Jumat, 02 Juli 2010

EPETUT



Mbuku Epetut yi, eebe mbanak pekkaga’lek logonet, aa’nduk pekkoorak nogo yi o.

Mbuku Epetut yi, at Pawulut nen liiru mbanogo it Ala apuri o Epetut kuwak eekwi nogo nappiige logonet, “Yi mendek ndi mendek ogobakkigirik abok aret mbogut paga wonogwe inom, nggween paga wonogwe inom, an naput Keritut abu’me mban logowak nduk eerogo piyaagin o, yinuk, at Ala iniki koonogo pereegerak nogo aret a’me lik yereegerak o,” yinuk, yoragagerak (1:10).

Ndi, ambi, at Ala nen ari logonet, “An naput Yetut Keritut paga napuri abok aret iniki ambit lambunik logowak o,” yinuk, koonogo pereegerak wone nogo liirogon unde logonet eerit nogo logowak nduk liiru mbanogo nappereegerak. Mbuku Epetut yi, liiru mbangge logonet, wone aa’nduk yereegerak nogo ti, it Ala apuri iniki ambit lambunik logorak ti, nonggop logonet, eeko logorak nogo liiru mbaneegerak. Wone ti, liiru mbangge logonet, Ala nen at apuri aruwak nduk, o yi wakkaga’lek kagak miirinake, at aput Yetut Keritut paga aakumi inomaluk lek eerogo piige, at apuri eeppiige logorak koonogo pereegerak nogo a’me lik yuwak nduk, Aberiniki aakumi inikime logonet, eeginake logorak nogo yorage, eereegerak wone nogo liiru mbangge, ndi, ambi, wone yi, liiru mbanak nogo pekkogo logonet, iniki ambit lambunik logonet eekwi, Keritut abet mbakwi nogo mugurok nogwe, eeko logowak nduk, yorage nogo liiru mbangge, eereegerak.

It Ala apuri iniki ambit lambunik logonet, niniki-kiniki kunik eekwi, nabuwa-kabuwa mbakwi, nore-kore yogwe, eekwi nogo lek aga’lek mondok eerit nogo logowak nduk yoragagerak. Wone wakkagak ambik aret yorage nagagerak nogo ambi ti, Yetut eebe nit nineebe paga kunik wonage nogo yorage, ambi, ninowe Keritut tiyanak aret menggerak me, aap ambi akwe imbirak iniki kunik mengga kwak, “Keritut ninom niniki kunik monggoorak o,” yinuk, yorage, ndi, ambi, “At Ala ninabuwa mbake nagagerik, at aput Keritut onggo lek we aret wo’niragagerak o,” yinuk, yorage, eereegerak.

Liiru yi mbanogo nappereegerak nogo, it Ala apuri inikime mondok kani kunik negen nggelok ari kenok, “Wa!” yogo logowak nduk yorage, Ala alut eeko logonet, “Wa!” yogo logowak nduk, yorage, Keritut ninabuwa mba’nuk aaningginpaaninggin eerogo punuk wareegerak nogo yorage, nit Ala apuri Keritut paga niniki-kiniki kunik logorak nogo yorage, “Niniki kwippinanege, ninomaluk lek eerogo pinanege, nit alik leenak logowok nduk eerogo pinanege, eereegerak o,” yinuk, yorage, eereegerak nogo liiru mbanak wonage o.

-------------------

PAWULUT NEN ALA APURI O EPETUT MENDEK INAKE LIIRU MBANOGO NAPPEREEGERAK WONE

1 1 Ala mbareegerak paga Keritut Yetut ayonggo nappiigak mendek agago paneegerak an Pawulut nogo nen kit Ala apuri at ake leenak Keritut Yetut kinom kunik logonet, obeelom wone liirogon mugurok nogo monggotak o Epetut wonogwe nogo, wone ambi yokkira o.

2 Ninogoba Ala ninowe Yetut Keritut imbirak iniki kunik nen wokkirogwe, kiniki ugun tayenak ale’nggen logobagip nduk, eeppinagagwi, eeko logogun o.

Keritut ninom kunik me, obeelom eeppinanege menggerak wone

3 Ala wonage menggim mbogut paga mendek eeppinaniyak mbake menggerak nogo mendek abok aret, Keritut ninom kumbinaneegerak paga nen eeppinanege me, ninowe Yetut Keritut ogoba Ala mondok alut eeko logowok o.

4 At Ala nen, “Peebi Keritut nen eeppiyamenggerak paga an napuri maluk inoba lenggenna’- lek nenggaanom paga mondok alik leenak logowak o,” yinuk, o nggween yi, awo wakkaga’lek kagak mii’ninabeegerak.

5 Nit awo nda’naga’lek niigak, at Ala nen Yetut Keritut eeremenggerak paga, nit at apuri lombok logowok nduk wo’ninaburak inikilom mbareegerak nogo ndakndak, iniki kunik en, “Eeppiyaakit o,” yinuk, koonogo pereegerak nogo aret eeppinaneegerak.

6 Ninabuwa mbake logonet, at aput iniki kunik nen wo’niragagerak nogo paga, amendek mondok alik negen ngginu-ngginu eerogo wo’nirage menggerak me, nit mondok at alut eeko logowok o.

7-8 At Ala ninabuwa mba’nuk, iniki warak lombok logonet, mondok liippinanege nagagerik, oba ngginik kagak eeppinanit wundi wage menggerak nogo ndak-ndak, at amiya paga ninonggo mbambunuk, keele piinogo pinanege nagagerik, ninomaluk mondok lek eerogo pinaneegerak.

9 “Keritut nen togop eeppiyaawak o,” yinuk, inikilom mbake nagagerik, koonogo pereegerak kote kumaarak wonage nogo aret paganogo yo’niragagerak.

10 At Ala nen, “An eeriyak mbareegirak nogo, ndiyom paga a’me lik yigin o,” yinuk, kooneegerak nogo ti, mbogut paga mendek inom, nggween paga mendek inom, yi mendek ndi mendek abok aret Keritut abu’me pege logomenggerik, at eebe mondok tiyanak logorak kooneegerak nogo ti aret o.

11 At eeriyak koonggetak ndak-ndak aret eeke menggerak nogo nen, “An napuri ndogop obeelom eeppiyaakit o,” yinuk, o maan togon nit nda’- naga’lek niigak, koonogo pereegerak nogo ndak-ndak, Keritut eeremenggerak paga nit at apuri aret miirogo pinaneegerak wonogo ogoorik o.

12 Ti eeppinaniyak koonogo pereegerak nogo ti, “Nit nen, Keritut ndogop eeppinanigin o,” yinuk, aa’nduk abet mba’nuk, niniki at oba panggombereegurak nogo eerit nogwe paga Ala endage tiyak yuwak nduk, mii’- ninabeegerak me, at alut eeko logowok o.

13 Kit kinagap ndariyak Ala ari menggerak obeelom wone nogo, konembunuk, abet mba’nuk kiniki Keritut oba panggombogo mbareegup, wam yelok kaawak nduk, aruknggaganggo mengga kwak, kit Ala apuri alik leenak yelok logobagip nduk, Aberiniki wo’niroorak koonogo pereegerak nogo, kit kunduk wokkiragagerak.

14 Ti wokkiragagerak nogo ti, peebi kit at apuri kinonggo mbanak me, kineebe abet aret wokkinaburak aberak logobagip nduk, kwe yiindi aa’nduk pogo mengga kwak, Aberiniki aret yilinogo wokkiragagerak me, Ala nen kit ninom ndak-ndak Keritut eeremenggerak paga aret mondok iya lombok koonogo pinaneegerak me, alut eeko logowok o.

Pawulut nen inake tamban eeke nagagerak wone

15 Togop me, kit nen ninowe Yetut abet mba’nuk, kiniki at oba panggombugwi, ndi, Ala apuri ake leenak abok aret kinom kiniki kunik aganakwi, eerit nogwe nogo, an konengge nagagirik,

16 tamban eeke logonet, kit eerit nogwe paga an puk aga’lek Ala mondok, “Wa,” yoge minggirak.

17 At ninowe Yetut Keritut ogoba Ala mondok tiyanak menggerak nogo nen, kit kiniki warak eeppinagage, Ala eeke menggerak yelok kaabagip nduk, kineenu eeppinagage, eeke menggerak Aberiniki nogo, ambinom wokkiraawak nduk, kinake tamban eeke minggirak.

18 Ti eeke logonet, kit kola nabagip nduk kinayonggo pinagareegerak kiniki lunik wonogwe nogo inom, nit at apuri ake leenak kenok eyate mondok alik negen eerogo wo’niraagin kooneegerak nogo inom, ndi, nit abet mbakwi mendek Ala omaawi mondok iya lombok eeppinanege menggerak nogo inom, kineenu arubagip nduk, “Inikime eya eeginake logot o,” yinuk, Ala yoge minggirak.

19-21 Nit abet mbakwi niinok, at omaawi mondok iya lombok nogo paga eeppinanege nogo ti, Keritut kambunuk, nogo menggam nen eenik agago mippege nagagerik, kugi nggween abu’na mendek inom, eyonggaame mendek inom, mbogut abu’- na o oolo yayi mendek inom, yi kugi ndi kugi inayuk wuko menggaarak o yogondak wonogwe inom, peebi logorak inom, it abok aret tebenak iigak, at Keritut alik mban Ala eenggi abe’nggan tiyanak logowak nduk, mbogut paga mippereegerak nogo ndak-ndak, nit yogondak at omaawi ti paga togop aret eeppinanege agaarik o.

22 Yi kugi ndi kugi inom, yi aakumi ndi aakumi inom, yi mendek ndi mendek abok aret at abu’me piinok, nit Ala apuri yi awi ndi awi kuwak eerit nogo monggoorak nogo lambuk togon ninanobak kwak ninowe tiyanak logowak nduk, mippereegerak.

23 Ndi, nit Ala apuri yi awi ndi awi kuwak eeko monggoorak lambuk togon nogo ti, at eebe aret me, eebe ambit aruwak nduk, nit nineebe anobak nogo paga kumbinaneegerak me, yogondak at eebe yi awi ndi awi abok aret mondok endak warak menggerak.

2 Keritut nen nineenik eeppinaneegerak wone

1-2 Kit o maan aa’nduk nen it aap nggween paga mendek iniki nengge kenok mugurok nogo mengga kwak mugurok nogwe, it yi kugi ndi kugi mbogut abu’na o oolo yayi menggaarak inowe aakumi Ala wone taganggwi iinok iniki nggagangge menggerak nogo nen, yokkirage kenok konenggwi, eerit nogo logonet, Ala wone taganogo punuk, yi maluk ndi maluk eeko nogogutak paga kambak kwak aret wonogogutak o.

3 It Ala wone taganogo punuk, maluk eeko nogogwaarak paga Ala anini inoba piyoorak wonogogwaarak nogo ndakndak, nit kunduk, togop aret niniki maan mendek nen yo’nirage kagak niniki nengge kenok mugurok nogwe, maluk eeriyak ee’ninake kenok eerit nogwe, maluk eeriyak mban koonit nugwi, eeko nogogurak paga Ala anini mondok ninoba pinaniyak aret wonogogurak kwe,

4-5 at Ala nogonen aakumi maluk eekwi iinok, anini nen mbet-mbet inookeelik mondok inabuwa lombok mbake logonet, yanggo yinuk, torinake menggerak me, nit abok aret yi maluk ndi maluk eerit nogo nogogurak paga kambak kwak aret wonogwe niigak, Ala ninabuwa mbake nagagerik, Keritut eenik eeppege logonet, nit kunduk ninom aret nineenik eeppinaneegerak. Ala ninabuwa nen iniki kunik ee’nabeegerak ti paga ninagap ndareegerak kogo o.

6 Ndi, at Keritut ninom kunik wonogwe niinok, Ala nen at ninom nineenik agago mippinanege nagagerik, Keritut Yetut tiyanak mbogut paga wonage nogo ninom ndak-ndak logowok nduk, tiyappinaneegerak.

7 Ti eeppinaneegerak nogo ti, ninabuwa mbake logonet, Keritut Yetut wo’niragagerak ti paga, o yogondak wonage inom, peebi logorak inom, at aakumi abok aret iniki kunik nen oba ngginik kagak ngginungginu eerogo wogorage menggerak nogo, mondok-mondok nineenu logowok nduk, eeppinaneegerak.

8 Kit abet mba’nuk, kiniki at oba panggombugwi kiinok, kinabuwa nen iniki kunik eekkinake logonet, kinagap ndareegerak o. Kit ambi eekkologogutak paga eeppinagulik o. Ata, Ala nen onggo lek we aret eeppinagareegerak o.

9 Kit nen ambi eekkologwe paga wogoppakwi kiyo, at nen mban onggo lek we aret eeppinagareegerak.

10 Ala nen aret ogobakkigi’ninabeegerak me, nit at amendek aret ogoorik o. Nit nda’naga’lek niigak obeelom eerit nogo logorak Ala nen maan kooneegerak nogo, Keritut Yetut ninom kunik logonet eerit nogo logowok nduk, ogobakkigi’ninabeegerak. Keritut ninom kunik me nineebe ambit aret ogoorik

11 Togop me, noreewi o. It, “Nit ninagabolo mbanak mendek o,” yogo menggaarak nogo nen, “Kit kinagabolo mbanak lek mendek o,” yinuk, yokkirogo menggaarak kit endekem konenggulik mendek nda’nogogutak nogo, aa’nduk wonogogutak kiniki abeko logonip o. “Ninagabolo mbanak o,” yogo menggaarak nogo ti, aakumi nen mbanak aret o.

12 Nogo ne ti eyom paga, it aakumi Iterali mendek mban Ala apuri leenak wonogwe iigak, kit Keritut kinom ogoorak logonet, we aakumi nggiru negen aret wonogogutak me, at apuri iinok, wone abok yoragagerak nogo, kit koloorak meek aret wonogogutak. Kit aa’nduk kinogoba Ala lek me, kiniki lunik ambi lek

13 o nda negen aret wonogogutak kwe, Keritut amiya paga Ala kinom lambunogo pinagi wagagerak me, yogondak Keritut Yetut kinom kunik aret wonogo ogotik o.

14 Nit aap Yakuri mendek inom, kit endekem mendek inom, at Keritut eebe paga paalungga negen warogo nineebe ambit lambumbinanege logonet, wim pak wurik pogom ninom ogoorak aret wonogogurak nogo, minogo mbo nappege,

15 ndi, nit aap ninanebunu mbere wonogogurak nogo, at eebe paga at apuri ninanebunu ambit a’nuk, ninom niniki lambunik logowok nduk, Ala nen, “Yogop ee’nu, ndogop ee’nu,” yinuk, wone Muta yoreegerak nogo paga ninom ogoorak wonogogurak nogo kunduk, lek eerogo pege, eereegerak.

16 Ti eeke nagagerik, Keritut eyo karo-karo paga kambeegerak ti paga ninom ogoorak wonogogurak nogo, lek eerogo punuk, nineebe ambit lambumbinanege nagagerik, kit ninom lambunik logowok nduk, Ala abu’me pinani wagagerak.

17 Kit nda negen wonogogutak inom, nit koorok wonogogurak nogo inom, “Paalungga muk warak me, lambuninip o,” yinuk, yo’nira wagagerak.

18 Ndi, yogondak Keritut eereegerak ti paga, nit Yakuri mendek inom, kit endekem mendek inom, Aberiniki ambit nogo paga nennit wo’niren ninogoba Ala owagam noorak op aret o.

19 Ti kenok noreewi o. Yogondak kit aap nggiru alik mendek wonogwe lek o. Kit ninom ndak-ndak Ala apuri aret me, mbogut paga ninaworak aret ogoorik o.

20 O wuruwok nduk, o eyak aa’nduk wurabak kwak ti, Keritut Yetut aret o. Ndi, o eebe wurit laganggo logonet, abena pugu kwak ti, it nappiyareegerak mendek inom, it aap Ala wone yoraga mendek inom, nogo it aret. Ndi, ogumbaga pugwi kwak ti, nit abet mbareegurak Ala apuri nit nineebe aret o.

21 Ala nen at awi mondok alik leenak obeelom lombok wukkolaakit nduk, nit nineebe alitik-alitak nogo, waganogo ninowe Keritut Yetut eebe ambit nogo paga panggombunuk, oba lu’luk wurit lagangge logonet,

22 kit togon, Ala eebe negen Aberiniki kinom logobagip nduk, kit kineebe nogo waganogo Keritut oba panggombinaganuk, at awi negen aret wukkolage agaarik o.

3 It endekem mendek inagap ndariyak kote koonak wonagagerak wone

1 Ti eeppinaniyak kooneegerak nogo abeke logonet, kit aakumi endekem mendek Keritut Yetut wone yokkirage nagagirak nogo paga keele maa’nabeegwaarak yime agarik o.

2 At Ala nen iniki kunik ee’nake logonet, kit obeelom eeppinagawak nduk, unde eeppaneegerak nogo ti, kit muk kineenu o.

3 Wone kote kumaarak wonagagerak lalin negen aret kin eeppaneegerak liiru kuwagaluk aginggwe mbanggiragarak nogo,

4 kit pekkogo logomonggotik, an Keritut agote wone nonggop togon liippereegirak nogo kineenu arumunggup o.

5 Wone ti, it aakumi aa’nduk nda’narit wundi wogo nogogwaarak nogo, paganogo yoraga’lek aret wonagagerak kwe, yogondak perak, Ala nen at Aberiniki nappi wagagerak nogo paga nen it aap Ala ake leenak nappiigak inom, it aap Ala wone yoraga inom, abok aret ineenu eeppiyareegerak.

6 Wone obeelom wone waganggwi paga it aakumi endekem mendek inom, aakumi Iterali mendek inom, Ala apuri mban aret me, Ala nen obeelom eeppinaniyak kooneegerak nogo ndak-ndak aret kologwe, nineebe ando mogonak kit aret wonogwe, ndi, Ala nen Keritut Yetut eeremenggerak paga nit eeppinaniyak wone abok yo’niragagerak nogo, kit kunduk, ndak-ndak aret waganggwi, eekwi nogo ti, wone kote kumaarak yogondak iluk kin agaarak nogo ti aret.

7 At omaawi mondok alik negen eeke menggerak neenu eeppanege logonet, at ayeloman a’nuk wone obeelom wone yorage logokit nduk, iniki kunik nen unde eeppaneegerak.

8-9 It Ala apuri alik leenak nogo abok aret tiyanak wonogwe iigak, an abu inabu’me tebenak tit neegak kwe, Keritut oba ngginik kagak eeppinanit wundi wage menggerak wone nogo, kit aap endekem mendek yokkirage, ndi, at yi mendek ndi mendek wakkagagerak Ala nogo nen wone o maan koonak kote kumaapporogo wonagagerak nogo, nonggop eeppinaniyak koonogo pereegerak yi aakumi ndi aakumi abok ineenu eeppiige, eeke logokit nduk, iniki kunik ee’nake logonet unde eeppaneegerak.

10 Ndi, wone koonak kumaapporogo wonagagerak nogo ti, nit Ala apuri yi awi ndi awi kuwak eerit nogo monggoorak nogo nen, wone ti woppunuk eerit nogwe paga, it mbogut paga menggaarak malayikat inom, it inayuk warak o oolo yayi menggaarak inom, it abok nen, “Ala iniki mondok warak logonet, yi wone ndi wone koonogo eeppiige menggerak nogo, yogondak yi aret kogo o,” yinuk, ineenu aruwak nduk, kumaapporogo wonagagerak.

11 At Ala nen eereegerak nogo ti, ninowe Keritut Yetut nen eeppinanege logowak nduk, o maan togon koonogopereegerak itok wonagagerak nogo ndak-ndak aret eereegerak o.

12 Nit niniki Keritut oba panggombunuk, abet mbako mbareegu, at ninom kumbinaneegerak me, ninagabiti lek niniki teeluk aret logonet, Ala owagam unggwi nogo logorak op aret o.

13 Togop me noreewi o. An wone obeelom wone yokkirage nagagirak paga aaninggin noba agaarak wonage yi paga kinagabiti nen kiniki yungguppegak eerugup o. Yi ee’nakwi nogo ti, kit ambi eeppinagarak nduk, eeppanugwi me, op aret o.

Keritut ninabuwa mbake menggerak wone

14-15 Togop me, it aakumi mbogut paga mendek inom, nggween paga mendek inom, ninanebunu lombok abok aret, “Ninogoba Ala o,” yinuk, yogo monggoorak nogo, abu’me tebe yinuk,

16 “Kat mondok tiyanak logonet, koba ngginik kagak kapuri eeppiige menggendak nogo ndakndak, kat Kaberiniki nen eeppiige kagak komaawi paga iniki nu’lek eerogo piige logot o,” yinuk, kinake tamban eeke minggirak.

17 Kit abet mbakwi kiinok Keritut kinikime ye mbanggola unggwage, ndi, eyo omanggen nggween kole paga wuraketak nu’lek menggi kwak, kit togop aret kiniki nu’lek logonet, aakumi kinom kiniki kunik aganakwi, eeko logobagip nduk, kinake tamban eeke minggirak.

18-19 O oolo iniki agi-ogu, o irip aru-ogwe, agi-ogu ti, wakkogo menggaarak kwe, Keritut ninabuwa mbake alom nogo ti, mondok nggwok lombok me, wakkoorak meek aret kwe, it Ala apuri ake leenak kinom abok aret we mbuuluk liippugwi kiinok, Ala iniki-obaabut aago menggerak abok aret kit ndak-ndak eekkinabuwak nduk, kinake Ala yoge minggirak.

20 Nit eeppinanuwak nduk nggino yogwi, niniki koonggwi, eekwi nogo mban eeppinanege lek at omaawi ee’ninake logonet, niniki mbaka’lek nogo mendek inom abok aret eeppinanege menggerak nogo,

21 nit Ala apuri yi awi ndi awi kuwak eerit nogo monggoorak abok aret Keritut Yetut ninom kunik logonet, yogondak inom, peebi inom, at mondok- mondok alut eeko logowok o. Amin!

4 Ala apuri nineebe ambit kunogo pinaneegerak wone

1 Ti kenok, noreewi o. Kit eeko logorak yonggo pinagareegerak Ala nen kit ndak-ndak aret eerit nogwe kiyaawak nduk, an ninowe oone wonok yoranet nege paga keele maa’nabeegwaarak nogo nen, “Ao,” mbake logonet, yokkiragi o.

2 Eerit nogo logonet, kiniki tebe yinuk yanggorogon eeppiigwi, kiniki aanaganggenggwi lek nabuwa-kabuwa mbako logonet, yeenggwa-yeenggwa eekwi,

3 Aberiniki nen kiniki ambit lambumbinagareegerak nogo kinom ogookkologwe kiyo, liippunuk wonogwe, eeko logonip o.

4 Kiniki lunik wonogwe nogo ambit aret kolaabagip nduk, yonggo pinagareegerak nogo ndakndak, kit kineebe ambit lambunik aret. Aberiniki eebe togon ambit aret.

5 Nit ninowe nogo eebe ambit aret. Niniki abet mbakwi wone togon ambit aret. Ndi, yiime wuppinanugwi wone nogo kunduk ambit mban aret o.

6 Nit aakumi abok ninogoba ti, Ala ambit aret logonet, oome-endekem at eebe mondok endak warak menggerak. Yi mendek ndi mendek abok aret at abu’me menggerak me, yi eekwi ndi eekwi abok aret at nen mban koonogo yo’nirage kagak eeko monggoorak.

7-8 Ala wone liiru mbanak paga nen ari logonet, “At agi tiyarogon lagi nage logonet, It aakumi keele maarogo piirogo wonogwe nogo, apit aret ndineren lagi nage nagagerik, At amendek onggo lek we aret tumburiragagerak o,”yinuk, yereegerak nogo ndak-ndak, nit togon, at eyabu eeko logowok nduk, Keritut nen, “At ti mendek eeke logowak,” kooneegerak nogo, iniki kunik nen ninalitik-ninalitak togop aret unde eeppinaneegerak.

9 Ndi, “At lagi nagagerak,” yereegerak nogo ti, ngge nduk yereegerak mbakop? Lek o. At nggween abu’na wambi nage nagagerik, lagi wagagerak nogo kenok, yereegerak nogo lek a?

10 Ndi, at wambi nage nagagerik, lagi wagagerak nogo ti, yi awi ndi awi abok aret at eebe endak warak logowak nduk, mbogut irimbaga lombok lagi nagagerak nogo aret.

11 At nogo nen it ando nappiigak logowak nduk unde eeppiige, ando Ala wone yorogo logowak nduk unde eeppiige, ando obeelom wone yi awi ndi awi ambime yoragak nugu logowak nduk unde eeppiige, ando o ambit me Ala apuri liirogon inarum logowak nduk, eeppiige, ndi, ando Ala wone mamunirogo logowak nduk eeppiige, eereegerak.

12 Ti eereegerak nogo ti, nit Ala eyabu liirogon eerit nogo logonet, nit nineebe paga Keritut eebe mondok wigak yuwak nduk, nit Ala apuri abok aret mondok li’luk eerogo pinaneegerak.

13 Ti eeppinaneegerak nogo ti, nit abok aret Ala aput eeke menggerak nineenu ogo logomonggoorik, abet mbakwi paga niniki ambit a’nuk, Keritut iniki mondok koleewak obeelom wonage nogo kokwak, nit togop aret niniki kole eeppinanit wundi wage logowak nduk, unde eeppinaneegerak.

14 Togop me, noreewi o. Yi kilaarak- mogonik eeke logonet, yi mendek ndi mendek piyanogo nippege, o wiya nen yi mendek ndi mendek wonok nage, eeke menggi kwak, elege-aabologwe ti, togop aret wonogwe me, kit kunduk togop logonet, it aakumi pilit wone yogo menggaarak nogo nen aakumi inambo’me laganuwok nduk, iniki koombunuk, inoone amburu paga nomoniren nawok nduk, agan nugwi wone ti mendek kit ugun konenggo logorak mage o. Ata, Keritut iniki mondok kole menggi kwak, nit togop aret niniki kole eeppinanit wundi wage kenok, nit elege-aabologwe togop ti ndak-ndak logogun lek o.

15 Ata, nit aakumi niniki kunik en Ala ari menggerak wone nogo mban yorogo logonet, ninanobak kwak Keritut iniki abu koleewak menggi kwak, nit togop aret niniki kole ee’- ninabuwak nduk, eerit nogo logowok o.

16 Nineenggi-niniyok yeregerak-peregerak abok aret eeriyak ake punik alitak lombok wonage kwe, nineebe ambit ninomanggen paga yinik-kunik eerak logonet, eerit nage kenok, nineebe mondok op aret menggerak nogo kokwak, nit Ala apuri ninanobak kwak Keritut ninom togop aret kunik me, niniki-kiniki kunik eeko logonet, ninalitak eeriyak unde eeppinaneegerak nogo ndak-ndak eerit nugwi niinok, Keritut eebe mondok obeelom aret logonet, nit nineebe paga wiganit nage logogin.

Ninobaabut ngget mendek eeppinaneegerak wone

17 Togop me, noreewi o. “It aakumi Ala wone konenggulik endekem mendek nen we aanom warogo koombunuk, eerit nogo mengga kwak, kit togop eerugup o,” yinuk, ninowe nen yo’nege kenok yokkiragi o.

18 It iniki omaawi logonet, “Ala wone woorak nineebi o,” yinuk, yogwe paga it iniki o apit pogom wonogwe, Ala inom ogoorak wonogwe, eekwi me, Ala nen ineenik eeppiyoorak wone nogo, it mondok kobak aret wonogwe o.

19 It maluk eeriyak inagabiti mbaka’lek kumi paga mban iniki lunik logonet, “Ugunugun eeruwok o,” mba’nuk, iniki nengge kenok ale’nggen paga eerit nogo menggaarak kwe,

20 Keritut eeke nagagerak wone nogo mamu-nggirogo logonet, kit eekwi ti mendek ambi inom mamunggiroolik o.

21 At eeke nagagerak nogo mamunggirogwe niigak, Ala ari menggerak wone at Yetut ndak-ndak ari nagagerak nogo, kit liirogon konenggo logonet,

22 “Niniki nengge kenok mugurok nogo nogoorak nogo ti, maluk ee’ninaburak kagak mugurok nogo nogoorak kogo,” yinuk, mamunggologogutak me, kinobaabut maan mendek nogo, nggonenogo mbo punuk,

23 kiniki ngget ogobakkigikkinabuwak nduk, Ala oone mban mugurok nogo logonip o.

24 Ala maluk eekeelik obaabut abu abe koonak menggerak nogo kokwak, kit ndakndak kinobaabut mondok ngget mendek eerogo pinagawak nduk, yokkiragi o.

25 Togop me noreewi o. Keritut ninom kunik eenggi-iyok kokwak nit aret me, kit-kit aret pilit pugunggo monggotak nogo mbo punuk, kit abok aret wone abet kenok mban yogo logonip o.

26 Kinanini nen maluk eeriyak ti mage o. Ndi, kinanini wungge kagak oonegen kilu yi noorak ti mage mban.

27 Ibilit nen, “Nanonggwan aga o,” yinuk, kiniki nggagangginake kero, maluk mbuuluk kinikime kumaappunuk logogup o.

28 Kit yogoot waganggo monggotak nogo, ambinom yogoot waagup o. Ata, kineenggi paga nen mban eerogo nunggwi, it aakumi inamendek lek iinok yeenggwaarogwe, eeko logobagip nduk, yabu ambi eeriyak miippunuk, kineenggi omaawi paga eekko’net nogo logonip o.

29 Wone maluk mendek kinambe paga nen wumbi woroorak ti mage o. Ata, it konenggwi nogo nen, “Ninabuwa nen yo’nirogwe iigo o,” yuwak nduk, aaninggin ambi inoba age kenok, iniki kole eeppiyoorak wone mban yogo logonip o.

30 Ala nen at apuri wogonabi wage logonet, nit ninom wo’ninabi woroorak nineenu logowok nduk, wam yelok kaawak nen aruk nggaganggo mengga kwak, Aberiniki wo’niragagerak me, Ala Aberiniki nogo, iniki maluk eerogo puurak mage o.

31 Kinoreewi kinom ogoorak wonogwe, neebi-keebi yogwe, nanini-kanini yogwe, wone wakwi, miyuk-meya eerogo piigwi, kinoreewi maluk eeppiigo monggotak nogo mendek abok aret mbo pogo logonip o.

32 Mbo punuk, kinom nabuwa- kabuwa eeko logonet, kiniki yanggonak paga at ambi obeelom eeppegak eeko logonip o. Keritut eereegerak nogo paga Ala nen kit kinomaluk lek eerogo pereegerak nogo ndak-ndak, kit-kit aret maluk eekkologomonggotak nogo, mari eerogo mbo pogo logonip o.

5 Ala apuri o eya paga nogo menggaarak wone

1 Noreewi o. Kit Ala apuri kinom kunik me, at eeke menggi kwak, kit ndak-ndak eerit nogo logonip o.

2 Ala ake warogo kani kunggwi iinok, Ala nen obari obeelom kage menggi kwak, at Keritut ninabuwa nen, “Inake kambikit,” mba’nuk, ninake kambeegerak nogo ndak-ndak, nabuwa- kabuwa mbako logonet, at ambi obeelom eeppegak eeko logonip o.

3 Kit Ala apuri ake leenak aret kagak, kumi ugun wurinabit nugwi, kiniki kumi paga mban lunik logonet, ugun-ugun eerit nugwi, uugweuugwe mbakwi, eerit nugwi kiinok, it aakumi ando nen, “Ala apuri aret kwe, maluk eekwi iyaanip o,” yinuk, kinombakwi iyo, liippunuk, eeko logonip o.

4 Kumi inabok mban agan nugwi, elege negen ugun i’ndok kambuurak mban agan nugwi, iniki kumi paga mban lunik logonet, inoonewak agan nugwi, eekwi ti mendek abok aret yuurak lek maluk mendek kagak agan nugwi me, kit Ala apuri kenok togop yuurak mondok mage. Ata, Ala, “Wa!” mban yoge logonip o.

5 It kumi ugun wurinabit nogo menggaarak inom, iniki kumi pagamban lunik logonet, inabok agan nugu menggaarak inom, ndi, it uugweuugwe mbakwi nogo ti, aap kugiwak alut eekwi ndak-ndak aret me, it ti inom, it aap ti eeko menggaarak abok aret Ala Keritut imbirak inabu’me piigo menggam unggwi nagun mondok lek mbako logonip o.

6 It Ala wone tagambunuk, maluk ti mendek eerit nogwe iinok, Ala anini inoba piige menggerak me, it ugun kobak menggaarak nogo nen inoone amburu ndik-ndik agan wogo logonet, kinambokan laganggwi iyo, liippogo logonip o.

7 It aap togop yogo menggaarak nogo ti, kinom kunggoloorak mage o.

8 Kit aa’nduk o apit paga nogo nogogutak kwe, yogondak kinowe nen muk eya eerogo pinagareegerak me, Ala apuri eya paga logonet, eeko mengga kwak, kit togop aret eerit nogo logonip o.

9 It eya paga logonet eerit nogo menggaarak anggen yugu nogo ti, aakumi obeelom eeppiinet nugwi, maluk eeka’lek Ala ari menggerak nogo ndak-ndak eerit nugwi, iniki mbere lek ambit logonet, inoone abet mban agan nugwi, eeko menggaarak me,

10 kit nen, “An eeke yi, Ala inikilom mbake menggerak ndak-ndak aret eeke ilik?” yinuk, liippako logonet, Ala apuri eya paga logonet, eeko mengga kwak, kit togop aret eerit nogo logonip o.

11-12 It aap o apit paga logonet, obeelom ambi eekkoloorak lek kagak eerit nogo menggaarak nogo, kinom lambumbunuk eerit nagup o. Ata, it kote eeko menggaarak inabok mbininiyak kineebi mbakwi kwe kagak, nggwok paga aret inenggali wappiigo logonip.

13-14 Aap ambi nen ari logonet, “Wologwe wae. Kit nogo yugwi nogo kineenik a’nip o. Kineenik a’nuk, it aakumi mondok kambak wonogwe nogo, inenggela’me nen wundi wogwe kiinok, Keritut nen eya eekkinabigin o,” yinuk, yereegerak nogo ti, ndi wuninggwi iinok, yi mendek ndi mendek o apit paga wonage nogo kin kogo mengga kwak, it aap kote eeko menggaarak nogo, nggwok paga paganogo inenggali wappiigwi iinok, “Aap yi inobaabut togop aret menggaarak iigo o,” yinuk, yuwak nduk yereegerak kogo o.

15-16 Togop me, kit eerit nogo monggotak nogo, mondok liippunuk eerit nogo logonip o. O yi eyom paga aakumi nen maluk mondok alik negen eerit nogo logorak koonggwi me, kiniki lek we ugun eerit nogo logorak ti mage o. Ata, kiniki mondok warak logonet, “O yogondak obeelom eeriyak ambi yi, nanonggwan agaarak me, eerikit o,” mba’nuk, eerit nogo logonip o.

17 Kumili negen kiniki lek ugun eerit nogo logogup o. Ata, ninowe nen eeriyak kooneegerak nogo mban liippunuk, eerit nogo logonip o.

18 Ndi, anggur amburu nonggo logomonggotik, kumili kunit namonggotak paga maluk eekkinaburak me, mbo punuk, Aberiniki mban kiniki me liinik logowak nduk, eeko logonip o.

19 Ndi, kit-kit aret kiniki mondok ale’nggen paga ninogoba endage alut eeko logonet, Ndawut ndawi pereegerak nogo inom, ki wone ndawi inom, Ala eeke menggerak ndawi inom, abok aret warit nogo logonip o.

20 Warit nogo logonet, yi mendek ndi mendek apit eeppinanege menggerak nogo paga ninowe Yetut Keritut endage kunogo, “Ninogoba Ala wa,” yinuk, keyage wako logonip o.

Aap inakuwi inom eeko logorak wone

21 Ninowe Keritut ayuk wuko logonet, kiniki tebe yinuk nabu’me-kabu’me logonip o.

22 Kit kumi yi wae. Kit kinogonggelomini warak kenok, ninowe Yetut abu’me tebe yinuk, monggo kwak, kinogonggelomini inabu’me tebe yi-nuk, logonip o.

23 At Keritut alik nen nit Ala apuri yi awi ndi awi monggoorak nogo, ninagap ndarogo at eebe paga ambit aruwak nduk, kunogo pinaneegerak me, ninanobak kwak Keritut wonage nogo pogom, kit kumi kinanobak kwak ti, kinogonggelomini aret o.

24 Ndi, Ala apuri yi awi ndi awi monggoorak nogo ti, Keritut abu’me logonet, oone konenggo monggoorak nogo pogom, kit kumi togop aret kinogonggelomini inabu’me tebe yinuk, logonet, it inoone mban konenggo logonip o.

25 Ndi, kit aap yi wae. Kit kinakuwi warak kenok, Keritut nen nit Ala apuri yi awi ndi awi monggoorak nogo, ninabuwa mbake logonet, “Inake kambikit o,” yinuk, ninake kambeegerak nogo kwak, kit kinakuwi togop aret inabuwa inombako logonet, obeelom eeppiigo logonip o.

26-27 Nit Ala apuri yi awi ndi awi monggoorak ninake kambeegerak nogo ti, “An napuri inoba mili lenggenak yinik-pinik aago ineebe yinukpunuk eerak iigak koloorak neebi o. Ata, ineebe kikak naka’lek mondok alik leenak abe kigirikwe lombok iinok kolaakit o,” yinuk, ngguu’mo wappiigo mengga kwak, at oone waganggwi paga ninomaluk lek eerogo pinanege logomenggerik, Ala ake leenak logowok nduk, ninabuwa mbake logonet, ninake kambeegerak o.

28 Ti ndak-ndak kit aap kineebe kiniki kunik eekkologo monggotak nogo kokwak, kinakuwi togop aret kiniki kunik aganako logonip o. Aap ambi akwe iniki kunik eeke kenok ti, at eebe aret iniki kunik eekkolage menggerak o.

29-30 Ndi, Keritut eenggi-iyok kwak nit aret me, Keritut nen at apuri yi awi ndi awi monggoorak nogo, iniki kundugu ee’ninake logonet, liirogon ndegenninake menggi kwak, nit aap nineebe ti, nineebi mbakulik o. Ata, niniki kunik eekkologo logonet, liirogon ndegenggologo monggoorak nogo pogom, kit kineebe ando nogo ti, kinakuwi aret me, kiniki kunik aganako logonet, liirogon aret ndegeninako logonip o.

31 “Togop me, aap nen agaloogoba mbo piinok, Akweeluk imbirak ambit a’nuk, it imbirak ineebe mbere kwe, ambit aret logogun o.”

32 Ala nen wone yereegerak nogo ti, wone alom abu kumaarak negen aret yereegerak mbake logonet, Keritut apuri yi awi ndi awi monggoorak nogo ninom nonggop togon ambit kunik logorak wakkagak yokkirage kwe, ti mban yokkirage lek o.

33 Ata, kit aap kineebe kiniki kunik eekkologo monggotak kokwak, kinalitak lombok kinakuwi inabuwa mbakwi, ndi, kit kumi kunduk, kinogonggelomini inayuk wuko logonet, inabu’me tebe yinuk, inoone konenggwi, eeko logobagip nduk, inom aret yokkirage agarik o.

6 Wologwe-komologwe nen eeko logorak wone

1 Wologwe-komologwe yi wae. Kit Ala apuri aret me, kinagalominikinogobamini inoone yokkirogwe iinok, konembunuk eeko logorak nogo ti, Ala nen aret kooneegerak me, liirogon eeko logonip o.

2-3 Ala nen wone, “Yogop ee’nu, ndogop ee’nu,” ari logonet, “Kinagalo-kinogoba inayuk wuko logonet, inoone liirogon aret konenggo logomunggup o,” ari nagagerik, ti’nuk, “Nggween paga yime yi wone ndi wone kinoba aga’lek, kineebe obeelom li a’nuk, kanggo logomunggup o,” yinuk, yereegerak nogo ti, wone, “Yogop ee’nu, ndogop ee’nu,” yoragagerak eekwi iinok, onggo koloorak wone aa’nduk lombok yoragagerak nogo ti aret.

4 Kit aap kinapuri wonogwe kenok, inanini aruwak nduk, eeppiyaagup o.Ata, Ala wone mugurok nogo logowak nduk, inaruk wakwi, Ala wone mamunirogwe, eeko logonet, tawe eeginako logonip o.

Inayeloman inogobamini inom eeko logorak wone

5 Kit aakumi inayeloman monggotak yi wae. Kit nen, “Nogoba yi, Keritut kwak me,” yinuk, kinagabiti mbakak inayuk wuko logonet, kiniki obeelom yanggonak paga inoone konembunuk, inake eeko logonip o.

6 Eerit nogo logonet, inikilom kinombaruwak nduk, inigen iigak mban eeko logorak ti lek o. Ata, “An Keritut ayeloman aret me,” yinuk, Ala iniki mbake menggerak nogo, “Eerikit o,” yinuk, kiniki obeelom yanggonak paga eeppiinet nogo logonip o.

7-8 Nit aakumi inayeloman wonogwe inom, aakumi we ugun wonogwe inom, abok aret obeelom eerit nogwe niinok, ninogoba nen onggo ndak-ndak aret wo’niraagin nineenu me, “Yi aakumi inake eeke lek o. Ata, nowe ake aret eeke o,” yinuk, kineebi mbaka’lek kiniki ale’- nggen paga eerit nogo logonip o.

9 Ndi, kit nogobamini yi wae. Kit kinayeloman wonogwe kenok, “Nit ninogoba ambit mbogut paga wonage nogo nen ninayeloman inom, inogobamini nit inom, ninetenggen liippinaninuk wo’niraagin lek, eekwi onggo ndak-ndak wo’niraagin,” mbako logonet, kinoone omaawi paga yoraagup o. Ata, it kinayeloman nen iniki ale’nggen paga eeppinagago mengga kwak, kit ndak-ndak kiniki yanggonak paga obeelom eeppiigo logonip o.

Ala eegin-omaale li’luk eeppunuk, logorak wone

10 Wone abu aret yokkiragarak me, age yobok ambi yi yokkira o. Kinowe omaawi ambik nogo paga kiniyok panggombunuk, kinogogumbuk logonip o.

11 Ibilit nen iniki koombunuk, kinambokan lagani wage kero, mugogo nappegak eeko logobagip nduk, Ala nen at eegin-omaale li’luk eerogo pinagareegerak nogo, waganggo logonip o.

12 Wim ninom nambuko logonet, perenggologwe nogo ti, nit aap nggween paga mendek ninom nambukwi lek o. Ata, it inayuk warak o oolo yayi nugu logonet, aakumi nggween paga yime iniki o apit aago pogom wonogwe nogo, maluk eeruwak nduk, iniki nggaganggo menggaarak Tile inom, at awuri yi kugi ndi kugi inom, abok aret ninom wim nambuko logonet, perenggologwe me,

13-17 maluk eekkinabuwak nduk wogwe iinok, mondok mugogo nappiigo logonet, kit mban kineegin tiyanak logobagip nduk, inagabee’le mbam nggerenggologo mengga kwak, Ala ari menggerak wone kinikime nggerorogon waganggwi, tin yikkologo mengga kwak, Ala obaabut obeelom menggerak nogo yikkologwe, sepatu omaawi mendek yikko’nok nogo mengga kwak, Ala ninom lambumbinaniyak obeelom wone nogo pipuk ee’nuk nogwe, eeko logomonggotik, at maluk lombok eeke menggerak nogo nen omaale kani kunik negen namburi wage nogo, mbeenogo nappogo logobagip nduk, nggeemu langgunggologo mengga kwak, abet mba’nuk kiniki Ala oba panggombugwi, petagi langgunggologo mengga kwak, kinagap ndariyak wone aberogo kologwe, tege wooluwak kwak ti, Aberiniki nen Ala wone wo’niragagerak nogo waganggwi, eeko logomonggotik, Ala nen at eegin-omaale wurogo pinagareegerak nogo, li’luk eeppunuk, kinogogumbuk nu’lek logonip o.

18 Kinogogumbuk mondok kinom perenggologo logonet, Ala nen yeenggwaagiraawak nduk, Aberiniki nen yokkirage kagak, puk aga’lek Ala nggino yogwi, nogo yigin eekkinaka’lek kineenik logonet, it Ala apuri ake leenak abok aret inake tamban eekwi, eeko logonet,

19-20 an kunduk, obeelom wone kote kumaa-rak wonagagerak nogo, yoranet nege logokit nduk, Ala nen aret leenogo mippaneegerak kagak keele maarogo mambaneegwaarak yime logonet, nagabiti nen noone puk logorak ti lek o. Ata, wone nogo yoraakit nduk, eeke neegak, Ala nen, “Togop yoret o,” yinuk, yo’nege kenok, nagabiti mbaka’lek noone teeluk paganogo yorage logokit nduk, it Ala apuri abok aret inake tamban eeko logonet, an kunduk, nake tamban eeko logonip o.

Irip paga keyage wappiyareegerak wone

21 At ninawot niniki kunik ninowe eyabu liirogon eeke menggerak Tikikut nogo nen, an neebe nonggop logonet, eeke minggirak wone nogo, abok aret kineenu arubagip nduk, yokkira woraagin o.

22 Kineenu eeppinagarak nduk, kinowagam nappi woraminggirak wage logomenggerik, nit abok nineebe nonggop wonogwe nogo, ninabok yokkirage, ndi, kiniki eyak wappinagage, eeri woraagin o.

23 Kit ninoreewi Ala apuri abok aret abet mba’nuk, kiniki ugun obeelom ambit lambunik logonet, nabuwa- kabuwa mbako logobagip nduk, ninogoba Ala ninowe Yetut Keritut imbirak nen eeppinagago logowak o.

24 Ninowe Yetut Keritut kit kiniki kunik eekwi nogo, lek aga’lek mondok kundugu wonogwe kiinok, kinabuwa mbake logonet, kinarum logogin o. An Pawulut nen abu aret yokkiragi o. Noreewi wa!

1 komentar:

Dawut nen Aput Talomo Aruk wareegeerak wone yi o.

DAWUT NEN APUT TALOMO KINI WUPPEREEGERAK WONE YI-O.     1 Mbininegwaarak 28:9  9 Yorage nagagerik, aput Talomo yoge logonet, “Ndi, kat na...