Jumat, 02 Juli 2010

1 KORINDUT



Mbuku 1 Korindut yi, eebe mbanak pekkaga’lek logonet, aa’nduk pekkoorak nogo yi o.

Mbuku 1 Korindut mbanak yi, at Pawulut nen wone aa’nduk lombok yoragagerak nogo woppunuk, kuwak eeko nogogwaarak kwe, peebi it inenggela’me time maluk eekwi iinok, it Ala apuri nogo inake liiru yi mbanogo nappereegerak. Ndi, wone yi, it Ala apuri ogogwarak inobaabut eerit nogwe nogo inom, it iniki abet mba’nuk waganeegwaarak nen eekwi nogo inom, kobak eerogo punuk, maluk ugun eerit nogwe iinok, yoragagerak.

Ne ti eyom paga o Korindut ti, it Yunani mendek wonogo menggam aret. O propinsi Akaya Mbuuluk paga kota nggwok nogo ti Korindut aret. Ndi, it o Oroma mendek inoweewi nen o kota Korindut unde logonet wone lengganogo yorogo nogogwaarak. Togop me, o Korindut nogome aakumi inanebunu lombok wonogo logonet, yi mendek ndi mendek kunggo menggam o mondok endage warak aret wonagagerak.

Ndi, o time inandogon eeko nogogwaarak mondok tiyanak aret wonagagerak me, ugun-ugun eerit nogo logonet, inagugi inalitik-inalitak aret eeko nogogwaarak. At Pawulut wone yi, iniki koombunuk yoragagerak nogo ti, Ala apuri ogoorak-ka’let eekkologwe, Ala apuri maluk inikime mi’nage logonet Ala apuri nalop-kalop eekwi, kumi ugun-ugun eeginabit nugu logonet, inom lambunggwi, inikime maluk mban koonit nugu logonet, maluk nogo aret mi’nage, Ala apuri liirogon eeka’lek iniki miin arit unggwogwe, eekwi iinok, Pawulut nen wone yi, yoragagerak. Ala apuri inenggela’me eeko logorak Aberiniki nen unde eeppinanege wone inom, aakumi kambunuk mi’nariyak wone inom, iniki liippuwak nduk wone yi, yoragagerak. It obeelom wone waganggwi nen niniki-kiniki kunik aganabit nogo logorak wone pasal 13 wonage nogo ti, “Abu tiyanak lombok wonage o,” yinuk, yereegerak me, pasal ando yereegerak ti, we tebenak negen kagak, pasal 13 ti perak, abu tiyanak wonage me, eeko logowok o.-

PAWULUT NEN ALA APURI O KORINDUT MENDEK INAKE LIIRU AA’NDUK MBANEEGERAK WONE

1 1 Ala iniki mbareegerak paga an Pawulut nappiigak mendek logonet, Keritut Yetut wone wonok nege logokit nduk, nayonggo paneegerak ninore Totenet nimbirak nen

2 kit Ala apuri o Korindut kuwak eeko monggotak nogo, wone ambi yokkiraawi o. Kit Ala apuri logobagip nduk, kinayonggo pinaganuk, Keritut Yetut kinom kunik logobagip nduk, eerogo pinagage nagagerik, leenogo pinagareegerak inom, it yi awi ndi awi, “Ninowe Yetut Keritut aret o,” yinuk, yogo menggaarak inom, kit abok aret wone yokkirogo o. Yetut Keritut ti, nit inom, it inom, abok ninowe aret me,

3 at ninogoba Ala ninowe Yetut Keritut imbirak iniki kunik nen wokkirogwe, kiniki ugun tayenak ale’nggen aret logobagip nduk, eeppinagagwi, eeko logogun o.

“Wa,” yinuk, keyage wareegerak wone

4 Keritut Yetut eereegerak paga Ala iniki kunik nen obeelom mban eeppinagage me, an nen ko’lu-kii’me, Ala, “Wa,” yinuk, keyage mban wake minggirak.

5-6 Keritut nit ninake eereegerak wone yokkirogogurak ndak-ndak, kinikime nu’lek eerogo pinagareegerak me, kit Keritut kinom kunik logonet, yi wone ndi wone yuurak inom, yi eekwi ndi eekwi kineenu ariyak inom, abok aret unde eeppinagareegerak kenok, Ala, “Wa,” yinuk, yoge minggirak.

7 At ninowe Yetut Keritut wage kero tokkogwe kiigak, Ala nen obeelom mban eeppinanege menggerak nogo, eeppinagage logonet, ambi yoboppega’lek mondok ndakndak eeppinagage kage agarik o.

8 At ninowe Yetut Keritut woroorak eyom paga kit maluk kinoba lenggenak lek wonogwe me kiya woraawak nduk, yogondak nen nok, peebi at woroorak kuli paga kiniki mondok nu’lek logobagip nduk, eeppinagage logogin o.

9 At aput ninowe Yetut Keritut kinom kunik logowok nduk, yonggo pinagareegerak Ala nogo nen mondok liirogon aret eeke menggerak me, kiniki at oba panggombunuk, mondok nu’lek logonip o.

Ala apuri iniki ogoorak me yoragagerak wone

10 Noreewi o. Kit ogoorik-ogoorak eekkologwe nogo mbo punuk, kinikikinoone ambit eeppunuk, mondok lambunik logonet, eerit nogo logobagip nduk, “At ambi ari konen-konen yogo logonip o,” yinuk, ninowe Yetut Keritut endage paga yokkiragi o.

11 Noreewi o. “Kit kinenggela’me time wone wakwi o,” yinuk, at kwe Kelowe ogoni-aagi mendek nen yo’niri wagaarak kenok, yokkiragi o.

12 Kit nen yogo logonet, “An nogoba Pawulut. An nogoba Apolot. An nogoba Kepat. An nogoba Keritut,” yogo logonet, kinalitak mogonggologwe konengge nagagirik, yokkiragi o.

13 Kit togop yogwe ti, at Keritut eebe mbere-kenagan wonage me nduk, yogo ogotik? An Pawulut kinake eyo karo-karo paga nooreegwaarak mbakop? Ndi, kit an nendage paga niyome wambeegutak mbakop? Mondok lek o.

14-15 Kit ando nen yogo logonet, “Nit Pawulut endage paga yiime wambeegurak o,” yinuk, yogwe kiyo, an nen kit abok yiime wuppinagagulik o.Ata, it aap Keriput Nggayut imbirak nogo mban yiime wuppiyareegirak me, “Wa,” mbake minggirak.

16 Ndi, at Tepanut apurilogwe inom ti kunduk, niyome wuppiyareegirak kwe, it ando yogwe nogo perak, an kobak o.

17 At Keritut nen aakumi niyome wuppiinet nege logokit nduk, an nappani woroolik o. Ata, wone obeelom wone yoranet nege logokit nduk nappani wagagerak me, Keritut eyo karo-karo paga wareegwaarak nogo, we aanom warogo kambeegerak mbakwi iyo, it aap iniki ngget paga inoone amburu ndik-ndik yogo mengga kwak, an togop yoranet negeelik o.

“Ala omaawi inom, iniki warak inom, ti Keritut aret,” yoragagerak wone

18 It aakumi kanggo menggaarak nogo nen Yetut eyo karo-karo paga kambeegerak wone nogo konembunuk, “Yi wi inoone negen agan nugwi o,” yinuk, i’ndok kanggo menggaarak kwe, nit ninagap nda’ninake nogo nen perak, wone ti, waganggwi paga, Ala ninagap nda’ninake me, “Wone ti, Ala omaawi aret kogo o,” yinuk, mbako monggoorak.

19 At Ala nen ari logonet, “It aap iniki warak nen iniki warak logonet, agan nugwi nogo, an nen lek eerogo pege, Ndi, it aap ineenu nen ineenu logonet, yorogwe nogo, kobak aganaburak nduk, eerogo piige, Eerigin o,” yinuk, yereegerak liiru mbanak wonage me,

20 it aakumi iniki warak nogo ti, taani mbakop? It Ala wone unde ti, taani iigo ogotik? Ndi, wone alom kibingga ambi wonage nduk, yogo ogotik? Abu lek aret o. It nggween paga mendek nen, “Niniki warak logonet, koonggo o,” yinuk, yogo menggaarak nogo, at Ala nen, “It wi negen koombunuk, eekwi,” inombake kagak, yogo menggaarak nogo lek a?

21 At Ala iniki warak nen ari logonet, “It aakumi nggween paga mendek iniki koonit nugwi paga, an yelok neyaagun lek o. Ata, it an noone yorogo menggaarak nogo, aakumi nen, Ti aap wi inoone negen aret o, yinuk, mbakwi iigak kwe, wone nogo abet mbakwi iinok inagap ndarigin o,” yinuk, kooneegerak me, yokkiragi o.

22 It aap Yakuri mendek nen, “Niniki liippatuwok nduk, ninagabiti warak mendek ambi eeru o,” yinuk, yogwe, ndi, it Yunani mendek nogo nen, “It aakumi iniki warak mendek inoone yogwe liippuwok o,” yinuk, yogwe, eeko menggaarak kwe,

23 nit perak, Keritut eyo karokaro paga wareegwaarak wone nogo mban paganogo yorogo monggoorak. Wone ti, it Yakuri nen konembunuk, “Wone yi yogwe paga yilunogo pinanege me, woorak nineebi o,” yinuk, yogwe, ndi, it endekem konenggulik mendek nen konembunuk, “Ti wi wone negen aret kogo,” yinuk, yogwe, eeko menggaarak kwe,

24 nit Ala yonggo pinaneegerak Yakuri mendek inom, Yunani mendek inom, nogo nen perak, wone ti konembunuk, “Ala iniki warak logonet omaawi paga ninagap ndariyak kooneegerak nogo ti, Keritut ninake kambeegerak paga aret ee’ninabigin o,” mba’nuk, yorogo monggoorak.

25 Aakumi nen wone aaninggin ambik me, iniki mondok kwippunuk togon kooniyak mbakwi nogo ti, Ala nen kooniyak teeluk aret kage, ndi, aakumi nen, “Aaninggin ambik me, nit apit ninomaawi paga eeriyak op,” mbakwi nogo ti, at Ala nen eeriyak teeluk aret mbake, eeke menggerak.

26 Noreewi o. Ala nen awo yonggo pinagaga’lek kagak aa’nduk wonogogutak nogo kiniki abe’nip o. It aap iniki warak menggaarak inom, inayuk warak menggaarak inom, inendagetiyanak menggaarak nen ndarak inom, it aap nggween paga mendek nen, “Ia!” inombako menggaarak nogo abok aret kit aap togoti mendek kiinok, kinayonggo pinagulik o.

27 It aap, “An neenu,” mbakak nugwi nogo, inenggali aruwak nduk, at Ala nen it aakumi iniki yunduurak mendek nogo miirinake, ndi, it inayuk warak tiyanak menggaarak nogo inenggali aruwak nduk, it aakumi tebenak mendek aret miirinake, eeke menggerak.

28-29 It aakumi nen Ala enggaanom paga wogoppakwi iyo, it o nggween paga yime menggaarak mondok iya mbakwi nogo, lek eerogo puwak nduk, Ala nen inendage lek mendek inom, ineebe meek inombakwi mendek inom, meek mba’nuk mbo piigwi mendek inom, aap ti mendek kenok mban miirinake menggerak.

30 Ti kenok, at Ala nen Keritut Yetut ninom kunogo pinaneegerak me, ninom kunik logonet, at Keritut eereegerak paga yi wone ndi wone nineenu eeppinanege agaarik o. Niniki obeelom eerogo pinanege, Ala apuri at ake logowok nduk, leenogo pinanege, ndi, nit keele maarak negen wonogogurak nogo, ninonggo mbanogo punuk, wondet agago pinanege, eereegerak nogo ti, Keritut aret o.

31 Togop me, “Aap ambi nen wone tiyappuurak mbake kenok, ninowe eeppinanege menggerak wone nogo mban tiyappogo logowok o,” yinuk, yereegerak liiru mbanak ndak-ndak at mban wogoppogo logonip o.

2 Keritut eyo karo-karo paga wareegwaarak wone

1 Noreewi o. Maan aa’nduk Ala wone kote kumaarak wonagagerak nogo yokkiraakit nduk kinowagam wage nagagirik, kit kiniki ale’- nggen mbarubagip nduk, “An abok neenu,” mbake logonet, noone amburu paga yokkiroolik o.

2 An kinenggela’me logonet, yi wone ndi wone ugun yokkiroorak mbarulik. Ata, Yetut Keritut eeke nagagerak wone yokkirage logonet, at eyo karo-karo paga wareegwaarak wone nogo mban aberak logonet, yokkirage logokit mbareegirak.

3 An neebe lebenak aret me, nagabiti nen naganak wake kagak ninom wonagagirak.

4-5 Kit kiniki abet mbakwi nogo, aakumi iniki koombunuk, agan nugwi paga panggombunuk logorak lek o. Ata, Ala omaawi paga eekkinabit nage nogo paga mban panggombunuk logobagip nduk, an kinenggela’- me ninom wone mbangge, Ala wone yokkirage, eeke logonet, “Wone abok neenu negen,” mba’nuk, noone amburu ndik-ndik paga yokkirage logolik. Ata, kit abet mbarubagip nduk, Aberiniki omaawi paga eekkinake kagak, yokkirage nagagirak nogo o.

Ala abok eenu logonet, koongge menggerak wone

6 It aap iniki kole kenok perak, wone nit nineenu nogo yorogo monggoorak aret kwe, wone nit nineenu logonet, yorogwe nogo ti, nggween paga wone nogo mendek lek o. Ndi, it aap inayuk warak nggween paga yime menggaarak yogondak lek arit nogwe nogo, wone ineenu logonet, yorogwe nogo mendek lek mban.

7 Ata, nineenu logonet, yogo monggoorak nogo ti, wone o maan mbogut nggween wakkaga’lek logonet, Ala nen, “Nit tiyappinanikit,” mba’- nuk inikime kote koonogo pereegerak nogo mban aret agan nogo monggoorak.

8 At Ala iniki liippunuk, kooneegerak nogo ti, it aap nggween paga yime inayuk warak wonogwe nogo nen liippulik o. It nen liippenetak nen at ninowe mondok tiyanak menggerak eyo karo-karo paga wareegwaarak nogo wa’netak lek o.

9 At ambi nen ari logonet, “Inigen abe nen kogwe, oone ari inaruk konenggwi,Inikime nen, Yogop eeriyak, abe lombok koonggwi, eekulik nogo mendek aret o. At Ala nen it aap at inom iniki kunik mbako menggaarak nogo, inake pipuk-papuk agago piyareegerak wonage agaarik o,” yinuk, yereegerak liiru mbanak nogo ndak-ndak

10 at Ala nen wone kote kumaarak wonagagerak nogo, it aakumi ugun wonogwe nogo ineenu eeppiyoolik o. Ata, nit mban kin kaawok nduk, at Aberiniki yoge kagak, nit yo’niragagerak. At Aberiniki nogo nen yi wone ndi wone alom abok aret liippege menggerak me, liippege logonet, Ala nen agote inikime lombok koongge menggerak wone nogo, inom aret maloppunuk, yo’nirage menggerak.

11 Aap ambi iniki mbake nogo, it ando ineenggo’lek iigak, at alik eenu menggerak ti ndak-ndak, Ala mbake nogo Ala Aberiniki alik mban eenu menggerak.

12 Ala nen onggo lek nit we wo’niragagerak nogo nineenu aruwok nduk, aakumi nggween paga mendek iniki mbakwi nogo mendek koloolik o. Ata, Ala nen Aberiniki nappinani wagagerak nogo aret kologogurak o.

13 Ti kenok, Ala nen wo’niragagerak yokkirogwe nogo ti, it aakumi nggween paga mendek iniki nen, “An neenu nogo yokkira o,” yinuk, yorogo mengga kwak, yokkirogwe lek o. Ata, it aakumi Aberiniki inikime wonage kenok mban, Aberiniki ninikime logonet, mamunnirage kagak, wone alom nogo liirogon mbininogo yorogo monggoorak.

14 Ala Aberiniki nen koonogo yo’nirage nogo ti, Aberiniki ninikime wonage kenok mban yelok kogo monggoorak me, it aakumi nggween paga mendek nogo, Aberiniki inikime wonage lek me, wone ti, konembunuk, ugun kobak logonet, “Yi wi wone negen aret kogo,” yinuk, mbo pogo menggaarak kwe,

15 Aberiniki ninikime wonage kenok perak, yi mendek ndi mendek eeriyak alom liippunuk, eekwi me, eerit nogwe niigak, aakumi nen, “Maluk eerit nogwe kiigo,” yinuk, yo’niraagun lek aret o.

16 “Ala iniki mbake menggerak nogo, ta nen eenu me, at mamuniriyak op mbakop? Mondok lek aret o,” yinuk, yereegerak liiru mbanak aret wonage kwe, Keritut iniki mbake nogo unde monggoorak nit aret o.

3“Nit Ala ayeloman aret,” yoragagerak wone

1 Noreewi o. An aa’nduk kiya wage nagagirik, it aakumi Aberiniki inom kunik wonogwe iinok, yorage minggirak nogo pogom, an nen kit togop yokkiroorak mbarulik o. Kit muk Keritut abet mbareegutak kwe, aakumi o nggween paga mendek mbakwi nogo pogom logonet, kiniki awo kole aga’lek elege ngget ndarak pogom wonogwe kiige nagagirik, yokkiragagirak nogo o.

2-3 Kinambi omaawi mendek noorak wokkiraakit mbareegirak kwe, kit kiniki kole aga’- lek kiinok, we yilak amburu negen mban aret wokkiragagirak nogo o. Kinobaabut maan mendek nogo lek aga’lek awo aret wonage me, yogondak kunduk, omaawi mendek wokkiroorak meek mban kiigi o. Kinenggela’me, “An iya, kat iya,” yogwe, wone wakwi, eekwi tit kagak kwe, kinobaabut maan mendek aakumi nggween paga mendek eeko mengga kwak eeka’lek me nduk yogo ogotik?

4 Kit nen yogo logonet, “An nogoba Pawulut. An nogoba Apolot,” yinuk, yogwe ti paga nen, it aakumi nggween paga mendek yogo mengga kwak kit ndak-ndak agan nugwi nogo lek a?

5 An Pawulut kunduk, at Apolot kunduk, nit taani nduk, yogo ogotik? Lek o. At nimbirak ti, Ala ayeloman mban aret me, ninowe nen eeriyak ninalitak lombok mban yo’niragekenok, yokkira wogogurak paga kit abet mbareegutak nogo o.

6 An nen awi yake, ndi, Apolot nen niyo kilike, eekwi niigak, Ala nen perak, awi yarak mbilanuwak nduk eereegerak.

7 Togop me, at awi yake inom, niyo kilike inom, ti iya lek o. Ata, at awi yarak mbilanuwak nduk eeke menggerak Ala ti perak, mondok iya o.

8 At awi yake inom, niyo kilike inom, ti imbirak ndak-ndak aret me, it nggwiirit-nggwaarit eeko logomenggaarak nogo, Ala nen it inalitak lombok onggo ndak-ndak wogoraagin o.

9 Nit Ala ninom kunik logonet, eeko monggoorak me, Ala eyabu aago inom, at awi wurik inom, ti kit kineebe aret ogotik o.

O eyak wuppunuk, eebe wuko menggaarak wone

10 Ndi, an eerit nage logokit nduk, Ala iniki kunik nen unde eeppaneegerak nogo ndak-ndak eerit nage logonet, aap eenggi paalo aago o wuke menggi kwak, an o eyak liirogon wuppit nagagirak nogo paga, it aap alik nen eebe aret wukwi me, it inalitak eebe wukwi nogo nen ugun-ugun wukwi iyo, an eyak wuppereegirak nogo paga mban iniki liippunuk, eebe aret wuko logowak o.

11 O eyak nu’- lek wurabak nogo ti, Yetut Keritut alik aret me, alik ambi inom wuraburak mondok lek o.

12 O eyak wurabak ti paga wuko logonet, it ando nen mbuti emas paga wukwi, ando nen mbuti perak paga wukwi, ando nen yugum onggo nggwok nogo mendek paga wukwi, ando nen eyo paga wukwi, ndi, ando nen iri’- ngga-kale’ngga paga wukwi, eerit nogo logomenggaarak kwe,

13 peebi Keritut wage eyom paga it inalitak lombok wuko logomenggaarak nogo, “Op wukoorak a, maluk wukoorak a?” ineenu aruwak nduk, kani paga wakkage kenok, abu kin aret age kaagun o.

14 It o wuko logomenggaarak kani paga wakkamenggerak nogo, nengga’lek kenok ti, onggo kolaagun.

15 Ndi, nengge kenok ti, ineebe kani nagun lek inagap ndarigin aret kwe, o wuremenggaarak nogo kani nengge kagak onggo kolaga’lek ineebe mban wundugun o.

16 Kit Ala apuri kineebe lambuk togon ti, Ala awi wurik aret me, Aberiniki kinenggela’me kinom wonage nogo kineenggo’lek a?

17 Ala awi wurik mondok obeelom alik mbeenak nogo ti, kit kineebe aret me, aap ambi nen Ala awi wurik nogo maluk eeppege kenok, onggo Ala nen aap ti, mondok lek eerogo pigin aret o.

18 Kit nen, “An abu neenu,” mba’- nuk, eekko’net nugwi paga kinambokan laganggologwe me, togop mbarugup o. It aakumi nggween paga mendek nen, “Nit abok nineenu me, niniki warak aret o,” yinuk, mbakwi ndak-ndak, kit ambi togoti mbakwi kiinok, Ala nen kiniki warak kinombaruwak nduk, wi negen a’nuk, logonip o.

19 It aakumi nggween paga mendek nen, “Abok nineenu me, niniki warak aret o,” yinuk, mbakwi nogo, Ala nen, “Yi wi negen aret agan nugwi,” inombake menggerak. Aap ambi ari logonet, “Iniki ngget paga maluk eeriyak koonggwi nogo, Awo koonggwi iigak, Ala nen nggerok togon wagangge menggerak o,” yinuk, ari,

20 ndi, at ambi nen ari logonet, “It aakumi abok nineenu mbakak koonggwi nogo, Ala nen we aanom warogo aret koonggwi iige menggerak o,” yinuk, ari, yereegwaarak liiru mbanak wonage me,

21-22 ti kenok, it aakumi iniki nen mban koombunuk, eerit nugwi nogo wogoppiyaagup o. An Pawulut inom, at Apolot inom, Kepat inom, yi mendek ndi mendek Ala nen wakkagagerak inom, nineenikwonogwe inom, kanggwi inom, yogondak wonage inom, peebi logorak nogo inom, yi mendek ndi mendek abok tigitogon ti, kit unde aret o.

23 Ndi, kit kineebe ti, Keritut unde. Ndi, Keritut eebe ti, Ala unde aret o.

4 Keritut ayonggo nen eeko logorak wone

1 Togop me, “It Ala wone kote kumaarak mendek unde eeppiyareegerak me, it at Keritut ayeloman mini aret iigo,” ninombako logonip o.

2 Inogobamini nen inayeloman mini eeriyak unde eeppiinok, eerit nogwe iigak, “An yoragarak liippunuk, eekwi iyaamun ilik lek a?” yinuk, inigen wogonako menggaarak o.

3 Togop me, kit ilik, it aakumi inawone amburu mbanogo yorogo menggaarak mendek a, an eeke liippaninuk, yo’nugwi iinok, “Ti abet yaga,” mbarigin lek o. Ndi, an eeke kunduk, nawone amburu mbanogo nowak loonggolage lek mban o.

4 An eerit mban nage logonet, maluk eekirak ambi niniki aberak wonage lek kwe, ambi wonage kagak, “Obeelom mban eeke minggirak,” yukwak, noone yaga’lek puk wonage me, at nowe nen mban liippaninuk, yo’nirigin o.

5 Ti kenok, it aakumi inowak looniyak koonogo pereegerak eyom awo panggoni waga’lek kagak, kit nen aakumi maluk ugun-ugun inoba lenggenogo piigo logorak mage o. Ata, ninowe wage logomenggerik, nit aakumi ninikime kote koonggwi kumaarak wonage nogo kin paga pege, ndi, ninikime, “Alom ngge eeriyak,” mba’nuk, koonggwi nogo nggwok paga paganogo yo’nirage, eeke kenok, Ala nen ninalitik-ninalitak eeko logomonggoorak nogo ndakndak ale’nggen ninoba pinanigin me, waga’lek kagak aakumi ugunugun maluk inoba lenggenogo piigo logogup o.

6 Togop me noreewi o. “Wone liiru mbanak kagak, alik eekwi mage o,” yogwe nogo, Apolot nimbirak eeko monggoorak kit mamunggolaabagip nduk, an wone yokkiragi ti, nit nineebe paga wakkagak yokkiragi o. Mamunggologwe kiinok, kit nen, “At ambi iya, at ambi meek,” yogo logonet, wogoppako logomunggup lek o.

7 Nit aakumi tiyak-tebek logowok nduk, ta nen koonogo pinanege menggerak mbakop? At nen wokkiraga’lek kit nen mban kologogutak ambi ngge porogo ogotik? Ndi, at nen mban wokkiragagerak kagak, nonggop nduk, kinalik nen kologogutak negen eekko’nok iya-piya eekkologo ogotik?

8 Nit awo eeppinanega’lek kagak kit nduk obeelom aret eeppinagage, kit nduk kineenggi warak agago pinagage, kit aa’nduk kinendage nggwok agago tiyappinagage, eereegerak kenok op aret o. Kit abet aret kinendage nggwok logonetak en, nit ninom ndak-ndak ninendage tiyanak logonetak kwe, lek me, “Ao,” mbako ogoorik o.

9 It Ala yonggo mbogut paga nugu menggaarak inom, aakumi nggween paga mendek inom, abok aret inigen iigak, eeppinanugwi me, aakumi abok inenggaanom paga aap kambuwak nduk, inooko logonet, inendage tebenak lombok kenok irip paga lombok mbigimbiinok, inooko mengga kwak, at Ala nen nit nappiigak nogo, mondok irip paga lombok mippinaneegerak kagi o, obak!

10 Kit ti, Keritut kinom kunik me, kiniki warak wonogwe kiigak kwe, nit perak, Keritut wone yoranet nugwi paga wi negen aret ninombako agaarik o. Kit kinomaawi ambik kwe, nit perak, ninomaawi lek lebenak aret o. Kit tiyanak aret wonogwe kwe, nit perak, meek ninombako agaarik o.

11 O maan nen yogondak kuli nit nggween paga yayi wonogo logonet, ninagi-ninambi abu ee’ninake, ninayum nibi-nibi aago kagak nugwi, yawi ninookwi, ninawi wurik lek me ugun ambime nogo yegak eerit nugwi, eerit nugu ogoorik o.

12 Ti eerit nogo logonet, nineenggi paga nen mban nggik-palek eekko’-net nugu monggoorak. Mbe’nirogwe iigak ninale’nggen inoba piigwi, piyak-payak eerogo pinanugwi iigak niniki yanggo yinuk, puk wonogwe,

13 miyuk-meya eerogo pinanugwi iigak, nit nen wone onggo obeelom mban yorogwe, eekwi niigak, aakumi nggween paga mendek inambeebuk laaguret munogo mbo nagako mengga kwak, o maan nen yogondak kuli paga togop aret eeppinanugo agaarik o.

14 An wone liiru mbanggiragi yi ti, kinenggali wappinagakit nduk, mbanggiragi lek o. Ata, kit an napuri niniki kunik me, we kinaruk wake agarik o.

15 Kinarum logonet, Keritut eeke nagagerak wone mamunggirogo logorak nogo, ineebe apit sepuluh ribu negen logorak op aret kwe, abok kinogobamini lek o. Keritut Yetut nen nappaneegerak kinenggela’me logonet, obeelom wone iyaalok yokkirage nagagirak nalik aret me, kinogoba an nalik aret o.

16 Togop me, an eeke minggirak kit ndak-ndak eeko logobagip nduk, yokkiragi o.

17 An eeke minggirak kit ndak-ndak eeko logobagip nduk, an naput niniki kunik mondok liippunuk, ninogoba wone mugurok nage menggerak Timotiyut nogo aret, kinowagam nappi wagarak kinenggela’me logonet, an Keritut Yetut nimbirak kunik logonet eeke, ndi, Ala apuri yi awi ndi awi kuwak eerit nogo menggaarak nogo yoranet nage, eeke minggirak wone nogo at nen yokkirage logogin o.

18 Kit ando nen, “At niya woraagin lek o,” yinuk, wogoppakwi kwe,

19 ninowe nen, “An kiya woroorak op,” nombake kenok, an mbet-mbet kiya woraakit mbake agarik o. Kiya wage logominggirik, it aakumi nen, “An ndogop eekirak o,” yinuk, wogoppakwi nogo, “It abet aret eeko logonet yogwe ilik, we inoone paga mban agan nugwi a?” yinuk, liippiya woraagin o.

20 Ala abu’me piige menggerak nogo ti, aakumi inoone ugun agan nugwi nogo liippunuk, abu’me piigeelik o. Ata, at omaawi inikime eeppiige kagak, obeelom eerit nugwi iinok perak, abu’me piige menggerak.

21 Togop me, an kiya wage logonet, yawi wonok kiya woraagin ilik, niniki yanggonak kinabuwa mbake logonet, kiya woraagin a? Kit kiniki mban koonggo logonip o.

5 Ala apuri nen maluk eereegwaarak wone

1 Noreewi o. Kit kinenggela’me time kumi ugun eeginabit nogwe konenggirak me, ambi yokkira o. Aap ambi nen at ogoba akwe kagak, “Ndinggerak,” konengge nagarik, yokkiragi. Wologo wae. It aakumi Ala wone konenggulik mendek nen kit eekotak ti, it ndak-ndak abu eekulik kagak, eekotak o.

2 Kit Ala apuri nen aap nogo maluk eekerak paga kiniki wakkologo logonet, kinenggela’me nen nggiginogo wumbuurak op aret kagak, “Yi iya eekerak lek o,” yinuk, taganogo punuk, wogoppatit nugwi kiigi o.

3 An nogo, an neebe kinom lek o nda yime neegak kwe, niniki kinom aret wonage me, neebe ninom kinenggela’me wonage negen logonet, aap eekerak ti, muk owak loonogo pigirak me,

4 wumbubagip nduk, ninowe Yetut endage paga yokkiragi o. Ne ambi paga kit Ala apuri kuwak eekwi me, neebe kinom wonage lek kwe, niniki kinom aret kuwak eekwi me, aap ti yogo logonet,

5 “Ninowe Yetut woroorak eyom paga kiniki agap ndaruwak nen, yogondak keebe maluk eeppagage logowak nduk, ninowe Yetut awone kili’niragagerak nogo paga keebe apit aret Ibilit eenggi paga pagago o,” yinuk, yogo logomonggotik, mondok endekem wumbunu o.

6 Kit wogoppakwi ti, maluk aret o. Roti piike menggerak mendek mbuuluk roti enggela’me pugwi iinok, roti eebe abok aret piike menggerak nogo kineenggo’lek ya?

7 Kit time apit eeka’lek neenu aret kwe, roti piiruwak nduk enggela’me pega’lek kwak logobagip nduk, roti piike menggerak mendek kinenggela’me wonage ti, mbo pinip o. Laago Obaga Nagagerak ndomba ninake wariyak Keritut nogo ti, muk wareegwaarak me, nit laago noorak abu pipuk eerak wonage o.

8 Pipuk eerak wonage me, laago nonggo logonet, roti piike menggerak mendek enggela’- me punuk, larak nogo pogom, maan mendek nit abu maluk lombok ningginnanggin eeko nogogurak nogo kwak eeko logonet, nonggo logorak mage o. Ata, roti piike menggerak mendek pega’lek larak pogom niniki abu obeelom kikak naka’lek, Ala inikilom mbaruwak nduk eeko logonet, nonggo logowok o.

9 An aa’nduk liiru mbanggirage logonet, “It aap iniki kumi paga mban lunik logonet, eeginabit nugwi nogo kinom lambunik logogup o,” yinuk, mbanggiragagirak nogo ti,

10 it Ala wone konenggulik mendek nen iniki kumi paga mban lunik logonet, eeginabit nugu menggaarak mendek inom, uugwe-uugwe mbako menggaarak mendek inom, inageerok nggwok aruwak nduk, aakumi inambokan laganggo menggaarak mendek inom, kugiwak amili kunggo menggaarak mendek inom, kinom lambunik logorak lek nduk, liiru mbanggiroolik o. Aap ti mendek kinom lambunik logorak lek nduk, liiru mbanggiranetak en, o nggween paga yime aakumi ti mendek mban wonogwe me, kit nggeeme logonetak mbakop?

11 An liiru mbanggiragagirak nogo ti, it nen, “Nit abok Ala apuri aret,” mba’nuk, “Ninoreewi o,” yokkirogo logonet kwe, kumi paga mban iniki lunik logonet, eeginabit nugwi, uugwe-uugwe mbakwi, kugiwak amili kunggwi, aakumi inabok mbanggwi, amburu nonggo nagaatik, kumili negen agan nugwi, yogoot waganggwi, eekwi iinok ti, “Kinom lambunik logorak lek o. Ndi, mbi makkirogwe iinok kunduk, noorak abu lek o,” yinuk, mbanggiragagirak.

12-13 It endekem mendek inowak looninaburak nogo ti, an nobaalombok lek o. Ala nen mban inawone amburu mbanogo inowak loongge kaagun. Togop kwe, “Aap ambi maluk eeke nogo, kinenggela’me nen waganogo wumbinip o,” yinuk, liiru mbanak ndak-ndak, it Ala apuri kinom kuwak eeko monggotak mendek ambi nen maluk eeke kenok, kit nen at owak looniyak lek mbakop? Owak looniyak aret o.

6 Ambi age kenok wone amburu mbanggo logorak wone

1 Aap kit mendek ambi nen ore imbirak wone wakwi iinok, it Ala apuri alik leenak nen alom kwaaruwak nduk, wogoren inowagam naga’lek logonet, nok-nok it Ala wone wagangga’lek mendek kagak, kinagabiti mbaka’lek inowagam piya nogo ogotik?

2 Nit Ala apuri alik leenak nogo nen it aakumi nggween paga mendek peebi inowak looninaburak nogo kit kobak ogotik? Ndi, peebi inowak looninaburak nit aret unde eeppinaneegerak kagak, yogondak yime logonet, wone mbuuluk age kenok, kooniyak meek me nduk, wonogo ogotik?

3 Nit nen it malayikat inawone amburu mbanogo inowak looniyak nogo, kit kobak logonet, yogo ogotik? Togop kenok, nit Ala apuri nen nggween paga yime yi wone ndi wone koonggo logorak meek mbakop? Lek o.

4 Wone ambi age kenok, nit op aret koonggo logorak kagak kit nonggop nduk it Ala apuri kinom kuwak eekulik mendek nen koonggo logowak nduk, yorogo monggotak?

5 Kit kinenggali arubagip nduk, yokkiragi o, noreewi. Aap iniki warak ambi nen oreewi maluk eekwi iinok, inawone amburu mbanogo yoroorak kinenggela’me wonage lekkenok, eeko ogotik ya?

6 Wonage kagak kwe, it Ala wone wagangga’- lek nogo mendek nen koonuwak nduk, kinoreewi wogoren piya nogo monggotak me, iya lombok kiigi o.

7 It aap abet mbaka’lek mendek nen inawone amburu mbanuwak nduk, kit kinoreewi aret kwe, wogoren piya nogo monggotak ti paga kit Ala apuri mendek kinayuk lek eekkologwe kiigi o. Kit maluk eerogo pinagagwi, kinamendek ineengginabut waganggwi, eekwi iigak, kinendage op logorak nduk, onggo yoraga’lek puk logorak meek mbakop?

8 Puk logorak op aret kwe, at ambi amendek at ambi kolagak eekwi paga kit kinoreewi kinom aret maluk eekkologo ogotik o.

9-10 Ndi, it maluk eeko menggaarak kenok, Ala abu’me piige menggim piyaagin lek nogo, kit kineenggo’lek a? It aap kumi paga mban iniki lunik logonet, eeginabit nega inom, kugiwak amili kungga inom, mbabi eeka inom, aap-aap wut-wut yaga inom, yogoot iyagalo inom, uugwe-uugwe mbaka inom, amburu nonggo nagaatik, kumili negen agan nega inom, aakumi inabok mbangga inom, inageerok nggwok aruwak nduk, aakumi inambokan lagangga inom, aakumi ti mendek ti, Ala abu’- me piige menggim piyaagin mondok lek me, aakumi nen kinambokan laganggo logonet, alik yokkirogwe iinok, inoone koneniyak mondok mage o.

11 Kit maan nen aap togop aret wonogogutak kwe, ninowe Yetut Keritut eereegerak paga ninogoba Ala Aberiniki nogo nen kinomaluk koorogo pinagage, Ala ake leenogo pinagage, ndi, “Aap yi, oba lek o,” yinuk, kiniki obeelom agago pinagage, eereegerak o.

Nineebe paga obeelom mban eeko logorak wone

12 Yi mendek ndi mendek eeriyak mage lek abok ugun eeriyak op mban aret kwe, eerit nogo logonet perak, abok obeelom eekkoloorak nduk eekwi lek o. Ando nit maluk ee’ninaburak kagak we aanom warogo aret eerit nogo monggoorak. Ndi, yi mendek ndi mendek ugun eeriyak op kwe, ti mban eeriyak ee’ninake kenok, eerit nogwe paga, ti ayeloman eerogo pinanege menggerak me, an togop eerogo paniyak mondok neebi o.

13 Ninambi ti, ninaanogum ake, ndi, ninaanogum ti, ninambi ake aret kwe, peebi at Ala nen, ti imbirak lek eerogo pigin o. Nineebe nogo ti, kumi ugun eeginabit nugu logorak nduk ake ti lek o. Nineebe ti, ninowe ake aret, ndi, ninowe ti, nineebe ake aret wonage o.

14 Ala nen ninowe eenik agago mippereegerak me, nit kunduk, at omaawi paga nineenik agago mippinanigin o.

15 Kit kineebe ti, Keritut eenggiiyok kwak li’luk agago kumbinagareegerak nogo kineenggo’lek a? Kit kineebe Keritut eenggi-iyok kwak at eebe paga kunik wonage nogo, werenogo kwe ya wukak oba nabenogo patiyak op mbakop? Abu mage o.

16 At Ala nen ari logonet, “It imbirak ineebe mbere kwe, ambit aret logogun o,” yinuk, yereegerak liiru mbanak wonage me, ti kenok, aap ambi kwe ya wukak imbirak lambungge kenok, imbirak ineebe ambit aret arugun o.

17 Aap ambit-ambi ninowe imbirak kunik wonage kenok perak, imbirak iniki ambit aago wonogwe o.

18 Ti kenok, kumi ugun eeginaburak eekkinake kenok, “Eeriyak nineebi o,” yinuk, mbo pogo logonip o. Yi maluk ndi maluk ando kiniki abe’nage kenok, kinagabolo paga nen ugun eeko monggotak kwe, kumi eeginabit nugu logonet, maluk eekwi ti perak, kinikime nen mondok aberogo punuk, eekwi me, kineebe mondok maluk eekkologo monggotak aret o.

19-20 Kit kineebe ti, Aberiniki awi wurik wonage nogokineenggo’lek a? At Ala nen onggo nggwok paga kinonggo mbangge nagagerik, Aberiniki wokkiragagerak kinikime wonage me, kit kineebe ti, kit unde lek o. At Ala aret unde me, at endage tiyak yuwak nduk, kineebe paga obeelom mban eeko logonip o.

7 Aap kwe koloorak yoragagerak wone

1 Kit liiru mbanogo nappani wogogutak nogo, yogondak an wone onggo ambi yokkira o. Aap nen kwe kolaga’lek we logorak ti op aret kwe,

2 aap nen kumi inom ugun maluk eekwi iyo, it aap inalitak lombok nen inakuwi kologwe, ndi, kumi nen kunduk inogonggelomini kologwe, eeko logowak o.

3 Kologo logomenggaarik, imbirak nogo yugu logonet, eeriyak mbakwi nogo eeko logorak op aret o.

4 At kwe eebe ti, at alik unde lek at ogonggelo unde aret wonage, ndi, aap ti, eebe at alik unde lek at akwe unde wonage, eekwi me, akwe nen eeriyak mbake kagak, ogonggelo nen at eebe ili yikkolage, ndi, ogonggelo nen eeriyak mbake kagak, akwe nen at eebe ili yikkolage, eeriyak mage o.

5 Wone alik paga lek o. Ata, tamban mban eeko logowak nduk, ogonggelo akweegelo imbirak wone koonggo logonet, “We luulu ne ndogop paga lambungga’lek puk logowok o,” yinuk, iniki ambit a’nuk, tayoppunuk, puk logorak ti, op aret kwe, elaambirik wonogwe iinok, Ibilit nen iniki nggagangge kenok, iniki nengge kero, logonuk lek mbetmbet aret lambunuwak o.

6 An wone yokkiragarak ti, noone omaawi paga lengganogo yokkirage lek o. Ata, “Togop eeriyak op ilik?” yinuk, yokkiragi o.

7 An wonage nogo pogom kit abok ndak-ndak togop logorak op mbake kwe, Ala nen eeriyak unde eeppinanege logonet, “Ambi yogop eeke logowak, ambi ndogop eeke logowak,” yinuk, ninalitak lombok unde eeppinaneegerak me, eeko logowok o.

8 It kumi tawe aap tawe inoreewi kolaga’lek inom, kumi togwe inom, nogo yorage logonet, “An wonage minggirak pogom kit ndak-ndak logorak ti op aret o,” yinuk, yorage minggirak kwe,

9 “Kinoreewi kolaga’lek logonet, aganggen nen kiniki nenet unggwage ti maluk, ndi, kinoreewi warak logorak ti maluk lek me, eeriyak eekkinake nogo tebenogo puurak meek kenok, kinoreewi kologo logorak op aret o,” yinuk, yorage minggirak.

10-11 Ndi, kit kinakuwi warak nogo perak, ambi yokkira o. “Kit aap nen kinakuwi mbo piyoorak ti mage o. Ndi, kit kumi kunduk, kinogonggelomini mbo piinok, mbaganiyak ti mage mban. Kit kumi nen kinogonggelomini mbo piinok, mbaganggwi kiinok ti, tawe aret logorak ilik, kiniyokan kinogonggelomini iya woroorak a, ti op aret kwe, aap alik koloorak ti perak, mondok lek o,” yinuk, yokkirage ti, an nen lek o. Ata, ninowe nen yo’nege kenok wone lengganogo yokkiragi o.

12 Ndi, ando yi yokkirage nogo ti, ninowe nen lek o. Ata, an nen aret yokkira. Kit aap Ala apuri ambi nen akwe iniki abet mbaka’lek mendek kolegerak imbirak wonage logonet, kwe nogo nen, “Nogonggelo nimbirak logorak obeelom,” mbake kagak, aap nogo nen, “Nakwe yi neebi o,” yinuk, mbo puurak ti mage.

13 Ndi, kit kumi Ala apuri mendek ambi nen ogonggelo iniki abet mbaka’lek mendek kolegerak imbirak wonage logonet, aap nogo nen, “Nakwe nimbirak logorak obeelom,” mbake kagak, akwe nogo nen, “Aap yi, neebi o,” yinuk, mbo puurak ti kunduk, mage mban o.

14 Aap iniki abet mbaka’lek nogo akwe abet mbake nogo paga Ala nen ore imbirak ale’nggen inoba piige, ndi, kwe iniki abet mbaka’lek nogo ogonggelo abet mbake paga Ala nen oreimbirak ale’nggen inoba piige, eeke menggerak. Imbirak ale’nggen inoba piyaanetak lek en, it inaagalogweinapuri ndarak nogo ti, we terak ndarak negen logonetak kwe, imbirak ale’nggen inoba piige ti paga Ala nen, “Yi an napuri aret o,” yinuk, inarum aret menggerak kogo o.

15 Ndi, at ambi iniki abet mbaka’- lek nogo nen, ore iniki abet mbareegerak nogo mbo puurak mbake kenok ti, iniki abet mbaka’lek nen, “Mbo pikit,” koonggerak me, obaalombok koonuwak nduk mbo pinip o. Ndi, kwe ilik, aap a, mbo pugu nogo ti, Ala nen iniki ambit ale’nggen paga lambunik logorak mbareegerak kwe, lambunik logorak meek kenok, inalitak logorak op aret o.

16 Kwe Ala aput yi wae. Kogonggelo kimbirak logonet, kat eeremenggendak paga Ala nen kat kore agap ndarigin keenu me nduk, ari agandik? Ndi, aap Ala aput yi wae. Kat togop eeremenggendak paga Ala nen kakwe agap ndarigin keenu logonet, ari agandik? Lek me, inalitak logorak op aret o.

“Nonggop kiigak wiigiragagerak,” wone

17 Ala nen, “Aap ti, togop logowak o,” yinuk, koonogo pinagareegerak nogo togop aret logonet, ambi eeko logobagip nduk, unde eeppinagareegerak nogo ndak-ndak aret eeko logonip o. It Ala apuri kuwak eerit nogo menggaarak nogo, wone ambit ti mban aret lengganogo yorage minggirak.

18 At Ala nen kit kinagabolo mbanak kagak wiigiragagerak kenok, kinagabolo mbanak aret logonip. Ndi, kinagabolo mbanak lek kagak wiigiragagerak kenok, kinagabolo mbanak lek aret logonip.

19 Kinagabolo mbanak inom, kinagabolo mbanak lek inom, ti iya lek o. Ata, at Ala nen “Yogop ee’nu, ndogop ee’nu,” yo’nirage menggerak nogo eerit noorak kenok perak iya o.

20 Kit aa’nduk kinalitak lombok nonggop negen wonogwe kiigak, Ala nen wiigiragagerak nogo togop aret logonet, eeko logonip o.

21 Aakumi inayeloman wonogwe kiigak wiigiragagerak kenok, ti wone aaninggin lek me, togop aret logonet, Ala mugurok nogo logonip o. Ndi, kinogobamini nen wondet agago wumbinagagwi iinok, “Nanonggwan yo’- nirogwe me, nawi o,” yinuk, nugu logomunggup o.

22 Aap ambit-ambi aakumi inayeloman a’nuk, eeke kagak ninowe nen wiige kenok, at Ala aput wondet agago pereegerak aret wonage o. Ndi, wondet aago wonage me, wiige kenok, aap ti Keritut ayeloman aret mbako logowok.

23 At Ala nen onggo nggwok nogo paga kinonggo mbaneegerak me, aakumi inayeloman arugup o.

24 Noreewi o. Kit aa’nduk kinalitak lombok nonggop negen wonogwe kiigak, Ala nen wiigiragagerak nogo togop aret at kinom kunik logonet, eeko logonip o.

Inoreewi wogonaka’lek inom, kumi togwe inom, eeko logorak wone

25 Kit komologwe tawe eeko logorak Ala nen wone ambi lengganogo yo’nirulik kwe, it aakumi Ala nen inabuwa mbake menggerak me, “Ninoone abet mban yogo logowok o,” yinuk, mbakwi nogo ndak-ndak an kunduk togop logonet, niniki mbakirak nogo ambi yokkira o.

26 O yogondak aaninggin-paaninggin alik negen ninoba wonage me, an niniki nen, “Kit yogondak nonggop wonogwe nogo ti, togop aret logorak,” mbakirak o.

27 Kinakuwi warak kenok, mbo piyoorak mbarugup o. Ndi, awo wagangga’lek wonogwe kenok, koloorak kiniki koonggo logogup o, yinuk, yokkirage kwe,

28 kit ando kumi wogonakwi kenok ti, maluk lek o. Ndi, kit tawe nen kinogonggelomini kologwe kenok ti kunduk, maluk lek mban kwe, kino-reewi wogonako logomonggotik, kinom logonet, aaninggin-paaninggin kinoba agago pakwi kiyo nduk, yokkiragi o.

29 Noreewi o. Yogondak o nggween paga yime kogo monggoorak nogo lek ariyak eyom abu koorok panggok yegerak me, yogondak nen, kit aap kinakuwi warak nogo nen kinakuwi lek negen a’nuk, wonogwe,

30 ndi, kit le yogwe nogo ti, le yogolik negen a’nuk, wonogwe, kit kiniki ale’- nggen wonogwe nogo ti, kiniki ale’- nggen lek negen a’nuk, wonogwe, kit yi mendek ndi mendek kunggwi nogo ti, yi mendek ndi mendek unde lek negen a’nuk, wonogwe,

31 ndi, kit nggween paga yi mendek ndi mendek waganggwi, onggo nggerenggologwe, eekwi nogo ti, kiniki kundugu lek negen eeppunuk, wonogwe, eeko logorak kinombakirak nogo ti aret yokkiragi o.

32 Ti yokkiragarak paga kit kiniki piirik wonogwe kiyo, ambinom yokkira. Aap ambi akwe lek kenok, at iniki mbake logonet, “Nowe iniki ale’nggen nombaruwak nduk, at obaalombok mban eeke logokit,” mba’nuk, eerit nage menggerak kwe,

33 at aap akwe warak nogo nen perak, “Nonggop togon nakwe iniki ale’nggen eeppumun?” yinuk, wone nggween paga wone mban mugurok nage logonet,

34 “Ambi yi, eeppi ilik, ambi ti, eeppi a?” yinuk, iniki koonit nage menggerak. Ndi, at kolaga ogonggelo lek tawe wonage kenok perak, “Niniki inom, neebe inom, maluk eeka’lek mondok ninowe ake leenak logokit nduk, ninowe obaalombok mban eerit nage logokit,” mba’nuk, eerit nage menggerak kwe, at kwe ogonggelo warak nogo nen perak, ogonggelo iniki ale’nggen mbaruwak nduk, yi mendek ndi mendek nggween paga eeriyak mendek nogo mban iniki koonit nage menggerak o.

35 An wone yokkirage yi, kit nen eeriyak mage me nduk, yokkirage ti lek o. Ata, kineebe obeelom logobagip nduk, yokkiragi o. Kit obeelom mban eerit nogo logonet, ninowe alik kinengga lolo agago punuk, mugurok nogo logobagip nduk, yokkiragi o.

36 Aap ambi nen kwe yiindi pege nagaatik, “Mbet-mbet lambumbaniyak lek o,” yinuk, ari kwe, ti’nuk, kolaga nogo abu tawe age kenok, aap nogo iniki aganggen nen, “Nakwe nimbirak lambumbaniyak,” mbake kenok, ti maluk lek me, lambumbiyoorak op aret kwe,

37 aap alik ambi nen yiindi pege nagaatik, iniki mondok nu’lek logonet, aganggen eeke nogo tebenogo punuk, at iniki nen, “Nakwe mbet-mbet lambumbaniyak lek o,” yinuk, mbake kenok, ti kunduk op mban aret o.

38 Togop me, at aap akwe koloorak mbake nogo ti, maluk lek op aret kwe, tawe logorak mbake kenok ti perak, abu obeelom aret o.

39 Kwe ogonggelo awo eenik wonage kenok ti, wone yugu paga imbirak lambunik wonage kwe, ogonggelo kangge kenok perak, nanu pemenggerak wondet aago wonage me, kwe nogo nen, “Aap alik kolaakit,” mbake kenok ti, koloorak op aret kwe, kolage logonet, Ala aput kenok mban kolage logowak o.

40 Aap kolaga’lek we logorak mbake kenok perak, iniki ale’nggen ambik kage logogin mbake agarik o. An mbake logonet, yokkiragarak ti, Ala Aberiniki nen yo’nege kagak yokkirage mbake agarik o.

8 Kugi aanggo warak kenok nonggop eeko logorak wone

1 “Wam kugi aanggo warak noorak ilik, mage a?” yinuk, wone ambi yokkira o. “Nit abok nineenu o,” yogwe ti, abet aret yogwe kwe, it aap nen “Abok nineenu,” mbakwi ti, wogoppako menggaarak. Ndi, aakumi inabuwa mbako logonet, obeelom eeppiigwi kenok perak, iniki kole eerogopiigo menggaarak o.

2 Aap ambitambi nen, “An abok neenu,” mbake kenok, at abe liirogon eenu ariyak mendek awo eenggo’lek kagak ari me, eenggo’lek nen aret ari mbariyak o.

3 Ndi, aap ambi Ala imbirak iniki kunik wonage nogo Ala nen aap ti, eenu aret menggaarak o.

4 Ti kenok, “Wam kugi aanggo warak noorak ilik, mage a?” yinuk, yogwe ti, at Ala alik ambit aret menggerak me, nggween paga yime kugiwak abe mendek ambi wonage lek ti, nineenu aret o.

5 Mbogut paga nggween paga, “Ninagugi ambik wonogwe o,” yinuk, yogwe nogo ti, nit kunduk, “Nagugi nombo o, nowogolo o,” yinuk, ambik inowak mbanit nogwe iigo monggoorak kwe,

6 nit perak, ninogoba ambit Ala aret wonage o. At nen mban yi mendek ndi mendek abok aret wakkagagerak me, nit at ake aret nineenik ogoorik o. Ndi, ninowe Yetut Keritut kunduk ambit aret o. At eereegerak paga yi mendek ndi mendek warak eerogo pege nagagerik, nit nineenik logowok nduk, eeppinanege menggerak nineenu ogoorik o.

7 Wone ti, nit nineenu aret kwe, it ando perak, awo liippega’lek aret agaarik o. It nen maan kugi aanggo warak nonggo nogogwaarak me, yogondak iniki mari eeppunuk, wam ti, ugun noorak op aret kwe, iniki kole aga’lek me, “Inagugi aanggo wakaarak kagak, nonggo,” yinuk, abeko nagaatik, “Maluk eekkologoorak kogo,” yinuk, mbako menggaarak o.

8 Nit yi mendek ndi mendek nunggwi paga Ala ninom kunik wonogolik o. Nit nengga’lek puk wonogwe niinok, maluk eekkologwe, ndi, nunggwi niinok, obeelom eekkologwe, eekulik o.

9 Togop me, kugi aanggo warak nogo kit nen ugun nenet noorak op aret kwe, kinoreewi ambi iniki abet mbakwi awo kole aga’lek nogo nggelenogo piyookwak, liippinip o.

10 It kinoreewi ando iniki awo kole aga’- lek mendek nogo nen, kugi aanggo warak kit ugun noorak kineenu me, ugun nunggwi kiinok, “It kugi aanggo warak kagak nunggwi me, nit togon nawi aret o,” yinuk, iniki maan mendek abeko logonet, nagun lek mbakop? Nunggwi aret iyoorak me,

11 it kinoreewi nogo abok inake Keritut kambeegerak kwe, kit alom abu kineenu logonet, kugi aanggo warak ugun namonggotak paga nen kinoreewi iniki awo kole aga’lek nogo maluk eeppiigwi kiyoorak me, liippunuk eeko logonip o.

12 Ti eerumonggotak paga iniki warogo piigo logonet, Keritut kunduk inom aret maluk eeppumunggup o.

13 Togop me, an nengge paga noreewi yigeebu wanggwi iinok, an nen aret nggelenogo piyookwak me, an wam mondok nengga’lek aret logogin o.

9 Nappiigak mendek nen eeko logorak wone

1 An nogo, aakumi nen, “Yogop ee’nu, ndogop ee’nu,” yo’nugwi iigak eeke minggirak mbakop? An nappiigak logokit nduk, Ala nen mippanulik mbakop? Ndi, ninowe Yetut an nenegen liirogon koolik nombako ogotik? Ninowe eyabu eeke minggirak nogo, anggen yugu negen kit aret wonogwe nogo lek a?

2 It aap ando nen, “Kat nappiigak mendek lek o,” yo’nugwi iigak kwe, kit nen perak, an yokkirage neegak, kit Ala apuri ogogutak ti paga liippaninuk nappiigak mendek abet aret wonage nombakwi nogo lek a?

3 It aakumi nen an kin wo’neego logonet, “Kat abet aret nappiigak mendek ilik?” yo’nugwi iinok, an nen wone onggo yorage logonet,

4 “Lek o. An Ala eyabu eeke nogo onggo kinambi- kinagi ma’ninip o,” yokkiroorak meek mbakop?

5 It aap nappiigak mendek ando inom, at ninowe awurilogwe ambokan ndarak inom, Peterut inom, Ala wone wonok nugu logonet, inakuwi wogoren nugu menggaarak nogo ndak-ndak, nit togontogop eeriyak meek mbakop?

6 It ti, eerit nugwi iigak, an Mbaranabat nimbirak mban nit nineebe op logowok nduk, nineenggi paga mban nggik-palek eekko’net nugu logorak op mba’nuk, yogo ogotik?

7 It yigin unde nogo ineebe op logorak nduk, ineenggi paga mban nggikpalek eerogo nonggo menggaarak mbakop? It aap yabu eeka nen anggen yugu mbanogo ando it nunggulik mbakop? Ndi, it aap ndomba ndegeninaka nen ndomba inelak amburu toologo it ando noorak meek mbakop? Lek o. It yabu eeko menggaarak abok aret onggo anggen mbanogo nonggo menggaarak aret o, yinuk, yokkiragi o, noreewi.

8 An wone yokkirage ti, nit aakumi abok eeko monggoorak nogo mban wakkagak yokkirage ti lek o. Ata, maan Ala nen Muta wone yoreegerak nogo, togop aret liiru mbanak wonage nogo lek a?

9 “Lembu nen iniyok paga gandum anggen mbelanit nage kagak ando nunggwi iyo, inambe keele maarogo piigo logorak mage o,” yinuk, Ala nen wone Muta yoreegerak liiru mbanak wonage nogo ti, Ala nen lembu mban abuwa mba’nuk, yereegerak ilik,

10 nit togon, ninabuwa mba’nuk yereegerak a? Lek o. Nit aakumi ninabuwa mba’- nuk aret yereegerak me, it aap yabu wagangga inom, anggen mbilanit naga inom, imbirak nen, “Peebi nit aret nonggo logogun o,” yinuk, iniki lunik logonet, eeko menggaarak.

11 Togop ndak-ndak, nit nen Ala wone nogo kinikime awi yappinagareegurak me, yogondak anggen yugu kit kinamendek ando nit wo’niroorak meek nduk yogo ogotik?

12 It iyaalok Ala wone kinikime awi yappinagulik mendek nen, “It inamendek ando wo’niraagun,” mba’nuk, kinoba aberak wonogwe iinok, wogorogo monggotak kwe, nit iyaalok yappinagareegurak nogo nen, “Wo’- niraanip o,” yinuk, yokkiroorak meek mbakop? Yokkiroorak op aret kwe, obeelom wone Keritut yo’niragagerak wone nogo wiganit nage me, non mbambukwak nduk, “Wo’niraanip o,” yokkiraga’lek nineenggi paga nen mban eekko’net nogo ogoorik o.

13 It Ala awi wurik me yabu eeko menggaarak nogo, yabu eekwi onggo negen mbi Ala ake pugu nogo aret kologwe, ndi, it aap Ala aanggo warogo wogogo menggaarak nogo, warogo wogogo logonet, ando it nunggwi, eeko menggaarak nogo kineenggo’lek me yogo ogotik?

14 Ti ndakndak it aap wone obeelom wone yorogwe nogo, ineebe obeelom logowak nduk, “It waganggo menggaarak nogo nen yi mendek ndi mendek wogorogo logowak o,” yinuk, ninowe nen koonogo pereegerak.

15 Koonogo pereegerak kwe, “Kinamendek ambi wo’ninip o,” yinuk, an yokkirage logolik o. Ndi, yogondak kunduk, kit ambi eeppanubagip nduk, liiru yi mbanggirage lek mban. An kambuurak op aret mbake kwe, “An Ala ake pugu waagin abu lek o,” ari minggirak ti, iya lombok mbake me, aakumi nen lek eerogo paniyak lek aret o.

16 An obeelom wone yoranet nege minggirak nogo ti, Ala nen, “Yoranet nege logot o,” ari kenok, yoranet nege minggirak ti paga an wogoppatiyak abu lek o. An wone obeelom wone yoranet nege lek neenok, maluk eeppaniyak me, nagabiti mba’nuk, yoranet nege minggirak.

17 An niniki mba’nuk yorage logonetak en, “Onggo wo’niruwak,” mba’- nuk, niniki lunik logorak op aret kwe, Ala nen aret unde eeppaneegerak kenok, yoranet nege minggirak me, onggo lek we aret yoranet nege minggirak.

18 Togop me, an onggo koloorak ti, ngge mbakop? Lek o. An yabu eeke onggo ti, wone yokkirage nogo paga, “Onggo wo’ninip o,” yokkiroorak op kagak, tebenogo punuk, obeelom wone onggolek we aret kineenu eeppinagit nege minggirak nogo ti, an onggo kolage ti aret o.

19 An aakumi inayeloman wonage lek we wonage minggirak kwe, Ala apuri eerogo piyaakit nduk, aakumi abok aret inayeloman eekko’nok nage minggirak.

20 An nen it Yakuri mendek Ala apuri eerogo piyaakit nduk, inenggela’me logonet, it Yakuri eeko menggaarak aret eerit nage, ndi, it wone Muta yoreegerak eeko menggaarak nogo, an togop eekeelik kwe, Ala apuri eerogo piyaakit nduk, inenggela’me logonet, Muta wone yoreegerak eeko menggaarak an ndak-ndak eerit nage,

21 ndi, it aap endekem mendek Ala nen wone Muta yoreegerak wone eekulik mendek nogo, Ala apuri eerogo piyaakit nduk, inenggela’me logonet, it eeko mengga kwak, an ndakndak eerit nage, eeke minggirak. Ti eeke minggirak nogo ti, Ala yereegerak wone nogo taganogo punuk eekeelik o. Ata, Keritut yereegerak wone aret eeke logonet, eeke minggirak me nduk, yokkiragi o.

22 Ndi, it aakumi iniki awo kole aga’lek mendek nogo iniki kole eerogo piyaakit nduk, it inenggela’me logonet, it eeko menggaarak an ndakndak aret eeke minggirak. An yi aap ndi aap abok inenggela’me nege logonet, it ambitak Ala nen inagap ndaruwak nduk, it eeko menggaarak abok aret an ndak-ndak eerit nage minggirak.

23 An eerit nage minggirak ti, abok aret it aakumi wone obeelom wone konembunuk, waganggo logonet, iniki ale’nggen mbakwi kwak, an togon nale’nggen kaakit nduk, yoranet nage minggirak.

24 It aakumi onggo koloorak nduk, nggare agan nogo logonet, ineebe apit aret nggare agan nogo menggaarak kwe, ambiret mban onggo kolage menggerak nogo, kit kineenggo’- lek a? Togop me, onggo kolaabagip nduk, kit kunduk togop aret nggare agan togon nogo logonip o.

25 Aap ambi it aakumi nggare agan nogwe nogo inom nggare agan aa’- nduk wundi noorak mbake logonet, at yi mendek ndi mendek eeriyak mbake nogo tebenogo pege menggerak. At onggo nggare-nggare mendaarak we luulu lek ariyak mendek kagak yippanuwak mba’nuk, eeke menggerak kwe, nit perak, onggo nggare-nggare mendaarak mondokmondok logorak mendek yippinanuwak mba’nuk, eekwi me,

26-27 ti paga an mondok nengga lolo nggare agan nage agarik o. Wim namburuwok nduk, anggut-nggut wakkogo mengga kwak, an togop eekeelik o. Ata, it ando, “Ninom mbe agan nogologowok o,” yoraminggirak ninom mbe agan nogwe niigak, “Mbe agan noorak onggo kat koloorak lek me, puk logot o,” yo’nirukwak, nomaawi paga mbe agan nage logominggirik, onggo kolaakit nduk, yi mendek ndi mendek eeriyak ee’nake nogo tebenogo punuk, wakkagak mban eeke minggirak.

10 Kugiwak amili kunggwi iyo, yoragagerak wone

1 Noreewi o. Muta nen nit ninombomini wogoren wage kagak, eereegwaarak nogo kobak ogwe kiyo, aberogo yokkira o. It abok aret ndugwi nen tu nigiren wage, niyo mogongge kenok, it abok aret wunda wogwe, eereegwaarak.

2 Nit Keritut oone waganggwi mendek mbaruwak nduk, niyome wanggo monggo kwak, it Muta oone waganggwi mendek yelok iyaawak nduk, ndugwi nen nobaarogo piige, niyo mogonogo piige, eereegerak.

3 Roti mbogut paga nen wugira wagagerak nogo, it abok aret nunggwi,

4 ndi, yugum wareegerak nogo ti, Keritut kwak me, wake mbareegi, Ala nen niyo wogoragagerak nogo, it abok aret nunggwi, eereegwaarak kwe,

5 it ando nggwok nogo Ala ale’nggen inombarulik me, karume time kambit nogo logonet, inowak nggininit nagagerak nogo o.

6 Ti eereegwaarak nogo it, “Maluk eeruwok,” mba’nuk, eerit nogo nogogwa kwak, nit ndak-ndak, “Maluk eeruwok,” mba’nuk eerit nogwe niyo, liippako logowok nduk, eereegwaarak.

7 It aakumi ando nen kugi eeko logonet, “Yi inom, mbi inom, nenok, mi’na’nuk, kwirabik-kwirabok yogo logonet, kumi aap inom ugun-ugun eeko nogogwaarak o,” yinuk, liiru mbanak nogo ndak-ndak kit kugiwak amili kuniyak mage o.

8 Ndi, it ando ndawi wappunuk, kumi ugun-ugun wurinabit nogo mbareegwa, ne ambit liingge ineebe ambik dua puluh tiga ribu aret kambit nogogwaarak nogo kwak, nit togop ee’ninabukwak, ugun aganabit nugu logorak mage o.

9 It ando nen, “Ala nonggop ee’ninake kaamun?” yinuk, anini eeppogo mbareegwa, waalo nen eyak mbaninabit nage mbareegi, kambit nogogwaarak nogo kwak, nit togop aret kambit nookwak, “Nonggop ee’ninake kaamun?” yinuk, Ala anini eeppuurak mage o.

10 It ando nen ineebi-ineeba yogo mbareegwa, at malayikat aakumi inoorit nega nogo nen inoorogo piinet wage mbareegi, kambit nogogwaarak nogo kokwak, nit togop aret ninooke kero, nineebi-nineeba yogo logorak mage o.

11 It eereegwaarak nogo ti, in wakkagak nit nineenu aruwok nduk, eereegwaarak me, o age yobok eeriyak eyom panggoni wage kagak, nit yogondak wonogwe yi, niniki liippatuwok nduk, wone yi, liiru mbanniragagerak.

12 Ti kenok, aap ambitambi, “An Ala wone abu liippigirak me, maluk eerigin lek o,” mbake kenok, yigeebu wangge kero, iniki liippatinuk, logowak o.

13 Kit kiniki nggagangginake menggerak nogo ti, alik mendek paga lek o. Ata, yi aakumi ndi aakumi iniki nggaganinake menggerak nogo mendek paga mban aret kit kiniki nggagangginake kaamunggup kwe, at Ala nen nit ee’ninake nogo, mondok liippinanege menggerak me, kiniki nggagangginake kagak, kinomaawi lek arit unggwage logonet, maluk eekwi kiyo, Ala nen tu mbininogo pinagagin o.

14 Ti kenok, noreewi o. Kit an niniki kunik me, kugiwak amili kuniyak, “Nineebi lombok,” mbako logonip o.

15 Kit aap kiniki warak aret me, wone yokkirage yi, kit mban kiniki wakkogo logonip o.

16 Nit niniki ambit lambunik logonet, at Keritut amiya wundeegerak nogo paga la-mbunogo pinaneegerak abeko logonet, amburu toolak waganogo, “Ala wa,” yinuk, nonggo monggoorak nogo lek a? Ndi, roti karerogo nonggo monggoorak nogo ti, nit niniki ambit lambunik logonet, at ninake kambeegerak abeko logonet, nonggo monggoorak nogo lek a?

17 Roti ambit worarak wonage, ndi, nineebe apit aret kwe, roti ambit worarak ti aret karerogo mak-mak nunggwi me, nineebe ambit lambunik aret ogoorik o.

18 It aakumi Iterali eeko nogogwaarak nogo liippinip o. It Ala aanggo wonok wogwe inom, warogo Ala wogogo logonet, nunggwi inom, Ala nen ndak-ndak eeppiige menggerak lek mbakop?

19 An wone ti ngge nduk yokkirage mbakop? “Obeelom eekkolaabagip nduk, kugi aanggo warogo nonggo logonip o,” yinuk, yokkirage mbakop? Ndi, “Maluk eekkinake kero, kugiwak amili kunggo logonip o,” yinuk, yokkirage mbakop?

20 Mondok lek o. An yokkirage ti, it aakumi endekem mendek nogo nen inagugi aanggo warogo wogogwi nogo ti, Ala ake warogo wogogwi lek o. Ata, it inagugi inake aret warogo wogogwi me, inagugi kinoba age kero, kit kinom kunik eeko logorak an mondok, “Neebi,” mbake logonet, yokkiragi o.

21 Ninowe amiya kwak amburu toolak inom, kugi Tile agi toolak inom, imbirak lambunogo punuk nenggak yuurak mondok meek o. Ndi, ninowe ambi larak inom, ti’nuk, kugi Tile ambi larak inom, imbirak lambunogo punuk, noorak ti kunduk, abu meek mban o.

22 Nit ninowe anini eeppuurak op mbakop? Nit ninomaawi ambik, ndi, at omaawi lek mbakop? Lek aret o.

23 Yi mendek ndi mendek eeriyak mage lek abok ugun eeriyak op aret kwe, eerit nogo logonet perak, nit ambi obeelom eekkoloorak nduk, eekulik o. Ndi, yi mendek ndi mendek abok eeriyak ti, op aret kwe, apit op eeppinaniyak nduk, eekwi ti lek o.

24 Kit kinobaalombok mban eekko’net nogo logorak lek o. Ata, kinoreewi inikilom mbaruwak nduk inom aret eeppiinet nogo logonip o.

25-26 “Nggween inom, yi mendek ndi mendek nggween paga wonogwe nogo abok aret inom, at Ala mban unde aret o,” yinuk, liiru mbanak wonage me, kit wam mbanak pasar paga onggo kumbunuk, alom kobak logonet, ugun nonggo logorak op aret o.

27 It aap abet mbaka’lek mendek nen kinom mbi noorak nduk, wiigirage kenok, kinom na noorak mbakwi kiinok, larogo wokkirogwe nogo, “An op namun ilik, lek a?” mbaka’- lek kagak ugun aret nonggo logorak op aret kwe,

28-29 aap alik ambi nen, “Yi kugi ake nggomoorak larak o,” yinuk, yokkirage kenok perak, kit ugun noorak op aret kwe, at yokkirage nogo nen, “An op namun ilik, lek a?” iniki aaninggin kenok, yokkirage me, at ake nen noorak lek mbo puurak aret o. Mbo puurak op aret kwe, kit ando nen, “An ugun noorak op mbake neegak, at ambi noorak paga nonggop nduk mage yo’nirage,

30 ndi, an nobaalombok Ala, Wa, yinuk, nengge neegak, it aakumi nonggop nduk, nabok mbanggwi, eeko agaarik o,” yinuk, yogwe kiigirak me, noreewi o.

31 Kinambi nunggwi, kinagi nunggwi, yi eekak ndi eekak abok aret eeko logonet, Ala endage tiyappuurak nduk mban eeko logonip o.

32-33 An aakumi inale’nggen mbaruwak nduk, inake yi eekak ndi eekak eeke logonet, an obeelom logokit mba’nuk, eekkolage lek o. Ata, Ala nen it inagap ndaruwak nduk, obeelom eeppiinet nage minggirak nogo ndak-ndak, kit togon, it Yakuri mendek inom, Yunani mendek inom, Ala apuri yi awi ndi awi kuwak eerit nogo menggaarak abok aret eeppiinet nogo logonet, non mbanogo piyookwak, liippunuk, eeppiinet nogo logonip o.

Pasal 11

1 At Keritut eeke menggerak an liippunuk, eeke minggirak pogom, kit nen an eeke nogo liippaninuk eeko logonip o.

Kumi inayum inomba langgunik logonet, tamban eeko logorak wone

2 Kit nen kulinik-kalinik noba aberak logonet, yi wone ndi wone yokkirage nagagirak nogo, liippunuk eerit nogwe me, “Kit iya lombok,” kinombake agarik o.

3 At Ala abu’me ti, Keritut. Ndi, at Keritut abu’me ti, aap. Ndi, it aap inabu’me ti, kumi. Togop aret monggoorak me, wone ti, liippubagip nduk, yokkiragi.

4 Togop me, nit Ala apuri kuwak eeppunuk, ninabetagi yirik kagak tamban eekwi, Ala wone yorogwe, eekwi niinok, nit ninirimbaga wonage Keritut nogo aret enggali eerogo pogo monggoorak me, nggoorogo punuk, eeko logowok o.

5 Ndi, it kumi nogo nen inayum inomba nggoorak logonet, tamban eekwi, Ala wone yorogwe, eekwi iinok ti, we inagap mbelanak negen logonet eekwi me, it inirimbaga wonogwe inogonggelomini nogo inenggali eeppiigo menggerak me, inayum inomba langgunik logonet, eeko logowak o.

6 It kumi inayum inomba langguniyak ineebi mbakwi kenok, it ineeruwak mbanogo pogo logowak o. Ndi, it ineeruwak mbanggwi, inanobak puluk ko eerogo pugwi, eeremenggerak paga inenggali mbakwi kenok, inayum inomba langgunik logonet, tamban eeko logowak o.

7-9 Ala nen aap ti, kumi inake wakkoolik o. Kumi ti, aap inake wakkagagerak me, aap inalom ti, kumi lek o. It kumi inalom ti, aap aret me, inayum langgunik logonet, inogonggelomini inabu’me tebe yinuk, inayuk wuko logowak o. Ndi, aap perak, Ala nen, “An tiyappanugo logowak o,” yinuk, at etenggen pogom aret wakkagagerak me, aap ti, Ala abu’me tebe yinuk, inabetagi nggoorogo punuk, tamban eeko logowak o.

10 Togop me, malayikat nogo nen it kumi liippiigwi me, aap inayuk wuko menggaarak iyaawak nduk, inayum inomba langgunik aret logowak o.

11-12 Yi mendek ndi mendek wo’nirage menggerak alom ti, Ala aret o. Ndi, it kumi inalom ti, aap aret kwe, it aap perak, kumi nen aret ndaganako menggaarak me, it kumi lek nen it aap wigannariyak lek o. Ndi, it aap lek nen it kumi kunduk wigannariyak lek mban me, ninowe ninom kunik me, kumi aap ndakndak aret wonogo monggoorak o.

13 Togop me, tamban nggwok paga eeko logonet, it kumi inayum nggoorogo punuk, tamban eeriyak op mbakop? Kit nen mban kiniki kooninip.

14-15 Ndi, it kumi nogo inanobak naberak logowak nduk, ineeruwak wogoragagerak me, ineeruwak nggorek kenok, “Nineeruwak nggorek ti, op aret kogo,” yinuk, inale’nggen mbako menggaarak nogo lek a? Ndi, nit aap nen, “Nineeruwak nggorek kenok, ninobam lek o,” yinuk, mbaniyak ee’ninake menggerak nogo lek a?

16 Ti eekwi nogo paga it aap ando kinenggela’me nen, “Yogop eeriyak lek o,” yinuk, inoone nabenak mban yogwe iinok, “Nit yime inom, it Ala apuri ando yi awi ndi awi kuwak eerit nogo menggaarak inom, alik eekulik ti mban aret eeko monggoorak o,” yinuk, yoraanip o.

Mbi iloolinggen amburu nonggo logorak wone

17 Noreewi o. Kit kuwak eeri wogo nogootik, “Obeelom eekwi lek, maluk eekwi o,” yinuk, yogwe konenggirak me, an wone yi yokkiraakit mbakirak nogo ti, wogoppinagage logonet, yokkiraagin lek o. Mbekkirage negen logonet aret yokkiraagin o.

18 Wone aa’nduk koonogo yokkiraakit mbakirak nogo yi o. Kit Ala apuri kuwakeeko monggotak nogo, kuwak eeri wogo logonet, kit-kit aret ogoorikogoorak eekkologwe nogo naruk konengge nagarik, “Yi abet aret yogwe ilik?” mbakirak o.

19 Kit wonewone yogo logonetak lek en, taani nen wone liippunuk agan nugwi nogo, alom kin a’netak lek kwe, wone-wone yogo monggotak nogo paga alom kenom aga o.

20-21 Kit kuwak eeppunuk, kinambi kinalitak lombok nonggo logonet, it ando nengga’lek abu wonogwe iigak, kit ando mban tiyaaket nunggwi, ndi, amburu nenok, kumilikumili agan nugwi, eekwi konenggirak me, ninowe ambi inom, amburu inom, abe noorak nduk, kuwak eekwi lek ugun-ugun eeriyak nduk kuwak eekwi kiigi o.

22 Wologwe! Kinagi-kinambi nonggo logorak kinawi wurik lek kenok, Ala awi wurik me ugun-ugun eeri unggwogo ogotik? Ndi, Ala apuri kuwak eeko menggaarak meek eerogo piigo logonet, it inamendek lek nogo inenggali kaawak nduk, eeginakwi lek mba’- nuk yogo ogotik? Kit togop aret eekwi me, an nonggop yokkira? “Kit op aret eekwi o,” yinuk, yokkiroorak mbakop? Mondok lek o.

23 At ninowe nen eeko logorak yo’nereegerak wagangge nagagirik, yokkiragagirak nogo eebe yi aret. At ninowe Yetut waruwok nduk awo pigagangga’lek iigak, ne ti eyom oonikiya paga roti mbi eenggime wagangge nagagerik,

24 “Ala wa,” yinuk, karerogo wogorage logonet, “Yi an neebe negen aret me, kit kinake aret o. An noba abeko logonet, nonggo logonip o,” yinuk, yorage mbareegi, nunggugwaarak.

25 Nonggo nogogwaarik, ti’nuk, mbi weelek larak ando nenok, amburu toolak togop aret eenggime wagangge nagagerik, “Ala nen kinom lambumbinagarak wone ngget mendek koonogo pereegerak nawoneninu kilikkirage nogo, kit abet mbarubagip nduk, namiya kinake wundigin amburu toolak yi kwak aret me, kiniki noba abeko logonet, nonggo logonip o,” yinuk, wogorage mbareegi, nunggugwaarak.

26 Nit Yetut woroorak tokkogo logonet, roti inom, amburu toolak inom, ne ambi nenggak, ne ambi nenggak eeko logonet, “Ninowe Yetut ninake abet aret kambeegerak kagi,” yinuk, nggwok paga paganggo monggoorak.

27 Togop me, kit ninowe ambi larak inom, amburu toolak inom, we wuppagagi-perambagagi nunggwi kiinok, ninowe eebe inom, amiya inom, maluk eerogo pogo logonet, aret nonggo monggotak kiigo o.

28 Kit aa’- nduk kiniki liippatinuk, mbi inom, amburu inom, nonggo logorak ti op o.

29 “Yi ninowe eebe negen aret o,” yinuk, liippega’lek logonet, kit mbi inom, amburu inom, nunggwi kiinok perak, “Ala anini ninoba pinanuwak,” mba’nuk, nonggo monggotak kiigi o.

30 Kit ti eekwi paga kinenggela’me time kineebe ambik andi eekkinake, ndeyak eerogo pinagage, ndi, ando kambit nogwe, eeko ogotik o.

31 Nit aa’nduk, niniki liippatinuk maluk paganggwi niinok, peebi Ala nen nit eekwi liippinaninuk, maluk onggo ninoba pinanigin lek o.

32 Peebi it aakumi nggween paga mendek abok aret inowak loonogo maluk onggo inoba piige logonet, nit ninom ninoba pinanege kero, yogondak at ninowe nen nit eekwi liippinaninuk, niniki koonogo pinanege menggerak.

33 Togop me, noreewi o. Mbi amburu noorak nduk, kuwak eeri wogwe kiinok, ambugwi aret nabagip nduk, toginako logonip o.

34 Ndi, mbi-amburu noorak nduk, kuwak eeko logonet, mbi abu nen ndonggok togon nunggwi kiinok, Ala nen maluk eerogo pinagage kero, kinambi weelek kiname nen mondok ndonggok togon nenok, wogo logonu o. Wone ando ti, an pekkiya wage logominggirik, ninom logonet, yokkiraagin o.

12 Ninalitak lombok unde eeppinanege menggerak wone

1 Noreewi o. Aberiniki nen ninalitak lombok unde eeppinanege menggerak nogo, kit kineenggo’lek wonogwe kiyo, yokkira o.

2 Kit aa’nduk, Ala wone konengga’- lek wonogo logonet, kugiwak nebetndalok ariilik mendek kagak, “Ndogop yo’nirage kogo,” yinuk, mugurok nogo nogogutak nogo, kineenu aret o.

3 Ala Aberiniki kinikime wonage logonet, “Kat Yetut yi, kugi pulunogo pagagi o,” yinuk, yoriyak op mbakop? Ndi, Aberiniki kinikime lek logonet, “Kat Yetut nowe aret o,” yinuk, yoriyak op mbakop? Togop yoriyak mondok meek me, kineenu logobagip nduk, yokkiragi.

4 Aberiniki nen ninalitak lombok unde eeppinanege menggerak nogo ti, ambik wonage kwe, at eebe perak, ambit nen aret tumbu’nirage menggerak.

5 Ndi, nit Ala eyabu eeko monggoorak ti, alitak lombok wonage kwe, ninowe eebe ambit aret ake eeko monggoorak.

6 Ndi, eerit nogo monggoorak nogo ti, ninalitak lombok eerit nogo monggoorak kwe, Ala eebe ambit nen mban eeppinanit nage kagak eerit nogo monggoorak.

7 Aberiniki nen nit-nit mban obeelom eekko’net nogo logowok nduk, ninalitak lombok unde eeppinangge menggerak me, eerit nogo logonet, unde eeppinangge nogo, yelok aret kogo logogun o.

8 Aberiniki ambit nogo nen aap ambi iniki warak logonet, wone koonogo yorage logowak nduk, unde eeppege, ambi, yi wone ndi wone alom neenu a’nuk, liirogon yorage logowak nduk, unde eeppege,

9 ambi, abet mba’nuk eeke logowak nduk, unde eeppege, ambi, aakumi andi iinok, obeelom eeginake logowak nduk, unde eeppege,

10 ambi, eerubok mendek eerit nage logowak nduk, unde eeppege, ambi, Ala wone yorage logowak nduk, unde eeppege, ambi, aakumi nen wone agan nugwi nogo abok aret, “Yi abet agan nugwi ilik, pilit agan nugwi a?” yinuk, yelok kage logowak nduk, unde eeppege, ambi, aakumi inoone nineenggo’lek kwe, lalin negen taati aret woppunuk, it inoone paga lombok yorage logowak nduk, unde eeppege, ndi, ambi, at ambi ari kagak, “Togop yigi o,” yinuk, abut laganogo yorage logowak nduk, unde eeppege, eeke menggerak o.

11 Ti eeppinanege menggerak abok aret at Aberiniki eebe alik ambit nen at iniki mbaketak ndakndak aret ninalitak lombok unde eeppinanege menggerak.

Nineenggi-niniyok ambik kwe, nineebe ti, ambit aret wone

12 Nineenggi-niniyok yeregerakperegerak ti, ambik aret wonage kwe, nineebe ambit aret wonage ti kokwak, Keritut eebe ambit aret kwe, at eenggi-iyok negen nit apit aret ogoorik o.

13 Togop me, nit Yakuri mendek inom, kit endekem mendek inom, kit aakumi inayeloman inom, inayeloman lek we wondet aago wonogwe inom, Aberiniki nogo paga nen nit abok aret nineebe ambit kumbinaneegerak me, niyo eneeri ambit nonggo monggo kwak, at Aberiniki eebe ambiret aret nit abok ninikime mambinaneegerak.

14 Togop me, nineebe alik mban wonage lek o. Nineenggi-niniyok yeregerak- peregerak abok aret nineebe ambit paga mban kunik wonage o.

15 Ti kenok, wone ogut wakkagak ambi yokkira o. Aap ambi iyok nen ari logonet, “An ti, at eenggi mendek lek me, at eebe paga kunik lek aret agarik o,” ari kenok, at eebe paga kunik lek abet aret mbakop?

16 Ndi, aruk nen ari logonet, “An nogo, at enegen mendek lek me, at eebe paga kunik lek aret agarik o,” ari kenok, at eebe paga kunik lek abet aret mbakop?

17 Nineebe aboktigitogon ti, ninigen mban ogobakkigi’netak en nonggop togon ninaruk konenggo logonetak mbakop? Ndi, nineebe abok tigitogon ti, ninaruk mban ogobakkigi’netak en, nonggop togon yi mendek ndi mendek obari kogo logonetak mbakop? Togop logorak meek o.

18 At Ala nen iniki koombege nagagerik, nineenggi-niniyok yeregerak- peregerak alitik-alitak ninanobak me nen ndegen-ndegen aret kumbinanit ogu niniyok me wambi nagagerak. 19 Nit nineenggi-niniyok yeregerak-peregerak mban logonetak en, nano paga kunik logonetak mbakop?

20 Lek o. Nineenggi-niniyok yeregerak-peregerak ti, ambik aret kwe, nineebe ambit ti paga aret kunik menggerak o.

21 Ti kenok, ninigen nogo nen nineenggi yoge logonet, “Kat nen ambi ee’naburak lek me, neebi o,” yoge, ndi, ninanobak nen niniyok yoge logonet, “Kat nen ambi ee’naburak lek me, neebi o,” yinuk, yoge, eeriyak op mbakop? Togop yuurak lek o, noreewi.

22 Nit nineebe iya, ndi, nineenggi-niniyok yeregerakperegerak nogo ti, meek mbakwi kwe, lek kenok, nineebe alik nen eeke logorak meek me, ti abu iya lombok aret o.

23-25 Nit nineenggininiyok yeregerak-peregerak ando etenggen abe amuni mbanak kenok, liippugwi lek kwe, ando etenggen maluk kenok, ogobakkigirogo pugwi, ando ninenggali arukwak nduk, nobakkologwe, eeko monggoorak. Nineenggi- niniyok ambi nen ambi abuwa eekak, ambi nen ambi abuwa eekak, eeko logowok nduk, at Ala nen nineebe ogobakkigirogo pinanege logonet, nineenggi-niniyok ogoorikogoorak logokwak, etenggen maluk kenok, ogobakkigikkologo logowok nduk, koonogo pinaneegerak.

26 Togop aret kooneegerak me, kineenggi ambiriluk mbanggirage kenok, kineebe abok aret andi eek-kinake, ndi, kinetenggen abe me, aakumi nen, “Wi,” kirogwe iinok, kineebe abok aret ale’nggen mbake, eeke menggerak.

27 Ti ndak-ndak, kit kineebe lambuk togon ti, Keritut eebe aret. Ndi, kit kinalitak lombok ti, Keritut eenggi-iyok aret ogotik o.

28 Ndi, Ala nen at apuri kuwak eeko menggaarak inenggela’me nen aa’nduk nappiigak mendek leenogo piige, ti’nuk, it inabu’me Ala wone yorogo menggaarak mendek mippiige, ndi, it inabu’me Ala wone mamunirogo menggaarak mendek mippiige, ndi, it inabu’me eerubok mendek eekwi, aakumi andi obeelom eeginakwi, yeenggwaarogwe, wone koonogo piigwi, inoone lombok lalin yogwe, inalitak lombok eerit nogo logowak nduk, unde agago piinok mippiyareegerak me,

29 it abok aret nappiigak mendek logowak nduk, mippiyareegerak mbakop? It abok aret Ala wone yorogo logowak nduk, mippiyareegerak mbakop? It abok mamunggak logowak nduk leenogo piyareegerak mbakop? Ndi, it abok eerubok mendek eeko logowak nduk, kooneegerak mbakop?

30 It abok andi kenok obeelom eeginako logowak nduk, yoragagerak mbakop? It abok inoone lalin yogo logowak nduk, mippiyareegerak mbakop? Ndi, it abok aret inoone yogwe nogo, “Togop yigi o,” yinuk, yorogo logowak nduk, wogoragagerak mbakop?

31 Lek o, noreewi. Ala nen ninalitak lombok unde eeppinaneegerak me, yokkiragi o. “Ala nen aa’nduk iya lombok unde eeppiyareegerak nogo mendek unde eeppinagawak nduk, at yogo logonip o,” yinuk, yokkirage kwe, wone ambi mondok iya lombok eeko logorak nogo yokkira o.

13 Nabuwa-kabuwa eeko logorak wone

1 An aakumi inoone amburu ndik-ndik yogo mengga kwak ari, malayikat mendek inoone ari,eeke minggirak kwe, aakumi inabuwa mbaka’lek logonet ari neenok, an niyowak toolak lek me, oone lobale nggwok mban ari menggerak ndak-ndak aret ari minggirak kagi o.

2 An Ala wone yorage logokit nduk, unde eeppanege, yi wone ndi wone alom neenu a’nuk, liirogon yorage, wone kote kumaarak mendek abok yelok kage, niniki abet mbake logonet, “Puut yi keebe tayo yu o,” yinuk, yoge neenok, tayo yi nage kage, eeke minggirak kwe, aakumi inabuwa mbaka’lek logonet eeke neenok perak, we aanom warogo aret eeke minggirak kagi o.

3 An nen nayi mendek ndi mendek abok it aap ineenggi lek nogo tumburirage, ndi, Ala wone yorage paga onggo nggwok kolaakit mba’- nuk, “Neebe inom noorogo kani kumbaninip o,” yorage, eeriminggirak kwe, aakumi inabuwa mbaka’lek logonet, eeriminggirak me, onggo an ambi kolaagin mondok lek aret o.

4 It aakumi inabuwa mbako logonet eekwi nogo ti, wone onggo mbet-mbet yoraga’lek puk wonogwe, inobaabut yanggonak wonogwe, eeko menggaarak. Ti eeko logonet neebi-keebi yogwe, iniki wogoppakwi, an iya mbakwi,

5 inenggali lek eerit nugwi, nit mban obeelom eekkolaawok mbarit nugwi, inanini mbetmbet wungge, maluk eeppiigwi nogo inikime abekwi, eerit nugwi ti mendek it aakumi inabuwa mbako menggaarak nogo ti, togop eekulik o.

6 It aakumi inabuwa mbako logonet, eekwi ti, maluk eeriyak inikilom mbakulik o. Ata, Ala ari menggerak eerit noorak mban inikilom mbako menggaarak.

7 It maluk eeppiigwi iigak kwe, inabuwa mbakwi, it-it yogo logonet, ambi ari kenok abet ari mbakak eekwi, iniki lunik nogo mondok eerigin aret mbakwi, eerulik kagak, “Eekotak o,” yinuk, inoone inoba piigwi iigak, yanggo yinuk, waganggwi, eekwi nogo ti, lek aga’- lek mondok kundugu tit aret eeko menggaarak.

8 Ala nen yorage kagak yorogwe, inoone lalin woppunuk yorogwe, yi wone ndi wone alom ineenu ogwe, eekwi ti, lek arigin aret kwe, aakumi inabuwa mba’nuk, eeppiinet nugwi ti perak, lek arigin lek mondok aret logogin o.

9 Yogondak Ala wone mbuuluk yelok kogo logonet, yorogo monggoorak kwe,

10 peebi abu obeelom eeppinaniyak eyom panggoni wage kenok perak, yogondak mbuuluk yelok kenok yorogwe nogo, lek age logonet, abok aret nineenu arugun o.

11 An elege mbuuluk wonage logonet, it elege-aabologwe inoone yogwe pogom an noone ari, it eeriyak inikilom mbakwi nogo an togop aret mbake, iniki koonggwi nogo ndak-ndak an niniki koongge, eeke nagagirak kwe, an niniki warak age nagagirik perak, it elege-aabologwe inobaabut pogom logonet eeke nagagirak nogo mbo pereegirak o.

12 Nit yogondak wukagi yumaak me, pekkogo logonet, ninetenggen liirogon kogolik nogo pogom, ninogoba etenggen agalu’mok mban kogo monggoorak kwe, peebi at eebe ninom lambumbunuk perak, at etenggen ninigen lik togon aret kaagun o. Yogondak an ando mban neenu minggirak kwe, at nen an eeke minggirak abok aret liippaninuk eenu menggerak nogo ndak-ndak, an peebi at eeke nogo abok neenu arigin o.

13 Ti kenok, niniki abet mbakwi inom, niniki lunik wonogwe inom, aakumi inabuwa mbakwi inom, wone alom kenagan wonage kwe, nabuwa-kabuwa mbakwi ti perak, mondok tiyanak aret wonage agaarik o.

14 Unde eeppiyareegerak ambinom yoragagerak wone

1 Ti kenok, nabuwa-kabuwa eeko logorak wone ti, kinengga lolo punuk, eeko logonip o.“Ala eyabu eeko logorak unde eeppinanuwak lak ao,” yinuk, at yogo logonet, Ala wone yorogo logorak inom aret unde eeppinagawak nduk, at yogo logonip o.

2 It aakumi inoone lalin yogo menggaarak nogo ti, aakumi konengga’lek iigak yogo menggaarak me, aakumi inaruk koneniyak nduk yorogwe lek o. Ata, Aberiniki it inikime lik yi unggwage kenok, wone kote mendek yogo menggaarak me, at Ala aruk koneniyak nduk, yogo menggaarak o.

3 Ndi, it aap Ala wone yorogo menggaarak nogo nen perak, aakumi iniki kole eerogo piigwi, inaruk wakwi, iniki eyak wappiigwi, eeko menggaarak.

4 It aap wone lalin yogo menggaarak nogo ti, it inalik iniki eyak wakkologo logowok nduk, yogo menggaarak kwe, it aap ninogoba Ala wone yorogo menggaarak nogo perak, Ala apuri kuwak eerak abok iniki kole eerogo piyaawok nduk, yorogo menggaarak.

5 Kit abok nen wone lalin negen woppunuk, yorogo logorak ti, an nen op aret mbake kwe, an nen, “Ao,” mbake ambi ti, “It abok nen Ala wone yorogo logowak lak, ao,” kinombake minggirak. Inoone lalin yogo menggaarak nogo ti, it Ala apuri kuwak eerak abok iniki kole aruwak nduk, “Togop yigi,” yinuk, yoroorak ambi lek kagak, yogo menggaarak ti, meek o. It Ala wone konenggwi iigak yorogo menggaarak ti perak iya o.

6 Togop me, noreewi o. An kinowagam wage logominggirik, Ala nen paganogo yo’nege kagak, yokkirage, wone ambi liirogon kineenu eeppinagage, Ala wone yokkirage, wone mamunggirage, eeka’lek logonet, we noone lalin aret woppunuk, yokkiroorak mban kinowagam wage neenok, “Yi nano eeppinanikit nduk wagarak?” nombarumunggup nogo lek a?

7 Ti ndak-ndak nggawiiwak a, nggitat a, eeke logonet, oone abe lek kagak we lobale mban eeke kenok, aakumi nen, “Wone ti mendek ari,” yinuk, nonggop negen liippuurak mbakop?

8 It aakumi wim namburuwok nduk, oone nggwok eeka trompet nogo oone pu abe eeka’lek kenok, nonggop togon it aap wim namburiyak nogo, inawuri lombok kuwak eeri woraagun mbakop?

9 Ti kokwak, kit kinoone we lalin yogo monggotak nogo liirogon yorogwe lek kiinok, kit yogwe nogo taani nen, “Wone ti aret yigi,” yinuk, lik togon konenugun mbakop? Kit yogo monggotak ti, kineenggo’lek kagak, we aanom warogo nineenu mbaruwak agan nugwi kiigi o.

10 Ndi, o nggween paga yime it aakumi inoone alitak lombok ambik yogo menggaarak kwe, wone yogwe konenggulik mendek yime ambi wonage mondok lek o.

11 It wone yogwe iigak, an konengga’lek kenok, it nen, “Aap yi, nggiru nen ari,” nombakwi, ndi, an nen kunduk, “Aap alik mendek inoone yogwe,” inombake, eerugun o.

12 Kit nen, “Ala eyabu eeko logowok nduk, ambi unde eeppanuwak lak ao,” yinuk, mbakwi kiinok, Ala apuri kuwak eeko menggaarak nogo, iniki kole eeppiyoorak nogo mendek unde eeppinagawak nduk, at yogo logonip o.

13-14 An ambi inoone lalin negen woppunuk, tamban eeke kenok, niniki nen abet aret eerigin kwe, “Ngge nduk yagarak,” an kobak arigin o. Togop me, aap ambit-ambi inoone lalin negen woppunuk, ari menggerak nogo nen, “An ari logominggirik, aakumi kobak ogwe iyo, Ti togop nduk yigi o,” yinuk, yorage logowak nduk, tamban eeke logowak o.

15 Ti kenok, an tamban nonggop eeke logi o? An tamban eeke kenok, niniki kobak logonet, ambi inoone lalin negen woppunuk, eerigin lek o. Niniki nen abeppunuk, aakumi inoone paga aret eeke logogin o. Ndi, ndawi ari kenok, aakumi inoone lalin negen woppunuk kobak logonet ari logogin lek mban. Niniki koombunuk nen aakumi inoone yogo menggaarak nogo paga kin aret arilogogin o.

16 Ala alut eeko logonet, kiniki abe’naga’lek kagak, ambi inoone lalin negen woppunuk, tamban eekwi kiinok, it aakumi ando kinom kuwak eeppunuk, tamban eekwi nogo, kat ari it kobak ariyak me, nonggop togon, “Abet aret yigi o,” yinuk, “Amin,” yugun mbakop?

17 Kit nen Ala mondok iya tit wogoppugwi kwe, it ando kobak iigak, ambi inoone lalin negen woppunuk, yogwe me, kit nen obeelom ambi eeppiyaamunggup lek aret kiigi o.

18 Kit ambitak, ambi inoone lalin negen woppunuk, yogo monggotak ti, iya negen kwe, an perak, Ala wogoppege logonet, yi aap ndi aap inoone woppunuk ari minggirak me, an ari minggirak ti, iya lombok mbake logonet, “Ala wa,” yoge minggirak.

19 Ala apuri kuwak eerak inenggela’me logonet, an ambi inoone lalin negen woppunuk, ari neenok, koneniyak lek me, an ambi inoone lalin negen woppunuk, noone nggorek mban yoroorak neebi o. Ata, it liippuwak nduk, it inoone paga wone kuwagaluk yoroorak ti perak, op aret mbake minggirak o.

20 Noreewi o. Kit kiniki koonggwi nogo ti, it wologwe-mbuulogwe iniki koonggo mengga kwak, kiniki togop koonggo logogup o. Ata, it aap iniki warak koonggo menggaarak pogom koonggo logonip o. Maluk eeriyak eekkinake kero, elege awo ngget ndarak maluk ineenggo’lek menggaarak nogo pogom, kit togop aret logonip o.

21 Ala nen ari logonet, “It aap inambik nen, inoone alik mendek nen, Napuri yi, an noone yoraawak nduk, nappiya woraminggirak kwe, Noone yorogwe nogo it liirogon inaruk konenugun lek o,” yinuk, yereegerak Muta liiru mbaneegerak wonage me,

22 it aakumi wone lalin yogwe nogo, it abet mbakwi mendek inake lek o. It iniki abet mbaka’lek mendek nen ineenu agak ti, liippunuk, abet mbaruwak nduk, yogo menggaarak kagi o. Ndi, it Ala wone yorogo logowak nduk, unde eeppiyareegerak nogo ti, it abet mbaka’lek mendek inake lek o. Ata, it abet mbakwi mendek liippatuwak nduk aret yorogo menggaarak.

23 Togop me, it Ala apuri kuwak eeko menggaarak nogo abok ambit me kuwak eeppunuk, it abok nen inoone alitik-alitak lalin negen woppunuk, yogwe iinok, it aakumi weelek mendek a, Ala wone abet mbaka’lek mendek a, wogo logomenggaarik, it nen, “Aap yi, kumili negen agan nugwi kiraap,” yinuk, yogo logogun lek mbakop?

24-25 Yogo logogun aret kwe, kit abok aret Ala wone yogwe me, it wogwe iinok perak, kit Ala wone yorogo logonet, wone it inikime kote kumaarak menggerak abok aret paganogo tena’- me yorogwe konenggo logomenggaarik, “Wone ti, nit niinok, yo’nirogwe iigo o,” yinuk, iniki ndoguk togon wakkologo logonet, Ala abu’me tebe yinuk, Ala wogoppogo logonet, “Ao, Ala kinom abet aret wonogwe kiigo o,” yinuk, yokkiraagun lek mbakop?

It Ala apuri kuwak eeppunuk, eeko logorak wone

26 Ti kenok, nit nonggop yuwok o, noreewi. Kit kuwak eeppunuk logonet, aap ambi nen ndawi tiyaniyak mbake kenok tiyangge, ambi nen wone ambi mamuniroorak mbake kenok mamunirage, ambi Ala nen paganogo yoge kagak, yoroorak mbake kenok yorage, ambi, it ambi inoone lalin negen woppunuk, yoroorak mbake kenok yorage, ambi, “Togop yigi o,” yinuk, abut laganogo yoroorak mbake kenok yorage, yi eeriyak ndi eeriyak ti abok aret eeko logonet, it Ala apuri iniki nu’lek eerogo piyoorakkenok mban eeko logonip o.

27 Kinoone lalin yogwe nogo ti, kit kineebe ambik nen yuurak lek o. Ata, kineebe mbere a, kenagan a, nen mban yogo logonet, peebi-aa’nduk yogwe kiigak, at ambi nen wone ari kenok, at ambi nen, “Yogop yigi,” yinuk, abut laganogo yokkiragak eeko logowak o.

28 Ndi, aap, “Yogop yigi o,” yinuk, abut laganogo yokkiroorak Ala apuri kuwak eerak kinenggela’me time ineebe lek iinok ti, it lalin negen yogwe nogo inoone lek, puk aret logonet, inikime nen mban yogwe, Ala yogwi, eeko logowak o.

29 It aap Ala wone liippunuk yorogo menggaarak nogo ineebe mbere a, kenagan a, nen aret wone yokkirogo logowak o. Ndi, yokkirogwe iigak, kit ando nen, “Wone yo’nirogwe ti, abet aret yigi?” yinuk, liippako logomunggup o.

30 It yokkirogwe iigak, aap alik ambi kwi’ndak wonage me, Aberiniki inikime lik ari logonet, paganogo yoge kagak yuurak mbake kenok, aa’nduk ari logomenggerak nogo, puk age kagak yokkiroorak op aret o.

31 Kit abok aret mamunggologwe, abok aret kiniki eyak wat-wat yogwe, eeko logobagip nduk, Ala wone peebi-aa’nduk ndegen-ndegen yorogo logorak ti obeelom aret.

32-33 Ala ti, naalop-kaalop eerogo piiga lek o. Ata, iniki lambunik ale’- nggen logorak eerogo piiga at aret me, it Ala wone yorogo menggaarak nogo yoroorak aganake kenok, tebeppunuk logonuk, at aa’nduk yorage nogo puk age kagak, yoroorak mbake nogo peebi yoragak eeko logorak op aret o.

34 At Ala nen ari logonet, “It kumi ti, inoone yuurak lek o. Aap inabu’- me tebe yinuk, inoone konenggo logowak o,” yinuk, Muta yoreegerak liiru mbanak nogo ndak-ndak, it Ala apuri alik leenak yi awi ndi awi kuwak eeppunuk, eeko mengga kwak, kit togon, kuwak eeppunuk logonet, it kumi ti, inoone lek puk logowak o.

35 Ala apuri kuwak aago inenggela’me logonet, kumi nen wone yorogwe iinok, inenggali eekkolookwak me, wone ambi it kobak eekwi iinok, nggwok paga kin wogiyoorak lek o. Iname na’nuk, inogonggelomini kin wogiigwi iinok, yoroorak op o.

36 “Ala nen wone iyaalok lombok nit aret yo’niragagerak me,” yinuk, yogo ogotik ya? Kit mban kinake yokkiragagerak me nduk, yogo ogotik? Ti lek o.

37 Kit ambi nen, “An Ala wone yorage logokit nduk, unde eeppaneegerak kagi,” yinuk, mbake, ndi, ambi nen, “An eeke logokit nduk, Aberiniki nen, Yi aret, wo’nireegerak kagi,” yinuk, mbake, eekwi nogo nen, “Wone yi ti, ninowe nen Pawulut yoge kagak mbanniragagerak kogo o,” yinuk, kiniki liippinip o.

38 Aap ambi nen an wone yogondak liiru mbanggirage yi, “Woorak neebi o,” yinuk, taganogo mbo pege kenok, kit togon, at oone taganogo mbo pinip o.

39 Togop me, noreewi o. It aap inoone lalin yorogwe nogo, “Mage o,” yinuk, yoraagup o. Ata, “Ala nen paganogo yo’nirage kagak, yorogo logorak unde eeppinanuwak lak ao,” yinuk, mbako logonip.

40 Kit yi eekak ndi eekak eeko logonet, mondok liirogon mot-mot mban eeko logonip o.

15 Yetut eenik a’nuk mi’nagagerak wone

1 Noreewi o. Yogondak an wone obeelom wone aa’nduk yokkiragagirak waganeegutak paga kiniki panggombunuk wonogwe nogo aberogo yokkira o.

2 Yokkiragagirak nogo kit nen mondok nu’lek porogo logomonggotak kenok, wone ti paga kinagap ndarigin kwe, abet mbaka’lek logonet we aanom warogo waganeegutak kwa?

3 Togop me, an wone waganeegirak kit mondok iya mbarubagip nduk yokkirage nagagirak nogo eebe yi o. Ala wone liiru mbanak ndak-ndak, nit maluk eekwi niinok, at Keritut ninake aret kambeegerak.

4 Kangge mbareegi, at eebe waganogo ndoomemambereegwaarak. Mambogo mbareegwa, Ala wone liiru mbanak ndakndak, nogo mbere yinuk, eenik agago mippereegerak.

5 Mippege mbareegi, at Yetut nen Kepat enegen kaawak nduk, eebe nikkage nagagerik, ti’nuk, peebi it Duabelas nogo inigen kaawak nduk, eebe nigiyareegerak.

6 Nogo nigiige nagagerik, ti’nuk, peebi nen ninoreewi ineebe ambik lima ratus aret ambit me kuwak eerak wonogome, inigen kaawak nduk, nigiyareegerak. It aakumi nigiyareegerak nogo ti, ando muk kambeegwaarak kwe, ando ambik kangga’lek awo ineenik wonogwe o.

7 Nogo nigiige nagagerik, ti’nuk, Yakobut nikkage, ti’nuk, it nappiyareegerak nogo abok aret nigiige, eereegerak.

8 Ti eeke nagagerik, an nogo, elege nda’nariyak eyom awo kagak aberak lek me, nda’nogo mengga kwak, an togop aret aberak lek me, nenegen kaakit nduk, age yobok togon an aret ni’neyareegerak.

9 An o maan nen Ala apuri kuwak eerit nogo menggaarak nogo piyak-payak eeginabit nege nagagirak me, “Nappiigak mendek,” yo’nogo logonetak lek kwe, an nogo, it aap nappiigak mendek inabu’me negen logokit nduk, leenogo paneegerak o, obak!

10 Togop me, at Ala nabuwa mba’- nuk, eeppaneegerak nogo paga yogondak nobaabut alik eerit nage neego ogotik o. Ala nabuwa mba’- nuk, eeppaneegerak nogo ti, we aanom warogo eeppanulik o. It nappiigak ando nogo ti, we mbuuluk iya negen eeko nogogwaarak kwe, an perak, mondok iya lombok eeke nagagirak. Ti eeke nagagirak nogo ti, an nen ta lek o. Ata, Ala nabuwa mba’nuk, eeppanege kagak, niniki aganggen kerek togon eeke nagagirak me yagi o.

11 It eeko nogogwaarak paga ilik, an eeke nagagirak paga a, ti iya lek o. Ata, nit abok yorogo monggoorak eebe yokkirogogurak kit abet mbareegutak ti perak, iya o.

Ala nen nineenik eerogo mippinanigin wone

12 At Keritut nogo kambunuk nogo menggam nen eenik eerogo mippereegerak wone nit nen yokkirogwe niigak kwe, kit ando nen yogo logonet, “Aakumi kanggwi nogo ineenik arugun lek o,” yinuk, nonggop nduk yogo ogotik?

13 “Nit peebi kambunuk, nineenik arugun lek o,” yinuk, abet aret mbako logonetak en, at Keritut kunduk, kambunuk, eenik a’netak lek abet aret mbako logonetak o.

14 Ndi, at Keritut kangge nagagerik, eenik a’netak lek nen, nit wone yokkirogo monggoorak nogo ti, we aanom warogo yiluk-yiluk negen yokkirogo logonetak me, kit kunduk, kiniki we aanom warogo abet mbareegurak mba’netak o.

15 Ndi, itaakumi kanggwi nogo ineenik agago mippiyoorak abet aret logonetak lek nen, Ala nen Keritut mippulik kagak, “Lek o, eenik agago mippereegerak o,” yinuk, yokkirogo nogogurak me, nit yogwe nogo pilit aret ninombako logonetak.

16 Ndi, it aakumi kambeegwaarak nogo, peebi ineenik eerogo mippiyaagin lek mbakwi kenok, at Keritut kangge nagagerik, eenik agagerak nogo eenik arulik mondok-mondok kambeegerak mbako logonetak.

17 Ndi, at Keritut eenik eerogo mippenetak lek en, kit kiniki abet mbakwi nogo ti, we aanom warogo abet mbako logonet, kinomaluk mondok kinoba luurik aret logonetak.

18 Ndi, at Keritut eenik a’netak lek en, it Keritut inom kunik logonet kambeegwaarak nogo kunduk, kobak aago aret logonetak.

19 Ndi, nit togon we nggween paga yayi nen mban Keritut obeelom eeppinanigin mba’nuk, niniki lunik wonogwe niinok, “Kit abet mbaka’lek mendek kinabuwa o,” yinuk, yorogo monggoorak kwe, it nen, “Kit perak, kinabuwa nggwok lombok mbakkologo logonip o,” yinuk, yo’nirogo logonetak.

20 Togop kwe, at Keritut kanggo menggam nen eenik agago mippulik ti lek o. Mippereegerak aret me, anggen iyaalok mbanak pogom, it kanggo menggam nen iyaalok eenik agago mippereegerak nogo ti, at aret o.

21 Aap ambi nen maluk eereegerak nogo paga nit abok aret kanggo monggoorak ti kokwak, aap ambi eereegerak nogo paga nit abok kanggo menggam nen nineenik eerogo mippinanigin o.

22 Nit abok Aram ninom kunik logonet, kanggo monggoorak ti kwak, nit aakumi abok Keritut ninom kunik logonet kanggwi kenok perak, mondok nineenik logowok nduk, mippinanigin o.

23 Ti eeke logonet, mondok peebiaa’nduk mippinanigin o. At Keritut ti, anggen iyaalok mbanak kwak aa’nduk eenik eerogo mippereegerak me, at peebi wage logomenggerik, apuri ninom kunik monggoorak nogo, abok aret nineenik eerogo mippinanigin o.

24-25 Mippinanege kenok, o age yobok paga ariyak nogo aret ari woraagin me, at Ala nen, “It ninom ogoorak wonogwe nogo tebenogo piiga’lek kagak, Keritut mban tiyanak logowak o,” yinuk, kooneegerak me, yi kugi ndi kugi inom, aap yo’nggok aakumi inarum menggaarak inom, inayuk warak menggaarak inom, it Ala inom ogoorak menggaarak mendek abok aret tebenogo piige logomenggerik, nit at Ala abu’me logowok nduk, at apuri ee’ninabeegerak nogo mban wo’niren Ala abu’me pinani nagin o.

26 Ala inom ogoorak wonogwe nogo lek eerogo piige logomenggerik, irip paga lombok ti, kanggwi alom nogo mondok lek eerogo pigin o.

27 “Yi mendek ndi mendek abok aret at abu’me logowak nduk pereegindak o,” yinuk, yereegerak liiru mbanak me, at Ala nen, “Yi mendek ndi mendek,” yereegerak nogo ti, at yi mendek ndi mendek Keritut abu’me pege logonet, “An neebe inom aret Keritut abu’me tebe yinuk, logokit,” mba’nuk, yereegerak lek o.

28 Ata, yi mendek ndi mendek inom, yi aakumi ndi aakumi inom, abok aret Ala nen tebenogo Keritut abu’me piige mbaremenggi, ti’nuk, Ala alik mban tiyanak logonet yi awi ndi awi at oone mban mondok endak warak logowak nduk, aput nen ari logonet, “Kat nogoba yi mendek ndi mendek nabu’me paneegindak nogo, yogondak an kapuluk kabu’me tebe yinuk, logi o, yinuk, yo’nirigin,” mba’- nuk, yereegerak kogo o.

29 It kanggaatak ineenik agago mippiyoorak lek kenok, it aap kanggaatak inobaane’me yiime wuppiigo menggaarak nogo ti, nonggop nduk wuppiigwi mbakop? It kambeegwaarak nogo ineenik agago mippiyaagin lek kenok, nonggop nduk itinowe-inawot kanggwi iinok, “Inobaane’me yiime wuppinanuwak o,” yinuk, yogo agaarik, mbakop?

30 Ndi, nit togon nonggop mbakop? Ala nen nineenik agago mippinanigin lek kenok, nit ko’lu-kii’me ninooriyak eekwi iigak, ninogogumbuk puk aret logorak mbakop?

31 Lek o. “At kambuwak o,” yinuk, ko’lu-kii’me nooriyak eekwi iigak, nagabiti lek logonet, eeke minggirak kit pilit nombarugup o. Ninowe Keritut Yetut kinom kunik logonet, eekwi paga an nale’nggen mbake logonet, Ala wogoppege kit abet aret nombako monggotak nogo kwak, “At kambuwak o,” yinuk, ko’lu-kii’me nooriyak eeko menggaarak abet aret nombako logobagip nduk, yokkiragi o, noreewi.

32 Aakumi kanggwi ineenik agago mippiyoorak lek kenok, an o Epetut yime logonet, nggeewo anini warak aakumi nibininake menggi kwak, it aakumi ninom ndugwi pereegirak ti paga an nano koloorak nduk eereegirak mbakop? Lek me, “Nit ko’lu aret kambugun me, yogondak mban amele nenet nogo logowok o,” yinuk, mbako logonetak.

33 “Kit kinobaabut obeelom wonogwe nogo nen aakumi maluk eekwi kinom nugwi kiinok, kinom maluk eekkolaamunggup o,” yinuk, yogo menggaarak nogo ti, abet aret yogwe me, aakumi nen wone alik yokkirogo logonet, kinambokan laganggwi iyo, kiniki liippinip o.

34 It ando kinenggela’me Ala wone ineenggo’lek iigak, kit maluk eekwi me, maluk eeko monggotak nogo mbo punuk, kiniki warak a’nip o. Wone yokkirage yi, kit kinenggali arubagip nduk, yokkiragi o.

Nabelan-kabelan eeppinaniyak wone

35 Kit ando nen yogo logonet, “Nit kanggwi nogo nonggop negen agago mippinanigin mbakop? Nineebe ninetenggen nano ndak-ndak agago mippinanigin o?” yinuk, yogwe kiigirak me, wologwe.

36 Kit aap wi negen yogwebok. Mbato awi yakootak agabolo nggonenogo pega’lek kagak, eebe mbilanggeelik nogo, kit kineenggo’lek a?

37 Kit yi mendek ndi mendek awi yako monggotak nogo yako logonet, eebe apit awi yakulik o. Ata, mbato a, yi mendek ndi mendek alik mendek awi a, yako logonet, anggen ambitak menenogo yako monggotak kwe,

38 mbilanikit nduk eeke logonet, eebe-etenggen alitak lombok mbilangge menggerak nogo ti, Ala nen mban iniki koombunuk, eeppege menggerak o.

39 Yi mendek ndi mendek amiya warak ogobakkigirik nogo ti, agabolo- enete ambit mban wonageelik o. Aap agabolo alik, wam agabolo alik, towe agabolo alik, ikan agabolo alik, wonage menggerak.

40 Ndi, mbogut paga yi mendek ndi mendek ogobakkigirik nogo inetenggen alitik-alitak kogwe, nggween paga kunduk, yi mendek ndi mendek ogobakkigirik nogo inetenggen alitak lombok kogwe, eeko monggoorak.

41 Oonegen abinak alik, tut abinak alik, laaluguragan abinak alik, ndi, laaluguragan ando inabinak alitak lombok aret menggaarak.

42 It kanggwi ineenik agago mippiyoorak ti, togop aret o. Nit nabelankabelan eerogo pinanege logonet, aakumi nen awi yako mengga kwak, nit ninagabolo pili ariyak mendek yi, nggonenogo mbo punuk, obaane’me mondok logorak mendek yirippinanege,

43 ninagabolo maan maluk mendek nogo, nggonenogo mbo punuk, obaane’me ngget amuni mbanak mendek yirippinanege, ndeyak nogo mendek mbo punuk, obaane’- me omaawi mondok logorak mendek wo’nirage,

44 ndi, nggween paga mendek nogo mbo punuk, obaane’me ngget mendek Ala etenggen ndak-ndak ogobakkigirogo pinanege, eerogo pinaninuk mippinanigin o. Nit nggween paga yime logowok nduk, ninagabolo nggween paga mendek yippinaneegerak nogo kwak, peebi mbogut paga logowok nduk, ninagabolo mbogut paga mendek yirippinanigin lek mbakop?

45 “Aap Aram aa’nduk nggween mendek wakkage mbareegi, eenik a’nuk oone warak agagerak o,” yinuk, liiru mbanak wonage. Ti’nuk, Aram peebi mbogut paga mendek nogo perak, aakumi ineenik aganake logowak nduk, nappi wagagerak.

46 Ti kenok, mbogut paga mendek aa’nduk woroolik o. Ata, nggween paga mendek aa’nduk wakkage nagagerik, ti’nuk, peebi mbogut paga mendek nappi wagagerak kogo o.

47 Aap aa’nduk wakkagagerak nogo ti, nggween mendek aret wakkagagerak. Ndi, aap peebi mendek nogo ti, at awi alom mbogut paga nen aret wagagerak.

48 Aap aa’nduk nggween mendek wakkagagerak me, nit at apuri nggween paga mendek aret ogoorik o. Ndi, aap mbogut paga nen wagagerak nogo, apuri aganabeegerak kenok ti, mbogut paga mendek aret o.

49 Nit aap nggween mendek wakkagagerak etenggen wonogo monggoorak nogo kokwak, peebi at mbogut paga nen wagagerak etenggen nogo pogom eerogo pinanigin o.

50 Noreewi o. An wone yokkirage yi, kit liippatubagip nduk, yokkira o. Ninagabolo nggween mendek yi, nggonengga’lek kagak Ala abu’me piige menggim unggwi nagun lek o. Ndi, ninagabolo pili ariyak mendek nggonenogo mbo pega’lek kagak, ninagabolo ngget mondok logorak mendek yippinanigin lek mban o.

51-52 Noreewi o. Wone kote kumaarak wone ambi yokkira o. Nit abok aret kambugun lek o. Nu’lek me o yabok telanggage kenok, ninogut nage menggi kwak, o irip paga kuli oone nggwok eeka trompet nogo oone pu eeke kenok, nit abok nineebe alik negen eerogo pinanigin o. Oone nggwok eeka trompet nogo oone pu eeke mbaremenggi, it aakumi kambeegwaarak nogo mondok-mondok inabelan waawak nduk, ineenik eerogo mippiige logomenggerik, nit abok nineebe alik mendek eerogo pinanigin o.

53 Ninagabolo pili ariyak mendek yi nogo ti, nggonenogo mbo punuk, obaane’me mondok logorak mendek yirippinanege, ndi, kanggwi mendek nogo mbo punuk, nineenik mondok logorak mendek eerogo pinanege, eerigin o.

54-55 Ndi, ninagabolo pili ariyak mendek yi, nggonenogo mbo punuk, mondok logorak mendek yirippinanege logonet, kambuurak mendek nogo mbo punuk, nineenik nabelan-kabelan agago pinanigin o. Ti eeppinanege kenok, “Aap ineegin tiyak ari menggi kwak, kanggwi alom nogo mondok lek eerogo pigin o,” yinuk, yereegerak liiru mbanak nogo a’me lik yigin o. Ndi, “Kanggwi alom unde yi, wae. Kat ngge eekendak paga keegin tiyak yuurak mbaken? Kanggwi alom unde yi, wae. Aakumi inooriyak kamburu andiigwi nogo ngge o?” yinuk, yogo logogun o.

56 Aakumi kanggwi iinok, inooriyak amburu andiigwi kwak, niniki me andi kogwe ti, maluk alom ninikime wonage ti nen aret. Ndi, nit maluk eekwi nineenu ee’- ninaburak alom nogo ti, wone Muta yoreegerak aret kwe,

57 ineegin tiyak ari menggi kwak, at ninowe Yetut Keritut eereegerak paga nit kambuurak ee’ninake tit kagak ninale’nggen kogo logowok nduk omaawi wo’nirage menggerak me, “Ninogoba Ala wa,” yinuk, at mban alut eeko logowok o.

58 Ti kenok, noreewi o. Kit an niniki kunik me, kiniki mondok kwi’ndak nu’lek logonet, ninowe eyabu aret eekwi kenok ti, we aanom warogo eekwi lek ambi kola noorak nduk eekwi kineenu me, kulinik-kalinik nggwiirit-nggwaarit aret eeko logonip o.

16 Ala apuri inake kuwak eereegwaarak wone

1 Kit nen, “It Ala apuri inake wu kuwak eerogo punuk wogoraawok o,” yinuk, yogwe nogo, an wone ambi yokkira o. An nen it Ala apuri o Nggalatiya kuwak eerit nogo menggaarak wone lengganogo yoragagirak nogo, kit ndak-ndak eeko logobagip nduk yokkiragi o.

2 An wage neenok, wu kuwak eerukwak, yogondak aret kit kinawu kuwak eeko logonet, tamban ambi eekak eekwi paga kinalitak lombok it inake ambit nabik ambit nabek kuwak eerogo pogo logonip o.

3 Ndi, an wage logominggirik, kit wu kuwak eerumonggotak o Yerutalem wonok noorak aap inobaabut abe kenok, mippiyamonggotak nogo wonok nogwe me, “Ndogop nduk kuwak eekaarak o,” yinuk, an liiru mbanogo inom nappiyaagin o.

4 Ndi, an ninom noorak mbakwi kiinok, it ninom noorak op aret o. Pawulut eeriyak iniki kooneegerak wone

5 An o Makendoniya naakit mbakirak me, nage logominggirik, kiya woraagin o.

6 Kiya wage logominggirik, kit ninom time mbuuluk logonuk, nagin a, o tit kunik nogo lek age kenok, nagin a, an mban ambime noorak niniki koombunuk, nage neenok, nappani noorak op aret o.

7 An we luulu pekkiinok noorak ti, neebi o. Ata, we logonuk negen aret noorak mbake kwe, ninowe nen iniki koongge kenok mban o.

8-9 It noone taganiyak ambik wonogwe iigak kwe, Ala wone konengga’lek yime o tenak ambik wonage me, “Nanonggwan aga o,” yinuk, yorage logokit mbakirak me, laago Pendakota lariyak awo tokkage logonet, Epetut yime logokit mbakirak o.

10 An nen ninowe eyabu eeke minggirak pogom, at Timotiyut togon, togop aret eeke menggerak me, wage logomenggerik, kinenggela’me logonet, agabiti mbake logokwak, at eebe liirogon aret waamunggup o.

11 At kiya wage kenok, “Wulaga yi, meek kagak, nappi wagaarak,” mbarugup o. Noreewi ando pe’neya woroorak torinake nogo, wogo logonet, at inom iniki ale’nggen paga neya woraawak nduk, nappi wa’nu o.

12 Ndi, at ninore Apolot nogo, oreewi ando inom kit pekkiya woraawak nduk, an nen nabenak mban yogitak kwe, “Time woroorak,” mbaka’- lek me, peebi pekkiya woroorak ambi age kenok, wage kaamunggup o.

Irip paga yoragagerak wone

13 Kit kinagabiti lek kinogogumbuk logonet, Ala abet mbakwi nogo paga kiniki kwippunuk, tum pippak wako logonip o.

14 Kit eekwi ti, abok aret aakumi inabuwa mbako logonet, kinom kunik a’nuk eerit nogo logonip o.

15-16 At Tepanut apurilogwe inom o Akaya iyaalok togon Ala apuri ogo nogogwaarik, “It Ala apuri alik leenak yime wonogwe nogo, nit yeenggwaarogo logowok o,” yinuk, ineebi mbaka’lek inake nggwiirit-nggwaarit eeko nogogwaarak kit kineenu nogo o. It aap ti eeko menggaarak nogo inom, it abok ninowe eyabu liirit-laarit eeko menggaarak inom, inabu’me logonet, kinom eerit nogo logobagip nduk, yokkirage agarik o, noreewi.

17-18 Ti kenok, kit waga’lek kiigak, kinobaane’me aap Tepanut kunduk, Porotunatut kunduk, Akayikut kunduk, neya wogo nagaarik, kit kiniki ale’nggen eeppinagarak nogo pogom, an togop niniki nale’nggen eeppane-gaarak me, an yogondak nale’nggen ambik agarik o. It aap togop mendek kiya wogwe iinok, kiniki kunik aganako logonip o.

19 It Ala apuri o Atiya kuwak eerit nogo menggaarak nen kit keyage wappinagaga o. Aap Akwila akweeluk Piritikila imbirak inom, it Ala apuri iname kuwak eeko menggaarak inom, it kinom iniki kunik lombok me, “Ninom Ala apuri aret o,” yinuk, keyage ambik wappinagaga o.

20 Ndi, it ninoreewi Ala apuri yime abok nen keyage wappinagagwi mban o. Kit-kit aret keyage wako logonet, linggik-kambuk yogo logonip o.

21 An Pawulut kunduk, “Wa,” yinuk, keyage wappinagage logonet, neenggi paga lombok liiru yi, mbanggiragi o.

22 Aap ambit-ambi ninowe iniki kunik eeka’lek kenok, pulunik negen aret logowak o. Maranata o! Ti nit ninoone paga, “Ninowe mbet-mbet woraawak o,” yinuk, yogo monggoorak.

23 Ninowe Yetut kinom wonage me, kinarum aret logogin o.

24 Keritut Yetut kinom kiniki kunik monggotak me, kit an niniki kunik aret eekkinake agarik o, yinuk, an Pawulut nen liiru yi abu aret mbanggiragi o. Wa.

1 komentar:

Dawut nen Aput Talomo Aruk wareegeerak wone yi o.

DAWUT NEN APUT TALOMO KINI WUPPEREEGERAK WONE YI-O.     1 Mbininegwaarak 28:9  9 Yorage nagagerik, aput Talomo yoge logonet, “Ndi, kat na...