet-mbet aret woraagin me, it an napuri iniki abe koonak nogo nen iniki noba panggombunuk abet mbakwi iinok perak, mondok-mondok ineenik aret logogun o. Ndi, it abet nombakwi nogo mbo pugwi iinok ti, an inabuwa inombarigin lek o,” yinuk, yereegerak me, Ala nen kit eeko logorak kinombareegerak nogo, abu eekwi kiinok, wokkiroorak yereegerak nogo wokkiraawak nduk, ma-luk eeppinagagwi iigak kwe, kinogogumbuk logonet, waganggo logonip o.

39 It aap wone abet mba’nuk waganeegwaarak nogo, mbo pugwi iinok, Ala nen ineebe lek eerogo piyaagin nogo mendek nit lek o. Ata, it abet mbakwi iinok, mondok-mondok ineenik logorak nogo mendek nit aret ogoorik o.

11 Abet mbakwi paga waganggo nogogwaarak wone

1 Nit niniki abet mbakwi eebe ngge o? Nit niniki abet mbakwi eebe nogo ti, yi mendek ndi mendek nit niniki lunik wonogwe nogo, “Abet aret waagun,” mbakwi, ndi, ninigen kaga’lek kwe, “Abet aret wonage,” mbakwi, eekwi ti aret o.

2 It ninombomini aa’nduk ndarak nogo ti, Ala yoragagerak wone nogo, “Abet aret kogo o,” yinuk, abet mbakwi iinok, Ala nen, “Aap yi, obeelom aret o,” yinuk, inombake nagagerak.

3 At Ala oone paga nen mbogutnggween wakkagagerak nogo ninigen kogo logonet, “Yi Ala nen aret wakkagagerak o,” yinuk, abet mbakwi paga nineenu ogwe me, yi mendek ndi mendek ninigen kogwe yi, ninigen kaga’lek nogo paga nen wakkagagerak kogo o.

4 At Kayin nogo nen amendek maluk negen Ala ake pi wagagerak kwe, Kaben perak, Ala yoreegerak nogo, “Abet aret yo’nigi,” mba’nuk, amendek obeelom mendek warogo Ala ake pi wage mbareegi, ake pi wage nogo Ala enegen kage nagagerik, “Aap yi, iniki abe koonak aret kagi,” yinuk, yereegerak. Ndi, at Kaben nogo ti, muk kambeegerak kwe, at abet mba’nuk eereegerak wone nogo nit awo mbininggwi me, ninom wone yogwe negen aret ogoorik o.

5 Aap Enok kunduk, iniki abet mbareegerak paga kambulik Ala nen eenik wonok laganeegerak kagak, oreewi nen kwaareegwaarak mendek lek aret kogogwaarak. Wonok lagangga’lek kagak, “At Ala imbirak iniki kunik wonagagerak o,” yinuk, Ala wone liiru mbanak paga kogo monggoorak nogo o?

6 “Ala abet aret menggerak me, niniki abe paga at owagam nogwe niinok, onggo wo’niraagin,” abet aret mbako logonet, at owagam nagak eekwi niinok, inikilom ninombake menggerak kwe, aap ambit-ambi abet mbaka’lek kagak, at owagam nage kenok perak, Ala inikilom ombarigin abu lek o.

7 Aap Nu kunduk, peebi eeriyak awo kin kaga’lek kagak, Ala nen kurumbi yoge mbareegi, “Yi abet aret eeriyak yo’nege kagi,” yinuk, ayuk wuke logonet, akwe-apuri inom inagap ndaruwak nduk, o yiiro wureegerak. Ala nen at yoreegerak nogo abet mba’nuk, yiiro wureegerak ti paga, “Kit aakumi maluk eekwi onggo niyo paga kinoorigin o,” yinuk, ineenu eeppiyareegerak me, nit abet mbakwi paga at Ala nen, “Aap yi, iniki abe koonak aret o,” yinuk, yo’- nirage nogo ndak-ndak, at Nu iniki abet mbareegerak paga, “Aap yi, iniki abe koonak o,” yinuk, yereegerak.

8 Ndi, at Abarakam kunduk, Ala nen, “Eyate kwak nggween ambi kat unde logonok nduk, wokkirigin me, nak o,” yoge mbareegi, o ti, eenggo’- lek kwe kagak, “Abet aret wo’nirigin,” mba’nuk, nagagerak.

9-10 “O wokkirigin o,” yoreegim nogome aret nagagerak logonet kwe, “O yi ti lek o. Ala nen o kota alik ambi mondok logorak mendek ogobakkigirikit koombunuk, ogobakkigiremenggerak nogome, an aret unde eeppanigin o,” yinuk, abet mba’nuk, tokkage logonet, Itak Yakup imbirak inom ineyate kwak kolaawak nduk, yoragagerak me, it inom aap nggiru kwak ooliya wuppunuk, ya nogo yegak nda nogo yegak eerit nugu nogogwaarak.

11 At kwe Tara kunduk, abu kweegelo aagaluk ndariyak meek aret kwe, at Abarakam nen, “Ala yegetak ndak-ndak eeke menggerak me, yo’niragaarak nogo abet aret eeppinanigin kagi,” mbareegerak paga Ala nen akwe nogo agabolo ki eeppege mbareegi, Abarakam apuluk aret ndareegerak.

12 Ndi, aap Abarakam nogo apuluk ndaka’lek me, kambeegerak negen wonagagerak kwe, iniki abet mbareegerak paga ombowologwe laaluguragan mbogut paga wonage kwak, mbini kale’ngga yi aa’nggi paga wonage ineenggi lingginiyak meek kwak, nogo ndak-ndak aap ambit Abarakam paga ombowologwe aret wigannogogwaarak.

13 It aap ti abok aret, “Wokkiraagin o,” yoragagerak wone nogo, agalu’mok negen o nda taati wage inigen nakkogo nogogwaarik, “Nogo yi aret ee’ninabi wage kogo o,” yinuk, iniki ale’nggen mbako logonet, “Nit aap o nggween paga yime ninaworak wonogwe lek o. Aap nggiru negen aret ogoorik o,” yinuk, wone yugu eebe liirogon woolik kwe, “Abet aret wo’niraagin o,” yinuk, iniki abet mbareegwaarak ti paga, eebe waganeegwaarak negen aret logonet, kambit nogo nogogwaarak.

14 It aakumi togop yogwe paga inanggween alik ngget mendek it logowam kwaakkologo logonet, yogo menggaarak iigo o.

15 It aap ti, inawi alom paga mbo pereegwaarak nogo, iniki aberak logonetak en, yungguninuk inawi alom paga nanetak op kwe, togop mbarulik o.

16 It iniki nen, “Nit ninawi abe mbogut paga kola nawok lak ao,” yinuk, miippunuk, kambit nogo mbareegwa, Ala nen it iniki mbareegwaarak nogo ndak-ndak inawi abe kota negen pipuk eerogo piyareegerak wonage me, “Ninogoba Ala o, yinuk, yo’nogo logorak op aret,” mbake menggerak.

17-19 Ala nen Abarakam abut mbanikit nduk yoge logonet, “Kaput warogo an nake kani kumbu o,” yoge mbareegi, Abarakam nen, “Kaput Itak paga nen kombowologwe apit wigannarugun o, yinuk, yo’nege mbaki, abet aret mbakirak kwe, Waru o, yo’nege me, nonggop togon wari?” ti mbarulik. Ata, “Ala nen kanggaatak ineenik eerogo mippiige menggerak neenu me, togop aret eenik eerogo mippigin kagi,” yinuk, abet mbake logonet, “Naput ambolom ndarak yi kagak aret warikit,” mbareegerak. Ndi, Ala nen kanggaatak ineenik agago mippiige menggerak abet mbareegerak nogo ndak-ndak, iniki nen abu warikit mbareegerak ti paga abet aret wakerak mba’nuk, Ala nen eenik agago mippereegerak negen aret mbaruwok o.

20 Aap Itak nen, “O peebi Ala nen togop eeppinagage kaamunggup o,” yinuk, Ala yoreegerak nogo abet mbake logonet, ale’nggen Yakup Etawu imbirak inoba piyareegerak.

21 Ndi, Yakup kunduk, kambikit nduk eeke logonet, “Ala nen eeriyak yo’niragagerak nogo eerigin aret o,” yinuk, abet mba’nuk, Yutup apuri inalitak lombok ale’nggen inoba piige nagagerik, owaanggun paga anep kumbunuk Ala alut eereegerak.

22 Ndi, Yutup kunduk, kambuurak eeke mbareegi, Ala nen wone at yoreegerak nogo abet mbake nagagerik, yorage logonet, “Kit Iterali mendek o Metit yime logomunggup lek o. Wundi namunggup aret me, wundi nogo logonet, an nowak nenenak inom wonok namunggup o,” yinuk, eenik logonet, wone abet mbareegerak paga awoneninu kiliriragagerak.

23 Muta agalo-ogoba kunduk, Ala nen eeriyak wone yugu nogo abet mba’nuk, elege Muta nda’nagagerak mondok abe amuni mbanak kogo nogogwaarik, aap endagembogut wone lengganeegerak nogo inagabiti mbaka’lek logonet, kumaappi nogogwaarak kagak, tut kenagan peneneegerak nogo o.

24 Ti’nuk, peebi Muta nogo tawe age nagagerik, wone yoragagerak nogo mban abet mbake nagagerik, “Pirawun apuluk nogo aagaluk yo’niriyak ti neebi,” mba’nuk,

25-26 “Peebi Ala nen onggo wo’nirigin o,” yinuk, iniki aberak logonet, “O Metit yime yi mendek ndi mendek abe mban wonage yi, iya lek o. Ata, Keritut nen peebi eeppinaniyak tokkogwe ti, meek ninombakwi kwe, peebi eeppinaniyak ambi wonage me, iya o,” mba’nuk, maluk eerit nogo logonet, ne ambiriluk inikilom mbako menggaarak mendek nogo mbo punuk, Ala apuri aaninggin-paaninggin inoba piige nogo, “An ninom aret eeppanugo logowak o,” yinuk, miippunuk, Iterali wonogwe me, nagagerak.

27 Ala nen yoreegerak nogo, abet aret mbake nagagerik, “Aap endagembogut anini nen nooke kenok ti, nooruwak aret o,” yinuk, o Metit mbo punuk, agabiti lek aret wundi nagagerak. Ninigen kaga’lek mendek nogo, at enegen kage negen aret eereegerak me, mondok ogogumbuk a’nuk, mugurok nage nagagerak.

28 At malayikat aakumi inooke menggerak nogo nen, it aakumi o Metit mendek inapuri manggu ndarak inoorit nage logonet, Iterali mendek inom inooke kero, Ala yoreegerak nogo, at Muta abet mba’nuk, laago Obaga Mbo Noorak lako logonet, tu nggambe paga amiya labunogo pit nagagerak nogo o.

29 Ala nen yoragagerak nogo abet mbako logonet, nggween woloonak paga nugu mengga kwak, Iterali mendek nogo niyo Merah yenggenak paga wunda wogo mbareegwa, it Metit mendek nen togop aret wunda woraawok nduk, eekwi me, niyo ndonggoninabeegerak o.

30 Ala nen yoragagerak nogo abet mbako logonet, o Yeriko yengget-wangget eekwi iigak, nogo 6 yippunuk, ko’lu 7 paga yugum pak wurik nogo langgu-langgu wambit nagagerak.

31 Kwe yawukak Arakap kunduk, Ala nen it Iterali mendek eeppiige nogo, aruk konembunuk, iniki abet aret mbake nagagerik, aap o pekkaawok nduk wogogwaarak nogo, iniki obeelom paga kumaappiyareegerakme, peebi it aap Ala wone taganeegwaarak nogo inooko logonet, at kwe nogo teppereegwaarak.

32 Ndi, ambi ngge inom yokkira o. Lek o. It aap Nggireyon kunduk, Mbarak kunduk, Timeton kunduk, Yepeta kunduk, Ndawut kunduk, Temuwen kunduk, Ala nen yorage kagak yoraga kunduk, it abok aret togop mban Ala nen it yoragagerak wone abet mbareegwaarak paga, iya negen eeko nogogwaarak nogo mbininogo yokkiroorak op aret kwe, oonegen lek age me mbo o.

33 It aap ti, Ala nen yoragagerak abet mbareegwaarak paga, it aap inendagembogut inabu’me piigo menggam tebenogo piigwi, obeelom eerit nogo logonet, a’me nggelok eeko logowak nduk, koonogo piigwi, Ala nen yoragagerak nogo ndakndak aret waganggwi, aakumi inooka singa nogo inambe keele maarogo piigwi,

34 kani omoonuk eyak ambik kwe, naganak-paganak eerogo pugwi, tege wooluwak paga inooriyak nduk eekaatak kwe, melak togon woppatinuk nggarek yogwe, ndeyak aganaketak kwe inomaawi eekkologwe, ndi, waka’ngget a’nuk wim nambuko logonet aap inanebunu alik mendek inawuri yigin unde nogo mondok mugogo wumbiinet nugwi, eerit nogo nogogwaarak.

35 It kumi ando inaagalogwe kanggaatak ineenik agago wogorogwe, ndi, it ando perak, “Peebi nineenik mondok logorak mippinanigin me, ninili eerogo teppinaniyak mage o. Mondok-mondok ninooko logonip o,” yogwe iinok, iniki mondok alik negen taganak-mbaganak eerogo inookwi iinok kanggwi, 36 it ando miyukmeya eerogo piinok yawi inookwi, ando mbutigeele paga ineenggi-iniyok maarogo mambiigo menggam mambiigwi, 37 it ando yugum paga iniki togu eerogo inookwi, ando nggege paga inobate mbanogo piigwi, ando tege wooluwak paga inookwi, ando inayum abu lek kenok, ndomba- kambin inagabolo mbelanogo inayum yirippunuk, mbi abu nugwi iigak, “Aap maluk me,” nduk, inogole yogo logonet, maluk eerogo piigwi, eeko nogogwaarak.

38 Aap ti abu obeelom aret me, o maluk nggween paga yime nugu logorak meek kwe, kagak, karume inom, eyonggaame inom, mbaganit nugu logonet, “O nggeeme nogo yi na o,” yinuk, mbuun ambena inom, ndoome inom, ugun nogo yit nugu nogogwaarak.

39-40 It aap ti abok aret Ala yoragagerak nogo abet mbako logonet, eerit nogo nogogwaarak paga Ala nen, “Aap yi obeelom aret,” inombake nagagerak kwe, at Ala nen nit awo niigak it inaa’nduk obeelom eeppiyoorak mbarulik o. Ata, nit ninom ambugwi obeelom eeppinaniyak op mbareegerak me, wone yoragagerak nogo, eeppiiga’lek kagak, kambit nogo nogogwaarak. 12 Ninogoba Ala nen ninaruk wake menggerak wone

1 It aap abet mba’nuk, eeko nogogwaarak yogoorak nogo nen, “Nit eeko nogogurak nogo ndakndak eekwi iyaamun ilik, lek a?” yinuk, ineebe apit aago wanggerak inigen wo’ninakwi negen wonogwe me, tu mbe agan nogo logonet, ninogowa lek age kero, yi mendek ndi mendek ninoba luurik wonage nogo inom, maluk mendek kagak, nit eeriyak ninikilom mbako logonet, yilinogo pinanege menggerak nogo mendek inom, abok aret nggonenogo mbo punuk, “Mbe agan ti kuli aret mi’nari nanip o,” yinuk, yo’niragagerak nogo, mondok ninogogumbuk a’nuk, mbe agan mi’nari nogo logowok o.

2 Ndi, aa’nduk nit abet mba’nuk Ala wone waawok nduk niniki pipuk eerogo pinanege, ti’nuk, abet mbakwi niinok, niniki mondok kole eerogo pinanege, eeke menggerak ti, Yetut aret me, at mban ninigen loorit mugurok nogo logowok o. It aap eyo karo-karopaga nabenogo piigwi iinok, “Aap mondok maluk mendek aret o,” yogo menggaarak nogo, at Yetut nen, “An togop nombariyak me, neebi o,” ti mbarulik. Ata, “Peebi nale’nggen nggwok kaagin me, yogondak we luulu togop ee’naburak op aret o,” yinuk, ogogumbuk a’nuk, eyo karokaro paga kangge nagagerik, eenik a’nuk, Ala wone lengganogo yorage menggim Ala eenggi abe’nggan paga kwi’nari laganeegerak wonage o.

3 It aap maluk eeko menggaarak nogo nen Yetut mondok ineebi mbako logonet, maluk eeppugwi iigak, at ogogumbuk logonet, wagangge nagagerak me, kit ta’liila eekkinake logonet, kineebi eekkinake kero, at eereegi kwak eeko logobagip nduk, liippogo logonip o.

4 It aap maluk eeko menggaarak nen at Yetut nogo ti, maluk eeppugwi iigak, onggo yoraga’lek iniki yanggonak paga wagangge kagak, amiya wunogo wako mbareegwa, mondok kambeegerak kwe, kit perak, togop aret kinookwi kwe, kangga’lek aret ogotik o.

5-6 At Ala nen, “Yi an napuri aret o,” yinuk, kiniki eyak wappinagakit nduk, yokkirage logonet, “Napuri wae. Kinogoba Ala nen it aap at iniki kunik nogo iniki koonnaruwak nduk, eeppiige, Ndi, Yi an napuri aret o, yinuk, yorage nogo alik eekwi iinok, yawi inooke, Eeke menggerak me, Kiniki koonnaruwak nduk, eeppinagage kenok, Eeppinanege yi, iya lek o, yinuk, meek mbakwi, Ndi, kinaruk wake kenok, kiniki maluk ogwe, eerugup o,” yinuk, yereegerak nogo kit kobak ogotak kiigi o.

7 Wologwe iniki koonnaruwak nduk, inogobamini nen inaruk waka’lek ambi wonogolik o. Tigitogon inapuri inaruk wako menggaarak me, Ala nen kiniki koongginabikit nduk, eeke kenok, “An at aput abet aret wonage neenok, nabuwa nen eeppanege kagi o,” yinuk, kiniki kwi’ndak logonet, waganggo logonip o.

8 Nit Ala apuri kenok abok aret niniki koonnaruwak nduk, ninaruk wake menggerak me, kit ambi kinaruk waka’lek kenok perak, “Nit at apuri lek we terak ndarak aret wonogwe,” mbarumunggup o.

9 Ndi ambi, nit ninogobamini abe nda’ninabeegwaarak nogo nen niniki koonnaruwak nduk, ninaruk wakwi iinok, inoone liirogon konembunuk, eeko monggo kwak, at niniki lombok unde menggerak ninogoba Ala oone yo’nirage nogo, liirogon konembunuk ndak-ndak eekwi niinok, mondok-mondok nineenik logogun lek mbakop? Lek o. Nineenik logogun aret o.

10 Ninogobamini abe nda’ninabeegwaarak nogo nen, “Abe eeko logowak nduk eeppiyoorak yi aret kogo,” yinuk, iniki koombunuk, luulu ninaruk wako menggaarak kwe, ninogoba Ala perak, at maluk eekeelik mondok alik leenak obeelom menggi kwak, nit togop ndak-ndak aret logowok nduk, liippunuk, niniki koonninake menggerak.

11 Nit niniki koonninaburak nduk ee’ninake nogo ti, ee’ninake kagak, niniki ale’nggen ee’ninaka’lek we ti eyom paga niniki puru ari mban kogo monggoorak kwe, “Yi op aret ee’ninake o,” yinuk, liippunuk, waganggwi niinok perak, eyoonggen abe yi’nage menggi kwak, nit togon obeelom eerit noorak mamunggolamonggoorak paga niniki ugun tayenak ale’nggen aret logogun o.

Liippunuk eeko logorak wone

12 Togop me, kinaganak nuk-nuk kirage logonet, kineenggi-kiniyok ndeyak eekkinake nogo kinomaawi eekkologo logomonggotik,

13 kiniyok andi nogo abunuk andi eekkinake kero,obeelom aruwak nduk, tu abe mot-mot yarak paga nogo logonip o.

14 Maluk ninikime wonage kagak, ninowe ninigen koorak mondok meek me, yi aap ndi aap abok kinom lambunik kiniki ale’nggen logonet, maluk eeka’lek Ala ake leenak obeelom mban logobagip nduk, wakkagak eeko logonip o.

15 Ala iniki kunik en obeelom eeppinaneegerak nogo mbo pugwi kiyo, liippogo logonip o. Iri’ngga ale warak mendek ambi mbiingga larak paga pegaatak me, mbiingga apit ale age menggi kwak, aap ambi kinenggela’me oone togop agan nege kenok, kit aakumi apit at oone konembunuk, maluk eeriyak koonggwi kiyo, liippogo logonip o.

16 Kit ambi kumi ugun-ugun eeginabit nugwi, ndi, aap Etawu nogo nen Ala wone taganogo punuk, maluk eereegi kwak eerit nugwi, eekwi kiyo, liippogo logonip o. At Etawu nogo nen manggu ndarak kenok ineebe obeelom logowak nduk, awoneninu kiligirogo menggaarak nogo, “Nawuluk kat kilikkiruwak nduk, onggo mbi larak ti, an wo’niru o,” yoge mbareegi, wogoreegerak nogo ne ambit aret nengge nagagerik,

17 ti’nuk peebi, “Nogoba awone kili’niriyak neebi yagarak nogo, wo’niruwak lak ao,” yinuk, le ari logonet, eereegerak nogo mbo punuk, alik ambi kolaakit nduk, wakkagak mban eereegerak kwe, “Woorak neebi,” mbareegerak me, Ala nen at eebe mbo aret pereegerak.

18-

21 Aakumi Iterali mendek puut Tinayi abu’me wogo mbareegwa, kani omoonuk wunuk ari, kaluk kwiragan lagangge, o apit age, o wiya nen nombok-kombok eeke, oone nggwok eeka trompet nogo oonebu eeke, eeke kagak, Ala oone nggwok paga yorage logonet, “Wam a, aakumi a, puut yi abu’me woraanuk, mbaanggogwe iinok, yugum paga mondok wariyak o,” yinuk, yorage mbareegi, inagabiti nen, “Wone ambinom yo’niroorak mage ubi,” yinuk, yereegwaarak. Ndi, aakumi inagabiti mbaruwak nduk, Ala nen iya tit eeke nogo, Muta kage nagagerik, “An kunduk nagabiti nen naganak wake agarik o,” yinuk, yereegerak. It aakumi inom, Muta inom, inagabiti mbaruwak nduk, eereegerak nogo kokwak, kit yogondak Ala owagam nogwe kiinok, togop eerigin lek o.

22 Kit yogondak puut alik Tiyon abu’me at eenik menggerak Ala nogo agota Yerutalem mbogut paga nogome aret ka nogogutak negen aret wonogwe o. It yi malayikat ndi malayikat nineenggi lingginiyak meek mondok iya lombok kuwak eerak logonet, inale’nggen paga eekwi ineebe inom,

23 it aa’nduk abet mbareegwaarak Ala apuri kuwak eeko nogogwaarak inendage mbogut paga liiru mbanak ineebe inom, nit aakumi abok ninawone amburu mbanogo ninowak loongga Ala nogo inom, it aakumi iniki abe koonak logonet, kambeegwaarak obeelom eerogo piyareegerak inogoma inom,

24 ndi, Ala ninom lambuniyak nduk, wone ngget mendek koonogo ninake eeka Yetut nogo inom, time aret kuwak eerak wonogwe me, iya nogogutak negen aret wonogwe o. Kit Kaben amiya wambeegim ambi eeppinaniyak meek nogome nogogutak lek o. Ata, kit obeelom eekkinaburak Yetut amiya abe kilireegim nogome aret nogogutak me,

25 at nen wone yokkirage nogo konembunuk, mbo pugup o. Liirogon aret porogo logonip o. At nggween paga logonet, Ala nen eeriyak mbareegerak nogo yorage mbareegi, “Nineebi o,” yinuk, mbo pogo mbareegwa, Ala nen teppiyoolik mondok inooreegerak me, yogondak at mbogut paga wonage nogo nen wone yo’nirage nogo mbo pugwi niinok, nit teppinanigin mbakop? Lek o. Mondok ninoorigin aret o.

26 Ti eyom paga yorage logonet, o nggween yi nogo, na’ndo-wa’ndo eereegerak kwe, yogondak perak, peebi ambi eeriyak ari logonet, “An ne ambi paga nggween yi mban na’ndo-wa’ndo eerigin lek o. Ata, mbogut inom togop aret eeke neyaamunggup o,” yinuk, yo’niragagerak.

27 “Ne ambi paga eeriyak o,” yinuk, wone yo’niragagerak nogo ti, yi mendek ndi mendek nu’lek wonage kenok, mondok nu’lek logowak nduk, teppege logonet, nuk-nuk ari kenok mbo pikit nduk, ne ambi paga yi mendek ndi mendek wakkagagerak abok aret na’ndo-wa’ndo eerikit nduk, yereegerak kogo o.

28-29 Togop me, Ala abu’me piige menggim nit unde logorak mbareegerak nogo ti, nuk-nuk ariilik me, “Ala wa,” yinuk, keyage wako logowok o. Ninogoba Ala ti, kani omoonuk nen iri’ngga mondok pup eerogo nenet nage menggi kwak aret me, ninagabiti nen ayuk wuko logonet, at eeriyak inikilom mbake nogo mban aret eerit nogo logowok o.

13 Ala inikilom ninombaruwak nduk, eeko logorak wone

1 Kit Ala apuri aret wonogwe me, niniki-kiniki kunik eekwi nogo, lek age kero, liirogon aret eeko logonip o.

2 It aakumi nen malayikat mendek kagak, “Yi aakumi aret o,” yinuk, kobak logonet inabugo lako nogogwaarak me, it aakumi nggiru kiya wogwe iinok, keyage warogo kiniki ale’nggen paga wogonako logonip o.

3 It aakumi keele maarak wonogwe nogo, “An ninom keele maarak negen wonage kagi,” yinuk, yeenggwaarogwe, ndi, aakumi nen yawi paga inookwi iinok, andi kogwe nogo, “An kunduk, togop aret noo’netak en, andi kaanetak o,” yinuk, iniki eyak wappiigwi, eeko logonip o.

4 It aap kumi kundugume wurinabit nugwi, komologwe tawe ugun wurinabit nugwi, eekwi iinok, Ala nen inowak loonogo maluk onggo wogoraagin me, aap ambi akwe koloorak nduk, lambumbiigwi nogo ti, abu obeelom aret me, tiyappuurak aret o. Ndi, kolage logomenggerik, imbirak nogo yuurak ti kunduk, abu obeelom mban aret me, nogo yugu menggam maluk age kero, arum liirogon logowak o.

5-6 At Ala nen ari logonet, “An teppinagage, eraanggi mbo pinagage, eerigin lek o,” yinuk, yereegerak me, wu mban uugwe-uugwe mbarit nugwi paga wu ti, ayeloman eekkinabukwak, liippogo logonip o. Kinamendek nano mendek ambi wonage kenok, “Yi abu aret wonage o,” yinuk, kiniki tayenak logonet, ale’nggen paga nugu logomunggup o. Ala nen, “An mbo pinagagin lek o,” yinuk, yereegerak wone ti paga niniki panggombunuk, “Ninogoba nen yeenggwaanirage menggerak me, aakumi nen an eeppanugwi nogo, an nagabiti mbarigin lek o,” yinuk, yogo logorak ti op aret o.

7 It aa’nduk togon Ala wone yokkirogo nogogwaarak kinogobamini nogo, inoba abeko logonet, it abet mba’nuk obeelom eerit nugu nogogwaarik, kambit nogogwaarak nogo, liippunuk, kit togop ndak-ndak abet mba’nuk eerit nogo logonip o.

8 Maan inom, yogondak inom, peebi inom, at Yetut Keritut alik ageelik mondok itok aret menggerak o.

9 Yi wone ndi wone alik agan wogwe nogo konembunuk, kiniki nomonggiren nogwe iyo, liippogo logonip o. It ando nen, “Yi mendek ndi mendek nonggo logonet, Yogop ee’nu, ndogop ee’nu,” yinuk, wone lengganak nogo eekwi paga iniki kole eekkolaga’lek we aanom warogo eerit nogwe me, kit nen yogo logonet, “Wone ti paga niniki kole ee’ninaburak lek o. Ata, Ala iniki kunik en eeppinanege kagak niniki kole ariyak ti, op aret o,” yinuk, mbako logonip.

10 It ooliya wuppunuk, Ala unde logonet, aakumi inake eeko menggaarak nogo nen nit Ala ake warogo wogogo monggom ndomba ninake warak yi, it na woroorak mondok lek o.

11 At Ala unde inowe nggwok nogo nen aakumi inomaluk lek aruwak nduk, Ala ake ndomba wappunuk, amiya wonok Mage Lombok Menggim pi unggwage kagak, eebe yagat endekem kani kunggo nogogwaarak nogo ndak-ndak,

12 Yetut kunduk, at amiya paga nit aakumi ninomaluk lek eerogo punuk, Ala ake leenogo pinanikit nduk, yagan warogo o kota endekem aret kambeegerak.

13 Togop me, at o kota endekem ninake kambikit nduk nage kagak miyuk-meya eerogo pogo nogogwaarak nogo kokwak, nit kunduk ti ndak-ndak miyukmeya eerogo pinanugwi iigak, at mugurok o kota endekem aret wundi nawok o.

14 Nit niname kota mondokmondok logorak nogo nggween paga yime wonage lek o. Ata, niname kota alik ambime nawok nduk, we luulu tokkogo ogoorik o.

15 Togop me, eyoonggen abe yi’- nage menggi kwak, “Yetut ninowe aret o,” yinuk, Keritut ninake eereegerak paga Ala ake warogo wogogwi negen, nit kulinik-kalinik ninoone paga Ala alut eeko logonet, endage tiyappegak mban eeko logowok o.

16 Ndi, ti eeko logonet, Ala ake warogo wogogo nogogwa kwak, at ake aakumi obeelom eeppiigwi, yeenggwaarogwe, eekwi niinok, Ala inikilom ninombake menggerak me, mari eerogo puurak ti mage o. Ata, eeppiinet nogo logonip o.

17 It kinogobamini nogo ti, “Aakumi nonggop inarum wonogotak o, yinuk, Ala nen yo’niraagin,” mba’- nuk, liirogon aret kiniki arum wonogwe me, inabu’me logonet, wone yokkirogwe nogo, liirogon aret konenggo logonip o. It inoone konengga’- lek wonogwe kiinok, inale’nggen lek logonet, kinarum liirogon wonogwe lek paga maluk aret eekwi kiyoorak me, iniki ale’nggen paga kinarum logowak nduk, inoone liirogon aret konenggo logonet, obeelom eeppiigo logonip o.

18 Ninake tamban mban eeko logonip o. Nit obeelom eerit nogo logorak mban, “Ao,” mbako monggoorak me, yi eekak ndi eekak eeko logonet, maluk eekoorak ambi ninikime abe’naga’lek kenok, “Obeelom aret eerit nogo monggoorak kogo,” yinuk, mbako ogoorik o.

19 Ala nen an mbetmbet kinowagam nappani woraa-wak nduk, “Nake tamban mban eeko logorak ao,” mbake logonet yokkiragi o, noreewi.

Inake tamban eereegerak wone

20 Ndi, yogondak abu aret o, noreewi. Nit niniki ugun tayenak ale’- nggen logowok nduk eeppinanege menggerak Ala nogo nen wone koonogo yo’niragagerak nogo, “Mondokmondok eerigin o,” yinuk, abet mbako logowok nduk, ndomba mondok liirogon ndegenninake menggerak ninowe Yetut nogo, ninake amiya kili’nage mbareegi, kambunuk nogo menggam nen eenik agago mippereegerak me,

21 at Ala eeriyak mbake menggerak nogo, kit mondok ndak-ndak eeko logobagip nduk, yi mendek ndi mendek abe mendek kenok mban li’luk eerogo wokkirage, ndi, Yetut Keritut eereegerak paga kit eeppinagarak inikilom mbake menggerak nogo eeppinagage, eeke logogin me, at endage mondok- mondok tiyappogo logowok o. Amin!

Irip paga yoragagerak wone

22 Noreewi o. Kit eeko logorak an wone mbuuluk liiru mbanggiragi yi, kiniki abe paga waganggo logobagip nduk, yokkiragi o.

23 Ninore Timotiyut keele maarak wonagagerak nogo, muk piinogo pereegwaarak kineenu arubagip nduk, yokkiragi o. At mbet-mbet an neya wage kenok, nimbirak aret kiya woraagun o.

24 It kinarum menggaarak inom, it abet mbakwi Ala apuri inom, abok aret, “At nen, Wa! yokkiragi, yegerak,” yoraanip o. Ndi, it aap o Italiya mendek ninom wonogwe nogo, abok ninom nen keyage wakkinako o.

25 Ala iniki kunik en eeppinagage logonet, kinarum logogin o. Abu aret yokkiragi o. Wa!


1 komentar:

Dawut nen Aput Talomo Aruk wareegeerak wone yi o.

DAWUT NEN APUT TALOMO KINI WUPPEREEGERAK WONE YI-O.     1 Mbininegwaarak 28:9  9 Yorage nagagerik, aput Talomo yoge logonet, “Ndi, kat na...